Deze presentatie behandelt de seksuele ontwikkeling en de seksuele opvoeding en vorming van kinderen volgens de visie van Sensoa. Deze visie beantwoordt aan de standaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie. Deze presentatie werd gegeven in 2014 aan CLB-medewerkers van het Gemeenschapsonderwijs van Vlaanderen.
3. Op welke leeftijd verwacht je…
+ Seks in de toiletten
+ Vadertje en moedertje spelen
+ Masturberen
+ Eerste kus
+ Porno kijken
Zet dit gedrag op een tijdlijn
4. Op welke leeftijd verwacht je…
+ Seks in de toiletten
× Nooit een héél goed idee, 16-17 jaar eerste geslachtsgemeenschap
+ Vadertje en moedertje spelen
× Kleutertijd, nieuwsgierigheid
+ Masturberen
× vanaf de babytijd, gericht bij einde eerste levensjaar, genot vanaf 15 à
19 maanden, andere betekenis vanaf +/- 12 jaar, meerderheid tegen
16 jaar, minder meisjes dan jongens
+ Eerste kus
× 12 jaar kus op wang, 14 jaar tongkus
+ Porno kijken
× Meerderheid fantaseert over seks vanaf +/- 12 jaar, voordien
nieuwsgierig, vaak per ongeluk, normalisatie
5. Seksuele ontwikkeling
+ Hangt samen met taalontwikkeling, morele en
sociale ontwikkeling, biologische factoren,
psychologische factoren
+ Biologische rijping
+ Processen die verderbouwen op elkaar
+ Diversiteit in tempo en beleving
+ Oefenperiodes en regressieperiodes of sprongen
in de ontwikkeling
+ Is levenslang
7. Ontwikkeling = Autonomie en
bescherming
0
1
2
3
4
5
6
7
0 jaar 12 Jaar 18 jaar
bescherming
autonomie
8. Gevolgen van
ontwikkelingsperspectief
+ Kansen en groeimogelijkheden benutten
+ Experimenteerruimte voorzien
+ Oog hebben voor individuele verschillen en
noden
+ Risico’s inschatten
+ Adaptief zorgkader
+ Rechten respecteren
9. Seksuele rechten
Alle kinderen en jongeren hebben rechten als seksuele
wezens, ongeacht hun
leeftijd, sekse, godsdienst, kleur, seksuele oriëntatie, mentale
of fysieke capaciteiten.
+ Zichzelf zijn, eigen beslissingen nemen inzake seksualiteit,
gezin enz.
+ Informatie en vorming over seks, anticonceptie, soa’s en
aids om geïnformeerde keuzes te maken
+ Zichzelf beschermen en beschermd worden.
+ Gezondheidszorg die betrouwbaar, betaalbaar, van goede
kwaliteit is en met respect gegeven wordt.
+ Participatie
14. Positieve visie
+ Jongeren: seks = leuk (meestal
toch)
+ De leuke kant van seks = info
over wat te verwachten
-> beter voorbereid om te
onderhandelen, beter grenzen
bewaken
+ Seksualiteit van jongeren
erkennen = versterken van de
psychologische basisnoden van
jongeren
-> beter functioneren, zich beter
voelen
15. Ontwikkelingsterreinen
+ Lichamelijkheid
× Seksuele responsiviteit en seksueel gedrag
+ Sekse/gender:
× Biologische verschillen jongen/meisje
× Seksuele identiteit
× Rollen
× Seksuele oriëntatie
+ Intimiteit en relatievorming
× Het vermogen om intieme relaties aan te gaan
Ook kinderen met beperkingen!!
16. Seksuele ontwikkeling
Baby 0 tot 2
+ Vertrouwde geuren en geluiden
+ Huidcontact, oraal genieten
+ Duimzuigen, geslachtsdelen aanraken en ander
auto-erotisch gedrag
+ Erecties, vochtig worden
+ Huilen indien basisbehoeften niet worden
bevredigd
+ Veiligheid en vertrouwen
17. Seksuele ontwikkeling
Peuter 2 tot 4
+ Op schoot zitten
+ Nieuwsgierig naar eigen lichaam en
geslachtsorganen + naar lichaam van anderen
+ Doktertje spelen
+ Besef van genderidentiteit (♀ & ♂ )
+ Masturbatiegedrag, bv. ritmisch stimuleren
+ Vragen stellen
+ Zindelijk worden
18. Seksuele ontwikkeling
Kleuter 4 tot 6
+ Jongens spelen met jongens, meisjes met
meisjes
+ Nieuwsgierigheid naar seks van volwassenen
+ Vieze woorden
+ Stereotiepe ideeën over genderrol
+ Verliefdheid
+ Schaamte
+ Stiekem ‘vadertje en moedertje’
spelen
19. Seksuele ontwikkeling
Kinderen 6 tot 10
+ Fantaseren over seks
+ Vriendschappen
+ Verschil werkelijkheid – fantasie niet duidelijk
+ Seksuele voorkeur wordt verkend
+ Masturbatie
+ Eerste lichamelijke
verschijnselen van de puberteit
20.
21. Tieners
+ Start puberteit
+ Inzicht in andere redenen om seks te hebben
+ Interesse naar volwassen seksualiteit
+ Grote individuele verschillen in lichaam en
gedrag!
+ Verliefdheid / zoenen
+ Ontwikkeling/bewustwording seksuele voorkeur
van 10 tot 12/14 jaar
26. groen geel rood zwart
toestemming OK +- OK - OK --OK
vrijwilligheid OK +- OK - OK --OK
gelijkwaardig
heid
OK +- OK - OK --OK
Leeft/ontw. OK +- OK - OK --OK
Context OK +- OK - OK --OK
Zelfrespect OK +- OK - OK --OK
vlaggen
27. Welke vlag?
+ Tijdens het vadertje en
moedertje spelen zoent een
meisje van 4 haar broertje
van 5 op de mond.
+ Toestemming, vrijwillig,
gelijkwaardig, ontwikkeling,
context, zelfrespect
+ groen
28. Magdat?
+ Twee dertienjarige meisjes zitten in de slaapkamer op bed.
Ze strelen elkaar tussen en over de bovenbenen en vinden
het fijn.
+ groen
29. Welke vlag?
+ Een jongen van 15 laat zijn
penis zien voor de webcam
+ Wederzijdse toestemming?
Vrijwillig? Zelfrespect?
+ Geel/rood
31. Leestips
+ De seksuele opvoeding van jonge kinderen
van Channah Zwiep
+ Doktertje spelen van Detavernier, De
Beuckelaer, De Sterk
Alle materialen
te vinden op
Filmpje van de opvoedingslijn.
Let op de gezichtsuitdrukking van de dames: wat drukt deze uit?
Verwondering, verontwaardiging, verrassing tot misprijzen.
Kinderen en seksueel gedrag= geen evidente combinatie
Hoe gaan we beoordelen? We leggen het continuüm uit. Later wordt nog dieper ingegaan op het onderscheid tussen de kleuren.
Deze criteria zijn ontstaan uit
-literatuur
-werkveld
Sinds 2008 niet meer gewijzigd.
Goed om deze slide als handout aan de deelnemers te bezorgen
Donkergrijs= misbruik: betekent dat men daar anders zal mee omgaan dan met een gewone rode vlag
bvb jongen van 16 steekt zijn broek af op het dorpsplein = wel rode vlag en SGG, maar geen misbruik.
En deze? Is wellicht al wat moeilijker te beoordelen.