6. Ακολουθεί η περίοδος της
«ναίφ όρασης» με
τοπιογραφίες που
δουλεύτηκαν σε μεγάλο
αριθμό παραλλαγών.
7. Στα έργα της
περιόδου
1952-57
φαίνονται καθαρά
οι διαδικασίες
που υιοθετεί ο
Σπυρόπουλος για
να φθάσει στην
Αφαίρεση μέσα
από την
υπέρβαση του
νατουραλιστικού
αντικειμένου.
Ξερολιθιές στη
Μύκονο VI 1955
Σύνθεση
από τη Μύκονο VIII
1956
10. Λυκώνη, 1961
• Λίγο αργότερα και
ήδη από τα τέλη
της δεκαετίας του
΄50, ο ζωγράφος
προωθεί τις
αναζητήσεις του σε
μια συνεχώς
εμπλουτιζόμενη
«γραφή σημείων»,
η οποία
υπηρετείται
θαυμάσια από τις
ιδιότητες και
ευρηματικές
τεχνικές του.
11. • Στα έργα του 1957
παρουσιάζονται
χαρακτηριστικά
δείγματα των
χειρονομιακών τάσεων
μέσα από τις οποίες ο
ζωγράφος αναπτύσσει
την ελευθερία της
γραφής του. Αποτελούν
την επιτομή όλων των
αναζητήσεων αυτής της
περιόδου, καθώς
επανεισάγουν καθαρά
γεωμετρικά σχήματα
και χαράξεις σε μια
προσπάθεια
συγκερασμού ανάμεσα
στην ένταση της
χειρονομίας και τη
νηφαλιότητα της
τεκτονικής οργάνωσης.
12. • Στη δεκαετία του ΄60 ο καλλιτέχνης με σπάνια διαίσθηση
ελέγχει τις διεργασίες του τυχαίου στο εσωτερικό των
εικόνων του και εναρμονίζει την εκφραστικότητα του
περιεχομένου με την τεχνική του ιδιαιτερότητα. Η
επικόλληση ζωγραφικών υλών που υιοθετεί ο
Σπυρόπουλος κατορθώνει να εγκλείσει και να αφομoιώσει
τις ματιέρες σε μιαν (αισθητικά και υλικά) ομαλή και ενιαία
επιφάνεια. Την εποχή που οι περισσότεροι σύγχρονοί του
ανά τον κόσμο επιδιώκουν την έξοδο από τα όρια του
δυσδιάστατου, αλλά και του τελάρου, ο δικός μας
αφηρημένος κλασικός «επεξεργάζεται» με συνεχείς
επεμβάσεις το μουσαμά του. Κάθε στρώμα επιφάνειας δεν
αντιμάχεται το προηγούμενο. Αντίθετα το βοηθάει
αναδεικνύοντας συνεχώς ποιότητες κρυμμένες.
13. • Οι συνθέσεις της περιόδου
1965-74 βασίζονται σε τρία
βασικά στοιχεία που είναι
οι χαράξεις, το κολλάζ και
η πινελιά. Ο ζωγράφος
χρησιμοποιεί τα γαιώδη
χρώματα, η αξία της
φωτεινότητας τραβιέται
στο εσωτερικό τους,
μετασχηματίζεται σε
θερμότητα και λειτουργεί
σαν καταλύτης
δραματικών ζωγραφικών
συμβάντων τα οποία
αναδεικνύονται από την
ευρηματική τεχνική του
τελικού κερώματος.
• Orossimo 6, 1974
15. • Το «Τρίπτυχο Ε΄» είναι μια σύνθεση μνημειακών διαστάσεων, που
αντιπροσωπεύει την τελευταία και πιο ώριμη περίοδο της αφηρημένης
ζωγραφικής του Γιάννη Σπυρόπουλου. Είναι η ζωγραφική όπου επικρατεί το μαύρο
φόντο. Θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε η ζωγραφική με τα «φωτερά
σκοτάδια». Από το σκοτεινό φόντο του πίνακα αναδύονται φωτεινά συμβάντα
όπου κυριαρχούν τα λευκά, τα φαιά ή τα έντονα χρώματα. Είναι σαν μαρτυρίες
ζωής που πέρασε αφήνοντας πάνω στον καμβά τα ίχνη της. Αυτά τα «λείψανα»
θυμίζουν άλλοτε υφάσματα, άλλοτε μυστηριώδη σύμβολα ή αποσπάσματα από
γραφές. Ο ζωγράφος δουλεύει την επιφάνεια σαν παλίμψηστο με
αλληλοεπικαλύψεις και αναδύσεις που εντείνουν την υποβλητική μαγεία της. Όλη
αυτή η «ποιητική», δηλαδή η ζωγραφική διαδικασία, υπακούει σε αυστηρούς
κανόνες. Παρόλο που ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί συχνά το κολλάζ ή τα ξυσίματα
και την αφαίρεση του χρώματος, το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει σαν αχειροποίητο.
Η οργάνωση της σύνθεσης, όπου κυριαρχούν οι κάθετοι άξονες με ελαφρές
αποκλίσεις, είναι κλασική. Οι λευκές ευθείες γραμμές που έχουν χαραχτεί με τον
κανόνα, υπογραμμίζουν τις δυο διαστάσεις του πίνακα αναιρώντας την αίσθηση
του βάθους που υποβάλλουν τα διάφορα επεισόδια. Η επιβεβαίωση των δυο
διαστάσεων του πίνακα αποτέλεσε μια σταθερή αναζήτηση της μοντέρνας τέχνης.
•
17. Ecritures A,
1984
• Η τεχνική του
κολλάζ που τόσο
εφαρμόστηκε από
τον Σπυρόπουλο,
ήδη από τη
δεκαετία του΄60,
με την οριακή
αφομοίωση του
ξένου σώματος
μέσα στην ενιαία
υπόσταση του
ζωγραφικού
έργου,
συνεχίζεται την
περίοδο 1976-87,
με αμείωτη
επινοητικότητα.
18.
19. • Ο ζωγράφος επεξεργάζεται κατά στρώματα τις εικόνες του, εγκλείοντας
ποιότητες που αποτελούν ματιέρες* προπλασμού και επιτρέπουν την
ανάδυση των εσωτερικών τοπίων που αξιώνεται να ανακαλύψει η
ευαισθησία του θεατή. Στην τελευταία αυτή περίοδο ο Σπυρόπουλος
χρησιμοποιεί περισσότερο «αναγνώσιμα» σπαράγματα τυπωμένης
εικόνας. Αφήνει αναγνωρίσιμα κομμάτια φωτογραφίας που δεξιοτεχνικά
«δένουν» με το πνεύμα και τη δομή της συνολικής σύνθεσης.
Δημιουργείται έτσι ένας διάλογος ανάμεσα στο προϋπάρχον και σε
εκείνο που τελικά μέσα από την προσωπική επεξεργασία γίνεται
σημαίνον. Προωθείται μία μέθοδος ανάγνωσης, όπου το χιλιοειδωμένο
γίνεται πρωτοφανέρωτο, χάρη σε αυτά που το αναδεικνύουν και το
επαναπροσδιορίζουν. Διαθέτοντας την ευρηματικότητα και τη συνείδηση
ενός πραγματικού μάστορα, ο Γιάννης Σπυρόπουλος με κάθε τρόπο
καλλιέργησε την δεξιοτεχνία του, έτσι ώστε αυτή να φανερώνει την
πνευματικότητα του ζωγραφικού του οράματος.
υφή και τρόπος χρήσης υλικού, κυρίως μπογιάς, από καλλιτέχνη
20. • "Κλασικός της Αφαίρεσης", ο Σπυρόπουλος πορεύτηκε, με
συνέπεια ως προς την εξέλιξη των μορφοπλαστικών του
αναζητήσεων, από την εικονιστική απόδοση στην αφαιρετική
και, τέλος, στην αμιγώς αφηρημένη γραφή. Από τα σεζανικά
διδάγματα και τη σχηματοποιημένη φόρμα πέρασε στη
γεωμετρική δομή και το χτίσιμο μέσω του χρώματος, για να
οδηγηθεί σταδιακά στη συνδυασμένη χρήση ετερόκλητων
υλικών και της τεχνικής της ελαιογραφίας, την αντιπαράθεση
μεγάλων σκοτεινών με μικρότερες φωτεινές χρωματικές
επιφάνειες, και να καταλήξει, στα τελευταία του έργα σε
χαρτί, στη λιτότητα και την εσωτερικότητα.
•
21. Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
• https://www.youtube.com/watch?v=-HRwTiUeuPQ
• https://www.youtube.com/watch?v=TY6Kv6AoYMo
• https://www.youtube.com/watch?v=DxFy30WWs0U
• https://www.youtube.com/watch?v=zsspLJJwf0E
• https://www.youtube.com/watch?v=eC308Mhk7Yg
• https://www.youtube.com/watch?v=9DOMMBn01tw
Πηγές από επιλεγμένη βιβλιογραφία.
Η παρουσίαση έγινε από τη φοιτήτρια του
Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Αθηνών,
Στάμου Μαρία
για την καλύτερη κατανόηση του μαθήματος
«Ιστορία της Τέχνης Β’»
Ιούνιος 2017
