2. PANGKAT NG MGA TAO SA LIPUNAN
Maginoo
Timawa
Alipin
3. Iba-iba ang katawagan:
Maginoo – Luzon
Datu – Visayas
Sultan – Mindanao
Sa antas na ito, karaniwang
nabibilang sa pinakamataas
na antas ang mga
namumuno at kanilang mga
kaanak
4. Katangian ng DATU:
Mayayaman at maiimpluwensiyang tao sa barangay.
Taglay ang karapatan sa pagmamay-ari ng lupa at iba
pang ari-arian.
Bilang tanda ng paggalang sila ay tinatawag na Datu,
Gat, Lakan o Sulta.
Ang mga babae naman ay Dayang oDayang-
dayang.
5. Katangian ng MAHARLIKA o TIMAWA:
MAHARLIKA - Ito ang panggitnang uri sa mga
pamayanang Tagalog.
TIMAWA o TIMAGUA – ang tawag sa ibang bahagi ng
bansa
Kinabibilangan ito ng mga karaniwan at malayang
mamamayan.
Sila ang tagapagtanggol ng DATU
Mangangalakal at iba pa na isinilang na malaya.
6. PRIBELEHIYO NG MGA TIMAWA O MAHARLIKA
Di pagbabayad ng buwis
Maaring makapag may-ari ng lupain at ari-arian at
makapapili ng sariling ikabubuhay.
Ang mga ito ay iginagalang at tinitingala rin sa lipunan
7. ALIPIN (ALAGA O KASAMA)
Pinakamababang uri
Sa sinaunang bukabularyo ang alipin at alila ay halos
pareho ng kahulugan. Kaya’t ang matandang
kahulugan ng alipin ay hindi masama.
Nangangahulugan na walang busabos sa mga
sinaunang Pilipino.
8. TUNGKULIN NG ALIPIN (ALAGA O KASAMA)
Paglingkuran ang mga Datu
Aliping namamahay – maaring magkaroon ng sariling
bahay at ari-arian
Aliping sagigilid – nakatira sa kanyang panginoon,
pinapakain at maaring ipagbili o ipagpalit. Wala siya
ari-arian at hindi maaaring makapag-asawa nang
walang pahintulot ang panginoon.
9. Ang pagiging kasapi ng antas na ito ay sahil sa
pagkakautang, pagkakahuli sa digmaan, pagkamana o
kaparusahan sa isang pagkakasala.
Ito ay hindi panghabang panahon. Maluwag ang antas
ng lipunan ng sinaunang Pilipino. Maaring maiba ang
katayuan sa isang mamamayan sa kanyang buong
buhay.
Maaring tumaas ang antas ng alipin sa pagiging
maharlika o di kay’y ang isang datu ay maging alipin.
11. KABABAIHAN SA LIPUNAN
Ang babae ay gumaganap ng tungkulin bilang asawa
at ina.
Siya ay ginagalang at minamahal sa pamilya.
Pinauuna sa pagpasok sa pintuan
Tumatayong ingat yaman
Kapag magkaka-anak nasa kanya ang higit na
karapatan sa pagbibigay ng pangalan sa bata.
12. KARAPATAN NG MGA KABABAIHAN:
Maaring magkaroon at magmana ng mga ari-arian
Maaring pamahalaan ang pakikipagkalakan
Maaring magmana ng kapangyarihang mamuno sa
barangay
BABAYLAN o KATALONAN:
- Ito ang mga nakikipag-ugnayan sa anito at diwata sa
pamayanan.
- Sila nag nagsisilbing manggagamot at puno ng mga
ritwal.
13.
14. Ihambing ang kalagayan
ng mga kababaihan noon
sa mga kababaihan
ngayon. Alin ang mas
maraming karapatan at
pananagutan?
15. SISTEMA NG EDUKASYON
Ginagawa ang pagtuturo hindi sa paaralan kundi sa
kanilang mga tahanan at ang kanilang mga
magulang ang tumatayong mga guro.
Tinuturuan ang mga bata ng pagsulatm pagbasa,
pagbilang, pananampalataya, kaalamang
pampamilya, at pagtatanggol sa sarili.
Ang mga anak na babae ay tinuturuan ng ina ng mga
gawaing bahay gaya ng pagluluto, pananahi,
paghahayupan at paghahabi.
16. SISTEMA NG EDUKASYON
Ang mga anak na lalaki naman ay tinuturuan ng ama
ng mga dapat nilang gawin sa paghahanapbuhay
Ulad ng pagtatanim sa bukid, pangingisda,at
pagmimina.
Mayroong mga araling nauukol sa paggawa ng
sasakyang pandagat, pagkukumpuni ng mga sirang
gamit at paggawa ng sandata.
22. Ang mga Pilipino
ay naniniwala sa
isang dakilang
Diyos. Iba-ba
ang tawag sa
dakilang Diyos.
23. Bathala – ang tawag ng mga
Tagalog
Kabunian – Ilokano
Macaptan, Maguayen o Abba –
Bagobo
Lumawig – Igorot
Bagatulayan o Kadaklan - Tinguian
24. Sila ay nag-aalay ng dasal, pagkain
o anumang ari-ariang mahalaga
upang makamtan ang biyayang
hinihingi tulad ng paggaling ng
may sakit.
mapayapang paglalakbay
masaganang ani.
29. Sumasamba rin ang
sinaunang Pilipino sa
mga anito’t diwata
Sumasampalataya
rin sa
kapangyarihan ng
araw, ng buwan, ng
bituin, ng hayop, ng
ibon, at ng mga
halaman.
31. Naniniwala ang mga unang
Pilipino na ang mga bagay sa
kalikasan ay banal at may
kaluluwa.
Naniniwala sila na ang bawat
bagay ay nasa kapangyarihan ng
ispiritu at nakaimpluwensiya sa
buhay ng tao at ng mga
pangyayari sa mundo.
32.
33. Babaylan o
Catalonan – ang
tumatayong
tagapamagitan
ng tao sa diyos at
ang nangunguna
rin sa mga
pagsamba.
36. Islam - salitang Arabic na
nangangahulugan ng
kapayapaan.
Ito ay pagsunod, pagsuko,
at pagtalima sa kalooban
ni Allah.
37. Ayon sa mga Muslim, ang
tunay na kapayapaan ay
nasa isip, puso’t kaluluwa
na siya ring nagdudulot ng
kapayapaan sa lipunan at
kapaligiran.
38. Kung ang mga Kristiyano
at mayroong tinatawag
na Bibliya, Koran
(Qur’an) naman ang
banal na kasulatan ng
mga Muslim.
39. Limang haligi ng Islam – ang
gabay sa kanilang
pamumuhay.
1. Shaddah o madamdaming
pagpapahayag ng “Walang
ibang Diyos maliban kay Allah
at si Mohammed ang propeta
niya.
40. 2. Salat o Dasal – ang
limang ulit na pagdarasal
sa isang araw na
nakaharap sa dako ng
Mecca, ang banal na
lungsod ng Islam.
41. 3. Zakat o pagbibigay limos –
ang pag-aalay ng 2.5% ng
kabuuang kita sa mga
nangangailangan gaya ng
mga sinalanta ng kalamidad,
sa mga maysakitm naulila at
naghihkahos.
42. 4. Ramadan o buwan ng
pag-aayuno – isa ito sa
pinakabanal na pagdiriwang
dahil sa buwang ito
ginugunita ang pagbibigay ni
Allah kay Mohammed ng
banal na Koran.
43. 5. Hajj o paglalakbay sa Mecca
– ito ay nararapat isagawa lang
sa kanyang buhay. Ang
sinumang makatupad nito ay
ginagawan ng titulong hadji na
ang ibig sabihin ay “banal na
tao”.
45. Pakikipagkalakalan ng mga
unang Pilipino sa mga
Arabe.
Ayon sa tarsila sina Tuan
Masha’ika at Makhdum
Karim ang pangunahing
nagturo ng Islam.
46. Unang naging Muslim ang mag-anak
ni Raja Sipad na napangasawa ng
mga dayuhang Arabe.
Dumating si Karim ul-Makhdum isang
pandita (tagapagturo ng Islam) sa
pulo ng Simunul, Tawi-tawi at doon
niya itinayo ang kauna-unahang
mosque sa Pilipinas.
47. Itinatag nila Shariff Abu Bakr noong
1450, isang iskolar na Muslim, na
siyang napangasawa ni Putri
Paramisuli, ang dalagang anak ni
Raja Baguinda.
Itinatag nila ang Sultanato ng Sulu at
silang mag-asawa ang unang sultan
at sultana.
48. Nagtayo siya ng madrasah, ang
paaralang Qu’raniko. Dito sinanay
ang mga Muslim na nagnanais
magturo ng mga aral ng Islam.
Pagkatapos lumaganap ang Islam sa
Sulu, ang mga Muslim ay naglakbay
patungong Mindanao sa pamumuno
ni Shariff Kabungsuan.
49. Pinalaganap din ang Islam
sa Luzon at Visayas ng mga
mangangalakal sa
misyonerong Muslim na
galing sa Borneo.
50. Takdang aralin:
1. Saan aspeto nagkakatulad ang
Kristiyanismo at ang Islam?
2. Dapat ba nating panatilihin ang
mga gawi at ugaling Pilipino? Alin
sa mga ito ang dapat nating
panatilihin? Alin naman ang
dapat nating limutin? Bakit?