Σχεδιαγραμματική παρουσίαση της έννοιας Έκθεση Α Λυκείου

1. Αγάπη Έρωτας
Δεμοιράκου Μαρία

2. Αγάπη είναι….
…. ο ισχυρός συναισθηματικός δεσμός μεταξύ
προσώπων , που αφοσιώνονται το ένα στο άλλο χωρίς
ιδιοτέλεια και υστεροβουλία, αλλά με αίσθημα ευθύνης
και αλληλοσεβασμού
2

3. Αγάπη είναι…
…..εκείνη η συναισθηματική κατάσταση που μας οδηγεί να
προσφέρουμε, ως αποτέλεσμα της ελεύθερης εκλογής μας,
και δεν καθορίζεται από τις ανάγκες μας.
Η αγάπη όμως είναι και φαινόμενο επικοινωνίας. Άλλες
φορές γινόμαστε πομπός κι άλλες δέκτης αγάπης. Γι’ αυτό
και είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο ο ένας να
ισχυρίζεται ότι αγαπά τον άλλο κι ο άλλος να το αμφισβητεί.
Έτσι, από τη θέση του πομπού το κριτήριο της αγάπης είναι
το συναίσθημα που νιώθουμε για τον άλλον. Από τη θέση
του δέκτη το κριτήριο παύει όμως να είναι το συναίσθημά
του, είναι πλέον η συμπεριφορά του προς εμάς.
3

4. Αναδρομή
 Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν τη σημασία της και
εκτιμούσαν κάθε έργο που φανέρωνε αγάπη για τον
«πλησίον» άνθρωπο, μόνο που θεωρούσαν πλησίον
μόνο τους συγγενείς, φίλους και συμπατριώτες.
 Δέχονταν την αγάπη όχι μόνο ως θρησκευτική προτροπή
αλλά ως ουσιώδες στοιχείο του προορισμού του
ανθρώπου μέσα στην κοινωνία
 Στη νεότερη εποχή αποτέλεσε τη βάση όλων σχεδόν των
ηθικών θεωριών και φιλοσοφικών συστημάτων.
 Λάιμπνιτς: Αγάπη σημαίνει να χαίρεσαι την ευτυχία του
άλλου
4

5.  Τη σημασία της αγάπης τονίζει ο Απόστολος Παύλος στον
περίφημο ύμνο του στην προς κορινθίους Επιστολή του
 Αποκορύφωμα της χριστιανικής αγάπης αποτελεί η
παραβολή του Καλού Σαμαρείτη
5

6. Σύμφωνα με τη νεότερη ηθική αντίληψη
 Η αγάπη περιλαμβάνει όλες τις αρετές που οδηγούν σε ευτυχία
μια κοινωνία
 1. Η ανιδιοτέλεια
 2.Η καθολικότητα , χωρίς διακρίσεις σε φίλους και εχθρούς
 3.Η σταθερότητα , χωρίς μείωση της έντασής της
 4. Η έμπρακτη εκδήλωσή της , γι αυτό θεωρείται προσφορά
|| Δ.Π. Διαμαντόπουλος, Λεξικό Βασικών Εννοιών, Αθήνα 1997
6

7. Είπαν – έγραψαν…
 «Αγάπη είναι το ενεργητικό ενδιαφέρον για την ζωή και
την ανάπτυξη αυτού που αγαπάμε» (Έριχ Φρομ)
 «Η ανώριμη αγάπη λέει: Σ αγαπώ, γιατί σε χρειάζομαι
Η ώριμη αγάπη λέει: Σε χρειάζομαι , γιατί σ΄αγαπώ» (Έριχ
Φρομ)
 «Ο κόσμος είναι αδέρφια μου , αγάπη κι ομορφιά!»
Νικηφόρος Βρεττάκος
7

8.  οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν.
Δε γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για ν’ αγαπώ.
Σοφοκλή Αντιγόνη στίχος 523
 « Αγάπα τον άνθρωπο, γιατί είσαι εσύ» Ν. Καζαντζάκης.
8

9. Λεξιλόγιο
 -αγάπη, φιλαλληλία, συμπάθεια, στοργή, τρυφερότητα,
πόθος, έρωτας, λατρεία, λαχτάρα, σεβντάς.
 -αλτρουισμός(ανιδιοτελές ενδιαφέρον για τους άλλους),
αλληλοεκτίμηση, αλληλοβοήθεια, αλληλεγγύη, ειλικρίνεια,
καλοσύνη, δικαιοσύνη, αρετή, πραότητα, επιείκεια,
ανεκτικότητα, εμπιστοσύνη, κατανόηση, συγχώρηση,
ειρήνη, σιγουριά, ηρεμία, γαλήνη, αισιοδοξία.
9

10. Ονοματικά σύνολα:
 συζυγική, συντροφική, μητρική, πατρική, αδερφική
 μεγάλη, πολλή, ιδιαίτερη, βαθιά , απέραντη, υπέρμετρη,
άπειρη, ατέλειωτη, αστείρευτη, ξεχωριστή, αμέριστη,
απερίγραπτη, τρυφερή, θερμή, φλογερή, άσβεστη,
μοναδική, παντοτινή, αιώνια, αθώα, αγνή, άδολη,
ανυπόκριτη, ανιδιοτελής, αμοιβαία .
 πνεύμα, λόγος, μήνυμα, δεσμός, προσφορά, χειρονομία,
εκδήλωση, πράξη, έργο, απόδειξη αγάπης
10

11. Ρήματα
νιώθω, αισθάνομαι, τρέφω, δίνω, προσφέρω, παίρνω,
δέχομαι αγάπη
11

12. Γνωρίσματα της αγάπης
 Η απουσία πνεύματος διακρίσεων, μνησικακίας,χαιρεκακίας,
ζηλοφθονίας, εγωισμού, αλαζονείας,κτητικής διάθεσης.
 Η μεγαλοψυχία, η καλοσύνη, η εμπιστοσύνη, η ελπίδα, η
υπομονή, η συμπαράσταση στη λύπη του άλλου, η συμμετοχή
στη χαρά του, η διάθεση προσφοράς χωρίς ανταλλάγματα, η
αυτοθυσία…
12

13. Σημασία της αγάπης
 Σε κοινωνικό επίπεδο
• Συμβάλλει στη διαμόρφωση υγιών διαπροσωπικών
σχέσεων, που χαρακτηρίζονται από ανιδιοτέλεια,
αφοσίωση, αμοιβαία εμπιστοσύνη και φιλική διάθεση
• πραγματώνονται κοινωνικές αξίες όπως η ανθρωπιά, η
αλληλεγγύη, η ισότητα, η κοινωνική δικαιοσύνη.
• διώχνει την αίσθηση της μοναξιάς καλύπτοντας
συναισθηματικές ανάγκες
• προωθεί την συνεργασία με στόχο την κοινωνική
ευτυχία και πρόοδο στη βάση του διαλόγου και της
συνεργασίας
13

14. Σε ατομικό επίπεδο
 καλλιεργεί θετικές αξίες όπως ανιδιοτέλεια, αλτρουισμός …(βλ.
γνωρίσματα και λεξιλόγιο)
 απαλλάσσει από κακίες και μικρότητες
 λυτρώνει από τον εγωισμό, την αλαζονεία και τη ζήλια
 συντελεί στην ψυχική ισορροπία του ανθρώπου δίνοντας του
την αίσθηση ότι είναι ολοκληρωμένος
 του χαρίζει πίστη , αισιοδοξία, ελπίδα
 τον οπλίζει με υπομονή και αντοχή
 τον απελευθερώνει από τη μοναξιά
 απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου και
το ενεργοποιεί.
 Είναι πηγή έμπνευσης και δημιουργίας έργων τέχνης που
προάγουν την σκέψη και τον πολιτισμό.
14

15. Σε διαπροσωπικό επίπεδο
 βοηθά στην δημιουργία υγιών σχέσεων
 απομακρύνει αρνητικά στοιχεία από τις σχέσεις όπως ο
ατομισμός, το συμφέρον, την ιδιοτέλεια, την αδιαφορία
για τον πλησίον, ο ανταγωνισμός, η ανασφάλεια.
 Καλλιεργεί την ενσυναίσθηση δηλαδή τη δυνατότητα να
συναισθάνεται κανείς τον άλλο , να μπαίνει στη θέση του
άλλου και να κατανοεί, να συμμερίζεται.
15

16. σε διεθνιστικό επίπεδο
 Καλλιεργεί πνεύμα συνεργασίας και οικουμενικής
συνείδησης.
16

17. Η αγάπη όμως κινδυνεύει σήμερα! Γιατί;
 από τον καταιγισμό των αντιθέτων της ( ατομισμός, ιδιοτέλεια , ..συνεχίστε)
 Το τεχνοκρατικό πνεύμα , που κατέστρεψε τον ανθρωπισμό
 τη βία
 την εγκληματικότητα
 τον μηδενισμό
 την αθεΐα
 την επικράτηση του αμοραλισμού
 την έκπτωση ηθικών αξιών
 Τον καταναλωτισμό και τον υλισμό των σύγχρονων κοινωνιών όπου τα πάντα
αξιολογούνται με βάση το χρήμα.
 Την παραβίαση των ανθρωπίνων (trafficking, κακοποίηση παιδιών,
βασανιστήρια, ανεργία) δικαιωμάτων
 την ανισότητα την αδικία
 τον πόλεμο
 τη δυσκολία στην επικοινωνία με τον συνάνθρωπο
 τον φυλετικό και κοινωνικό ρατσισμό, τις διακρίσεις…
17

18. Αποτέλεσμα
 Η αποξένωση
 η μελαγχολία
 η έξαρση των ψυχικών ασθενειών
 η μοναξιά
 η δυστυχία…
18

19. Είναι δυο άνθρωποι. Ο ένας με μαχαίρι, ο άλλος άοπλος.
Αυτός με το μαχαίρι λέει στον άλλο: "Θα σε σκοτώσω".
"Μα γιατί;", ρωτά ο άοπλος "τι σου 'χω κάνει; Πρώτη φορά
βλεπόμαστε. Ούτε σε ξέρω ούτε με ξέρεις".
"Γι' αυτό ακριβώς θα σε σκοτώσω. Αν γνωριζόμασταν,
μπορεί να σ' αγαπούσα", λέει αυτός με το μαχαίρι.
"Ή και να με μισούσες", λέει ο άοπλος. "Να με μισούσες
τόσο, που με χαρά μεγάλη θα με σκότωνες. Γιατί να
στερηθείς μια τέτοια απόλαυση; Έλα να γνωριστούμε!"
"Κι αν σ' αγαπήσω", επιμένει ο οπλισμένος, "αν σ'
αγαπήσω, τι θα κάνει ετούτο το μαχαίρι;"
"Ω, μη φοβάσαι", λέει ο άοπλος, "σκοτώνει ακόμη κι η
αγάπη. Και τότε είναι ακόμη πιο μεγάλη η απόλαυση".
||Αργύρης Χιόνης, Ασήμαντα
περιστατικά
19

20. Διψάω γι’ αγάπη, πεινάω γι’ αγάπη, πονάω γι’ αγάπη.
Ουρλιάζω γι’ αγάπη, πεθαίνω γι’ αγάπη... αλλά..
Είμαι o λύκος, o κακός o λύκος και δεν γίνεται..
Δεν είναι δυνατόν τέτοια αισθήματα να έχω..
Γιατί αν το μάθουνε τα πρόβατα,
θα πέσουνε να με σπαράξουν.
||Αργύρης Χιόνης , Ένας λύκος αισθηματίας
Ο Αργύρης Χιόνης είναι ένας σύγχρονος ποιητής. Πώς βιώνεται η αγάπη στην
εποχή μας;
Πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος του 2ου ποιήματος || Ένας λύκος αισθηματίας
την αγάπη ;
20

21.  Αν δεν προσδοκούμε τίποτε , έχουμε τα
πάντα, λέει ο Βούδας. Αγάπα επειδή θέλεις
να αγαπάς. Δίνε , επειδή θέλεις να δίνεις.
Τα λουλούδια ανθίζουν , επειδή έτσι είναι
η φύση τους, όχι επειδή τη θαυμάζουν οι
άνθρωποι! Ζήσε και αγάπα , επειδή θέλεις.
Επειδή αυτή είναι η φύση σου.
||Λέο Μπουσκάλια, Να ζεις , να αγαπάς και να μαθαίνεις,
εκδ. Γλάρος , Αθήνα 1988)
- Ποιές είναι οι προϋποθέσεις της αγάπης;
21

22.  Οδυσσέας Ελύτης, «To Μονόγραμμα»
 Γιάννης Ρίτσος, «Σάρκινος λόγος»
 Νικόλαος Επισκοπόπουλος, «Άσμα
Ασμάτων» [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]
 Χρήστος Γιανναράς, «Σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων»
 Γιώργος Σεφέρης, «Ερωτικός λόγος» (απόσπασμα)
 Μενέλαος Λουντέμης, «Ερωτικό Κάλεσμα»
 Στα πουλιά μιλάω
και στα δέντρα τραγουδώ
Κάποιον αγαπάω
Κι όταν τραγουδάω
προσευχές παραμιλώ
 «Ο Προσκυνητής», στίχοι - μουσική: Αλκίνοος Ιωαννίδης,
Universal, 2003]
22

23. Κινηματογράφος
 «Δεν θα είναι εύκολο. Θα είναι πραγματικά δύσκολο. Θα
πρέπει να το δουλεύουμε κάθε μέρα, μα θέλω να το κάνω
αυτό, επειδή σε θέλω. Σε θέλω ολόκληρη, για πάντα, εσύ και
εγώ, κάθε μέρα ... "- Ryan Gosling, The Notebook
 "Αγάπη σημαίνει να μην χρειαστεί να πεις ποτέ συγνώμη." - Ali
MacGraw, Love Story
23

24. Από μια αγαπημένη μας ταινία!
24

25. ΕΡΩΤΑΣ
 Έντονο συναίσθημα έλξης κι επιθυμίας μεταξύ δυο
προσώπων που χαρακτηρίζεται από πόθο για σεξουαλική
επαφή. Σφοδρός πόθος για προσέγγιση και απόλαυση
της ομορφιάς.
• Διακρίνεται από την αγάπη, η οποία προσδιορίζει τον
συναισθηματικό δεσμό μεταξύ προσώπων που διέπεται
από αρχές,
• τη φιλία, η οποία αναφέρεται στην τρυφερότητα μεταξύ
οικείων προσώπων, και τη στοργή (κυρίως μεταξύ
γονέων παιδιών) (Μπαμπινιώτης , Λεξικό της Νέας
Ελληνικής Γλώσσας)
25

26. Ερωτεύομαι σημαίνει
 Να είμαι αφηρημένη, να σκέφτομαι μόνο αυτόν.
 Να χτυπάει το κινητό και η καρδιά μου να πάει να σπάσει.
 Να ακούω μουσική και να θέλω να κλαίω.
 Ζω , υπάρχω, αναπνέω, χαίρομαι, λυπάμαι, φοβάμαι,
ζηλεύω, ποθώ πληγώνω και πληγώνομαι
 Ζω για αυτόν που αγαπώ.
 Πεθαίνω για αυτόν .
 Νιώθω μιαν απερίγραπτη χαρά.
 Νιώθω σαν πουλί, πετώ στα ουράνια.
Ποια απάντηση από αυτές σας εκφράζει; Ποια άλλη απάντηση θα προτείνατε;26

27. Σοφοκλής, Αντιγόνη, στ. 781 κ.ε.
Έρωτα ανίκητε
Εσύ που με τα βέλη σου ορμάς
πάνω σ' αυτούς που πλάνεψες,
που χαίρεσαι τις νύκτες σου
στα ροδομάγουλα των κοριτσιών,
που κατακτάς τις θάλασσες
και μπαίνεις στ' αγροτόσπιτα,
ούτε θνητός ούτε αθάνατος κανείς
εγλύτωσε από σένα.
Εσύ τους άμοιρους θνητούς
μες στη μανία τους σπρώχνεις
και με το δόλο παρασέρνεις ανθρώπους συνετούς
στην αμαρτία, για να χαθούν.
27

28. Γνωρίσματα του έρωτα
 έλξη, τρυφερότητα, ρομαντισμός, εξιδανίκευση (ο Άλλος
είναι τέλειος, χωρίς ψεγάδια!)
 διογκωμένη αισθηματική φαντασία που συχνά
εκφράζεται και καλλιτεχνικά
 συνδυασμός τρέλας και φρονιμάδας, μέθης-
νηφαλιότητας, συναιρεί αγγελικά και δαιμονικά στοιχεία.
 πάθος που ξεπερνά κάθε λογική σε συνδυασμό πολλές
φορές με ανασφάλεια, κτητικότητα , ζήλια, εγωισμό.
 Όταν δεν υπάρχει ανταπόκριση :καταντά μαρτύριο για
τον ερωτευμένο που βιώνει άγχος , απελπισία, οδύνη,
μοναξιά, κενό, αδιαφορία για όλους και για όλα!
28

29. Σημασία του έρωτα
 Νοηματοδοτεί τη ζωή
 την ομορφαίνει,
 την γεμίζει με χαρά και αισιοδοξία
 σιγουριά, ψυχική πληρότητα, ευεξία, πάθος για τη ζωή,
 ολοκλήρωση μέσα από την επαφή και το δέσιμο με τον
σύντροφο
 εμπλουτίζει με εμπειρίες και συναισθήματα
 αποβλέπει στην διαιώνιση του είδους
 αποτελεί πηγή δημιουργίας. Η Τέχνη σε όλες της τις
μορφές ύμνησε τον έρωτα
29

30. Έρωτας κι εφηβεία
 Δύσκολη περίοδος. Προσπαθεί να κατανοήσει τη νέα
λειτουργία (σεξουαλικότητα) μα και το άλλο φύλο.
 Εύκολα μπορεί να απογοητευτεί , γιατί δεν ξέρει να
χειρίζεται τις σχέσεις του
 Γιατί; ανωριμότητα, έλλειψη εμπειριών, άγνοια , φόβος,
εμμονές, λάθος επιλογές
30

31. Τα εμπόδια;
 Η συντηρητική ανενημέρωτη οικογένεια
 η απουσία διαπαιδαγώγησης στο σχολείο
 η εκχυδαϊσμένη και κυνική εικόνα του έρωτα και του σεξ
που αναπαράγουν και προβάλουν τα ΜΜΕ
 Η Τεχνολογία
 Τα στερεότυπα , η υποκρισία, η σεμνοτυφία, ο
πουριτανισμός του κοινωνικού περιβάλλοντος
Αποτέλεσμα: Οι έφηβοι να βρίσκονται σε σύγχυση και
να αντιμετωπίζουν τον έρωτα είτε με άγχος και φόβο
είτε απαξιωτικά.
31

32.  Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
-Κάθε φορά που με πληγώνεις θέλω να τρέξω να κρυφτώ
απ' όλα όσα εσύ δεν ξέρεις, από τον άλλο μου εαυτό
μα όπου κι αν είμαι είσαι μαζί μου και μ' αρρωσταίνει το
γιατί
γιατί εκεί που κλαίει η αγάπη ο εγωισμός κάνει γιορτή.
-Κάθε φορά που με τρομάζεις με μια κουβέντα τυπική
θέλω να μπω να ταξιδέψω στην αύρα μου την παιδική
μα όπου κι αν είσαι είμαι μαζί σου και με πονάει το
γιατί
γιατί εκεί που κλαίει η αλήθεια η μοναξιά κάνει γιορτή.
Μα αυτή η αγάπη χάνει χρόνια, χάνει λέξεις
χάνει όρκους και στιγμές
Κι εγώ αντέχω που δε σ' έχω κι όμως σ' έχω
Έλα σ' αφήνω στην καρδιά μου αν το θες.
-Κάθε φορά που με κοιτάζεις παίρνω τον ήλιο αγκαλιά
κι όταν τα μάτια χαμηλώνεις θέλω να πέσω στη φωτιά
μα όπου κι αν είσαι είμαι μαζί σου και μη ρωτήσεις το
γιατί
γιατί όταν βγαίνει ουράνιο τόξο ο ουρανός κάνει γιορτή!
Αυτή η αγάπη...
Κάθε φορά που με πληγώνεις θέλω να τρέξω να κρυφτώ...
Στίχοι: Ρεβέκκα Ρούσση
Μουσική: Στέφανος Κορκολής
32

33. Το ξέρω πως καθένας μονάχος πορεύεται στον
έρωτα,
μονάχος στη δόξα και στο θάνατο
Το ξέρω , το δοκίμασα, δεν ωφελεί,
Άφησε με να ρθω μαζί σου
( απόσπασμα από τη Σονάτα του Σεληνόφωτος του Γιάννη
Ρίτσου)
33

34. 1. Εργαστείτε σε ομάδες και συγκεντρώστε τραγούδια που
μιλούν για τον έρωτα ή την αγάπη.
2. Συνθέστε, αν θέλετε, ένα δικό σας ποίημα ή ένα τραγούδι
για τον έρωτα ή την αγάπη.
3. Εργαστείτε σε ομάδες, για να διερευνήσετε μιαν άλλη
μορφή αγάπης, πχ. την αδελφική αγάπη, τη φιλική, τη
μητρική, την αγάπη προς το Θεό, την αγάπη προς τον
εαυτό μας. Σκεφτείτε και συζητήστε , με βάση την
εμπειρία σας, ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Παρουσιάστε τα συμπεράσματά σας σε προσχεδιασμένο
προφορικό λόγο.
4. Εργαστείτε ατομικά ή ομαδικά. Σκεφτείτε ποιοι άνθρωποι
από το περιβάλλον σας (οικογενειακό, σχολικό,
εξωσχολικό) έχουν ανάγκη από ένα μήνυμα αγάπης και
γράψτε τους ένα γράμμα ή εκδηλώστε ενεργά το
ενδιαφέρον σας με την κατάλληλη πράξη αγάπης.
34

35. 35
Gustav Klimt The Kiss (Lovers), oil and gold leaf on canvas, 1908–
1909. Österreichische Galerie Belvedere , Vienna, 180 cm × 180 cm