3. Qellimi:
Te zbulojme qellimine krijimit te Bashkimit Europian.
Objektivat:
Te dime rrugen historike neper te cilen ka kaluar
Bashkimi Europian.
Te rendisimvendet anetare e BE.
Te evidentojme: 1.Organet
2.Parimet
3.Simbolet
4.Sfidat e BE
4. Historiku I krijimit te BE-se
Sot, Europa eshte duke eksperimentuar nje
bashkim, I cili nuk ka model te meparshem dhe
qe po I rrezaton frymen europiane ne te gjithe
hapesiren e ketij bashkimi. Rruga e gjate dhe e
veshtire e BE-s filloi pas Luften se Dyte Boterore.
Ideja per nje evrope te bashkuar erdhi si
rrjedhoje e:
Pervojave te hidhura qe
perjetuan popujt e saj, ne lufterat
vendore e ato boterore e shek.XX.
Sfiden me te cilen po
perballeshin vendet
europiane pas Luftes se
Dyte Boterore. Ishte sfida
e perplasjes se dy
prirjeve:
1. Prirja e copetimit te
vendeve europiane.
2.Prirja per bashkim dhe unitet, si
dhe dhenien fund te ndasive dhe
armiqsive mes tyre.
Popujt u ndergjegjesuan se nje bote qe po
globalizohej, bashkimi I tyre do te ishte rruga
me e mire per te perballur zhvillimin.
BENELUKSI: Bashkimi
ekonomik qe lidhte tri
vende te vogla te
Europes:
Belgjik
Hollande
Luksemburg
5. Bashkimi Evropian
Bashkimi Evropian: është
një bashkësi e disa
shteteve Evropiane e
themeluar me qëllim të lirisë
së qarkullimit të mallrave.
Në fillim të themelimit
përbëhej nga një numër i
vogël shtetesh. Me rënien
e Bashkimit Sovjetik, u bë
paraqitja e kërkesave për
anëtarësim nga shtete ish-
komuniste. Edhe pse si
organizatë gjithë-Evropiane
është Këshilli i Sigurimit të
Evropës, nga shumë vende
të botës edhe BE njihet si
organizatë gjithë Evropiane.
6. Bashkimi Evropian mori zhvillim me
Traktatin e Amsterdamit i cili u nënshkrua
me 1 tetor të vitit 1997 dhe hyri në fuqi më 1
maj të vitit 1999 pas ratifikimit nga të gjitha
shtetet anëtare. Traktati i Amsterdamit ka
modifikuar përmbajtjen e Traktatit të
Mastrihtit në pesë fusha kryesore:
•liria, siguria dhe drejtësia,
•qytetaria e Bashkimit,
•politika e jashtme,
•institucionet e BE-së.
7. Zgjerimet e Bashkimit Evropian
•Antaret
themeluese: Gjermania, Franca, Italia, Belgjika, Holanda, Luksemburgu
•Zgjerimi i parë (1973): Britania e Madhe, Danimarka, Irlanda
•Zgjerimi i dytë (1981): Greqia
•Zgjerimi i tretë (1986): Spanja, Portugalia
•Zgjerimi i katërt (1995): Austria, Finlanda, Suedia
•Zgjerimi i pestë
(2004): Estonia, Letonia, Lituania, Polonia, Sllovenia, Sllovakia, Hungaria,
Qipro, Malta, Republika Çeke
•Zgjerimi i gjashtë (2007): Bullgaria, Rumania
•Zgjerimi i shtatë (2013): Kroacia
Por tani pas daljes së Britanisë Madhe nga BE-ja (BREXIT) më
2016,gjithësej janë 27 shtete.
9. Austria
Belgjika
Bullgaria
Qipro
Republika Çeke
Danimarka
Estonia
Finlanda
Franca
Gjermania
Greqia
Hungaria
Irlanda
Italia
Kroacia
Letonia
Lituania
Luksemburgu
Malta
Holanda
Polonia
Portugalia
Rumania
Sllovakia
Sllovenia
Spanja
Vendet anetare te BE-se
10. Data te rendesishme per BE
1947- Propozohet plani Marshall.
1948- Krijohet Organizata e Bashkpunimit Ekonomik Europian(OEEC).
1949- Krijohet Keshilli I Europes.
1951- Komuniteti Europian I Qymyrit dhe I Celikut
1957- Traktati I Romes, krijohet Komuniteti Ekonomik Europian, I njohur si Tregu I Perbashket Europian.
1959- Bashkimi Europian I Tregetise se Lire.
1973- Mbreteria e Bashkuar, Danimarka, Irlanda pranohen si anetare e EEC, duke krijuar “Te nentet”
1979- Mbahen zgjedhjet e para te pergjithshme ne Parlamentin Europian.
1981- Greqia behet anetare e EEC-se duke krijuar te “dhjetet”.
1986- Spanja dhe Portugalia pranohen anetare e EEC-se duke krijuar “te dymbedhjetet”.
1990- 1979- Bashkohet Gjermania.Firmoset Karta e Parisit nga 34 vende europiane e quajtur Konferenca per Sigurimin
dhe Bashkepunimin e Europes(CSCF)
1991- Mbledhja e Mastrihtit vendosi Karten e BE per vitet ‘90.
1993-Modifikohet Traktati I BE-se.
1995- Austria,Finlada,Suedia behen anetare e EEC-se duke krijuar “pesembedhjeteshen”
1999- Traktati I Unifikimit te Monedhes(EMU)
2004- Zgjerimi I BE-se nga 15-25 anetare. Anetaret e rinje: Qipro,Rep.Ceke,Estonia
,Hungaria,Lituania,Letonia,Polonia,Malta,Sllovakia,Sllovenia.
2007- Bullgaria dhe Rumania behen anetare te BE-se dhe numri I vendeve anetare te BE shkon ne 27.
2013- Kroacia behet pjese e BE,duke e cuar numrin ne 27 vende anetare.