SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  46
Télécharger pour lire hors ligne
पस्तकाचे नाांऴ : पक्ष्ाांना रां ग कसे मिळाले
 ु



लेखिका : अनघा हिरे

िुिपष्ठ ऴ सजाऴट : अिता ढगे
    ृ               ृ

आतील चचत्रे : अनघा हिरे

प्रकावक : ई साहित्् प्रततष्ठान

         ई-टतनिटी, ११ऴा िजला

         ईस्टनि एक्सप्रेस िा्ऴे

         ठाणे, ४००६०४

         esahity@gmail.com

©2012 : अनघा हिरे

anagha.hiray@gmail.com

ph.   9422284116
गोष्ीांचा क्रि




----vkf.k i{kkauk jax feGkys

  dksdhGsps xqihr
  dkoG;kph ysd
-------------vkf.k i{kkauk jax feGkys


                                                                  tknqps taxy]
                                                                   tknqps >kM]
                                                                   tknqps ik.kh
                                                        vla d/kh ,sdya; dk
                              i.k vkeP;k i{kkaP;k ckcrhr vlp dkgh ?kMya
                                              vkf.k R;kap lkja txp cnyya-
                                        [kqi o"kkZaiqohZ i{kkauk eqGh jaxp uOgrs-
                                            rs lxGs vkiys ika<js 'kqHkzp gksrs-
                                                               [kV;kG lkGwdh
                                                                          a
                                                                     ika<jh 'kqHkz
                                           xsyh ,dnk vkiys taxy lksMwu -
                                    [kqi fnol nqlÚ;k taxykr fgaMyh fQjyh
                                                     i.k frFks fryk djesukp-
tqus fe= tqus loaxMh lxGs vkBoys
 vkBo.khus cstkj >kyh
fopkj dsyk tkos ijr vkiY;k taxykr
ijD;k taxykr fdrh fnol jgkos
'ksoVh vkiys ?kj rs vkiysp vlrs-
vkiY;k ?kjkph lj ukgh ;sr egkykyk
dla gh djkoa vkf.k vkiY;k ?kjh ijr tkoa-
                                         fu?kkyh ex mMr mMr
                                                       ,d taxy
                                                      nksu taxy
                        vls fdrhrjh taxya rh ikj djr gksrh-
                                        ijrhpk izokl gksrk eksBk]
                                   fopkj dsyk tjk ?;kok folkok-
                             FkksMh'kh U;kgkjh djkoh] ik.kh I;kos]
                                   ik.;kr [ksG.;kph etk yqVkoh
                                                [kqi QGs [kkYyh]
                                                      [kqi [ksGyh
                                                         ckxMyh
vpkud gs dk; >ky
vaxkoj gk jax dlk p<yk
ik.;krp Lor%yk cf?krys
 lqanj #i c?kqu yktq vkys-
     ex fu?kkyh ijrhP;k taxykr
                                                         ,d taxy
                                                         nksu taxy
                                 vls fdrh rjh taxy frus ikj dsys-
                 i.k la/;kdkG gks.;kP;k vkr vkiY;k ?kjh ijr vkyh-
              ykacqup lkGwdhyk ;srkuk c?kqu lxGs fe= eSf=.kh teys-
                          a
                                                          vxa lkGwa
                                          fdrh xa lqanj fnlrsl rq]
                                           fdrh xa lqanj rq>h pksp]
                                            fdrh xa lqanj rq>s ia[k]
                                            fdrh xa lqanj rq>s ik;]
                                     fdrh rkjhQ d# vkEgh rq>h 
                                       #i lqanj ?ksÅu vkyh dqBwu
lkGwdh i.k o.kZu d#u d#u Fkdyh-
    a
rqEgkyk i.k ;k;pa dkjs frFks
gok vlk lqnj jax rqEgkyk
          a
ex m|k ldkGh yodj mBk]
vki.k tkÅ R;k ykacP;k taxykr
vkf.k frFkys ets'khj QG [kkÅ ;k-
lxG;kauk vkuan >kyk-
vkf.k ldkG d/kh gks.kkj ;kph vkrqjrsus okV ykxys c?kk;yk-
igkV gks.;kP;k vkr
lxGs fu?kkys
ex lkGqadh iq<s iq<s
vkf.k frps lxGs loaxMh ekxs ekxs-
                                                     ,d taxy
                                                   ] nksu taxy
                           vls fdrhrjh taxya R;kauh ikj dsyh-
                                    ex vkya dh tknqpa taxy-
                                        frFks gksrh Nku'kh >kMa-
                                R;kauk ykxyh gksrh Nku'kh QGa-
                              vxnh lkGwus o.kZu dsY;k izek.ksp-
                                                    jaxh&csjaxh-
                        frFks vtqugh [kqi gksR;k NkuNku xks"Vh]
                               vxnh lkGwus o.kZu dsY;k izek.ks-
                                               ped.kkjs Mksxj]
                                                           a
                                                >js] unh ryko
Nku'kh- ekrh jaxhr
[kqi dkgh gksra-
vxnh lkGwus o.kZu dsY;k izek.ksp-
gs jaxh csjaxh tx c?kqu lxG;kauk [kqi vkuan >kyk
rs i.k lkGw lkj[ksp frFks [kqi jeys-
 Nku Nku QG [kkYyh
                   i.k gs dk; vkt dlk dks.kkykp jax p<yk ukgh-


                                                   dk; xa lkGw]
                          vkEgkyk dlk jax ukgh vkyk xa vtqu !
                                       vuqHkoh lkGw glqu Eg.kkyh
                             vjs vlk dlk ;sbZy QG [kkÅu jax]
                      R;k tknqP;k rykokr tkÅu tjk va?kksG djk-
          ex rqEgh T;k jaxkph QGs [kkYyh rksp jax ;sbZu rqEgkyk-
vki.k dks.krh QGs [kkYyh dks.kkyk dk; y{kkr-
lkGwP;k lakx.;ko#u lxGs xsys vkiys ik.;kr ckxMk;yk-
ex dk; etk >kyh-
lxG;kauk jax feGkys-
, rq dlk fnlrksl]
, rq d'kh fnlrsl
Eg.kwu lxGs dydykV d# ykxys-
vjs
i.k gs dk; >kya dkoG;kyk vu dksfdGsyk 
 rs dk mnkl >kys
R;kauh QDr djoansp [kkYyh gksrh
 R;keqGs R;kauk QDr djoankpkp jax feGkyk-
               iksiVkus fgjokxkj is# vu yky yky psjh [kkYyh]
          dcqrjkus rj takHkGa dk; vu ts fnlsy rh QG [kkYyh-
                                  eksjkus vkiyh QGs dehp [kkYyh
                       i.k jaxhcsjaxh nxMkoj rks ukprp clyk-
               v'kh cÚ;kp t.kakuh osxosxG;k jaxkph QG [kkYyh-
      vu Nku Nku jax feGkys i.k dkoGk vu dksdhGsp dk; rs
                                     fcPpkjs rj jMwp ykxys-
                                                       [kqi jMys]
                                                        [kqi jMys
                                         R;kap jMw dkgh Fkkacspuk-
vkiY;k g;k Nku';k taxykr dks.k cj jMr;
                           Eg.kwu nsockIik c?kk;yk vkyk
                       rj R;kyk gs [kqi lkjs i{kh fnlys-
                            vjs ! rqEgh dk cjs jMrk; 
                           rqEgkyk bFks ukgh dk vkoMya-
                              dk; lkaxw nsok vkep nq%[k
gk vlyk dkGk jax ?ksÅu vkEgh vkeP;k taxykr dls tkÅ
vkepk fe= cxGk Eg.kkyk gksrk
^^vkiyk jax tlk vkgs rksp Nku fnlrks-
mxkp lkGwP;k uknh ykxw udk
i.k vkEgh dkgh R;kp ,Sdyp ukgh-
vkrk vkEgh dk; d#
R;kyk rksM dls nk[koq
         a
nsok vkEgh ijr nqlÚ;k jaxkph QGs [kkÅ dka
                                                     ukgh js ckGk]
                              vkrk rykokr va?kksG dsyh uk rqEgh]
                                          vkrk ukgh jax cny.kkj]
                           vkf.k gk jax lq/nk Nku fnlrks rqEgkyk-
                                        vjs vkrk rjh jMua Fkkacok
                              eh rqEgk nks?kkauk ,d ,d xaer nsrks-
                                                          dkoGksck
                          rqEgkyk let.kkj dks.kkdMs ikgq.ks ;s.kkj-
                        R;kauk gh ckreh vk/khp tkÅu lkaxk;ph ga
              vkf.k nq%[kkP;k fBdk.kh lq/nk rq>kp ifgyk eku ga
              rq ifgyk ?kkl [kkYY;k f'kok; dks.kh ukgh tso.kkj-
vkf.k dksfdGnknk
     rqEgh [kqi jMys
     Eg.kwu g;k fnolkaph
     Eg.ktsp olar _rqph
     rqyk pkgqy ykxY;koj
     rq lqnj xk.k Eg.kk;yk ykxf'ky
          a
     rq÷;k xk.;kus rq lokZuk eksgwu Vkdf'ky-
                          a
      iq<P;k vk;q";kr g;k laqanj jaxkcjskcjp vkrk rqEgh vkuankus jgky
vkf.k rqeP;k eqGs lxG;kauk vkuanh djky-




                                     lxG;kauh nsckIikps vkHkkj ekuys-
                                                   lxGs [kqi[kq"k >kys
                               vkf.k vkiY;k ijrhP;k izoklkyk ykxys-
,d taxy]
                                         nksu taxy
              vls fdrh rjh taxy R;kauh ij dsyh
vkf.k la/;kdkG gks.;kP;k vkr vkiY;k ?kjh vkuankus
                 jax vkf.k [kq'kh cjkscj ?ksÅu xsyh-
2½   dksdhGsps xqihr




                                                         tknqps taxy]

                                                          tknqps ik.kh]

                                      tknqpk >jk vkf.k tknqpk ryko

         v'kk tknqP;k taxykrqu jax vkf.k [kq'kh ?ksÅu lkjs i{kh vkys-

     lenq%[kh dkoGhu vu dksdhGsph tkLr xV~Vh teyh-

     tknqP;k taxykryk izokl nks?khauh cjkscj dsyk gksrk uka !

      f'kok; vkiyk jax c?kqu nks?kh lkj[;kp nq%[kh >kY;k gksR;k-

      vu nsockIikus lq/nk nks?khaukap Nku ojnku fnya gksr R;kp dk;!

     ojnku feGkY;koj nks?khap vk;q"; Qkj cnywup xsy

      jax c?kqu tknqP;k tkaxykr vkY;kp R;kauk tso< nq%[k >ky gksr

      R;kP;k fdR;sd iV vkuan R;kauk ojnku feGkY;kpk >kyk-
dkoGhu vu dksdhGk vxnh ftoyx eSf=.k >kY;k-

 nks?khaph ,dh taxykr Hkkjh xktw ykxyh

 R;akP;k dkGsi.kkoj dks.kh cksywp 'kdys ukgh-

lgt tj dks.kkyk vkyh gqDdh

g;k nks?khauk fpMo.;kph

rj Viyhr pkaxyh pdpdhr pksp clr-

fnolk dkoGs ifjokjkus fdrh gh xks/kG ?kkywu
                                 a

taxy MksD;koj ?ksrysya vlya

rjh la/;kdkGh dksfdGsP;k xk.;kus

lxGs 'kkarrsr ,d= clr-
>ky ex ,dnk dksfdGsps xk.ak laiy

fd fnolHkjkr dk; dk; >ky

gs lxG;kauk vkiY;k fe= eSf=.khauk ,dkp osGh lkaxk;p vlk;p-

  gk dydykV Ogk;yk lqjokr Ogk;pk

rks laik;pk rks lq;ekoGY;k uarjp-
                   Z

                       taxykr brjkaps gh thou vkuankrp gksrs-

 jax feGkY;kiklwu lxG;kauk HkVdk;ph Hkkjh lo; ykxyh gksrh-

                 vkt ldkGh ldkGh fpe.kjko fpe.khyk EgaVys

                             ^vx ;srl dk oMkP;k >kMk toG
                                    s

                                     Nku Nku yky QG [kkÅ

              vkf.k [kM~;kr lkpysY;k ik.;kr [ksGu fcGwu ;sÅ-
                                                w

                                     fpe.khus lkQ udkj fnyk

                                                  ukgh te.kkj

                rqEghp tkÅu ;k bFks vaM;kadMs dks.k y{k nsbZu-
cjkp osG >kyk

fpe.kksck ijr vkykp ukgh-

rj vkiy ,[kkn dke

'kstkj/keZ Eg.kqu 'kstkÚ;kyk lkaxqu c?kko

vl EgaVy rj dkoGksck Hkkjh Hkko [kk;yk ykxyk-

vjs ckck tk j rq>s ia[k eksBs vkgs

rq tjk HkjHkj c?kqu ;s'khy g;kauk

rj dly dk;



             cj >kys rso<;kr fpe.kjko vkiys /kkik Vkdr vkys-

                                 fpe.khus pkaxy njMkÅu fopkjy

                                                 pksp ygku vkgs

                              ex QG vk.k.;kph dk; xjt gksrh-

            R;k otukus vkiy Hkj Hkj mMrk lq/nk ;sr uOgrk uk]

                                eyk vaM;kdMs y{k |k;ps gksrs uk-

                         ukgh rj eh vkyhp vlrh rqeP;k cjkscj-

                                            >kyk rq>k fpofpokV
vkrk ?ks gs QG rq÷;klkBhp vk.kya uk!

fpe.khckbZyk vk.kysya QGs

tjk pk[kqu c?krks

Eg.kwu dkoGksckus mxkp e/;s rksa< ?kkry

vf.k fpe.khckbZpk tks R;kP;k Hkksorh fpofpokV lq# >kyk-

rj rks mMwup xsyk-
iksiVjkokauh vu dcqrjjkokauh

vkivkiY;k eksB;k eksB;k 'kkGk m?kMY;k gksR;k

R;kap c?kqu cxG;kauh i.k

vkiyk ,d xzqi r;kj dsyk

ex lkjs vkivkiY;k xzqiusp fgaMk;yk tk;ps-

xzqie/;s jkgwup

lxGs vkiY;k vaMh fiYykadMs y{k |k;ps

R;keqGs dkgh fo'ks"k fpark dks.kkykp ulk;ph-

                                           Jh o lkS x#Mkap cj;

                                         iYykadMs y{k gh Bsorkr

                       vu eLr vkdk'kkr QsjQVdk ek#ugh ;srkr-

                                       i.k ckdhP;kap rl ukgh ga

                  lxG;akuk vkivkiY;k vaM;kadMs y{k |kop ykxr-

                       ?kj lksMu ckgsj iMk;ph dkgh lks;p uOgrh-
                               w
i.k dksdhGsuh vkiyh pkaxyhp lks; d#u ?ksryh

R;kp dk; >kya-

vkt ldkGiklwu dkoGk vu dksdhG

dks.kR;k fo"k;koj ,o<;k ppkZ djr gksrs

dks.kkl BkÅd

            ex FkksM;k HkVdwu vkysY;k dkoGhu vu dksdhGki.k

                                    R;kaP;k ppsZr lkehy >kY;k-

                             ckdhP;k i{kkauk gs dk; ufou uOgra-

                 g;k pkS?kkaph usgehp dqBY;ku dqBY;k dkj.kko#u

                                                   ppkZ Ogk;P;k-

                          vjs i.k vkt pDd iSdh rs HkkaMr gksrs-

                                         dkdkse/;s HkakM.k pkyy;

                                   lxGh taxyHkj okrkZ iljyh

                             i.k izR;sdkyk vkivkiyh dkea gksrs-

                                     R;kaP;kdMs dks.k y{k ns.kkj
dks.kkyk >ksds [ksGk;ps gksrs-

dks.kkyk ik.;kr ckxMk;p gksra-

dks.kkyk vkdk'kkr Hkjkjh ekjk;ph gksrh-

dks.k QG [kk.kkj gksrs-

dsk.kkyk v'kkp fVoY;k ckoY;k djr fQjk;pa gksr

izR;sdkyk vkiys brds dkes gksr

dh g;kaP;kdMs y{k |k;yk R;kauk osG uOgrkp-
ga i.k ,o< HkkaM.k gksr;

rj ppsZpk eqík rjh dks.krk vkgs

rj dksdhG vkiy ,dyr ,d vaM

nksUgh ia[kkr idMwu MksD;koj ?ksÅu vkyk gksrk-

                              vkrk dksdhG p Eg.k.k vl gksr dh

                           eyk xk.k Eg.kr lxGhdMs fQjk;p vkgs

            dkoGhu vkiyh fjdkehp vlrs rj dk; gjdr vkgs-

                              dkoGhuhus ,d vaM ,d lkaHkkGk;yk-

                                  dkoGksck pDd udkj nsr gksrk-
i.k dkoGhuhyk dkgh gjdr uOgrh-

 fdrh gh >kY;k rjh thokHkkokP;k eSf=.kh R;k

^Hkyk ,d vaMk laHkkyuses mldk D;k tk;sxk*

rh rj frph uk gjdr nk[kor gksrh

i.k dkoGksck usgeh lkj[;k vk[kMwup

Hkko [kk.;kpk dk;ZØe djr gksrk-



                                                              ukgh

                                                          gks] ukgh

                                                                 gks

             g;k izdj.kkr dksdh vkiy vaM ?kjV;kr Bsor gksrh

                                         vu ckgsj dk<r gksrh-

                                   dkÅus i.k MksG;kus [kqukoy

                                              nks?khaps b'kkjs >kys-

                                  ,d osGl vl >ky dksdh us
                                        s

                         rj QDr vaM mpy.;kph vWD'ku dsyh

                             vkf.k eh pkyys Eg.kwu fu?kwu xsyh-
rhP;k ikBksikB dksdk i.k mMwu xsyk-

dkoGksckyk okVy vki.kp ftadyks-

rks i.k vfHkekukus vkiY;k vaM;kdMs c?kq ykxyk-

dkÅrkbZus lq/nk R;kP;kdMs pksp oj d#u cf?krya

^^fdrh js 'kgk.kk vkgsl rw**

>kyh xaer

vGhfeGh xqifpGh

ekfgrh vkgs QDr dkoGhuhyk

vu dksdhGsyk-
3½   dkoG;kph ysd




                                                    ldkG >kyh
                            dkoGksck vkGks[ks fiGks[ks nsÅu mByk
                                                      R;kus ifgys
                             vkiY;k vaM;kadMs ,d utj fQjoyh
                                   dkoG;kus glr eqnzsus fopkjys
                          dk; ex dk; Eg.krkr vkeps jktdqekj
                        vaM;krqu ckgsj ;k;p vkgs fd ukgh R;kauk-
                    dkÅ lq/nk yktqup dkoGksckdMs c?kr Eg.kkyh
                           vtqu osG vkgs gks R;kauk ckgsj ;k;yk-
                                    fdrh ?kkbZ >kyh vkgs rqEgkyk-
                dkoGksck lrr vkiY;k vaM;kaP;k vkliklp okojr
                          vu vkiY;k ;s.kkÚ;k fiYykaph okV c?kr
rks [kqi vkrqj >kyk gksrk-
vaM;krqu ckgsj iM.kkjs NksVs NksVs xksaMl fiYyw
d/kh vkiY;kyk c?kk;yk feGsy-
vki.k R;kauk nkuk d/kh Hkjow
R;kauk cksyk;yk d/kh f'kdoq
R;kauk mMk;yk d/kh f'kdoq
;kps rks lrr LoIu c?kr clk;pk-


                                     dkoGksck dkoGhfuyk Eg.kkyk
                        fiYykauk vki.k d/khp ,dV lksMk;p ukgh
                                   ,d rj rq rjh ?kjV;kr jgk;p
                                           ukgh rj eh rjh jkghu-
                               nks?kkauh ,dne ckgsj tk;pp ukgh-
                                  brD;k mRlkgh vkiY;k uoÚ;kyk
                                         vkrk vki.k dk; lkax.kkj
                                                   fBd vkgs ckc
                                   rqEgh tl Eg.kky rlp d#;k-
vkt ldkGh ldkGh dkÅ dkoGksckyk Eg.kkyh
'kstkjP;k xkaokr tjk QsjQVdk ek#u ;k
frFks vkiys [kqi ukrsokbZd vkgsr-
R;kauk HksVwu ;k
xkokdMpk lekpkj ?ksÅu ;k-
R;kauk FkksMh vkiY;k lkj[k eksdG okrkoj.k feGr; frFks-
R;kauk bFks jgk;ykp vkoMr ukgh-
 fdrh dkgh >kya rjh 'kgjkryh rh
R;kauk dk; vkoM.kkj vkiY;k taxykr-
[kj; dkÅ rq>
vxa ekxP;k osGsl eh xkaokdMs xsyks gksrks
dk; ,S'kkvkjkekr jkgrkr x rs frFks-


                                      rs dqBs dqBs fgaMrkr fQjrkr-
                                               eksB;k eksB;k ?kjkaoj
                                                  ykac ykac rkjkaoj
                                            eksB;k eksB;k eSnkukaoj-
                                            rs ukgh ?kkcjr dq.kkyk-
                          xzqius tkÅup rs tso.kkoj rko ekjrkr-
                 gs xzqius vkys dh] ckdhps yksdp R;kauk ?kkcjrkr-
                              vu [kkrkr i.k Hkkjh Hkkjh inkFkZ xa-
              vkiY;kyk d/kh c?kk;ykgh feGr ukgh rly tso.k-
        i.k vkiY;k taxykr tks vkuan vkgs rks ukgh ;sr 'kgjkr-
tkÅ |k gks
rqEgh QDr fQ#u ;k
daVkyk vkyk fd ;k vkiys ijr-
vkiY;k pkjgh vaM;kadMs iszek.ks c?kqu
                          s
dkoGksck fu?kkyk 'kgjkdMs tk;yk-
pkaxys nksu taxy ikj dsys
vkf.k iksgkspyk vkiY;k ukrsokbZdkadMs-
ukrsokbZdkauk HksVyk
Nku Nku estokU;k gk.kY;k
vu [kqi [kqi fQjyk-
nksu fnolkrp
R;kyk vkiY;k ?kjV;kph]
vkiY;k vaM;kaph
vkiY;k dkÅph vkBo.k ;k;yk ykxyh-
vkrk dkgh fnolkauh ek÷;k fiYykauk
c?kk;yk ;k ga- vkiY;k taxykr
vls lkaxqu
ukrsokbZdkapk fujksi ?ksÅu
dkoGksck fu?kkyk vkiY;k ijrhP;k izoklkyk-
pkaxys nksu taxy ikj dsy
vkf.k iksgkspy
vkiY;k taxykr
vkiY;k ?kjV;kik'kh vkY;koj c?krks
rj dk;
vaM;krqu NksVqdys fiYya ckgsj vkys gksrs
pkaxys pkj-
vkiyh eqy d'kh vxnh ckiklkj[kh fnlrkgsr
QDr g;k fru Hkkokaph gh ygku cgh.k
rh QDr dkÅ lkj[khp uktqd NksVh fnlrs;-
dkÅP;k toG ;sÅu dkoGksck dkÅyk Eg.kkyk
vxnh rq>s #i ?ksÅu tUekyk vkyh xa ek>h ysd-
dkÅ i.k eukrY;k eukr glyh yktyh-
vkt dkÅ vu dkoGksckP;k ?kjh pkj fiYy >kyh
gh ckreh loZ taxyHkj iksgkspyh
loZ loaxMh ckGkauk c?kk;yk vkyh-
ek>s jktfcaMs eqya FkksMs eksBs >kys
dh eh rqEgk lxG;kauk eksBh ikVhZ nsbZu-
dkoGksckP;k cksy.;kus lxGs [kqip [kq"k >kys-
vkt fiYykauk c?kk;yk dksfdG vu dksfdGk vkys gksrs-
[kqi osG dkoGksckP;k ?kjh Fkakcys
R;kauh dkoGhfuyk [kqi QG vk.kqu fnyh-
pkS?kstu [kqi [kq"k gksrh-
dksdhG vkiyh lgt fiYykauk gkr ykok;yk xsyh
rj dkoGksck Ogldu frP;koj vksjMyk
^vtqu ygku vkgs uk fiYyw
R;kaP;k toG udks tkÅ*
dkoGksck vu dkoGhu
fiYykaph [kqi dkGth ?ksr-
fiYykauk Nku tso.k vk.kqu nsr-
fiYy lq/nk vkiY;k ?kjV;krp clqu jgkr-
dkoGk dkoGhu R;kauk d/khp ,dVa lksMwu tkr uls-
lxG vxnh BjY;kizek.ksp gksr gksr-
fnolkekxwu fnol tkr gksr-
fiYyw gGw gGw eksBs gksÅ ykxys-
ldkGh ldkGh
dkoGksckus vkiY;k pkjgh fiYykauk xnkxnk mBfoys
pyk eqykauks
vkrk vkt vkiY;kyk mMk;ps vkgs-
MksGs fepfep pksGhr lxGs mBys-
ckckaP;k ekxs lxGs gGw gGw mMk;yk ykxys-
mMk;ph R;akuk Hkkjh vkoM fuekZ.k >kyh
gGw gGw lxGs mM.;kr rjcst >kys-


m|k iklwu lxG;kaph 'kkGk lq# gksbZu-
lxG;kauh vkiY;kyk go rl cksyk;yk f'kdk;p vkgs-
lxG;kauh ldkGh ldkGh mBk;p
eh Lor% rqepk vH;kl ?ks.kkj vkgs-
dkoGksckus eqykauk ctkoy- vkgs
i.k vki.k vk/kh vkiY;k fe=kauk ,d ikVhZ nsÅ
ex eqykaph 'kkGk pkyw djk rqEgh-
dkÅp Eg.k.k lq/nk dkoGksckyk iVy-
fBd vkgs
dksdhGP;k enrhus eh ikVhZP;k r;kjhyk ykxrks-
nksu fnol
dkoGksck ikVhZph r;kjh djr gksrk-
dksdhG i.k R;kyk [kqi enr djr gksrk-
R;kauh unhdkBpk ,d [ksdMk idMwu vk.kyk-
ex ,d eksBk csMwd] j
LR;kr lkiMysyk eksBk manhj]
unhoj ,d fxjdh ?ksÅu eksBk eklk
vls cjsp inkFkZ R;kauh estokuhr Bsoys gksrs-


vkiY;k 'kkdkgkjh fe=kaph i.k R;kauh pkaxyhp lks; ykoyh gksrh-
'kstkjP;k tkaHkGkP;k >kMkps f<xHkj tkaHkG]
eksBs eksBs lkr vkB is# yky yky psjh]
oMkP;k >kMkph [kqi QGs
vls cjsp dkgh R;akuh tek dsys-
BjY;k fno'kh ikVhZyk dkoGksckus
taxykrY;k lxG;k i{kkauk cksykoys
rlsp 'kstkjP;k xkokrY;k ukrsokbZdkauk
lxG;kaukp cksykoys
lxG;kauh estokuhoj eulksDr rko ekjyk-
loZ i{kkauh xk.ks EgaVys
dk;ZØekP;k 'ksoVh dksdhGk vkiys xk.ks Eg.k.kkj gksrh-
tsOgk dksdhGsph xk.ks Eg.k.;kph osG vkyh
  a
rsaOgk lxGs 'kkar gksÅu
frps xk.ks ,Sd.;kr eXu >kys gksr-s
dkoGk dkoGhu lq/nk
vkiY;k fiYykauk ?ksÅu xk.ks ,Sdk;yk clys-
dksdhGsp xk.ks tl tls jaxkr ;sr gksrs
rl rls dkoGhuhph eqyxh] vkuanh gksr gksrh
vkf.k rh lq/nk vkuankus xk;yk ykxyh
i.k gs dk; >kys
dkoGksckph eqyxh dksdh lkj[kh d'kh xkrs-
lxGs tu vk'p;kZus c?kk;yk ykxys-
c?krk c?krk dksfdG mMw ykxyh
vu dkoGhuhph eqyxh lq/nk frP;k ekxs mMw ykxyh-
gs dk; >kya
Eg.kts R;k fno'kh dksdhus frp vaM
frP;k ?kjh usyp uOgr
rs vaM dkoGksckp lkaHkkGr gksrk-
dkoGhuhp vu dksdhGsp xqihr
lxG;ka leksj QqVya
dkoGksck vkiyk larkiqu
dksdhGsP;k ekxs ykxyk
i.k loZ i{kkauh R;kyk [kqi lektkoy-
dkÅ rkbZ leksj vkyh
 vu dkoGksckyk Eg.kkyh
 rqeph rj ykMdh ysd vkgs uk- rh
ex d'kkyk fpMrk vkiyp ysd# vkgs rs-
dkoGksck i.k ysdhP;k vkBo.khus 'kkar >kyk-
Pakshyanna rang kase milale

Contenu connexe

Tendances

11 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue11
11 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue1111 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue11
11 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue11Akhil Bharat Mahasabha
 
ENC Times - February 27,2017
ENC Times - February 27,2017ENC Times - February 27,2017
ENC Times - February 27,2017ENC
 
ENC Times-April 24,2017
ENC Times-April 24,2017ENC Times-April 24,2017
ENC Times-April 24,2017ENC
 
Ram Mandir Temple Report
Ram Mandir Temple ReportRam Mandir Temple Report
Ram Mandir Temple ReportGangesh Kumar
 
ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017ENC
 
ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016ENC
 
Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान)
Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान) Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान)
Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान) Darshanyog Mahavidyalaya
 
ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017ENC
 
Relentless JOHN BEVERE in hindi
Relentless  JOHN BEVERE  in hindiRelentless  JOHN BEVERE  in hindi
Relentless JOHN BEVERE in hindiKaturi Susmitha
 
ENC Times-August 12,2016
ENC Times-August 12,2016ENC Times-August 12,2016
ENC Times-August 12,2016ENC
 
Enc times-October 01,2016
Enc times-October 01,2016Enc times-October 01,2016
Enc times-October 01,2016ENC
 
दैनिक सोशल डायरी 25-02-16
दैनिक सोशल डायरी 25-02-16दैनिक सोशल डायरी 25-02-16
दैनिक सोशल डायरी 25-02-16socialdiary
 
How to-apply (clerk jobs in police department)
How to-apply (clerk jobs in police department)How to-apply (clerk jobs in police department)
How to-apply (clerk jobs in police department)Vijay Diwakar
 
ENC Times-March 06,2017
ENC Times-March 06,2017ENC Times-March 06,2017
ENC Times-March 06,2017ENC
 

Tendances (20)

Aapki amanat apki seva hindi
Aapki amanat  apki seva hindiAapki amanat  apki seva hindi
Aapki amanat apki seva hindi
 
11 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue11
11 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue1111 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue11
11 june-2014 to-17-june-2014-hindu_sabhavarta_year38_issue11
 
ENC Times - February 27,2017
ENC Times - February 27,2017ENC Times - February 27,2017
ENC Times - February 27,2017
 
ENC Times-April 24,2017
ENC Times-April 24,2017ENC Times-April 24,2017
ENC Times-April 24,2017
 
Ram Mandir Temple Report
Ram Mandir Temple ReportRam Mandir Temple Report
Ram Mandir Temple Report
 
Khajur ki unnat_kheti
Khajur ki unnat_khetiKhajur ki unnat_kheti
Khajur ki unnat_kheti
 
ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017
 
ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016
 
Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान)
Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान) Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान)
Utkrisht Sanka samadhan (उत्कृष्ट शंका समाधान)
 
Youth express
Youth express Youth express
Youth express
 
ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017
 
April 2015
April 2015April 2015
April 2015
 
Dil E Sind 16th June 2019
Dil E Sind 16th June 2019Dil E Sind 16th June 2019
Dil E Sind 16th June 2019
 
Relentless JOHN BEVERE in hindi
Relentless  JOHN BEVERE  in hindiRelentless  JOHN BEVERE  in hindi
Relentless JOHN BEVERE in hindi
 
ENC Times-August 12,2016
ENC Times-August 12,2016ENC Times-August 12,2016
ENC Times-August 12,2016
 
Enc times-October 01,2016
Enc times-October 01,2016Enc times-October 01,2016
Enc times-October 01,2016
 
दैनिक सोशल डायरी 25-02-16
दैनिक सोशल डायरी 25-02-16दैनिक सोशल डायरी 25-02-16
दैनिक सोशल डायरी 25-02-16
 
How to-apply (clerk jobs in police department)
How to-apply (clerk jobs in police department)How to-apply (clerk jobs in police department)
How to-apply (clerk jobs in police department)
 
Aaina 2 pdf
Aaina 2 pdfAaina 2 pdf
Aaina 2 pdf
 
ENC Times-March 06,2017
ENC Times-March 06,2017ENC Times-March 06,2017
ENC Times-March 06,2017
 

En vedette

Sinhagad the lion fort
Sinhagad the lion fortSinhagad the lion fort
Sinhagad the lion fortmarathivaachak
 
Athvaninchi bharta shala
Athvaninchi bharta shalaAthvaninchi bharta shala
Athvaninchi bharta shalamarathivaachak
 
Shiv sahyadri september 09-2012
Shiv sahyadri september 09-2012Shiv sahyadri september 09-2012
Shiv sahyadri september 09-2012marathivaachak
 
डॉ. हिम्मतराव बाविस्कर - हा विंचवाला उतारा
डॉ. हिम्मतराव बाविस्कर  - हा विंचवाला उताराडॉ. हिम्मतराव बाविस्कर  - हा विंचवाला उतारा
डॉ. हिम्मतराव बाविस्कर - हा विंचवाला उताराmarathivaachak
 
Aisi Akshare Diwali Ank -2009
Aisi Akshare Diwali Ank -2009Aisi Akshare Diwali Ank -2009
Aisi Akshare Diwali Ank -2009marathivaachak
 
ते रम्य दिवस
ते रम्य दिवस ते रम्य दिवस
ते रम्य दिवस dattatray godase
 
मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने
मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने   मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने
मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने dattatray godase
 
Srujan e Diwali ank 2012
Srujan e Diwali ank 2012 Srujan e Diwali ank 2012
Srujan e Diwali ank 2012 marathivaachak
 

En vedette (19)

Sinhagad the lion fort
Sinhagad the lion fortSinhagad the lion fort
Sinhagad the lion fort
 
Athvaninchi bharta shala
Athvaninchi bharta shalaAthvaninchi bharta shala
Athvaninchi bharta shala
 
Asimov brain-mar
Asimov brain-marAsimov brain-mar
Asimov brain-mar
 
Calendar mar-2012
Calendar mar-2012Calendar mar-2012
Calendar mar-2012
 
Balrajsahni mar
Balrajsahni marBalrajsahni mar
Balrajsahni mar
 
Shiv sahyadri september 09-2012
Shiv sahyadri september 09-2012Shiv sahyadri september 09-2012
Shiv sahyadri september 09-2012
 
Bala marathi
Bala marathiBala marathi
Bala marathi
 
Bs marathi
Bs marathiBs marathi
Bs marathi
 
डॉ. हिम्मतराव बाविस्कर - हा विंचवाला उतारा
डॉ. हिम्मतराव बाविस्कर  - हा विंचवाला उताराडॉ. हिम्मतराव बाविस्कर  - हा विंचवाला उतारा
डॉ. हिम्मतराव बाविस्कर - हा विंचवाला उतारा
 
Aisi Akshare Diwali Ank -2009
Aisi Akshare Diwali Ank -2009Aisi Akshare Diwali Ank -2009
Aisi Akshare Diwali Ank -2009
 
116 kshitijachya paar
116 kshitijachya paar116 kshitijachya paar
116 kshitijachya paar
 
marathi 1001 web site
marathi 1001 web sitemarathi 1001 web site
marathi 1001 web site
 
Jadugar shobha
Jadugar shobhaJadugar shobha
Jadugar shobha
 
Dhagdhagte yadnyakund
Dhagdhagte yadnyakundDhagdhagte yadnyakund
Dhagdhagte yadnyakund
 
ते रम्य दिवस
ते रम्य दिवस ते रम्य दिवस
ते रम्य दिवस
 
मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने
मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने   मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने
मराठीतील संगीत विभागातील नऊ रत्ने
 
DARVIN CHA SIDHANT
DARVIN CHA SIDHANT DARVIN CHA SIDHANT
DARVIN CHA SIDHANT
 
Srujan e Diwali ank 2012
Srujan e Diwali ank 2012 Srujan e Diwali ank 2012
Srujan e Diwali ank 2012
 
Vikramadity
VikramadityVikramadity
Vikramadity
 

Plus de marathivaachak (20)

A haras has tra
A haras has traA haras has tra
A haras has tra
 
Sur balnetaksharee
Sur balnetakshareeSur balnetaksharee
Sur balnetaksharee
 
Savarkar
SavarkarSavarkar
Savarkar
 
Srujan padwa diwali ank 2012
Srujan padwa diwali ank 2012Srujan padwa diwali ank 2012
Srujan padwa diwali ank 2012
 
Kvita vishwa diwaliank 2012
Kvita vishwa diwaliank 2012Kvita vishwa diwaliank 2012
Kvita vishwa diwaliank 2012
 
Mavala 2
Mavala 2Mavala 2
Mavala 2
 
Hig bosson
Hig bossonHig bosson
Hig bosson
 
Etyarth 3
Etyarth 3Etyarth 3
Etyarth 3
 
Eityarth 2
Eityarth 2Eityarth 2
Eityarth 2
 
Ebook sasu
Ebook sasuEbook sasu
Ebook sasu
 
E book showpiece
E book showpieceE book showpiece
E book showpiece
 
E book shambhuraje
E book shambhurajeE book shambhuraje
E book shambhuraje
 
E book shambhuraje (1)
E book shambhuraje (1)E book shambhuraje (1)
E book shambhuraje (1)
 
E book mahuligad
E book mahuligadE book mahuligad
E book mahuligad
 
E book bhairavgad
E book bhairavgadE book bhairavgad
E book bhairavgad
 
Dnyaneshwari adhyay5
Dnyaneshwari adhyay5Dnyaneshwari adhyay5
Dnyaneshwari adhyay5
 
Dnyaneshwari adhyay5 (2)
Dnyaneshwari adhyay5 (2)Dnyaneshwari adhyay5 (2)
Dnyaneshwari adhyay5 (2)
 
Dnyaneshwari adhyay5 (1)
Dnyaneshwari adhyay5 (1)Dnyaneshwari adhyay5 (1)
Dnyaneshwari adhyay5 (1)
 
Ddb1 raigad1 13 jun 2011
Ddb1 raigad1 13 jun 2011Ddb1 raigad1 13 jun 2011
Ddb1 raigad1 13 jun 2011
 
Check mate
Check mateCheck mate
Check mate
 

Pakshyanna rang kase milale

  • 1.
  • 2.
  • 3. पस्तकाचे नाांऴ : पक्ष्ाांना रां ग कसे मिळाले ु लेखिका : अनघा हिरे िुिपष्ठ ऴ सजाऴट : अिता ढगे ृ ृ आतील चचत्रे : अनघा हिरे प्रकावक : ई साहित्् प्रततष्ठान ई-टतनिटी, ११ऴा िजला ईस्टनि एक्सप्रेस िा्ऴे ठाणे, ४००६०४ esahity@gmail.com ©2012 : अनघा हिरे anagha.hiray@gmail.com ph. 9422284116
  • 4. गोष्ीांचा क्रि ----vkf.k i{kkauk jax feGkys dksdhGsps xqihr dkoG;kph ysd
  • 5. -------------vkf.k i{kkauk jax feGkys tknqps taxy] tknqps >kM] tknqps ik.kh vla d/kh ,sdya; dk i.k vkeP;k i{kkaP;k ckcrhr vlp dkgh ?kMya vkf.k R;kap lkja txp cnyya- [kqi o"kkZaiqohZ i{kkauk eqGh jaxp uOgrs- rs lxGs vkiys ika<js 'kqHkzp gksrs- [kV;kG lkGwdh a ika<jh 'kqHkz xsyh ,dnk vkiys taxy lksMwu - [kqi fnol nqlÚ;k taxykr fgaMyh fQjyh i.k frFks fryk djesukp-
  • 6. tqus fe= tqus loaxMh lxGs vkBoys vkBo.khus cstkj >kyh fopkj dsyk tkos ijr vkiY;k taxykr ijD;k taxykr fdrh fnol jgkos 'ksoVh vkiys ?kj rs vkiysp vlrs- vkiY;k ?kjkph lj ukgh ;sr egkykyk dla gh djkoa vkf.k vkiY;k ?kjh ijr tkoa- fu?kkyh ex mMr mMr ,d taxy nksu taxy vls fdrhrjh taxya rh ikj djr gksrh- ijrhpk izokl gksrk eksBk] fopkj dsyk tjk ?;kok folkok- FkksMh'kh U;kgkjh djkoh] ik.kh I;kos] ik.;kr [ksG.;kph etk yqVkoh [kqi QGs [kkYyh] [kqi [ksGyh ckxMyh
  • 7. vpkud gs dk; >ky vaxkoj gk jax dlk p<yk ik.;krp Lor%yk cf?krys lqanj #i c?kqu yktq vkys- ex fu?kkyh ijrhP;k taxykr ,d taxy nksu taxy vls fdrh rjh taxy frus ikj dsys- i.k la/;kdkG gks.;kP;k vkr vkiY;k ?kjh ijr vkyh- ykacqup lkGwdhyk ;srkuk c?kqu lxGs fe= eSf=.kh teys- a vxa lkGwa fdrh xa lqanj fnlrsl rq] fdrh xa lqanj rq>h pksp] fdrh xa lqanj rq>s ia[k] fdrh xa lqanj rq>s ik;] fdrh rkjhQ d# vkEgh rq>h #i lqanj ?ksÅu vkyh dqBwu
  • 8. lkGwdh i.k o.kZu d#u d#u Fkdyh- a rqEgkyk i.k ;k;pa dkjs frFks gok vlk lqnj jax rqEgkyk a ex m|k ldkGh yodj mBk] vki.k tkÅ R;k ykacP;k taxykr vkf.k frFkys ets'khj QG [kkÅ ;k-
  • 9. lxG;kauk vkuan >kyk- vkf.k ldkG d/kh gks.kkj ;kph vkrqjrsus okV ykxys c?kk;yk- igkV gks.;kP;k vkr lxGs fu?kkys ex lkGqadh iq<s iq<s vkf.k frps lxGs loaxMh ekxs ekxs- ,d taxy ] nksu taxy vls fdrhrjh taxya R;kauh ikj dsyh- ex vkya dh tknqpa taxy- frFks gksrh Nku'kh >kMa- R;kauk ykxyh gksrh Nku'kh QGa- vxnh lkGwus o.kZu dsY;k izek.ksp- jaxh&csjaxh- frFks vtqugh [kqi gksR;k NkuNku xks"Vh] vxnh lkGwus o.kZu dsY;k izek.ks- ped.kkjs Mksxj] a >js] unh ryko
  • 10. Nku'kh- ekrh jaxhr [kqi dkgh gksra- vxnh lkGwus o.kZu dsY;k izek.ksp- gs jaxh csjaxh tx c?kqu lxG;kauk [kqi vkuan >kyk rs i.k lkGw lkj[ksp frFks [kqi jeys- Nku Nku QG [kkYyh i.k gs dk; vkt dlk dks.kkykp jax p<yk ukgh- dk; xa lkGw] vkEgkyk dlk jax ukgh vkyk xa vtqu ! vuqHkoh lkGw glqu Eg.kkyh vjs vlk dlk ;sbZy QG [kkÅu jax] R;k tknqP;k rykokr tkÅu tjk va?kksG djk- ex rqEgh T;k jaxkph QGs [kkYyh rksp jax ;sbZu rqEgkyk-
  • 11. vki.k dks.krh QGs [kkYyh dks.kkyk dk; y{kkr- lkGwP;k lakx.;ko#u lxGs xsys vkiys ik.;kr ckxMk;yk- ex dk; etk >kyh- lxG;kauk jax feGkys- , rq dlk fnlrksl] , rq d'kh fnlrsl Eg.kwu lxGs dydykV d# ykxys-
  • 12. vjs i.k gs dk; >kya dkoG;kyk vu dksfdGsyk rs dk mnkl >kys R;kauh QDr djoansp [kkYyh gksrh R;keqGs R;kauk QDr djoankpkp jax feGkyk- iksiVkus fgjokxkj is# vu yky yky psjh [kkYyh] dcqrjkus rj takHkGa dk; vu ts fnlsy rh QG [kkYyh- eksjkus vkiyh QGs dehp [kkYyh i.k jaxhcsjaxh nxMkoj rks ukprp clyk- v'kh cÚ;kp t.kakuh osxosxG;k jaxkph QG [kkYyh- vu Nku Nku jax feGkys i.k dkoGk vu dksdhGsp dk; rs fcPpkjs rj jMwp ykxys- [kqi jMys] [kqi jMys R;kap jMw dkgh Fkkacspuk-
  • 13. vkiY;k g;k Nku';k taxykr dks.k cj jMr; Eg.kwu nsockIik c?kk;yk vkyk rj R;kyk gs [kqi lkjs i{kh fnlys- vjs ! rqEgh dk cjs jMrk; rqEgkyk bFks ukgh dk vkoMya- dk; lkaxw nsok vkep nq%[k gk vlyk dkGk jax ?ksÅu vkEgh vkeP;k taxykr dls tkÅ
  • 14. vkepk fe= cxGk Eg.kkyk gksrk ^^vkiyk jax tlk vkgs rksp Nku fnlrks- mxkp lkGwP;k uknh ykxw udk i.k vkEgh dkgh R;kp ,Sdyp ukgh- vkrk vkEgh dk; d# R;kyk rksM dls nk[koq a nsok vkEgh ijr nqlÚ;k jaxkph QGs [kkÅ dka ukgh js ckGk] vkrk rykokr va?kksG dsyh uk rqEgh] vkrk ukgh jax cny.kkj] vkf.k gk jax lq/nk Nku fnlrks rqEgkyk- vjs vkrk rjh jMua Fkkacok eh rqEgk nks?kkauk ,d ,d xaer nsrks- dkoGksck rqEgkyk let.kkj dks.kkdMs ikgq.ks ;s.kkj- R;kauk gh ckreh vk/khp tkÅu lkaxk;ph ga vkf.k nq%[kkP;k fBdk.kh lq/nk rq>kp ifgyk eku ga rq ifgyk ?kkl [kkYY;k f'kok; dks.kh ukgh tso.kkj-
  • 15. vkf.k dksfdGnknk rqEgh [kqi jMys Eg.kwu g;k fnolkaph Eg.ktsp olar _rqph rqyk pkgqy ykxY;koj rq lqnj xk.k Eg.kk;yk ykxf'ky a rq÷;k xk.;kus rq lokZuk eksgwu Vkdf'ky- a iq<P;k vk;q";kr g;k laqanj jaxkcjskcjp vkrk rqEgh vkuankus jgky vkf.k rqeP;k eqGs lxG;kauk vkuanh djky- lxG;kauh nsckIikps vkHkkj ekuys- lxGs [kqi[kq"k >kys vkf.k vkiY;k ijrhP;k izoklkyk ykxys-
  • 16. ,d taxy] nksu taxy vls fdrh rjh taxy R;kauh ij dsyh vkf.k la/;kdkG gks.;kP;k vkr vkiY;k ?kjh vkuankus jax vkf.k [kq'kh cjkscj ?ksÅu xsyh-
  • 17. dksdhGsps xqihr tknqps taxy] tknqps ik.kh] tknqpk >jk vkf.k tknqpk ryko v'kk tknqP;k taxykrqu jax vkf.k [kq'kh ?ksÅu lkjs i{kh vkys- lenq%[kh dkoGhu vu dksdhGsph tkLr xV~Vh teyh- tknqP;k taxykryk izokl nks?khauh cjkscj dsyk gksrk uka ! f'kok; vkiyk jax c?kqu nks?kh lkj[;kp nq%[kh >kY;k gksR;k- vu nsockIikus lq/nk nks?khaukap Nku ojnku fnya gksr R;kp dk;! ojnku feGkY;koj nks?khap vk;q"; Qkj cnywup xsy jax c?kqu tknqP;k tkaxykr vkY;kp R;kauk tso< nq%[k >ky gksr R;kP;k fdR;sd iV vkuan R;kauk ojnku feGkY;kpk >kyk-
  • 18. dkoGhu vu dksdhGk vxnh ftoyx eSf=.k >kY;k- nks?khaph ,dh taxykr Hkkjh xktw ykxyh R;akP;k dkGsi.kkoj dks.kh cksywp 'kdys ukgh- lgt tj dks.kkyk vkyh gqDdh g;k nks?khauk fpMo.;kph rj Viyhr pkaxyh pdpdhr pksp clr- fnolk dkoGs ifjokjkus fdrh gh xks/kG ?kkywu a taxy MksD;koj ?ksrysya vlya rjh la/;kdkGh dksfdGsP;k xk.;kus lxGs 'kkarrsr ,d= clr-
  • 19. >ky ex ,dnk dksfdGsps xk.ak laiy fd fnolHkjkr dk; dk; >ky gs lxG;kauk vkiY;k fe= eSf=.khauk ,dkp osGh lkaxk;p vlk;p- gk dydykV Ogk;yk lqjokr Ogk;pk rks laik;pk rks lq;ekoGY;k uarjp- Z taxykr brjkaps gh thou vkuankrp gksrs- jax feGkY;kiklwu lxG;kauk HkVdk;ph Hkkjh lo; ykxyh gksrh- vkt ldkGh ldkGh fpe.kjko fpe.khyk EgaVys ^vx ;srl dk oMkP;k >kMk toG s Nku Nku yky QG [kkÅ vkf.k [kM~;kr lkpysY;k ik.;kr [ksGu fcGwu ;sÅ- w fpe.khus lkQ udkj fnyk ukgh te.kkj rqEghp tkÅu ;k bFks vaM;kadMs dks.k y{k nsbZu-
  • 20. cjkp osG >kyk fpe.kksck ijr vkykp ukgh- rj vkiy ,[kkn dke 'kstkj/keZ Eg.kqu 'kstkÚ;kyk lkaxqu c?kko vl EgaVy rj dkoGksck Hkkjh Hkko [kk;yk ykxyk- vjs ckck tk j rq>s ia[k eksBs vkgs rq tjk HkjHkj c?kqu ;s'khy g;kauk rj dly dk; cj >kys rso<;kr fpe.kjko vkiys /kkik Vkdr vkys- fpe.khus pkaxy njMkÅu fopkjy pksp ygku vkgs ex QG vk.k.;kph dk; xjt gksrh- R;k otukus vkiy Hkj Hkj mMrk lq/nk ;sr uOgrk uk] eyk vaM;kdMs y{k |k;ps gksrs uk- ukgh rj eh vkyhp vlrh rqeP;k cjkscj- >kyk rq>k fpofpokV
  • 21. vkrk ?ks gs QG rq÷;klkBhp vk.kya uk! fpe.khckbZyk vk.kysya QGs tjk pk[kqu c?krks Eg.kwu dkoGksckus mxkp e/;s rksa< ?kkry vf.k fpe.khckbZpk tks R;kP;k Hkksorh fpofpokV lq# >kyk- rj rks mMwup xsyk-
  • 22. iksiVjkokauh vu dcqrjjkokauh vkivkiY;k eksB;k eksB;k 'kkGk m?kMY;k gksR;k R;kap c?kqu cxG;kauh i.k vkiyk ,d xzqi r;kj dsyk ex lkjs vkivkiY;k xzqiusp fgaMk;yk tk;ps- xzqie/;s jkgwup lxGs vkiY;k vaMh fiYykadMs y{k |k;ps R;keqGs dkgh fo'ks"k fpark dks.kkykp ulk;ph- Jh o lkS x#Mkap cj; iYykadMs y{k gh Bsorkr vu eLr vkdk'kkr QsjQVdk ek#ugh ;srkr- i.k ckdhP;kap rl ukgh ga lxG;akuk vkivkiY;k vaM;kadMs y{k |kop ykxr- ?kj lksMu ckgsj iMk;ph dkgh lks;p uOgrh- w
  • 23. i.k dksdhGsuh vkiyh pkaxyhp lks; d#u ?ksryh R;kp dk; >kya- vkt ldkGiklwu dkoGk vu dksdhG dks.kR;k fo"k;koj ,o<;k ppkZ djr gksrs dks.kkl BkÅd ex FkksM;k HkVdwu vkysY;k dkoGhu vu dksdhGki.k R;kaP;k ppsZr lkehy >kY;k- ckdhP;k i{kkauk gs dk; ufou uOgra- g;k pkS?kkaph usgehp dqBY;ku dqBY;k dkj.kko#u ppkZ Ogk;P;k- vjs i.k vkt pDd iSdh rs HkkaMr gksrs- dkdkse/;s HkakM.k pkyy; lxGh taxyHkj okrkZ iljyh i.k izR;sdkyk vkivkiyh dkea gksrs- R;kaP;kdMs dks.k y{k ns.kkj
  • 24. dks.kkyk >ksds [ksGk;ps gksrs- dks.kkyk ik.;kr ckxMk;p gksra- dks.kkyk vkdk'kkr Hkjkjh ekjk;ph gksrh- dks.k QG [kk.kkj gksrs- dsk.kkyk v'kkp fVoY;k ckoY;k djr fQjk;pa gksr izR;sdkyk vkiys brds dkes gksr dh g;kaP;kdMs y{k |k;yk R;kauk osG uOgrkp-
  • 25. ga i.k ,o< HkkaM.k gksr; rj ppsZpk eqík rjh dks.krk vkgs rj dksdhG vkiy ,dyr ,d vaM nksUgh ia[kkr idMwu MksD;koj ?ksÅu vkyk gksrk- vkrk dksdhG p Eg.k.k vl gksr dh eyk xk.k Eg.kr lxGhdMs fQjk;p vkgs dkoGhu vkiyh fjdkehp vlrs rj dk; gjdr vkgs- dkoGhuhus ,d vaM ,d lkaHkkGk;yk- dkoGksck pDd udkj nsr gksrk-
  • 26. i.k dkoGhuhyk dkgh gjdr uOgrh- fdrh gh >kY;k rjh thokHkkokP;k eSf=.kh R;k ^Hkyk ,d vaMk laHkkyuses mldk D;k tk;sxk* rh rj frph uk gjdr nk[kor gksrh i.k dkoGksck usgeh lkj[;k vk[kMwup Hkko [kk.;kpk dk;ZØe djr gksrk- ukgh gks] ukgh gks g;k izdj.kkr dksdh vkiy vaM ?kjV;kr Bsor gksrh vu ckgsj dk<r gksrh- dkÅus i.k MksG;kus [kqukoy nks?khaps b'kkjs >kys- ,d osGl vl >ky dksdh us s rj QDr vaM mpy.;kph vWD'ku dsyh vkf.k eh pkyys Eg.kwu fu?kwu xsyh-
  • 27. rhP;k ikBksikB dksdk i.k mMwu xsyk- dkoGksckyk okVy vki.kp ftadyks- rks i.k vfHkekukus vkiY;k vaM;kdMs c?kq ykxyk- dkÅrkbZus lq/nk R;kP;kdMs pksp oj d#u cf?krya ^^fdrh js 'kgk.kk vkgsl rw** >kyh xaer vGhfeGh xqifpGh ekfgrh vkgs QDr dkoGhuhyk vu dksdhGsyk-
  • 28. dkoG;kph ysd ldkG >kyh dkoGksck vkGks[ks fiGks[ks nsÅu mByk R;kus ifgys vkiY;k vaM;kadMs ,d utj fQjoyh dkoG;kus glr eqnzsus fopkjys dk; ex dk; Eg.krkr vkeps jktdqekj vaM;krqu ckgsj ;k;p vkgs fd ukgh R;kauk- dkÅ lq/nk yktqup dkoGksckdMs c?kr Eg.kkyh vtqu osG vkgs gks R;kauk ckgsj ;k;yk- fdrh ?kkbZ >kyh vkgs rqEgkyk- dkoGksck lrr vkiY;k vaM;kaP;k vkliklp okojr vu vkiY;k ;s.kkÚ;k fiYykaph okV c?kr
  • 29. rks [kqi vkrqj >kyk gksrk- vaM;krqu ckgsj iM.kkjs NksVs NksVs xksaMl fiYyw d/kh vkiY;kyk c?kk;yk feGsy- vki.k R;kauk nkuk d/kh Hkjow R;kauk cksyk;yk d/kh f'kdoq R;kauk mMk;yk d/kh f'kdoq ;kps rks lrr LoIu c?kr clk;pk- dkoGksck dkoGhfuyk Eg.kkyk fiYykauk vki.k d/khp ,dV lksMk;p ukgh ,d rj rq rjh ?kjV;kr jgk;p ukgh rj eh rjh jkghu- nks?kkauh ,dne ckgsj tk;pp ukgh- brD;k mRlkgh vkiY;k uoÚ;kyk vkrk vki.k dk; lkax.kkj fBd vkgs ckc rqEgh tl Eg.kky rlp d#;k-
  • 30. vkt ldkGh ldkGh dkÅ dkoGksckyk Eg.kkyh 'kstkjP;k xkaokr tjk QsjQVdk ek#u ;k frFks vkiys [kqi ukrsokbZd vkgsr- R;kauk HksVwu ;k xkokdMpk lekpkj ?ksÅu ;k- R;kauk FkksMh vkiY;k lkj[k eksdG okrkoj.k feGr; frFks- R;kauk bFks jgk;ykp vkoMr ukgh- fdrh dkgh >kya rjh 'kgjkryh rh R;kauk dk; vkoM.kkj vkiY;k taxykr-
  • 31. [kj; dkÅ rq> vxa ekxP;k osGsl eh xkaokdMs xsyks gksrks dk; ,S'kkvkjkekr jkgrkr x rs frFks- rs dqBs dqBs fgaMrkr fQjrkr- eksB;k eksB;k ?kjkaoj ykac ykac rkjkaoj eksB;k eksB;k eSnkukaoj- rs ukgh ?kkcjr dq.kkyk- xzqius tkÅup rs tso.kkoj rko ekjrkr- gs xzqius vkys dh] ckdhps yksdp R;kauk ?kkcjrkr- vu [kkrkr i.k Hkkjh Hkkjh inkFkZ xa- vkiY;kyk d/kh c?kk;ykgh feGr ukgh rly tso.k- i.k vkiY;k taxykr tks vkuan vkgs rks ukgh ;sr 'kgjkr-
  • 32. tkÅ |k gks rqEgh QDr fQ#u ;k daVkyk vkyk fd ;k vkiys ijr- vkiY;k pkjgh vaM;kadMs iszek.ks c?kqu s dkoGksck fu?kkyk 'kgjkdMs tk;yk-
  • 33. pkaxys nksu taxy ikj dsys vkf.k iksgkspyk vkiY;k ukrsokbZdkadMs- ukrsokbZdkauk HksVyk Nku Nku estokU;k gk.kY;k vu [kqi [kqi fQjyk- nksu fnolkrp R;kyk vkiY;k ?kjV;kph] vkiY;k vaM;kaph vkiY;k dkÅph vkBo.k ;k;yk ykxyh- vkrk dkgh fnolkauh ek÷;k fiYykauk c?kk;yk ;k ga- vkiY;k taxykr
  • 34. vls lkaxqu ukrsokbZdkapk fujksi ?ksÅu dkoGksck fu?kkyk vkiY;k ijrhP;k izoklkyk- pkaxys nksu taxy ikj dsy vkf.k iksgkspy vkiY;k taxykr vkiY;k ?kjV;kik'kh vkY;koj c?krks rj dk; vaM;krqu NksVqdys fiYya ckgsj vkys gksrs pkaxys pkj-
  • 35. vkiyh eqy d'kh vxnh ckiklkj[kh fnlrkgsr QDr g;k fru Hkkokaph gh ygku cgh.k rh QDr dkÅ lkj[khp uktqd NksVh fnlrs;- dkÅP;k toG ;sÅu dkoGksck dkÅyk Eg.kkyk vxnh rq>s #i ?ksÅu tUekyk vkyh xa ek>h ysd- dkÅ i.k eukrY;k eukr glyh yktyh-
  • 36. vkt dkÅ vu dkoGksckP;k ?kjh pkj fiYy >kyh gh ckreh loZ taxyHkj iksgkspyh loZ loaxMh ckGkauk c?kk;yk vkyh- ek>s jktfcaMs eqya FkksMs eksBs >kys dh eh rqEgk lxG;kauk eksBh ikVhZ nsbZu- dkoGksckP;k cksy.;kus lxGs [kqip [kq"k >kys-
  • 37. vkt fiYykauk c?kk;yk dksfdG vu dksfdGk vkys gksrs- [kqi osG dkoGksckP;k ?kjh Fkakcys R;kauh dkoGhfuyk [kqi QG vk.kqu fnyh- pkS?kstu [kqi [kq"k gksrh- dksdhG vkiyh lgt fiYykauk gkr ykok;yk xsyh rj dkoGksck Ogldu frP;koj vksjMyk ^vtqu ygku vkgs uk fiYyw R;kaP;k toG udks tkÅ*
  • 38. dkoGksck vu dkoGhu fiYykaph [kqi dkGth ?ksr- fiYykauk Nku tso.k vk.kqu nsr- fiYy lq/nk vkiY;k ?kjV;krp clqu jgkr- dkoGk dkoGhu R;kauk d/khp ,dVa lksMwu tkr uls- lxG vxnh BjY;kizek.ksp gksr gksr- fnolkekxwu fnol tkr gksr- fiYyw gGw gGw eksBs gksÅ ykxys-
  • 39. ldkGh ldkGh dkoGksckus vkiY;k pkjgh fiYykauk xnkxnk mBfoys pyk eqykauks vkrk vkt vkiY;kyk mMk;ps vkgs- MksGs fepfep pksGhr lxGs mBys- ckckaP;k ekxs lxGs gGw gGw mMk;yk ykxys- mMk;ph R;akuk Hkkjh vkoM fuekZ.k >kyh gGw gGw lxGs mM.;kr rjcst >kys- m|k iklwu lxG;kaph 'kkGk lq# gksbZu- lxG;kauh vkiY;kyk go rl cksyk;yk f'kdk;p vkgs- lxG;kauh ldkGh ldkGh mBk;p eh Lor% rqepk vH;kl ?ks.kkj vkgs- dkoGksckus eqykauk ctkoy- vkgs i.k vki.k vk/kh vkiY;k fe=kauk ,d ikVhZ nsÅ ex eqykaph 'kkGk pkyw djk rqEgh- dkÅp Eg.k.k lq/nk dkoGksckyk iVy- fBd vkgs dksdhGP;k enrhus eh ikVhZP;k r;kjhyk ykxrks-
  • 40. nksu fnol dkoGksck ikVhZph r;kjh djr gksrk- dksdhG i.k R;kyk [kqi enr djr gksrk- R;kauh unhdkBpk ,d [ksdMk idMwu vk.kyk- ex ,d eksBk csMwd] j LR;kr lkiMysyk eksBk manhj] unhoj ,d fxjdh ?ksÅu eksBk eklk vls cjsp inkFkZ R;kauh estokuhr Bsoys gksrs- vkiY;k 'kkdkgkjh fe=kaph i.k R;kauh pkaxyhp lks; ykoyh gksrh- 'kstkjP;k tkaHkGkP;k >kMkps f<xHkj tkaHkG] eksBs eksBs lkr vkB is# yky yky psjh] oMkP;k >kMkph [kqi QGs vls cjsp dkgh R;akuh tek dsys-
  • 41. BjY;k fno'kh ikVhZyk dkoGksckus taxykrY;k lxG;k i{kkauk cksykoys rlsp 'kstkjP;k xkokrY;k ukrsokbZdkauk lxG;kaukp cksykoys lxG;kauh estokuhoj eulksDr rko ekjyk-
  • 42. loZ i{kkauh xk.ks EgaVys dk;ZØekP;k 'ksoVh dksdhGk vkiys xk.ks Eg.k.kkj gksrh- tsOgk dksdhGsph xk.ks Eg.k.;kph osG vkyh a rsaOgk lxGs 'kkar gksÅu frps xk.ks ,Sd.;kr eXu >kys gksr-s dkoGk dkoGhu lq/nk vkiY;k fiYykauk ?ksÅu xk.ks ,Sdk;yk clys-
  • 43. dksdhGsp xk.ks tl tls jaxkr ;sr gksrs rl rls dkoGhuhph eqyxh] vkuanh gksr gksrh vkf.k rh lq/nk vkuankus xk;yk ykxyh i.k gs dk; >kys dkoGksckph eqyxh dksdh lkj[kh d'kh xkrs- lxGs tu vk'p;kZus c?kk;yk ykxys- c?krk c?krk dksfdG mMw ykxyh vu dkoGhuhph eqyxh lq/nk frP;k ekxs mMw ykxyh-
  • 44. gs dk; >kya Eg.kts R;k fno'kh dksdhus frp vaM frP;k ?kjh usyp uOgr rs vaM dkoGksckp lkaHkkGr gksrk- dkoGhuhp vu dksdhGsp xqihr lxG;ka leksj QqVya dkoGksck vkiyk larkiqu dksdhGsP;k ekxs ykxyk i.k loZ i{kkauh R;kyk [kqi lektkoy-
  • 45. dkÅ rkbZ leksj vkyh vu dkoGksckyk Eg.kkyh rqeph rj ykMdh ysd vkgs uk- rh ex d'kkyk fpMrk vkiyp ysd# vkgs rs- dkoGksck i.k ysdhP;k vkBo.khus 'kkar >kyk-