SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  11
 मोहनदास करमचंद गांधी भारत एवं भारतीय
स्वतंत्रता आंदोलन के एक प्रमुख राजनैततक एवं
आध्यात्ममक नेता थे। वे समयाग्रह - व्यापक
सववनय अवज्ञा के माध्यम से अमयाचार के
प्रततकार के अग्रणी नेता थे, उनकी इस
अवधारणा की नींव संपूणण अहहंसा पर रखी गई
थी त्जसने भारत को आजादी हदलाकर पूरी
दुतनया में जनता के नागररक अधधकारों
एवं स्वतंत्रता के प्रतत आंदोलन के ललए
प्रेररत ककया।
 मोहनदास करमचंद गांधी गुजराती अथवा हहंदी में परफ्यूमर
भागणव की मानक व्याख्या वाली हहंदी-अंग्रेजी डिक्शनरी, का
जन्म पत्चचमी भारत के वतणमान गुजरात, में पोरबंदर नामक
स्थान पर २ अक्तूबर १८६९ .एक तटीय शहर में हुआ।उनके
वपता करमचंद गांधी हहंदु मोध समुदाय से संबंध रखते थे
और अंग्रेजों के अधीन वाले भारत के काहियावाड़ एजेन्सी में
एक छोटी सी ररयासत पोरबंदर प्रांत के दीवानअथाणत प्रधान
मंत्री थे। परनामी वैष्णव हहंदूसमुदाय की उनकीमाता पुतलीबाई
करमचंद की चौथी पमनी थी, उनकी पहलीतीन पत्मनयााँ प्रसव
के समय मर गई थीं। भत्क्त करने वाली माता की देखरेख
और उस क्षेत्र की जैन पंरपराओं के कारण
युवा मोहनदास पर वे प्रभाव प्रारम्भ मे ही पड़
गए,जो उनके जीवन में महमवपूणण भूलमका
तनभाने वाले थे।
गांधी और उनकी पमनी कस्तूरबा
 दक्षक्षण अफ्रीका में गान्धी को भारतीयों पर भेदभाव का सामना
करना पड़ा। आरम्भ में उन्हें प्रथम श्रेणी कोच की वैध हटकट
होने के बाद तीसरी श्रेणी के डिब्बे में जाने से इन्कार करने के
ललए ट्रेन से बाहर फें क हदया गया था। इतना ही नहीं पायदान
पर शेष यात्रा करते हुए एक यूरोवपयन यात्री के अन्दर आने
पर चालक की मार भी झेलनी पड़ी। इसी तरह ही बहुत सी
घटनाओं में से एक यह भी थी त्जसमें अदालत के न्यायाधीश
ने उन्हें अपनी पगड़ी उतारने का आदेश हदया
था त्जसे उन्होंने नहीं माना। अन्याय को देखते
हुए गान्धी ने अंग्रेजी साम्राज्य के अन्तगणत
अपने देशवालसयों के सम्मान तथा देश में
स्वयं अपनी त्स्थतत के ललए प्रचन उिाये।
गांधी दक्षक्षण अफ्रीका म
 महाममा गााँधी का भारतीय स्वतंत्रता संग्राम के ललए संघषण मुझे
अतत प्रेररत करता है।
चंपारण और खेडा
गांधी की पहली बड़ी उपलत्ब्ध १९१८ में
चम्पारन और खेड़ा समयाग्रह, आंदोलन में
लमली हालांकक अपने तनवाणह के ललए जरूरी
खाद्य फसलों की बजाए नील नकद पैसा देने
वाली खाद्य फसलों की खेती वाले आंदोलन
भी महमवपूणण रहे।
लेककन इसके प्रमुख प्रभाव उस समय देखने
को लमले जब उन्हें अशांतत फै लाने के ललए
पुललस ने धगरफ्तार ककया और उन्हें प्रांत
छोड़ने के ललए आदेश हदया गया। १९१८ में खेड़ा और चंपारन
समयाग्रह के समय १९१८ में गांधी
 गांधी जी सकिय राजनीतत से दूर ही रहे और १९२० की
अधधकांश अवधध तक वे स्वराज पाटी और इंडियन नेशनल
कांग्रेस के बीच खाई को भरने में लगे रहे और इसके
अततररक्त वे अस्पृचयता , शराब , अज्ञानता और गरीबी के
खखलाफ आंदोलन छेड़ते भी रहे।गांधी जी ने
माचण १९३० में नमक पर कर लगाए जाने के
ववरोध में नया समयाग्रह चलाया त्जसे १२ माचण
से ६ अप्रेल तक नमक आंदोलन के याद में
४०० ककलोमीटर (२४८ मील) तक का सफर
अहमदाबाद से दांिी, गुजरात तक चलाया गया
ताकक स्वयं नमक उमपन्न ककया जा सके और
नमक पर लगे रोक को हटाया।दांिी में गााँधी,५ अप्रैल,१९३०,
के अंत में नमक माचण
 इस आंदोलन में महाममा गांधी ने बहुत अच्छा प्रदशणन ककया,
त्जस्से मैं बहुत प्रेररत हुआ। द्ववतीय ववचव युद्ध १९३९ में
गांधी जी ने अंग्रेजों के प्रयासों को अहहंसाममक नैततक सहयोग
देने का पक्ष ललया ककं तु दूसरे कांग्रेस के नेताओं ने युद्ध में
जनता के प्रतततनधधयों के परामशण ललए बबना इसमें एकतरफा
शालमल ककए जाने का ववरोध ककया। कांग्रेस के सभी चयतनत
सदस्यों ने सामूहहक तौर पर अपने पद से इस्तीफा दे हदया।
लंबी चचाण के बाद , गांधी ने घोषणा की कक जब स्वयं भारत
को आजादी से इंकार ककया गया हो तब लोकतांबत्रक आजादी
के ललए बाहर से लड़ने पर भारत ककसी भी युद्ध के ललए
पाटी नहीं बनेगी। जैसे जैसे युद्ध बढता गया गांधी
जी ने आजादी के ललए अपनी मांग को अंग्रेजों
को भारत छोडो आन्दोलन
नामक ववधेयक देकर तीव्र कर हदया।
 कई जीवनी लेखकों ने गााँधी के जीवन वणणन का कायण ललया है
उनमें से दो कायण अलग हैं;िीजी तेंदुलकर अपने महाममा के
साथ. मोहनदास करमचंद गााँधी का जीवन आठ खंडों में है और
महाममा गााँधी के साथ प्यारेलाल और सुशीला नायर १० खंिों
में है.कनणल जी बी अमेररकी सेना के लसंह ने कहा की अपने
तथ्याममक शोध पुस्तक गााँधी: बेहाय ंड द मास्क फ़
डडवियनटीके मूल भाषण और लेखन के ललए
उन्होंने अपने २० वषणलगा हदए।गााँधी जी एक
सफल लेखक थे.कई दशकों तक वे अनेक पत्रों
का संपादन कर चुके थे त्जसमे गुजराती, हहन्दी
और अंग्रेजी में हररजन और अंग्रेजी में
यंग इंडिया प्रकाशन हहन्दी में भी हुआ।
 समय
 अहहंसा
 सादगी
 ब्रह्मचयण
 ववचवास
 शाकाहारी रवैया
 गााँधी जी ने अनेक लसद्धांत व आदशण प्रस्तुत
ककये हैं । इन्ही लसद्धांत और आदशों के
कारण गााँधी जी मेरे जीवन के आदशण है।
इनसे प्रभाववत होकर आज मैं अपने जीवन
पथ पर आगे बढ रहा हूाँ और यही कोलशश
करूं गा कक इनके द्वारा कही हुई हर बात को
मैं ग्रहण करूं और इनके द्वारा बताए हुए
मागण पर चलूं ।
Gandhi ji..My inspiration

Contenu connexe

Tendances

Life of Maharishi Dayananda Saraswati
Life of Maharishi Dayananda SaraswatiLife of Maharishi Dayananda Saraswati
Life of Maharishi Dayananda Saraswati
cparora123
 
Mahatma gandhi
Mahatma gandhiMahatma gandhi
Mahatma gandhi
Risky Ansh
 
Presentation on sant kabir and meera bai
Presentation on sant kabir and meera baiPresentation on sant kabir and meera bai
Presentation on sant kabir and meera bai
charu mittal
 

Tendances (20)

Swami Vivekananda
Swami VivekanandaSwami Vivekananda
Swami Vivekananda
 
The mauryan empire
The mauryan empireThe mauryan empire
The mauryan empire
 
Swami dayananda saraswati
Swami dayananda saraswatiSwami dayananda saraswati
Swami dayananda saraswati
 
Swami vivekananda
Swami vivekanandaSwami vivekananda
Swami vivekananda
 
MAHATMA GANDHI
MAHATMA GANDHIMAHATMA GANDHI
MAHATMA GANDHI
 
Saint Kabir Das Biography
Saint Kabir Das BiographySaint Kabir Das Biography
Saint Kabir Das Biography
 
Life of Maharishi Dayananda Saraswati
Life of Maharishi Dayananda SaraswatiLife of Maharishi Dayananda Saraswati
Life of Maharishi Dayananda Saraswati
 
Bhakti Movement
Bhakti MovementBhakti Movement
Bhakti Movement
 
GANDHIAN ERA
GANDHIAN ERAGANDHIAN ERA
GANDHIAN ERA
 
Revolutionary Nationalism in India
Revolutionary Nationalism in IndiaRevolutionary Nationalism in India
Revolutionary Nationalism in India
 
भारत में बौद्ध धर्म - देबोश्री बनर्जी
भारत में बौद्ध धर्म - देबोश्री बनर्जीभारत में बौद्ध धर्म - देबोश्री बनर्जी
भारत में बौद्ध धर्म - देबोश्री बनर्जी
 
Mahatma Gandhi
Mahatma Gandhi Mahatma Gandhi
Mahatma Gandhi
 
Ancient Indian sciene and technology
Ancient Indian sciene and technology Ancient Indian sciene and technology
Ancient Indian sciene and technology
 
ppt on Guru nanak
ppt on Guru nanakppt on Guru nanak
ppt on Guru nanak
 
Netaji subhash chandra bose ppt
Netaji subhash chandra bose pptNetaji subhash chandra bose ppt
Netaji subhash chandra bose ppt
 
Mahatma gandhi
Mahatma gandhiMahatma gandhi
Mahatma gandhi
 
The Revolt-of-1857
The Revolt-of-1857The Revolt-of-1857
The Revolt-of-1857
 
The swadeshi movement
The swadeshi movementThe swadeshi movement
The swadeshi movement
 
Presentation on sant kabir and meera bai
Presentation on sant kabir and meera baiPresentation on sant kabir and meera bai
Presentation on sant kabir and meera bai
 
1857 revolt
1857 revolt1857 revolt
1857 revolt
 

En vedette

Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948
Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948
Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948
Ashita Agrawal
 
Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare
Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare
Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare
Regrob.com
 

En vedette (20)

Mahatma gandhi In Hindi
Mahatma gandhi In HindiMahatma gandhi In Hindi
Mahatma gandhi In Hindi
 
Mahatma Gandhi
Mahatma GandhiMahatma Gandhi
Mahatma Gandhi
 
Mahatma gandhi ppt
Mahatma gandhi   pptMahatma gandhi   ppt
Mahatma gandhi ppt
 
Hindi for android mobile ppt
Hindi for android mobile pptHindi for android mobile ppt
Hindi for android mobile ppt
 
Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948
Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948
Biography of Mahatma Gandhi : 1869-1948
 
Ppt mahatma gandhi
Ppt mahatma gandhiPpt mahatma gandhi
Ppt mahatma gandhi
 
Mahatma Gandhi: The Path To Swaraj
Mahatma Gandhi: The Path To SwarajMahatma Gandhi: The Path To Swaraj
Mahatma Gandhi: The Path To Swaraj
 
न्याय आणि नामस्मरण डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर
न्याय आणि नामस्मरण डॉ. श्रीनिवास कशाळीकरन्याय आणि नामस्मरण डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर
न्याय आणि नामस्मरण डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर
 
Dr. A. P. J. Abdul\'s Kalam Words
Dr. A. P. J. Abdul\'s Kalam WordsDr. A. P. J. Abdul\'s Kalam Words
Dr. A. P. J. Abdul\'s Kalam Words
 
कैफियत पत्रकारांची डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर
कैफियत पत्रकारांची डॉ. श्रीनिवास कशाळीकरकैफियत पत्रकारांची डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर
कैफियत पत्रकारांची डॉ. श्रीनिवास कशाळीकर
 
Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare
Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare
Cibil score kya hota hai aur esko kaise sudhare
 
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी,आपले आरोग्य आपल्या हाती
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी,आपले आरोग्य आपल्या हातीज्येष्ठ नागरिकांसाठी,आपले आरोग्य आपल्या हाती
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी,आपले आरोग्य आपल्या हाती
 
Netradan
NetradanNetradan
Netradan
 
Fishing in Konkan(India)
Fishing in Konkan(India)Fishing in Konkan(India)
Fishing in Konkan(India)
 
Pollution
PollutionPollution
Pollution
 
Micro teaching
Micro teachingMicro teaching
Micro teaching
 
Sodun dyaa
Sodun dyaaSodun dyaa
Sodun dyaa
 
Water conservation hindi
Water conservation hindiWater conservation hindi
Water conservation hindi
 
Janashankya
JanashankyaJanashankya
Janashankya
 
Sex education_लैंगिक शिक्षण
Sex education_लैंगिक शिक्षण Sex education_लैंगिक शिक्षण
Sex education_लैंगिक शिक्षण
 

Similaire à Gandhi ji..My inspiration

Similaire à Gandhi ji..My inspiration (18)

Gandhi ji
Gandhi jiGandhi ji
Gandhi ji
 
Kamala PPT (2) (1).pdf
Kamala PPT (2) (1).pdfKamala PPT (2) (1).pdf
Kamala PPT (2) (1).pdf
 
History of mahtma gandhi
History of mahtma gandhiHistory of mahtma gandhi
History of mahtma gandhi
 
DOC-20230131-WA0002..pptx
DOC-20230131-WA0002..pptxDOC-20230131-WA0002..pptx
DOC-20230131-WA0002..pptx
 
Gandhi ji
Gandhi jiGandhi ji
Gandhi ji
 
HI ppt.pptxgshsjsusjshshdgdhdhhdhdhdhdhdhhdh
HI ppt.pptxgshsjsusjshshdgdhdhhdhdhdhdhdhhdhHI ppt.pptxgshsjsusjshshdgdhdhhdhdhdhdhdhhdh
HI ppt.pptxgshsjsusjshshdgdhdhhdhdhdhdhdhhdh
 
HINDI PPT.pptx
HINDI PPT.pptxHINDI PPT.pptx
HINDI PPT.pptx
 
HINDI PPT.pptx
HINDI PPT.pptxHINDI PPT.pptx
HINDI PPT.pptx
 
लाल बहादुर शास्त्री
लाल बहादुर शास्त्रीलाल बहादुर शास्त्री
लाल बहादुर शास्त्री
 
MAHATNA GANDHI
MAHATNA GANDHIMAHATNA GANDHI
MAHATNA GANDHI
 
J A N G A N M A N H I S T O R Y
J A N  G A N  M A N  H I S T O R YJ A N  G A N  M A N  H I S T O R Y
J A N G A N M A N H I S T O R Y
 
Bharat chodo andolan
Bharat chodo andolanBharat chodo andolan
Bharat chodo andolan
 
Lal Bahadur Shastri
Lal Bahadur ShastriLal Bahadur Shastri
Lal Bahadur Shastri
 
Hindi
HindiHindi
Hindi
 
गान्धी (MAHATMA GANDHI )
गान्धी (MAHATMA GANDHI )गान्धी (MAHATMA GANDHI )
गान्धी (MAHATMA GANDHI )
 
MAHATMA GANDHI
MAHATMA GANDHIMAHATMA GANDHI
MAHATMA GANDHI
 
Mahatma Gandhi
Mahatma GandhiMahatma Gandhi
Mahatma Gandhi
 
स्वाधीनता के मन्त्रदृष्टा - महर्षि दयानन्द
स्वाधीनता के मन्त्रदृष्टा - महर्षि दयानन्दस्वाधीनता के मन्त्रदृष्टा - महर्षि दयानन्द
स्वाधीनता के मन्त्रदृष्टा - महर्षि दयानन्द
 

Gandhi ji..My inspiration

  • 1.
  • 2.  मोहनदास करमचंद गांधी भारत एवं भारतीय स्वतंत्रता आंदोलन के एक प्रमुख राजनैततक एवं आध्यात्ममक नेता थे। वे समयाग्रह - व्यापक सववनय अवज्ञा के माध्यम से अमयाचार के प्रततकार के अग्रणी नेता थे, उनकी इस अवधारणा की नींव संपूणण अहहंसा पर रखी गई थी त्जसने भारत को आजादी हदलाकर पूरी दुतनया में जनता के नागररक अधधकारों एवं स्वतंत्रता के प्रतत आंदोलन के ललए प्रेररत ककया।
  • 3.  मोहनदास करमचंद गांधी गुजराती अथवा हहंदी में परफ्यूमर भागणव की मानक व्याख्या वाली हहंदी-अंग्रेजी डिक्शनरी, का जन्म पत्चचमी भारत के वतणमान गुजरात, में पोरबंदर नामक स्थान पर २ अक्तूबर १८६९ .एक तटीय शहर में हुआ।उनके वपता करमचंद गांधी हहंदु मोध समुदाय से संबंध रखते थे और अंग्रेजों के अधीन वाले भारत के काहियावाड़ एजेन्सी में एक छोटी सी ररयासत पोरबंदर प्रांत के दीवानअथाणत प्रधान मंत्री थे। परनामी वैष्णव हहंदूसमुदाय की उनकीमाता पुतलीबाई करमचंद की चौथी पमनी थी, उनकी पहलीतीन पत्मनयााँ प्रसव के समय मर गई थीं। भत्क्त करने वाली माता की देखरेख और उस क्षेत्र की जैन पंरपराओं के कारण युवा मोहनदास पर वे प्रभाव प्रारम्भ मे ही पड़ गए,जो उनके जीवन में महमवपूणण भूलमका तनभाने वाले थे। गांधी और उनकी पमनी कस्तूरबा
  • 4.  दक्षक्षण अफ्रीका में गान्धी को भारतीयों पर भेदभाव का सामना करना पड़ा। आरम्भ में उन्हें प्रथम श्रेणी कोच की वैध हटकट होने के बाद तीसरी श्रेणी के डिब्बे में जाने से इन्कार करने के ललए ट्रेन से बाहर फें क हदया गया था। इतना ही नहीं पायदान पर शेष यात्रा करते हुए एक यूरोवपयन यात्री के अन्दर आने पर चालक की मार भी झेलनी पड़ी। इसी तरह ही बहुत सी घटनाओं में से एक यह भी थी त्जसमें अदालत के न्यायाधीश ने उन्हें अपनी पगड़ी उतारने का आदेश हदया था त्जसे उन्होंने नहीं माना। अन्याय को देखते हुए गान्धी ने अंग्रेजी साम्राज्य के अन्तगणत अपने देशवालसयों के सम्मान तथा देश में स्वयं अपनी त्स्थतत के ललए प्रचन उिाये। गांधी दक्षक्षण अफ्रीका म
  • 5.  महाममा गााँधी का भारतीय स्वतंत्रता संग्राम के ललए संघषण मुझे अतत प्रेररत करता है। चंपारण और खेडा गांधी की पहली बड़ी उपलत्ब्ध १९१८ में चम्पारन और खेड़ा समयाग्रह, आंदोलन में लमली हालांकक अपने तनवाणह के ललए जरूरी खाद्य फसलों की बजाए नील नकद पैसा देने वाली खाद्य फसलों की खेती वाले आंदोलन भी महमवपूणण रहे। लेककन इसके प्रमुख प्रभाव उस समय देखने को लमले जब उन्हें अशांतत फै लाने के ललए पुललस ने धगरफ्तार ककया और उन्हें प्रांत छोड़ने के ललए आदेश हदया गया। १९१८ में खेड़ा और चंपारन समयाग्रह के समय १९१८ में गांधी
  • 6.  गांधी जी सकिय राजनीतत से दूर ही रहे और १९२० की अधधकांश अवधध तक वे स्वराज पाटी और इंडियन नेशनल कांग्रेस के बीच खाई को भरने में लगे रहे और इसके अततररक्त वे अस्पृचयता , शराब , अज्ञानता और गरीबी के खखलाफ आंदोलन छेड़ते भी रहे।गांधी जी ने माचण १९३० में नमक पर कर लगाए जाने के ववरोध में नया समयाग्रह चलाया त्जसे १२ माचण से ६ अप्रेल तक नमक आंदोलन के याद में ४०० ककलोमीटर (२४८ मील) तक का सफर अहमदाबाद से दांिी, गुजरात तक चलाया गया ताकक स्वयं नमक उमपन्न ककया जा सके और नमक पर लगे रोक को हटाया।दांिी में गााँधी,५ अप्रैल,१९३०, के अंत में नमक माचण
  • 7.  इस आंदोलन में महाममा गांधी ने बहुत अच्छा प्रदशणन ककया, त्जस्से मैं बहुत प्रेररत हुआ। द्ववतीय ववचव युद्ध १९३९ में गांधी जी ने अंग्रेजों के प्रयासों को अहहंसाममक नैततक सहयोग देने का पक्ष ललया ककं तु दूसरे कांग्रेस के नेताओं ने युद्ध में जनता के प्रतततनधधयों के परामशण ललए बबना इसमें एकतरफा शालमल ककए जाने का ववरोध ककया। कांग्रेस के सभी चयतनत सदस्यों ने सामूहहक तौर पर अपने पद से इस्तीफा दे हदया। लंबी चचाण के बाद , गांधी ने घोषणा की कक जब स्वयं भारत को आजादी से इंकार ककया गया हो तब लोकतांबत्रक आजादी के ललए बाहर से लड़ने पर भारत ककसी भी युद्ध के ललए पाटी नहीं बनेगी। जैसे जैसे युद्ध बढता गया गांधी जी ने आजादी के ललए अपनी मांग को अंग्रेजों को भारत छोडो आन्दोलन नामक ववधेयक देकर तीव्र कर हदया।
  • 8.  कई जीवनी लेखकों ने गााँधी के जीवन वणणन का कायण ललया है उनमें से दो कायण अलग हैं;िीजी तेंदुलकर अपने महाममा के साथ. मोहनदास करमचंद गााँधी का जीवन आठ खंडों में है और महाममा गााँधी के साथ प्यारेलाल और सुशीला नायर १० खंिों में है.कनणल जी बी अमेररकी सेना के लसंह ने कहा की अपने तथ्याममक शोध पुस्तक गााँधी: बेहाय ंड द मास्क फ़ डडवियनटीके मूल भाषण और लेखन के ललए उन्होंने अपने २० वषणलगा हदए।गााँधी जी एक सफल लेखक थे.कई दशकों तक वे अनेक पत्रों का संपादन कर चुके थे त्जसमे गुजराती, हहन्दी और अंग्रेजी में हररजन और अंग्रेजी में यंग इंडिया प्रकाशन हहन्दी में भी हुआ।
  • 9.  समय  अहहंसा  सादगी  ब्रह्मचयण  ववचवास  शाकाहारी रवैया
  • 10.  गााँधी जी ने अनेक लसद्धांत व आदशण प्रस्तुत ककये हैं । इन्ही लसद्धांत और आदशों के कारण गााँधी जी मेरे जीवन के आदशण है। इनसे प्रभाववत होकर आज मैं अपने जीवन पथ पर आगे बढ रहा हूाँ और यही कोलशश करूं गा कक इनके द्वारा कही हुई हर बात को मैं ग्रहण करूं और इनके द्वारा बताए हुए मागण पर चलूं ।