Bài trình bày trong khóa đào tạo 'Nâng cao nhận thức và kỹ năng về phần mềm nguồn mở' do Sở thông tin và Truyền thông tỉnh Bắc Kạn tổ chức, ngày 19/11/2013

1. CHUYỂN ĐỔI SANG PHẦN MỀM TỰ DO NGUỒN MỞ
MỘT SỐ LƯU Ý KHI THỰC HIỆN TRIỂN KHAI
NÂNG CAO NHẬN THỨC VÀ KỸ NĂNG
VỀ PHẦN MỀM NGUỒN MỞ
SỞ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TỈNH BẮC KẠN 19/11/2013
NGƯỜI TRÌNH BÀY: LÊ TRUNG NGHĨA
VĂN PHÒNG PHỐI HỢP PHÁT TRIỂN
MÔI TRƯỜNG KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ,
BỘ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vn.myblog.yahoo.com/ltnghia
http://vnfoss.blogspot.com/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/

2. Nội dung
1. Vì sao phải chuyển đổi?
2. Chuyển đổi như thế nào? - Các giải pháp
3. Chuyển đổi cái gì?
4. Các công việc tiến hành chuyển đổi
5. Khó khăn thường gặp và cách khắc phục
6. Tìm kiếm sự trợ giúp trong và sau chuyển đổi
7. Danh sách các tài liệu tham khảo

3. 1. Vì sao phải chuyển đổi
1. Đảm bảo an toàn an ninh thông tin - dữ liệu
2. Tiết kiệm chi phí mua sắm, duy trì, nâng cấp, cập nhật PM
3. Đảm bảo được năng suất lao động
4. Đảm bảo sử dụng lại được các tài liệu đã có
5. Đảm bảo trao đổi dữ liệu với bên trong và ngoài đơn vị
6. Tôn trọng SHTT - hình ảnh đơn vị
7. Không bị khóa trói vào các nhà cung cấp độc quyền

4. 2. Chuyển đổi như thế nào?
1. Chuyển đổi trên máy trạm: một phần và toàn phần:
● Chuyển đổi một phần: Giữ nguyên hệ điều hành nguồn
đóng, chuyển đổi một số ứng dụng sang nguồn mở: (1)
Bộ phần mềm văn phòng từ MSO → OOo hoặc LibO; (2)
trình duyệt IE → FF; (3) thư điện tử máy trạm từ Outlook
→ Thunderbird.
● Chuyển đổi toàn phần: Chuyển nốt cả hệ điều hành, từ
nguồn đóng sang GNU/Linux, ví dụ Ubuntu - Fedora, và
chuyển đổi các ứng dụng nghiệp vụ
● Môi trường thực tế: hỗn hợp: Mở – Đóng: khoanh lại hệ
thống đóng cũ, chuyển hẳn sang các hệ thống mở mới.
GNU/Linux có hầu hết tất cả các ứng dụng thường có trên
Windows và đều là tự do để sử dụng.

5. 2. Chuyển đổi như thế nào?
1. Chuyển đổi trên máy chủ:
● Các dịch vụ chia sẻ máy chủ tệp & máy in
● Các dịch vụ hệ thống: LDAP, DNS, DHCP, RAS, Web,
FPT...
● Máy chủ thư điện tử, các dịch vụ giao tiếp truyền thông
● Máy chủ cơ sở dữ liệu, các ứng dụng nghiệp vụ
● Máy chủ an toàn an ninh: tường lửa, ủy quyền, chống
virus, chống truy cập trái phép, …
● Môi trường thực tế: hỗn hợp: Mở – Đóng: khoanh lại hệ
thống đóng cũ, chuyển hẳn sang các hệ thống mở mới.
Ở phía các máy chủ - vốn là thế mạnh của PMNM chứ
không phải của nguồn đóng - cần người chuyên nghiệp.

6. 3. Chuyển đổi cái gì?
1. Chuyển đổi trên máy trạm:
● MSO → Ooo/LibO; IE → FF; Outlook → Thunderbird
● Windows → Ubuntu, …
● Bộ gõ Vietkey, Unikey → xvnkb, Scim – Unikey, bogo...
● Từ điển → stardict, …
● Photoshop → GIMP; Coreldraw → Inkscape
● Acrobat Reader → Acroread
● Chat: Yahoo, Google,...
● Xem phim, nghe nhạc: VLC, Mplayer, MoviePlayer
● CAD → ZwCAD, Qcad, FreeCAD, BRL-CAD, …
Từ khóa tìm phần mềm tương đương: “Linux equivalent”

7. 3. Chuyển đổi cái gì?
1. Chuyển đổi trên máy chủ:
● Windows Server → CentOS, Debian, Ubuntu, …
● Chia sẻ máy chủ tệp, máy in: Samba, CUPS, OpenLDAP
● Các
dịch vụ hệ thống: OpenLDAP, Bind, Squid,
OpenSSH, Apache, Tomcat, JBoss, …
● Máy chủ thư: Exchange Server → Sendmail, Postfix, …
● Giải pháp thư điện tử - làm việc nhóm: OBM, Kolab, …
● Máy chủ CSDL: PostgreSQL, MariaDB, MySQL, …
● Cổng điện tử, CMS & Website: Liferay, Alfresco, Drupal,...
● 75 PMNM làm công cụ an ninh thông tin: (a) Tường lửa:
IPtable, Shorewall,…; (b) Chống virus: ClamAV,
SpamAssasin,…(c) Chống truy cập trái phép: Snort, …
Trên máy chủ: chuyển theo giải pháp, không theo sản phẩm!

8. 4. Các công việc tiến hành chuyển đổi
1. Khảo sát hiện trạng:
● Phần cứng, các thiết bị ngoại vi - các trình điều khiển
● Các kết nối mạng LAN, WAN, Internet, Extranet
● Phần mềm văn phòng có macro hay không?
● Phần mềm nghiệp vụ có xuất dữ liệu sang Excel?
● Phần mềm kế toán của công ty nào?
● Có sử dụng các phần mềm CAD hay đặc biệt nào không?
2. Chuẩn bị cho chuyển đổi
● Các ổ lưu trữ cho việc sao lưu các dữ liệu
● Tiến hành sao lưu dữ liệu: các tệp văn phòng, thư điện
tử, dữ liệu từ các phần mềm nghiệp vụ, trong Favorites...

9. 4. Các công việc tiến hành chuyển đổi
3. Tiến hành chuyển đổi: cài đặt các phần mềm mới từ các
đĩa CD/DVD, USB, Internet, LAN, ...
4. Thiết lập cấu hình sau chuyển đổi cho các ứng dụng,
cho hệ điều hành
5. Thiết lập kết nối mạng LAN, WAN, Internet, Extranet
6. Thiết lập kết nối thiết bị ngoại vi: CD/DVD, USB, máy
in, máy quét, máy photocopy, máy ảnh, máy quay, …
7. Phục hồi dữ liệu: văn phòng, nghiệp vụ, khác...
8. Chuyển đổi dữ liệu: văn phòng, nghiệp vụ, khác...
9. Tổ chức đào tạo, huấn luyện: tại chỗ, trên mạng, …
10. Tổ chức bảo hành, nâng cấp, dịch vụ kỹ thuật...
11. Đánh giá, rút kinh nghiệm, mở rộng chuyển đổi

10. 5. Khó khăn thường gặp - khắc phục
1. Quyết tâm và sự tham gia trực tiếp của lãnh đạo cao nhất
đơn vị trong việc chuyển đổi.
2. Tham vọng chuyển đổi lớn và nhanh ngay một lúc
3. Một số khác biệt trong thói quen sử dụng - sự chống đối
4. Các macro trong MSO - phải viết lại cho LibO/OOo
5. Xuất dữ liệu sang Excel - phải viết lại cho Cal
6. Phần mềm (kế toán, ký điện tử) chỉ chạy trên Windows đề nghị nhà sản xuất chuyển để chạy được trên GNU/Linux
8. Khuyến cáo nên (theo thứ tự yếu dần):
● Sử dụng các phần mềm mô phỏng: Wine, Mono...
● Chuyển sang công nghệ web để giải phóng các máy trạm
● Dùng các máy ảo để chạy Windows trên GNU/Linux
● Giữ lại một số máy Windows không thể chuyển

11. 6. Trợ giúp trong và sau chuyển đổi
1. Từ nguồn lực của chính các đơn vị chuyển đổi
2. Từ cộng đồng: Liên hệ VFOSSA: http://vfossa.vn/,
HanoiLUG, SaigonLUG, HueLUG. Khuyến khích người sử
dụng tham gia các danh sách thư và các nhóm thảo luận
của cộng đồng để có thể hỏi - đáp khi cần sự hỗ trợ.
3. Từ các công ty chuyên về PMTDNM bằng các hợp đồng
dịch vụ: tư vấn, cài đặt, cập nhật, nâng cấp, đào tạo - huấn
luyện, tùy biến - xây dựng các module bổ sung, tích hợp hệ
thống, tích hợp ứng dụng. Tìm trên: http://vfossa.vn/
4. Tìm hiểu các thông tin cơ bản về PMTDNM ở đây.
5. Tư vấn về PMTDNM của OSS Watch cho chính phủ Anh
có thể tham khảo ở đây.

12. 7. Danh sách các tài liệu tham khảo
1. Một vài lưu ý khi chuyển đổi sang PMTDNM.
2. Các tư vấn của OSS Watch về PMNM cho chính phủ Anh.
3. Các lựa chọn PMNM cho chính phủ Anh, phiên bản v2.0
4. Các lựa chọn PMNM cho giáo dục.
5. Bộ 75 PMNM làm công cụ an ninh trong hệ thống thông tin
6. Một vài video clip về PMTDNM.
7. Các tài liệu dịch sang tiếng Việt có liên quan tới PMTDNM.

13. Cảm ơn!
Hỏi đáp
LÊ TRUNG NGHĨA
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vn.myblog.yahoo.com/ltnghia
http://vnfoss.blogspot.com/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/