Astanga Hruday Uttaratantra 36chapter, sloka no 1 to 10 explains about Reasons for snake bite, charecteristics of snake according to Ayurveda, predominance of visha according to age

1. Classical text review
BY
DR KOMAL JADHAV
1ST YEAR PG SCHOLAR
DEPT OF AGADA TANTRA
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 1

2. contents
 Objectives
 Author
 Commentators
 Publication
 Volume, Chapters and slokas
 Sloka
 Uniqueness
 Own views
 Summary
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 2

3. Objectives
To know in detail about Sarpavisha pratisheda
Adhyaya 36 slokas from1 to 10
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 3

4. Author
 Astanga hrudaya is Easiest and comprehensive
understanding.
Vagbhata Acharya was born in Sindhu
Son of Simhagupta
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 4

5. COMMENTATORS
Aruna datta - Sarvanga Sundara
Hemadri - Ayurveda Rasayana
Indu - Shashilekha
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 5

6. Publication
• Chaukambha publications -1892
• established Late Haridasji Gupta
• Late Krishnadas Ji Gupta
• " Chowkhamba Krishnadas Academy " was established in 1981
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 6

7. Content, volume, chapters
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 7
STHAN - 6 ADHYAYA-120 SLOKA - 7120
SUTRA STHAN – 30
SHARIRA STHANA – 06
NIDANA STHANA - 16
CHIKITSA STHANA – 22
SIDDHI STHANA – 06
UTTARASTHANA - 40

8. SHLOKA
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 8
दर्वीकरा मण्डलिनो राजीमन्तश्च पन्नगााः|
लिधा समासतो भौमााः, लभद्यन्ते ते त्वनेकधा|
व्यासतो योलनभेदेन नोच्यन्तेऽनुपयोलगनाः||१||
लर्वशेषाद्रूक्षकटुकमम्लोष्णं स्वादुशीतिम्|
लर्वषं दर्वीकरादीनां क्रमाद्वातालदकोपनम्||२||
स०- दर्वीकरमण्डलिराजीमन्तस्तेषां
लर्वषं रूक्षालदगुणं क्रमेण च
र्वातलपत्तकफानां कोपनं स्यात्| यद्यलप
लर्वषं रूक्षालदगुणं, तथाऽप्यलतशयाथं
पुनररह गुणकथनम्| लर्वशेषाच्च लर्वषं
ह्युष्णमेर्व कलथतं न शीतिम्|

9. तरुण्यमध्यर्वृद्धत्वे र्वृलिशीतातपेषु च|
लर्वषोल्बणा भर्वन्त्येते व्यन्तरा ऋतुसन्धिषु||३||
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 9
स०- एते च-दर्वीकराद्ययाः, तारुण्यालदषु
यथाक्रमं र्वृष्ट्यालदषु च लर्वषोल्बणा भर्वन्धन्त|
र्वृलिशब्देनेह श्रार्वणादयश्चत्वारो मासा गृहीतााः|
एर्वं शीतातपद्याश्चत्वारो मासा गृहीतााः| व्यन्तरााः-
लर्वजातयाः, ऋतुसन्धिषु लर्वषालधकााः स्युाः|
ऋतुसन्धिाःप्रागुक्ताः

10. रथाङ्गिाङ्गिच्छिस्वन्धस्तकाङ् क
ु शधाररणाः|
फलणनाः शीघ्रगतयाः सपाा दर्वीकरााः स्मृतााः||४||
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 10

11. ज्ञेया मण्डलिनोऽभोगा मण्डिैलर्वालर्वधैलश्चतााः||५||
प्रांशर्वो मन्दगमनााः
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 11
स०- अभोगााः-अल्पभोगााः तथा
नानाप्रकारैमाण्डिैलश्चतााः प्रांशर्वोऽशीघ्रगतयो
मण्डलिनो र्वेद्यााः

12. राजीमन्तस्तु रालजलभाः|
लिग्धा लर्वलचिर्वणाालभन्धस्तयागूर्ध्वं च लचलितााः||६||
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 12
स०- लिग्धाभा
नानाप्रकारालभन्धस्तयागूर्ध्वागरालजलभलर्वालचलिता राजीमन्तो
र्वेद्यााः|

13. गोधासुतस्तु गौधेरो लर्वषे दर्वीकरैाः समाः|
चतुष्पाद् -
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 13
व्यन्तरान् लर्वद्यादेतेषामेर्व सङ्करात्|
व्यालमश्रिक्षणास्ते लह सलन्नपातप्रकोपनााः||७||
स०-व्यन्तरांश्चैतेषामेर्व सङ्करेण जानीयात्|
यतश्च ते सङ्कीणािक्षणााः| तस्मात्
सलन्नपातप्रकोपानााः स्युाः|

14. आहाराथं भयात् पादस्पशाादलतलर्वषात् क्र
ु धाः||८||
पापर्वृलत्ततया र्वैराद्देर्वलषायमचोदनात्|
दशन्धन्त सपाास्तेषूक्तं लर्वषालधक्यं यथोत्तरम्||९||
आलदिात् कारणं ज्ञात्वा प्रलतक
ु यााद्यथायथम्|
व्यन्तराः पापशीित्वान्मागामालश्रत्य लतष्ठलत||१०||
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 14

15. UNIQUENESS
Na uchchante anupayoginah.
Predominance of Visha depending on the vaya.
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 15

16. Incorporation Own views
• Studies can be conducted on how particular visha guna of sarpa is
responsible in vitiating the respective doshas.
• Studies can be conducted on how the bite reason is helping in the
treatment of sarpa visha.
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 16

17. References
• Astanga Hrudaya Uttartantra 36 chapter – Sarpavisha pratisheda adhyaya
11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 17

18. 11-10-2021
CLASSICAL TEXT REVIEW 18