Presentation of graduation project, dd. 12-11-2010

1. HG : L M S XS
3
Een biografie van de Amsterdamse Herengracht
uit de derde stadsuitleg.
Eindcolloquium Martijn Kruijf
12 november 2010
Prof. dr. B.J.F. Colenbrander
Prof. Dipl.-Ing. C. Rapp
Prof. dr. ir. P.J.V. van Wesemael

2. Inhoud presentatie
Inleiding
aanleiding
doelstelling en relevantie
onderzoeksvragen
onderzoeksopzet en -methodiek
L: de gracht
M: het blok
S: het ensemble
XS: het object
Conclusies
HG180. Een grachtengordelroman

3. Inleiding
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

4. Aanleiding
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

5. Doelstelling en relevantie
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

6. Onderzoeksvragen
Hoofdvraag
“Hoe heeft de bebouwing aan de Amsterdamse Herengracht als onderdeel van de derde stadsuitleg uit
1613 zich van ontstaan tot op heden ontwikkeld en welke tijdsperiodes en trends kunnen er binnen
die ontwikkeling worden vastgesteld?”
Deelvragen
“Hoe hebben de parcelleringsstructuur, gevelarchitectuur en plattegronden van de bebouwing aan de
Herengracht uit de derde stadsuitleg zich tot op heden ontwikkeld?”
“Hoe heeft de occupatie van de bebouwing aan de Herengracht uit de derde stadsuitleg tot op heden
zich ontwikkeld in termen van functies en bewoners?”
“Hoe heeft de financiële waarde van de bebouwing aan de Herengracht uit de derde stadsuitleg zich
tot op heden ontwikkeld?”
“Welke verbanden kunnen er tussen de specifieke thema’s onderling getrokken worden en tussen de
thema’s en de historische context van de ontwikkeling van de stad Amsterdam?”
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

7. Onderzoeksopzet en -methodiek
L M S XS
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

8. L: de gracht
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

9. 1560
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

10. 1591
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

11. Pieter Bast 1597
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

12. Het octrooi van 1609
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

13. 1615
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

14. Zone 1: oude fortificatie
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

15. Zone 2: honderd gaarden
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

16. Zone 3: de Jordaan
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

17. Zone 4: nieuwe fortificatie
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

18. 1673
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

19. M: het blok
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

20. Veiling 1614
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

21. EL T
IE
GR
AC
LE HT
LI
EG
RA
CH
T
Transformatie parcellering
T
CH
RA
NG
SE
LE LE
LI LI
IN
E GR EG
RA
PR
AC LE CH
LE HT T
LI LI
EG EG
RA RA
LE CH LE CH
HT
L T LI T
IE EG
AC
GR RA
T
AC CH
GR
CH
HT T
RS
RA
WE
ZE
ST
SG
ER
I
T
KE
MA
CH
RK
ER
RA
T
IZ
SG
OU
KE
ER
DE
LE
IZ
LIE
KE
ST
RA
A
T
T
T
CH
CH
RA
RA
T
T
NG
CH
NG
CH
RE
RA
RE
RA
HE
T
HE
NG
T
CH
NG
CH
RA
RE
RA
RE
NG
HE
NG
HE
RE
RE
HE
HE
WESTERMARKT
DRIE
DRIE KONIN
KONIN GENS
GEN S TRAA
TRAA T
T
RA
AD
HU
IS
ST
RA
AT
RAADH
UIS STRAA
T
KEIZERSGRACHT
WARM
T
OESG
KEIZERSGRACH
RACH
T
T
KEIZERSGRACH
HERENGRACHT
HERENGRACHT
HERENGRACHT
HERENGRACHT
HERENGRACHT
HERENGRACHT
EL
EL
SING
EL
SING
SING
HARTENSTRAAT
HARTENSTRAAT
GASTHU
ISMOLENS
TEEG
GASTHU
ISMOLENS
TEEG
1614 2010
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

22. EL T
IE
GR
AC
LE HT
LI
EG
RA
CH
T
Transformatie parcellering
T
CH
RA
NG
SE
LE
LI
IN
EG
RA
PR
LE CH
LI T
EG
RA
LE CH
HT
LI T
EG
C
RA
RA
T
CH
CH
SG
T
ER
RA
WE
ST
IZ
SG
ER
T
KE
MA
CH
RK
ER
RA
T
IZ
SG
OU
KE
ER
DE
LE
IZ
LIE
KE
ST
RA
A
T
T
CH
RA
T
NG
CH
RE
RA
HE
T
NG
CH
RA
RE
NG
HE
RE
HE
WESTERMARKT
DRIE
KONIN
GENS
TRAA
T
RA
AD
HU
IS
S TR
AA
T
RAADH
UIS STRAA
T
KEIZERSGRACHT
T
KEIZERSGRACH
T
KEIZERSGRACH
HERENGRACHT
HERENGRACHT
HERENGRACHT
EL
EL
SING
SING
HARTENSTRAAT
GASTHU
ISMOLENS
TEEG
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

23. Transformatie parcellering
LE
LI
EG
RA
LE CH
L T
IE
GR
AC
LE HT
LI
EG
RA
T
CH
CH
T
RA
SG
T
CH
RA
SG
OU
ER
D
IZ
KE
T
CH
RA
T
NG
CH
RE
RA
HE
T
NG
CH
RA
RE
NG
HE
RE
HE
DRIE
KONI
NGEN
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180T
STRA
A

24. Modieuze gevels
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

25. Het kantoordomein
Caspar Philips 1767-1770
De Poorters 1943-1948
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

26. R
HE
Raadhuisstraat 1895-1899
DRIE
RA
AD
H UI
SS
TR
AA
T
RAADH
U
T
T
KEIZERSGRACH
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

27. S: het ensemble
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

28. De kleine bocht. Cornelis Springer 1844
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

29. Tijdlijn Herengracht 180
MORFOLOGIE
120
70
20 19 18 20 & 21 19 18
1614 1614 ±1618 JAN EGBERTSZ. TWEEDE KWART ACHTTIENDE EEUW
FINANCIËLE f.52.900
f.82.000
WAARDE f.40.500
f.71.500
f.4.910 f.1.900
WILLEM VAN DER SALOMON HENDRIK & CAREL GERARD AGNETA BLOK ISAAC VAN GOUDOEVER
DOES & FAM. HENRIX
OCCUPATIE ±1618 1634 ±1646 DATERING ONBEKEND 1703 FLORIS VLAMING
1739 LUCAS VAN BEECK
1759
1757 JOHANNA TEYLER 1780 JOHANNES VAN DE WALL
1793
MARIA GOVERTS SALOMON HENDRIK & CAREL GERARD AGNETA BLOK AGNETA BLOK (W) LUCAS VAN BEECK LUCAS THOMAS &
ISAAC VAN GOUDOEVER
CATHARINA
GLIMMER (W) FRANCINA VAN BEECK VAN AFF
HENRIX
EIGENDOM 1624
1614 ABRAHAM ANTONISZ.
1634 ±1646 DATERING ONBEKEND DATERING ONBEKEND 1719
1703 FLORIS VLAMING (ADVOCAAT)
DATERING ONBEKEND 1759 1790
1778 ELISABETH VAN DE WALL
1614 GEDEELD EIGENDOM: ANTONISZ., SASBOUT, VAN AECKEN 1782 JOHANNES VAN DE W
1618 JAN EGBERTSZ. (METSELAAR) 1784 BENJAMIN HOOG
±1618 WILLEM VAN DER DOES (HOOFDSCHOUT)
1620 1640 1660 1680 1700 1720 1740 1760 1780
HERENGRACHT STADSERF NO.19 30x190 VOET [8,5x53,8 m]
180 BIJ OPENBARE VEILING OP 27 JANUARI 1614 VERKOCHT AAN ABRAHAM ANTONISZ. [HG 211] VOOR f.4910,-
1770 CASPAR PHILIPS
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180

30. Tijdlijn Herengracht 180
20 & 21 19 18 19, 20 & 21 18
1918 GROOT NOORD-HOLLANDSCHE VAN 1845 VOOR 1935 1935
f.75.000
f.59.900 f.57.000 f.55.000
f.45.000
f.27.900 f.50.000
f.1.900
FLORIS FRANKS HENDRIK GROOT NOORD-HOLLANDSCHE VER. VAN LEVENSVERZEKERINGEN EN LIJFRENTE AGO LEVENSVERZEKERING
DIVERSE HUURDERS ELISABETH GERARDA MEYNTS JAN BAREND BEUKER & VROUW HEIJBROEK J.D.ZN. & DIVERSE ANDERE FIRMA’S
KRAMP & ZONEN MIJ NV [HG 174-182]
±1800 ±1820 1854 1889 1916
LL 1814 NICOLAAS WILHELM RAUWENHOFF 1851 H. KERKHOFF 1882 NICOLAAS VAN TAACK TRA KRANEN & VROUW
93 CATHARINA SUZANNA VAN AFFELEN 1901 ESTHER MARIA & THEODORA ANTONIA EVERS
1805 ADRIAAN TEYLER VAN HALL 1909 WILHELMUS JOSEPHUS RUDOLPHUS DREESMANN
1819 JOHANNES ANDREAS JOLLES
INA SUZANNA ARNOLDUS AMESHOFF FLORIS GROOT NOORD-HOLLANDSCHE VEREENIGING VAN AGO LEVENSVERZEKERING
AFFELEN (W)
ELISABETH GERARDA MEYNTS (W) JAN BAREND BEUKER
HERMANUSZ. KRAMP LEVENSVERZEKERINGEN EN LIJFRENTE MIJ NV [HG 174-182]
±1802 ±1820 ±1828 1854 1916 1973
1850 JACOB KOOL & SARA JOHANNA HENDRINA KOOL 1882 NICOLAAS VAN TAACK TRA KRANEN 1901 GIJSBERTA JACOMINA STEEN
E WALL 1877 ELISABETH ANTOINETTE PHILIPPINE BUYS (W) 1901 ESTHER MARIA & THEODORA ANTONIA EVERS
OGENBERGH [HG 186] 1889 FRANS HENDRIK HEIJBROEK J.D.ZN. 1909 WILHELMUS JOSEPHUS RUDOLPHUS DREESMANN
1895 GEMEENTE AMSTERDAM
1800 1820 1840 1860 1880 1900 1920 1940 1960 1980 2000
1948 DE POORTERS
Inleiding L: de gracht M: het blok S: het ensemble XS: het object Conclusies HG180