ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΪΑ - ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ, « Της μάνας μου»
1. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΪΑ
ΠΕ02-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ : ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ, « Της μάνας μου»
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΤΑΞΗ : Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ : 30
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ : 3
ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Το σχολικό βιβλίο, κείμενα ν. λογοτεχνίας
Λογισμικό επεξεργασίας κειμένου
Λογισμικό παρουσίασης
Μηχανές αναζήτησης της Google
Διαδίκτυο
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ
1. Τη συναισθηματική προσέγγιση με τη βοήθεια απαγγελίας και ακρόασης
ποιημάτων του Άγγελου Σικελιανού.
2. Τη γνωριμία με τη ζωή και το έργο του λογοτέχνη μέσα από το
ανθολογημένο ποίημα.
3. Την αναγνώριση χαρακτηριστικών γνωρισμάτων μορφής, ύφους και
περιεχομένου της ποίησης του Άγγελου Σικελιανού
4. Την εκτίμηση και τη συνειδητοποίηση του ρόλου της μητέρας στη ζωή των
μικρών παιδιών αλλά και των ενηλίκων
5. Τη σύνθεση κειμένου ενταγμένου σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο
που θα εξυπηρετεί συγκεκριμένους στόχους.
ΤΕΧΝΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ:
1. Να εξοικειωθούν οι μαθητές με ανοικτά περιβάλλοντα μάθησης
2. Να αποκτήσουν ικανότητες ως προς την επιλογή, χρήση και αξιολόγηση
των πληροφοριών στο διαδίκτυο.
2. 3. Να ασκηθούν στη χρήση του επεξεργαστή κειμένου στην παραγωγή
γραπτού λόγου, μέσα από την εργασία σε ομάδες.
4. Να εξοικειωθούν με την αξιοποίηση των κάθε μέσου επικοινωνίας
(εικόνες, μουσική, κείμενα) για :
α. την αισθητική απόλαυση του ποιήματος
β. την ερμηνευτική προσέγγισή του.
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ
1. Να αξιοποιήσουν και να εξοικειωθούν οι μαθητές με την εργασία σε ομάδες.
2. Να εξοικειωθούν με τη διερευνητική μάθηση.
3. Να μάθουν να προσεγγίζουν δημιουργικά ένα κείμενο με καθοδηγούμενη
αυτενέργεια.
4. Να αποκτήσουν την ικανότητα της αξιολόγησης των πληροφοριών
5. Να αναπτύσσουν αυτενέργεια, ώστε, μέσα από την αξιολόγηση της
πληροφορίας, μόνοι τους να οδηγούνται στη γνώση.
6. Να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση και αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης
7. Να μάθουν να συζητούν, να δέχονται και να ασκούν εποικοδομητική κριτική
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ- ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ:
Ο ΡΌΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑ
Ο καθηγητής-εκπαιδευτικός από καθοδηγητής στην παραδοσιακή διαδικασία
μάθησης και από de facto αποδέκτη του μαθητή μετατρέπεται σε βοηθό,
συνεργάτη και συντονιστή- σύμβουλο της σχολικής εργασίας με :
Την ενεργή συμμετοχή των μαθητών σε μία διερευνητική μαθησιακή
διαδικασία.
Το περιβάλλον συνεργατικής μάθησης.
Τη «ελευθερία» στην επιλογή της μαθησιακής διαδρομής.
Έτσι όπως ισχυρίζονται οι Vigotsky, Bruner, Piaget ο διδάσκων εκπαιδευτικός
δεν παρέχει έτοιμη γνώση αλλά έχει σημαντικό μερίδιο στην υποστήριξη της
μάθησης για την επικείμενη εξέλιξή της.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
Οι μαθητές μαθαίνουν πώς να επιλέγουν, να χρησιμοποιούν και να αξιολογούν τις
πληροφορίες, να συνεργάζονται σε μικρές ομάδες, να ανταλλάσσουν σκέψεις, μέσω
της μεταξύ τους επικοινωνίας, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μίας εργασίας,
αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, να δημιουργούν- συνθέτουν κείμενα με τη
βοήθεια των Τ.Π.Ε οδηγούνται στη γνώση, αφού πρώτα αξιοποιήσουν τη φαντασία
και την κριτική σκέψη τους.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ:
Διδακτικές ώρες που απαιτούνται: 3
Σχέση με το αναλυτικό πρόγραμμα: Οι στόχοι του παρόντος σεναρίου διδασκαλίας
ανταποκρίνονται στους στόχους που έχουν τεθεί στο Πρόγραμμα της διδασκαλίας της
Λογοτεχνίας.
3. Διδακτικό υλικό-Τεχνολογικά εργαλεία
a. Σχολικό εγχειρίδιο: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α τάξη
Γυμνασίου.
b. Επεξεργαστής κειμένου
c. Φυλλομετρητής.
Προαπαιτούμενα:
o Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
o Εξοικείωση με τη χρήση του Η/Υ και του φυλλομετρητή, τόσο από τον
εκπαιδευτικό όσο και από τους μαθητές.
ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ:
Α΄ ΦΑΣΗ: (1 ώρα στην τάξη) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
a. Δίδονται διευκρινίσεις στους μαθητές, ώστε να κατανοήσουν τους στόχους
της διδασκαλίας με τη χρήση των Τ.Π.Ε, τίθενται οι κανόνες που πρέπει να
τηρηθούν, δίνονται εξηγήσεις για τους ρόλους που θα αναλάβει ο καθένας και
τονίζεται η ιδιαίτερη σημασία της συμμετοχής τους σε αυτή τη διδακτική
προσέγγιση.
b. Δημιουργούνται κίνητρα για τη συμμετοχή και κινητοποίηση των μαθητών. Η
δημοσίευση των αποτελεσμάτων της εργασίας των μαθητών στη σχολική ή
τοπική εφημερίδα, στην ιστοσελίδα του σχολείου ή η παρουσίαση των
αποτελεσμάτων στη σχολική τάξη ή στους υπόλοιπους μαθητές του σχολείου
στην αίθουσα εκδηλώσεων αποτελούν σημαντικά κίνητρα και εξυπηρετούν
έναν από τους διδακτικούς στόχους, εκείνον της σύνθεσης κειμένου,
ενταγμένου σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο.
Β΄ ΦΑΣΗ: (Δύο ώρες στο εργαστήριο της πληροφορικής)
Αφόρμηση, ανάγνωση του ποιήματος, απόπειρα εξομάλυνσης και πρώτες
προσεγγίσεις.
Οι μαθητές, αφού εισέλθουν στο εργαστήριο της πληροφορικής, χωρίζονται σε
ομάδες των πέντε ατόμων από τον καθηγητή, ο οποίος λαμβάνει υπόψη του και τις
ικανότητες των μαθητών ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε. Για πρακτικούς λόγους,
απαραίτητη προϋπόθεση στο χωρισμό των ομάδων είναι ο ένας τουλάχιστον μαθητής
να γνωρίζει να χειρίζεται επαρκώς τον Η/Υ και συγκεκριμένα το λογισμικό
παρουσίασης, το φυλλομετρητή και τον επεξεργαστή κειμένου. Έτσι, η ομάδα των
τριών ατόμων περιλαμβάνει:
a. Ένα άτομο που θα έχει το ρόλο του χειριστή του Η/Υ και του πλοηγητή στο
διαδίκτυο.
b. Το δεύτερο άτομο της ομάδας θα έχει ως ρόλο το συντονισμό της όλης
διαδικασίας
c. Το τρίτο άτομο θα καταγράφει τις πληροφορίες, θα κρατά σημειώσεις και θα
αποτελεί το γραμματέα της ομάδας.
Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες από τον ίδιο τον καθηγητή, αλλά κάτι
τέτοιο δεν είναι και αναγκαίο. Οι μαθητές, ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας, μπορούν οι
ίδιοι να χωριστούν σε ομάδες και να αναθέσουν στο κάθε μέλος της ομάδας τους
ρόλους.
4. 1. Σε αυτή τη Β΄ φάση η διδακτική προσέγγιση ξεκινά με έναν από τους
κανόνες της Παιδαγωγικής, την αφόρμηση. Ο εκπαιδευτικός συντόμως
παρουσιάζει τον συγγραφέα-ποιητή και το έργο του, αλλά και το
συγκεκριμένο κείμενο που έχει επιλεγεί. Για την παρουσίαση, ο
εκπαιδευτικός μπορεί να έχει ετοιμάσει ένα λογισμικό παρουσίασης με
σύντομες αναφορές στον ποιητή Άγγελο Σικελιανό, στο έργο του και
την εποχή του.
2. Το λογισμικό παρουσίασης έχει το πλεονέκτημα της κινητοποίησης των
μαθητών και της πρόκλησης του ενδιαφέροντός τους.
3. Οι μαθητές θα πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση στο αρχείο του
λογισμικού παρουσίασης, αν θελήσουν να το χρησιμοποιήσουν,
αντλώντας πληροφορίες για τις απαντήσεις τους στα φύλλα εργασίας, γι’
αυτό καλό είναι να έχει σταλεί και να βρίσκεται στους σταθμούς
εργασίας όλων των ομάδων των μαθητών.
4. Το λογισμικό παρουσίασης πρέπει να είναι σαφές ως προς τις
προσφερόμενες πληροφορίες και σύντομο (περίπου 10 πρέπει να
κρατήσει η προβολή του) για να μην κουράσει τους μαθητές, αλλά και
να μην στραφεί σε αυτό το ενδιαφέρον των μαθητών. Πρέπει να είναι
έτσι παρουσιασμένες οι πληροφορίες από τον εκπαιδευτικό, ώστε να
μην απαντά στα ερωτήματα, με τα οποία θα ασχοληθούν οι μαθητές στα
φύλλα εργασίας τους.
5. Εν συνεχεία οι μαθητές οδηγούνται σε μία πρώτη προσέγγιση-
εξομάλυνση του ποιήματος, προσπαθούν να βρουν τις κύριες ιδέες που
εκφράζει ο ποιητής, το ύφος που χρησιμοποιεί, τον κεντρικό θεματικό
άξονα, στοιχεία μορφής του ποιήματος και καταγράφουν τις απόψεις
τους σε ένα αρχείο του επεξεργαστή κειμένου, το οποίο αποθηκεύουν,
προκειμένου να ανατρέξουν σε αυτό, αν χρειαστεί, όταν θα απαντήσουν
στα φύλλα εργασίας.
6. Κατόπιν οι μαθητές θα ασχοληθούν με τα φύλλα εργασίας, όπως είναι
χωρισμένοι σε ομάδες και θα καταγράψουν στους Η/Υ τους τις απόψεις
τους και τις εργασίες τους.
7. Τέλος, γίνεται από τους μαθητές η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των
εργασιών τους ανά ομάδα στο σύνολο της τάξης. Οι εργασίες
στέλνονται στους σταθμούς εργασίας όλων των ομάδων, προκειμένου
όλες οι ομάδες να πληροφορηθούν τα αποτελέσματα της άλλης και να
οδηγηθούν σε μία συνολική εκτίμηση των πληροφοριών-εργασιών.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Ο εκπαιδευτικός και οι μαθητές αξιολογούν τα αποτελέσματα των εργασιών
τους, τη συμμετοχή τους, αποφασίζουν σαν ομάδα για τον τρόπο παρουσίασης της
εργασίας τους, αλλά και της δημοσίευσής τους στη σχολική ή τοπική εφημερίδα ή
στην ιστοσελίδα του σχολείου.
Η αξιολόγηση θα στηριχθεί σε δύο άξονες:
1. Στην επιτυχία των στόχων που αρχικώς είχαν τεθεί.
2. Στον τρόπο που λειτούργησε, συνεργάστηκε, συναποφάσισε η ομάδα.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ –ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ
Η διδακτική πρόταση δύναται να επεκταθεί και να γίνει project. Σε αυτήν την
περίπτωση είναι απαραίτητη η συμβολή του καθηγητή της Ιστορίας και της
Μουσικής.
5. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΜΑΔΑ 1
1. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.shnell.gr
2. Αντλείστε πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Άγγελου Σικελιανού και
σε ένα αρχείο επεξεργαστή κειμένου γράψτε ένα δικό σας βιογραφικό
σημείωμα καθώς και τι είναι αυτό που σας εντυπωσιάζει στη ζωή και το έργο
του.
ΟΜΑΔΑ 2
1. Είστε στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού www.shnell.gr Αναζητήστε
εικόνες για τον Άγγελο Σικελιανό και διαβάστε ποιήματα
2. Δημιουργήστε λογισμικό παρουσίασης γράφοντας τίτλους στις εικόνες και
σχόλια για τη μορφή των ποιημάτων που θα διαβάσετε και το ύφος που
χρησιμοποιεί ο ποιητής, Άγγελος Σικελιανός .
ΟΜΑΔΑ 3
1. Επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες http://users.kar.sch.gr και www.abcgallery.com
(H μάνα στην Τέχνη)
2. Aναζητήστε εικαστικές αποδόσεις της μητρικής μορφής .
Δοκιμάστε και οι ίδιοι να αποδώσετε εικαστικά τη μητέρα σας
ΟΜΑΔΑ 4
1. Αναζητήστε σημαντικές μητρικές μορφές από τη μυθολογία (Δήμητρα, Θέτις,
Δανάη)
2. Συγκεντρώστε πληροφορίες και σε αρχείο επεξεργαστή κειμένου γράψτε πώς
εκτιμάτε το ρόλο τους στη ζωή των μικρών παιδιών τους
ΟΜΑΔΑ 5
1. Αναζητήστε στη Google τα ωραιότερα ποιήματα για τη μάνα και
2. Παρουσιάστε τα αποτελέσματα της έρευνάς σας. Γράψτε το δικό σας σχόλιο
για το αν η μητρική μορφή μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και
δημιουργίας
ΟΜΑΔΑ 6
1. Eπισκεφθείτε την ιστοσελίδα : www.youtube.gr
2. Ακούστε τον ποιητή να απαγγέλλει ο ίδιος. Προσέξτε σε ποιες λέξεις
χρωματίζει τη φωνή του τονίζοντάς τις. Καταγράψτε τις λέξεις αυτές με
γραμματοσειρά διαφορετικού χρώματος . Ποιο συμβολισμό περικλείουν;
Συνθέστε ένα κείμενο με τα ευρήματά σας σε επεξεργαστή κειμένου ή
λογισμικού παρουσίασης .