1. PANITIKAN AY LUMAGANAP na noon pang panahon ng ating mga ninuno at biglang nagbago at naipabuti nang dumating at nanakop
ang mga Espanyol kasama din ang mga Hapones. Silang mga dayuhan ay nakaimpluwensya sa ating mga Pilipino upang palaganapin
ang Literatura o Panitikan.
A. PANAHON NG KATUTUBO
KARUNUNGANG BAYAN
Salawikain – Ito ay mga butil ng karunungang hango sa karanasan ng matatanda, nagbibigay ng mabubuting payo tungkol
sa kagandahang-asal at mga paalala tungkol sa batas ng mga kaugalian at karaniwang patalinhaga. Ex: Ang kalusugan ay
kayamanan
Kasabihan o kawikaan – mga maiiksing pangungusap na lubhang makahulugan at naglalayong magbigay patnubay sa ating
pangaraw-araw na pamumuhay. Pinalalaganap ng mga nakatatanda ang mga salawikain, kawikaan, at kasabihan upang
imulat at turuan ang mga nakakabata ukol sa angkop na pagkilos, tamang pag-uugali, mabuting pakikitungo sa kapwa, at sa
tahimik at masayang pamumuhay. ex: Kung walang tiyaga, walang nilaga.
Sawikain – Kilala din sa tawag na idyoma o pagtatambis, salita o grupo ng mga salitang nagsasaad ng hindi tuwirang
paglalarawan sa isang bagay, pangyayari, kaganapan o sitwasyon o sa pormang patalinhaga. Ex: balat sibuyas
EPIKO
Ang epikoay uri ng panitikan na tumatalakay sa mga kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga
kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang makababalaghan at di-kapani-paniwala. Kuwento ito ng
kabayanihan na punung-puno ng mga kagila-gilalas na mga pangyayari.
ALAMAT
Ang alamat ay isang uri ng panitikan na nagkukuwento tungkol sa mga pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig.
Karaniwang nagsasalaysay ang mga ito ng mga pangyayari hinggil sa tunay na mga tao at pook, at mayroong pinagbatayan
sa kasaysayan.
A. PANAHON NG ESPAÑOL
DUPLO
Ang duplo ay isang pamamaraan na ipinasok o isinama sa mga selebrasyon upang mabawasan ang kalungkutan sa
pagdadasal para sa mga namatay. Ito ay isa ring larong paligsahan sa pagtula na kinabibilangan ng isang bilyako at bilyaka
kung naglalaro na.
KARAGATAN
Ang Karagatan ay isang uri ng sinaunang panitikang larong patula na kadalasang ginagawa sa lamayan. Ang paksa ng
karagatan ay tungkol sa isang prinsesa na nawala ang singsing sa karagatan. Nagpapasikatan ang mga binata sa kanilang
mga husay at talento (na isinasagawa sa pamamagitan ng pagtula). Kung sino man sa kanila ang makakakuha ng singsing ay
magiging asawa ng prinsesa.
TULA
Ang tula ay isang anyo ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin ng isang tao. Ito ay binubuo ng mga saknong at ang
mga saknong ay binubuo ng mga taludtud. Ang tula ay pagpapahayag ng magagandang kaisipan at pananalita sa
pamamagitan ng mga taludtod. Ang kalipunan ng mga taludtod ay tinatawag na taludturan o saknong.
SANAYSAY
Ang sanaysay ay isang piraso ng sulatin na kadalasang naglalaman ng punto de vista (pananaw) ng may katha. Ang mga
sanaysay ay maaaring magkaroon ng mga element ng pagpuna, opinyon, impormasyon, obserbasyon, kuru-kuro, pang-
araw-araw na pangyayari, ala-ala ng nakaraan at pagmumuni-muni ng isang tao.
MAIKLING KWENTO