Thông tin liên hệ:
Hotline: 0979.170.170 (Mr. Huy)
Email: Giaoanvn@gmail.com Liên hệ giáon án
Hệ thống website Luận văn.
http://choluanvan.vn - Chợ Luận Văn - Phục vụ trí thức việt
http://choluanvan.info
http://choluanvan.org
http://choluanvan.com.vn
1. PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU
GIAI ĐOẠN 2008-2020
Chuyên Ngành: Kinh tế tài chính - Ngân Hàng
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP.Hồ Chí Minh – Năm 2008
2. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG
TRÁI PHIẾU GIAI ĐOẠN 2008-2020” là công trình nghiên cứu của
bản thân, được đúc kết từ quá trình học tập và nghiên cứu thực tiễn
trong thời gian qua, dưới sự hướng dẫn của Thầy GS. TS Trần Ngọc
Thơ.
Tác giả luận văn
Phạm Thị Anh Thư
3. LỜI CẢM ƠN
Chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại
học Kinh Tế TP.HCM đã tạo điều kiện thuận lợi cho
tôi học tập và nghiên cứu.
Chân thành cảm ơn các Thầy Cô Khoa Sau đại
học đã tham gia giảng dạy chương trình Cao học
trong thời gian qua.
Chân thành cảm ơn GS. TS Trần Ngọc Thơ đã
tận tình hướng dẫn, những ý kiến đóng góp quý báu
của Thầy đã giúp tôi hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn.
Tác giả luận văn
Phạm Thị Anh Thư
4. MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
PHẦN MỞ ĐẦU
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN TỔNG QUAN VỀ TRÁI PHIẾU VÀ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU...........1
I.1. Thị trường trái phiếu .............................................................................1
I.1.1. Khái niệm về trái phiếu ..........................................................................1
I.1.2. Phân loại trái phiếu.................................................................................1
I.1.2.1. Căn cứ vào chủ thể phát hành ........................................................1
I.1.2.2. Căn cứ theo tính chất chuyển nhượng ...........................................3
I.1.3. Vai trò của thị trường trái phiếu .............................................................4
I.1.3.1. Đối với nền kinh tế ........................................................................4
I.1.3.2. Đối với doanh nghiệp ....................................................................6
I.1.3.3. Đối với nhà đầu tư .........................................................................8
I.2. Rủi ro trong đầu tư trái phiếu ....................................................................9
I.2.1. Rủi ro lãi suất .........................................................................................9
I.2.2. Rủi ro lạm phát ....................................................................................10
I.2.3. Rủi ro thanh khoản ...............................................................................10
I.2.4. Rủi ro tín dụng .....................................................................................11
I.3. Định mức tín nhiệm đối với thị trường trái phiếu ..................................11
I.3.1. Khái niệm định mức tín nhiệm ............................................................11
I.3.2. Nguyên tắc hoạt động của tổ chức ĐMTN ..........................................12
I.3.3.Sự cần thiết cho việc xây dựng hệ thống ĐMTN trong nước ..............13
I.4. Bài học kinh nghiệm về thị trường trái phiếu ở một số nước Châu Á. . .16
Kết luận chương I .............................................................................................21
5. CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG VỀ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VIỆT NAM .......22
II.1.Cơ sở pháp lý cho quá trình phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam ....22
II.2 Thực trạng về thị trường trái phiếu Việt Nam .......................................24
II.2.1. Đánh giá chung về thị trường trái phiếu Việt Nam hiện nay ..............24
II.2.2 Phân tích thực trạng thị trường trái phiếu Việt Nam hiện nay .............25
II.2.2.1. Trái phiếu Chính phủ ............................................................25
II.2.2.2. Trái phiếu Chính quyền địa phương .....................................36
II.2.2.3. Trái phiếu doanh nghiệp .......................................................40
II.3. Nguyên nhân kém phát triển của thị trường trái phiếu Việt Nam .......48
II.3.1. Quy mô nhỏ, thanh khoản thấp ...........................................................48
II.3.2. Thiếu tổ chức định mức tín nhiệm chuyên nghiệp .............................50
II.3.3. Thiếu đội ngũ các nhà tạo lập thị trường ............................................51
II.3.4. Chưa xác định được đường cong lãi suất chuẩn .................................52
II.3.5. Tính cạnh tranh thấp ...........................................................................53
II.3.6. Nhận thức của doanh nghiệp ..............................................................53
II.3.7. Công bố thông tin chưa đầy đủ ...........................................................54
II.3.8. Hệ thống pháp lý chưa hoàn chỉnh .....................................................54
Kết luận chương II ...........................................................................................55
6. CHƯƠNG III
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VIỆT NAM....56
III.1 Định hướng phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam đến năm 2020 . 56
III.1.1. Quan điểm phát triển .........................................................................56
III.1.2. Định hướng phát triển .......................................................................57
III.2 Giải pháp phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam ...........................58
III.2.1. Mở rộng quy mô, đa dạng hoá và tăng tính thanh khoản cho TTTP . 58
III.2.1.1. Đối với trái phiếu Chính phủ ....................................................59
III.2.1.2 Đối với trái phiếu Chính quyền địa phương ...............................60
III.2.1.3 Đối với trái phiếu doanh nghiệp .................................................61
III.2.1.4. Phát triển công cụ phái sinh liên quan đến trái phiếu ................63
III.2.2. Xây dựng và phát triển hệ thống định mức tín nhiệm .......................64
III.2.3. Thu hút và phát triển đội ngũ tạo lập thị trường ...............................67
III.2.4. Xây dựng thị trường trái phiếu chuyên biệt .......................................67
III.2.5. Thực hiện công khai hóa thông tin ....................................................69
III.2.6. Phát triển thị trường phi tập trung .....................................................70
III.2.7. Hoàn thiện hệ thống pháp lý và hệ thống quản lý .............................72
III.2.8. Nâng cao nhận thức về chứng khoán nói chung và trái phiếu
nói riêng cho các doanh nghiệp và công chúng đầu tư ..................................73
Kết luận chương III ..........................................................................................74
KẾT LUẬN .......................................................................................................75
ĐỀ XUẤT CHO NHỮNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
7. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
ADB Ngân hàng Phát triển Châu Á
BTC Bộ Tài chính
CTCK Công ty chứng khoán
DNNN Doanh nghiệp Nhà nước
ĐMTN Định mức tín nhiệm
ĐTNN Đầu tư nước ngoài
KBNN Kho bạc Nhà nước
NĐT Nhà đầu tư
NHPT Ngân hàng Phát triển
NHTM Ngân hàng thương mại
NHTƯ Ngân hàng Trung ương
NSNN Ngân sách Nhà nước
OTC Thị trường chứng khoán phi tập trung
SGDCK TP.HCM Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
TCT Tổng công ty
TPCP Trái phiếu chính phủ
TPCQĐP Trái phiếu chính quyền địa phương
TPCT Trái phiếu công ty
TPDN Trái phiếu doanh nghiệp
TTCK Thị trường chứng khoán
TTGDCK HN Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội
TTTC Thị trường tài chính
TTTP Thị trường trái phiếu
UBCKNN Ủy ban chứng khoán Nhà nước
WTO Tổ chức Thương mại Thế giới
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
8. BẢNG
Bảng 2.1: Tình hình phát hành trái phiếu đô thị TP.HCM 2003-2007 ...................
.............................................................................................................................31
Bảng 2.2: Tình hình phát hành TPDN từ năm 2006- 30/06/2008 .........................
.............................................................................................................................35
HÌNH
Hình 2.1: Giá trị trái phiếu Chính phủ phát hành từ 2000-2007 ............................
.............................................................................................................................23
Hình 2.2: Giá trị TPCQĐP phát hành từ 2003-2007 ..............................................
.............................................................................................................................30
Hình 2.3: Giá trị TPDN phát hành từ 2003-2007 ...................................................
.............................................................................................................................33
Hình 2.4: So sánh giá trị giao dịch TPCP với giá trị niêm yết TPCP 2003-2007....
.............................................................................................................................42
9. PHẦN MỞ ĐẦU
I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Hội nhập kinh tế thế giới đã trở thành một xu thế khách quan trong thế
giới ngày nay khi làn sóng toàn cầu hóa đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ. Là thành
viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Việt Nam không thể đứng ngoài
sự vận động của kinh tế toàn cầu. Một nước đi sau như chúng ta, muốn phát triển
nhanh, không tụt hậu, vươn lên ngang tầm thế giới cần phải biết cách hội nhập
sâu rộng với nền kinh tế thế giới để tiến nhanh, tiến mạnh.
Để thực hiện mục tiêu trên cần phải chuẩn bị tốt các nguồn lực, một trong
những nguồn lực đóng vai trò quan trọng đó là vốn. Trong bối cảnh nền kinh tế
Việt Nam đang tăng trưởng mạnh, nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển là rất lớn.
Việc huy động vốn trong và ngoài nước trong thời gian qua đã đạt những kết quả
khả quan. Tuy nhiên, việc huy động vốn trong nước vẫn chưa thật sự phát triển
mạnh, đặc biệt là vốn dài hạn.
Hơn lúc nào hết, nhu cầu vốn đặt ra cho Chính phủ một sự quan tâm đặc
biệt để phát triển. Phát triển thị trường vốn Việt Nam, trong đó thị trường chứng
khoán đóng vai trò chủ đạo, đây là kênh dẫn vốn nhanh để phát triển nền kinh tế
đất nước.
Tính đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đã hoạt động được hơn
bảy năm, đã có những bước phát triển cả về quy mô và chất lượng hàng hóa, tiến
tới phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh các
hoạt động mua bán giao dịch cổ phiếu sôi động thì thị trường trái phiếu vẫn chưa
thật sự thu hút được các nhà đầu tư quan tâm. So với thị trường cổ phiếu đã có
những phát triển vượt bậc thì thị trường trái phiếu vẫn còn đang bỏ ngỏ.
Phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam trở thành kênh huy động vốn
nhanh và hiệu quả, giải quyết các nhu cầu vốn cho các dự án đầu tư và bù đắp
10. thâm hụt ngân sách của Chính phủ, đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ cho quá trình
sản xuất và tái sản xuất mở rộng của các doanh nghiệp cũng như tạo thêm hàng
hoá cho thị trường và nhà đầu tư. Muốn vậy, cần phải phân tích tìm hiểu nguyên
nhân kém phát triển và đưa ra các giải pháp phát triển thị trường trái phiếu – một
thị trường hết sức tiềm năng hiện nay.
Xuất phát từ những nguyên nhân trên, tác giả đã nghiên cứu đề tài:
“PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VIỆT NAM
GIAI ĐOẠN 2008-2020 ”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Vấn đề trọng tâm mà đề tài muốn giải quyết là trên cơ sở xem xét thực
trạng, phân tích những mặt còn tồn tại, tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra các giải
pháp phù hợp để thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam. Thông qua
đó, giúp cho nền kinh tế huy động vốn hiệu quả hơn góp phần vào công cuộc
phát triển nền kinh tế quốc gia và hội nhập kinh tế quốc tế.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là vấn đề liên quan đến thực trạng hoạt
động của thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp trái phiếu và những giải phát
triển cả hai loại thị trường này ở Việt Nam.
Về không gian, luận văn nghiên cứu trên địa bàn cả nước.
Về thời gian, giới hạn nghiên cứu của đề tài là hoạt động của thị trường
trái phiếu Việt Nam từ năm 2000 đến nay.
Về nội dung, đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở pháp lý cho sự hình thành
và phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam, tình hình hoạt động của thị trường
trái phiếu Việt Nam trong thời gian qua. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp
phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam trong thời gian tới.
11. IV. CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài đã tổng hợp tương đối hệ thống và đầy đủ số liệu hoạt động của thị
trường trái phiếu ở Việt Nam từ năm 2000 đến nay.
Đề xuất một số giải pháp chủ yếu để phát triển thị trường trái phiếu Việt
Nam.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để giải quyết các mục đích mà đề tài hướng đến, tác giả đã vận dụng lý
thuyết các môn học Thị trường tài chính, Tài chính doanh nghiệp, Đầu tư tài
chính làm nền tảng lý luận; bên cạnh đó tác giả sử dụng phương pháp thống kê
lịch sử và phương pháp tổng hợp số liệu để đánh giá về tình hình hoạt động của
thị trường trái phiếu Việt Nam; vận dụng kinh nghiệm của các nước làm cơ sở đề
xuất các giải pháp phù hợp, nhằm thúc đẩy thị trường trái phiếu Việt Nam vận
động và phát triển.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được chia thành ba chương:
Chương I: Nội dung cơ bản về thị trường trái phiếu.
Chương II: Thực trạng thị trường trái phiếu Việt Nam. Nêu lên tình hình
hoạt động của thị trường trái phiếu Việt Nam trong thời gian qua, phân tích và
tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng kém phát triển của thị trường trái phiếu
Việt Nam.
Chương III: Giải pháp phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam. Căn cứ
vào những phân tích ở chương II và những định hướng phát triển trong thời gian
tới, đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam.
Ở chương II và chương III, đề tài sử dụng tên Sở Giao dịch chứng khoán
TP.HCM thay cho tên Trung tâm giao dịch chứng khoán TP.HCM phù hợp với
tình hình hiện nay. Sử dụng cụm từ trái phiếu doanh nghiệp thay vì trái phiếu
công ty để phù hợp với từ ngữ sử dụng trong các văn bản pháp lý tại Việt Nam,
theo đó trái phiếu doanh nghiệp được hiểu là trái phiếu của các loại hình công ty
đang hoạt động theo pháp luật Việt Nam.