2. Ang Yunit 1 ay nauukol sa pag-aaral ng wikang
Filipino Bilang Wika at Larangan. Tinalakay
ang maikling kasaysayan ng wikang Filipino
gayundin ang kanyang pagyabong at pag-unlad.
Binigyang-diin dito ang mahahalagang papel na
ginampanan ng wikang Filipino bilang wika ng
bansa at bilang wika sa agham/siyensya, politika,
lipunan, matematika, at iba pa.
3. Mga Layunin:
A. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga tungkulin ng
wikang Filipino bilang wikang Pambansa, wika ng
bayan at wika ng pananaliksik na nakaugat sa
pangangailangan ng sambayanan.
B. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino
bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng
diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino,
bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa
pangangailangan ng komunidad at ng bansa.
7. Filipino Bilang Wika at Larangan
Maraming gampanin ang wikang Filipino bilang wika
ng pananaliksik sa agham/siyensya, medisina, komersyo,
politika, matematika, musika at sining. Bagama’t marami
pang walang katumbas na wika sa Filipino, patuloy pa rin
ang pag-unlad sa larangang ito upang mapagyaman at
mapanatili ang ating wika tungo sa umuunlad na
panahon.
8. Halimbawa ng salitang walang salin sa Filipino:
•lotion
•link
•diaper
•toothpaste
•recipe
•xylophone
•x-ray
•digital
•basket
•keyboard
•monitor
11. Filipino Bilang Wikang Pambansa
BALIKTANAW
Dr. Hen. Roberto Anonuevo-, Disyembre 30, 1937
ipinoroklama ang wikang Tagalog bilang batayan ng
Wikang Pambansa. Ito ay ayon sa Saligang Batas ng
1935 kung saan ang Kongreso ay gagawa ng hakbang
sa pagpapaunlad at pagpapayaman ng wikang
pambansa batay sa mga umiiral na katutubong wika.
12. Filipino Bilang Wikang Pambansa
BALIKTANAW
- Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang
Pambansa sa ikaapat na taon sa lahat
ng pampubliko at pribadong paaralan sa buong bansa.
13. Filipino Bilang Wikang Pambansa
BALIK TANAW
Batas Komonwelt Blg. 570 noong Hunyo 4, 1946 na
pinagtibay ng Pambansang Asambleya noong
Hunyo 7, 1940 kung saan ang wikang opisyal ng
bansa ay tatawaging Wikang Pambansang Pilipino.
14. Filipino Bilang Wika at Larangan
BALIK TANAW
Noong 1959, ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 ay
ibinaba ni Kalihim Jose B. Romero, Kalihim ng Edukasyon,
kung saan ito ay nagsasaad na ang Wikang Pambansa ay
tatawaging Pilipino upang mailagan ang mahabang
katawagang “Wikang Pambansang Pilipino” o Wikang
batay sa Tagalog.
15. BALIKTANAW
Noong 1987, alinsunod sa Konstitusyon, ang
wikang pambansa ng Pilipinas ay tatawaging
Filipino. Ito ay hindi batay sa pinaghalo-
halong sangkap ng katutubong wika na
umiiral sa bansa bagkus ito ay nucleus ng
Pilipino at Tagalog.
Filipino Bilang Wikang Pambansa
16. Filipino Bilang Wikang Pambansa
Isinasaad ng Artikulo XIV Konstitusyong
1987, ang legal na batayan ng konsepto ng
Filipino bilang wikang Pambansa at ang
magkarugtong na gampanin nito bilang
wika ng opisyal na komunikasyon, at bilang
wikang panturo sa Pilipinas.
17. Filipino Bilang Wikang Pambansa
Malinaw na itinatadhana ng nasabing probisyon na ang
wikang pambansa sa Pilipinas ay Filipino at nararapat
lamang na gamitin ito lalo na sa larangan ng
edukasyon gayundin sa mga transaksyon sa
pamahalaan. Bagamat maraming wikang umiiral sa
Pilipinas, mananatili itong pantulong na wika na
gamitin sa mga kontekstong kultural at panrelihiyon.
19. Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
“Hindi ko nais ang Kastila o Ingles ang
maging wika ng pamahalaan. Kailangang
magkaroon ng sariling wika ang Pilipinas,
isang wika na nakabatay sa isa sa mga
katutubong
wika.” – Manuel L. Quezon
20. Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
Bawat bayan at bawat institusyon ay may mga
patakaran na nagsisilbing gabay sa kilos at
asal ng mga mamayan para sa maayos at
matiwasay na pamumuhay. Subalit, paano ito
mangyayari kung ang sinasabing batas ay
nakasulat sa wikang
banyaga?
21. Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
Sa Artikulo XIV Konstitusyong 1987 ay
nagsasaad ng ganito: Seksiyon 8. Ang
Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa
Filipino at Inggles, at dapat na isinalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at
Kastila.
23. Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
- Madaling maisasatinig ang mga ideyolohiyang
magtatampok sa sarili, sa kultura at sa bayan.
- Mas mapadadali ang kaunlaran at mapalalakas
ang kapangyarihang politikal kung mayroong
nagkakaisang bayan na binibigkis ng iisang
mithiin at iisang wikang nauunawaan ng lahat.
24. Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
Vitangcol III (2019), “Ano ang Saysay ng Wikang Filipino,”
- Pangulong Aquino ay nagsabi na,. “imbes na mga galos at pilat ang
makuha dahil sa pagtatagisang-tinig, sana ay umusbong ang
pagkakaunawaan at pusong Makabayan”
- May tungkulin ang bawat isa na palaganapin ang isang kulturang may
malalim na pagkakaintindihan sa isa’t isa gamit ang isang wikang
pinagbubuklod at pinagtitibay ng buong bansa.”
- “Wika ang dapat pagbubuuin tayo, hindi tayo dapat paghihiwalayin.”
25. Filipino Bilang Wika ng Bayan at/ng Pananaliksik
Sa kabuuan, sa paglipas ng panahon, napatunayan
na ang wika ang siyang naging
pinakamahalagang sandata upang matanto ng
bagong henerasyon ang mga pangyayari at
kasaysayan na naging daan sa inaangking
kalayaan.
27. Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t ibang Larangan
Akademiko
*Isang guro.
* Sa mga pananaliksik.
28. Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t ibang Larangan
Medisina
• Ang pasyente.
• Sa pagbili ng gamot.
• Sa pagbasa ng riseta
29. Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t ibang Larangan
Politika
• Ang batas natin ay nakalimbag sa
Filipino.
• Mga mambabasa, pangulo at
huwes.
• Ilang mga babala at pangala ng
ahensya.
30. Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t ibang Larangan
Kumersiyo
• Ang mga batas natin ay
nakalimbag sa Filipino.
• Mga mambabatas, pangulo at mga
huwes.
• Ilang mga babala.
31. Filipino Bilang Larangan at Filipino sa Iba’t ibang Larangan
Teknolohiya
* Sa pagtuturo sa mga bagong
teknolohiya, filipino na rin ang gamit
ng guro at mag-aaral.
32. Activity Blg. 1 (Editorial Cartoon)
Panuto: Buksan ang link
https://www.youtube.com/watch?v=Pcl7AcnV8RU sa
YouTube. Pakinggan mabuti at unawain ang
mensaheng inilalahad nito. Sa pamamagitan ng
pagguhit ng editorial cartoon ibigay ang mensahe ng
awiting “Di Mo Ba Naririnig” salin sa Filipino ng
awiting Do You Hear the People Sing mula sa awiting
Les Miserables na salin ni Vincent De Jesus at
dinagdagan ng liriko nina Rody Vera at Joel Saracho.