SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  10
ХИЙН МАНДАЛ
БАГИЙН БҮРЭЛДЭХҮҮН: ОТГОНЧИМЭГ
ЦЭЛМЭГ
АЛТАНШАГАЙ
АГУУЛГА
• Хийн мандал гэж юу вэ?
• Хийн мандлын үе давхаргын ангилал
• Хийн мандлын найрлага
• Мэдээ мэдээлэл
• Сонирхолтой зураг
Дэлхий дээр явагдаж
буй агаарын бүхий л
үйл ажилгааг хийн
мандал гэнэ.Үүнд:
1.Салхи-агаарын
хөдөлгөөн
2.Агаарын даралт-
агаарын баганын жин
3.Нарны цацраг-
нарнаас ирэх энерги
зэрэг уур амьсгалаас
шалтгаалсан
үзэгдлийг хэлнэ.
• Тропосфер (орчих мандал)-Хийн мандалын доод
үе давхарга бөгөөд 1км өндөрсөх тутам 6н градус
цельс-р буурдаг.Үүнийг температурын дундаж
градиент гэнэ.
• Стратосфер (давхраат мандал)-Тропосферээс
дээш 50км өндөрт оршино.Энэ үед озоны
давхарга байрлана.
• Мезосфер (дунд мандал)-Дунджаар 50-80км
хоорондох өндрийг хамарах давхраа бөгөөд энэ
өндөр ихсэхэд температур -90 градус цельс
болтлоо буурна.
• Термосфер (халуун давхраа)-80км-с цааш 800-
1000км хүртэл өндөрт оршино.Температур маш
хурдан өснө.Атомуудын задрал болон цэнэгжсэн
электронууд үүсэхийг ионжилт гэх ба
термосферийг ионсфер ч гэдэг. Ионжсон
хэсгүүдээс болж туйлын туяа үүснэ.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Азот Хүчилтөрөгч Аргон
Неон Устөрөгч Нүүрсхүчлийн хий
Гелий Метан Криптон
• Дэлхий дээр хамгийн их тархсан хий бол
устөрөгч(80%),гелий (18%) байдаг бол хийн
мандалд маш бага, устөрөгч 0.00005% гелий
0.00052%-ийг эзэлдэг.
• Элдэв хорт хий, үйлдвэр машины уутаа мөн
агаарын бохирдлоос болж дэлхийн дулаарал
явагдаж байна.
2015оны12сарын 6ны өдөр Япон улсын
Окинава арлыг дайрж гарсан хар салхи.
АНХААРАЛ
ТАВЬСАН
ЯВДАЛД
БАЯРЛАЛАА!!!

Contenu connexe

Tendances

дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцдэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцBaterdene Tserendash
 
хийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөлхийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөлGanbat Narantsetseg
 
бодлого дасгалын хураамж №3
бодлого дасгалын хураамж №3бодлого дасгалын хураамж №3
бодлого дасгалын хураамж №3Ganbat Narantsetseg
 
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэцГазар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэцHobbit Nawaka
 
Дэлхийн зам тээвэр
Дэлхийн зам тээвэрДэлхийн зам тээвэр
Дэлхийн зам тээвэрtheacher
 
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадасчийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадасSodbilegt Sodbilegt
 
салхи ба агаарын даралт 4
салхи ба агаарын даралт 4салхи ба агаарын даралт 4
салхи ба агаарын даралт 4Ganbat Narantsetseg
 
дэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалтдэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалтManlaibayar Manlai
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлGantulga Batmunkh
 
тах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулал
тах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулалтах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулал
тах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулалBuka King
 
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгалцаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгалBaterdene Solongo
 
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанЦаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанTsedev Bat-erdene
 

Tendances (20)

дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцдэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэц
 
лекц 7
лекц 7лекц 7
лекц 7
 
хийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөлхийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөл
 
бодлого дасгалын хураамж №3
бодлого дасгалын хураамж №3бодлого дасгалын хураамж №3
бодлого дасгалын хураамж №3
 
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэцГазар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
 
Дэлхийн зам тээвэр
Дэлхийн зам тээвэрДэлхийн зам тээвэр
Дэлхийн зам тээвэр
 
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадасчийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадас
 
озоны цоорхой
озоны цоорхойозоны цоорхой
озоны цоорхой
 
Uul
UulUul
Uul
 
салхи ба агаарын даралт 4
салхи ба агаарын даралт 4салхи ба агаарын даралт 4
салхи ба агаарын даралт 4
 
дэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалтдэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалт
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
 
Lects2
Lects2Lects2
Lects2
 
хур тунадас 3
хур тунадас 3хур тунадас 3
хур тунадас 3
 
тах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулал
тах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулалтах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулал
тах ын цалин хөлсний тогтолцоо, шагнал урамшуулал
 
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгалцаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгал
 
10 angi gazarzvi tt
10 angi gazarzvi tt10 angi gazarzvi tt
10 angi gazarzvi tt
 
хийн мандал 1
хийн мандал 1хийн мандал 1
хийн мандал 1
 
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанЦаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
 

En vedette

Hiin mandal
Hiin mandalHiin mandal
Hiin mandaltungalag
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцnartseg_od
 
Surguuliin taniltsuulga 3 r heseg
Surguuliin taniltsuulga 3 r hesegSurguuliin taniltsuulga 3 r heseg
Surguuliin taniltsuulga 3 r heseglun_oyuka
 
Surguuli taniltsuulga 1 r heseg
Surguuli taniltsuulga 1 r hesegSurguuli taniltsuulga 1 r heseg
Surguuli taniltsuulga 1 r hesegoyuka_lun
 
озоны цоорхой соёлмаа 10а
озоны цоорхой соёлмаа 10аозоны цоорхой соёлмаа 10а
озоны цоорхой соёлмаа 10аshand1_undrakhchimeg
 
төрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэртөрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэрGanbat Narantsetseg
 
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10
нар ба дэлхий тест  10 .2012.10нар ба дэлхий тест  10 .2012.10
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10Ganbat Narantsetseg
 
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүчгадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүчGanbat Narantsetseg
 
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалалдэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалалGanbat Narantsetseg
 
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч еш
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч ешгадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч еш
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч ешGanbat Narantsetseg
 
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүчгадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүчGanbat Narantsetseg
 
Газарзүйн тест 2008 он Б хувилбар
Газарзүйн тест 2008 он Б хувилбарГазарзүйн тест 2008 он Б хувилбар
Газарзүйн тест 2008 он Б хувилбарBayar Narantsetseg
 
Gazarzui02
Gazarzui02Gazarzui02
Gazarzui02tungalag
 
Монгол орны аялал жуулчлалын газар зүй
Монгол орны аялал жуулчлалын газар зүйМонгол орны аялал жуулчлалын газар зүй
Монгол орны аялал жуулчлалын газар зүйMunkhuu Amraa
 
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjilхичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjilotgoo80
 
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10
нар ба дэлхий тест  10 .2012.10нар ба дэлхий тест  10 .2012.10
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10Ganbat Narantsetseg
 
цэгийн проекц
цэгийн проекц цэгийн проекц
цэгийн проекц ydmaa
 
төрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэртөрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэрGanbat Narantsetseg
 

En vedette (20)

Hiin mandal
Hiin mandalHiin mandal
Hiin mandal
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэц
 
Eco hymral
Eco hymralEco hymral
Eco hymral
 
Surguuliin taniltsuulga 3 r heseg
Surguuliin taniltsuulga 3 r hesegSurguuliin taniltsuulga 3 r heseg
Surguuliin taniltsuulga 3 r heseg
 
Surguuli taniltsuulga 1 r heseg
Surguuli taniltsuulga 1 r hesegSurguuli taniltsuulga 1 r heseg
Surguuli taniltsuulga 1 r heseg
 
озоны цоорхой соёлмаа 10а
озоны цоорхой соёлмаа 10аозоны цоорхой соёлмаа 10а
озоны цоорхой соёлмаа 10а
 
төрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэртөрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэр
 
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10
нар ба дэлхий тест  10 .2012.10нар ба дэлхий тест  10 .2012.10
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10
 
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүчгадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
 
бүс нутаг 9
бүс нутаг  9бүс нутаг  9
бүс нутаг 9
 
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалалдэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалал
 
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч еш
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч ешгадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч еш
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч еш
 
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүчгадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
гадаргыг өөрчлөгч гадаад хүч
 
Газарзүйн тест 2008 он Б хувилбар
Газарзүйн тест 2008 он Б хувилбарГазарзүйн тест 2008 он Б хувилбар
Газарзүйн тест 2008 он Б хувилбар
 
Gazarzui02
Gazarzui02Gazarzui02
Gazarzui02
 
Монгол орны аялал жуулчлалын газар зүй
Монгол орны аялал жуулчлалын газар зүйМонгол орны аялал жуулчлалын газар зүй
Монгол орны аялал жуулчлалын газар зүй
 
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjilхичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
 
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10
нар ба дэлхий тест  10 .2012.10нар ба дэлхий тест  10 .2012.10
нар ба дэлхий тест 10 .2012.10
 
цэгийн проекц
цэгийн проекц цэгийн проекц
цэгийн проекц
 
төрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэртөрийн тахилгатай уул газрын нэр
төрийн тахилгатай уул газрын нэр
 

хийн мандал

  • 1. ХИЙН МАНДАЛ БАГИЙН БҮРЭЛДЭХҮҮН: ОТГОНЧИМЭГ ЦЭЛМЭГ АЛТАНШАГАЙ
  • 2. АГУУЛГА • Хийн мандал гэж юу вэ? • Хийн мандлын үе давхаргын ангилал • Хийн мандлын найрлага • Мэдээ мэдээлэл • Сонирхолтой зураг
  • 3. Дэлхий дээр явагдаж буй агаарын бүхий л үйл ажилгааг хийн мандал гэнэ.Үүнд: 1.Салхи-агаарын хөдөлгөөн 2.Агаарын даралт- агаарын баганын жин 3.Нарны цацраг- нарнаас ирэх энерги зэрэг уур амьсгалаас шалтгаалсан үзэгдлийг хэлнэ.
  • 4. • Тропосфер (орчих мандал)-Хийн мандалын доод үе давхарга бөгөөд 1км өндөрсөх тутам 6н градус цельс-р буурдаг.Үүнийг температурын дундаж градиент гэнэ. • Стратосфер (давхраат мандал)-Тропосферээс дээш 50км өндөрт оршино.Энэ үед озоны давхарга байрлана. • Мезосфер (дунд мандал)-Дунджаар 50-80км хоорондох өндрийг хамарах давхраа бөгөөд энэ өндөр ихсэхэд температур -90 градус цельс болтлоо буурна. • Термосфер (халуун давхраа)-80км-с цааш 800- 1000км хүртэл өндөрт оршино.Температур маш хурдан өснө.Атомуудын задрал болон цэнэгжсэн электронууд үүсэхийг ионжилт гэх ба термосферийг ионсфер ч гэдэг. Ионжсон хэсгүүдээс болж туйлын туяа үүснэ.
  • 5. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Азот Хүчилтөрөгч Аргон Неон Устөрөгч Нүүрсхүчлийн хий Гелий Метан Криптон
  • 6. • Дэлхий дээр хамгийн их тархсан хий бол устөрөгч(80%),гелий (18%) байдаг бол хийн мандалд маш бага, устөрөгч 0.00005% гелий 0.00052%-ийг эзэлдэг. • Элдэв хорт хий, үйлдвэр машины уутаа мөн агаарын бохирдлоос болж дэлхийн дулаарал явагдаж байна.
  • 7.
  • 8.
  • 9. 2015оны12сарын 6ны өдөр Япон улсын Окинава арлыг дайрж гарсан хар салхи.