SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  106
ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
          ve
       SUNUMU


           Doç Dr Dilek
              TOPRAK
           Şişli Etfal EAH
Fazla kare
nereden geliyor?
GÖZLEM...
       Araştırmanın temelidir



“Araştırma, herkesin gördüğünü görmek
                ama
kimsenin düşünmediğini düşünmektir.”
                            3
Neden günlük ağır iş yüklerimiz sırasında bir de
           araştırma ile uğraşalım ?




                                   4
ACİL TIP açısındasından…
•
    Mesleki özgüveni arttırarak için,

•
    Hekimin moralini olumlu yönde etkilemek için

•
    Acil Tıp Uzmanının mesleki tatminini artırmak için

•
    Terminolojide, tanıda, tedavide
    standardizasyonu teşvik etmek ve ulusal ya da
    uluslararası işbirliğini arttırmak için
                                         5
• Hizmet verdiğimiz nüfusun güncel ihtiyaçlarını
  anlayabilmek için


• Günlük pratiğimizde gerekli olan iyileştirmeleri
  yapmak, çıktıları ölçebilmek için


• Diğer tıp disiplinlerinin ACİL TIP HEKİMLİĞİNİN
  saygın bir akademik disiplin olduğunu kabul
  etmelerini sağlayabilmek için

                                       6
NEYE İHTİYACIMIZ VAR???
§ İyi bir gözlemci olmak ya da olmayı öğrenmek.


§ Yanıtlanabilir araştırma soruları oluşturabilmek.


§ Temel araştırma türlerine ve araştırma yöntemlerine
  aşinalık.


§ Araştırma sonuçlarını paylaşabilmek
   (Acil Tıp camiası, toplum ve diğer branşlarla)
                                             7
ACİL TIP HEKİMİNİN ARAŞTIRMA
YAPMASI İÇİN SAHİP OLMASI GEREKEN
            BECERİLER :
• Sorumlu olduğu kişilerin yaş ve cins dağılımını
  yapabilmeli,


• Bir tablo ve grafiği değerlendirebilmeli,


• Temel istatistik yöntemleri ve kavramlarını bilmeli,


• Prevalans, insidans, oran, orantı hesaplamalarını
                                           8
Bilimsel Araştırmada Nasıl Bir Yol
            İzleyelim?
1. Konuyu seçmek ve sınırlandırmak
2. Taslak plân
3. Malzeme bulma, kaynak toplama
4. Okuma ve not alma
5. Yeni yöntem veya fikir belirleme
6. Analiz ve deney yapma
7. Notları düzenleme
HERŞEYDEN ÖNCE
KENDİ HASTA PROFİLİMİZİ TANIMAK İÇİN ARAŞTIRMA
                   YAPALIM..


  Bir Acil Tıp hekiminin atacağı ilk adım …….


       kendi hasta listesini tanımlaması



                                    10
ACİL TIP ALANINDA ÖNCELİKLİ ARAŞTIRMA
                KONULARINA ÖRNEKLER

•
    Acil Servise başvuran hastaların
    sosyodemografik özellikleri
•
    Acil Servise başvuran göğüs ağrılı hastaların
    değerlendirmesi
•
    Acil Servis’lerde sunulan sağlık hizmetinden
    memnuniyetin değerlendirmesi
•
    Acil Servis’te çalışan hekimlerde
    depresyon/anksiyetenin değerlendirmesi
•
    Acil Serviste öncelikli istenen tetkikler ve
                                          11
ARAŞTIRMA TÜRLERİ
GÖZLEMSEL (Müdahale yok)             DENEYSEL (Müdahale var)
Yöntem:Kayıtlar,anket                Yöntem :İlaç,tedavi,eğitim

§ Tanımlayıcı                        Randomize kontrollü
                                                    çalışma
  -Tek olgu sunumu
                                     -Klinik
                 Prevalans
- Olgu serisi                        -Saha
- Kesitsel
§ Analitik
                  Etyolojik faktör
- Olgu-kontrol      ve prognoz
(Vaka-kontrol)                                 12
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
GÖZLEMSEL - TANIMLAYICI




§ Sağlık olaylarının görülüş sıklığı ile kişi, yer ve
  zaman özelliklerini ortaya koyan
  araştırmalardır


                                        14
GÖZLEMSEL - TANIMLAYICI
•    Olgu sunumu :
    - ‘2005 yılında Akut Pankreatit tanısı konan bir olgu’
§ Olgu serisi:
  2005 yılında Akut Pankreatit tanısı koyduğumuz olguların
değerlendirilmesi
• Kesitsel :
 - ‘2009-2011 yıllarında merkezimize başvuran Darp ve Cebir
vakalarının değerlendirmesi’
 - Haziran 2010-Eylül 2010 ayları arasında 65 üzeri yaş grubunda ateş
yakınması ile getirilen olguların değerlendirilmesi’

                                                         15
Kesit araştırması hem tanımlayıcı hem
               analitik olabilir mi?

•
    “2009-2011 yıllarında merkezimize başvuran Darp ve
    Cebir vakalarının değerlendirmesi”(Tanımlayıcı kesitsel)


•
    Eğitimle şiddet arasında bir ilişki var mı? (Analitik özellik
    kazandı, çünkü neden sonuç ilişkisi kuruldu)



                                               16
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
GÖZLEMSEL - ANALİTİK
Neden- sonuç ilişkilerini ortaya koymayı amaçlar
Etyolojik faktör ve prognoza yönelik çalışmalardır.


§ Olgu-kontrol (Vaka-kontrol)tipi (Sonuç  Neden) :
   Retrospektif, geçmişe dönük


§ Kohort tipi araştırma (Neden  Sonuç) :
  Prospektif, ileriye dönük
                                                18
GÖZLEMSEL - ANALİTİK

§ Olgu-kontrol tipi (Sonuç  Neden) :
  Retrospektif, geçmişe dönük




                                19
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Sigara akciğer kanseri için etyolojik bir
            faktör müdür?
 OLGU                   KONTROL
Akc. Ca. Tanısı almış   Akc.kanseri tanısı almamış




Sigara içenler                Sigara içenler



                                         21
Alkol kullanmak Akut Pankreatit için
         etyolojik bir faktör müdür?
       OLGU                     KONTROL
A.Pankreatit tanısı almışlar   A.Pankreatit tanısı almamışlar




  Alkol kullanalar                  Alkol kullananlar



                                              22
GÖZLEMSEL - ANALİTİK
§ Kohort tipi araştırma (Neden  Sonuç) :

  Bir hastalık veya olumsuz bir sağlık durumunun
nedeni olarak düşünülen bir etmene maruz kalan ve
kalmayan grupların, hastalığa yakalanma olasılıkları
açısından izlenmesine dayalıdır


  Genelde uzun sürelidir ve zamana dayanır.
                                      23
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Sigara akciğer kanseri oluşumunda
      etyolojik faktör müdür? (KOHORT)
Sigara içenler       Sigara içmeyenler




  5 yıl                  5 yıl


  Akc. Ca.               Akc.Ca.
Görülme sıklığı        Görülme sıklığı
                                   25
Alkol kullanmak A.P. için etyolojik bir faktör
               müdür? (KOHORT)

Alkol kullananlar         Alkol kullanmayanlar


 1 yıl                        1 yıl


A.P görülme sıklığı         A.P görülme sıklığı

                                      26
Geriye dönük kohort olabilir mi?

•
    Evet




                            27
Geriye dönük (retrospektif) kohorta
                  örnek:
•
    Kayıtlarımızdan sigara içen ve içmeyen kişileri
    bularak bu kişilerde KOAH sıklığına baktık.


•
    Sigara içenlerde KOAH sıklığının içmeyenlere
    göre istatistiki olarak anlamlı düzeyde yüksek
    olduğunu bulduk. Bu bir geriye dönük
    kohorttur.
•
    Ancak etyolojik faktör çalışması olarak
                                       28
    prospektif kohort kadar değerli değildir.
DENEYSEL
§ Ör: Randomize kontrollü çalışmalar :
    Tanımlanmış bir hastalığın mevcut tedavi
olanaklarını anlamlı düzeyde geliştirebileceği
düşünülen bir ilacın, bu hastalığı olan ve deneye
gönüllü girmeyi kabul eden bir grupta denenmesiyle
ilgili çalışmalardır.
 (İlaç etkinliği, tedavi etkinliği çalışmaları)
• Tek kör, çift kör
                                        29
DENEY
Normal seyre yapılan her türlü müdahale

•
    İlaç
•
    Eğitim
•
    Ameliyat
•
    Egzersiz
•
    ……………..
Örnek:
Araştırma Yöntemleri konusunda eğitim almış
Acil Tıp Asistanlarının eğitim almayanlara göre
bildiri yapma oranlarının karşılaştırılması


Egzersiz yapanların yapmayanlara göre zayıflama
oranları
Birden çok araştırma türü bir arada olabilir
                   mi?
•
    Evet.
•
    Önce çalışma populasyonumuzu kişi yer zaman
    özelliklerine göre tanımlayıp tanımlayıcı
    araştırmayla başlayıp ,
•
    sonra neden sonuç ilişkisi kurup analiz yapıp
    analitik ,
•
    sonra da bir müdahele yaparak çalışmamıza
    deneysel boyut katabiliriz.
                                       32
ARAŞTIRMA DÜZEYLERİ



§ Tek Merkezli: Tek bir merkezde yapılan
  çalışmalar

§ Çok Merkezli: Bir bölge veya ülkede, birden
  fazla merkezde yürütülen çalışmalar


                                  33
TEMEL EPİDEMİYOLOJİ
İSTATİSTİK KAVRAMLARI
EVREN

•
    Araştırma kapsamına alınan, aynı özelliği
    gösteren bireylerin ya da birimlerin tümünün
    oluşturduğu topluluk


“A kurumunda Behçet tanısı almış hastalarda
yeni bir ilaç çalışması yapılıyor.”


A kurumunda Behçet tanısı almış tüm hastalar
bu çalışmanın evrenidir.                           35
ÖRNEKLEM

•
    Örnekleme yöntemlerinden yararlanılarak bir
    evrenden seçilen, aynı özellikleri taşıyan ve
    evreni en iyi şekilde temsil edebilecek nitelikte
    ve nicelikteki bireylerin oluşturduğu topluluk


•
    Çalışmaya alınan 150 Behçetli hasta


                                                   36
DENEK
•
    Bilgilerin toplandığı üniteler=Örneklemi
    oluşturan her bir birim/birey


•
    (Örneklemdeki her bir Behçetli hasta)




                                               37
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Değişken

•
    Örneklemde deneklerin nitelik ya da nicelik belirten
    bir ya da daha çok özelliklerinin her biri değişkendir.
•
    Bağımlı değişken : Neden-sonuç ilişkisinde sonuç
    konumunda olan değişkendir.
Örneğin: Alkol kullanımı- Akut Pankreatit

•
    Bağımsız değişken : Neden-sonuç ilişkisinde neden
    durumunda olan değişkendir.
Örneğin: Alkol kullanımı- Akut Pankreatit
                                                          39
VERİ?

•
    VERİ: Bir sonuca varabilmek için gerekli olan ilk bilgi,
    istatistiğin ham materyali


•
    Başlıca 4 çeşit veri toplayabiliriz:
                   v
                       NOMİNAL (kategorik)
                   v
                       ORDİNAL (sıra)
                   v
                       İNTERVAL (ara)
                   v
                       ORANSAL
                                                         40
NOMİNAL (KATEGORİK)

•
    Veriler kategorilere ayrılır.
    –
        Hastalık sınıflandırmaları
    –
        Cinsiyet
    –
        Eğitim düzeyi
    –
        Medeni durum



                                     41
ORDİNAL
•
    Veriler kategorilere göre bir sıralamaya konur.
    –
        Hafif, orta , şiddetli
    –
        İyi, orta, kötü




                                                      42
İNTERVAL

•
    Veriler arasındaki uzaklık belirtilir
    –
        15-49 yaş
    –
        280 C- 350 C
    –
        10-15 yıl




                                            43
VERİLERİN SUNUMU
•
    Sıklık (frekans) tabloları
•
    Çapraz tablolar
•
    Çubuk Grafik
•
    Daire Grafik
•
    Çizgi Grafik


                                 44
FREKANS TABLOSU:
Tablo: 1- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerleri

Hemoglobin Değeri gr/dl                       SAYI

7,40 - 8,39                                    10

8,40 - 9,39                                    15

9,40 - 10,39                                   25

10,40 -11,39                                   50

TOPLAM                                         100
                                                     45
ÇAPRAZ TABLO
 Tablo: 2- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerleri ve Cinsiyete Göre Dağılımı

                           HEMOGLOBİN DEĞERİ gr/dl
CİNSİYET                                                                TOPLAM
             7,40 - 8,39    8,40 - 9,39   9,40 - 10,39   10,40 -11,39

Erkek             3              5            17              28          53

Kız               7              10            8              22          47


                  10             15           25              50          100
TOPLAM




                                                                                 46
ÇUBUK GRAFİK
        50
        45
        40
        35
        30
 SAYI   25
        20
        15
        10
         5
         0
             7,40-8,39           8,40-9,39      9,40-10,39   10,40-11,39
                                      Hb Değeri gr/dl

                         Erkek         Kız       Toplam



Grafik: 1- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerleri ve Cinsiyete Göre
                              Dağılımı                                     47
PAY GRAFİK
                                               10%

                                                            15%




   50%


                                                      25%




                    7,40-8,39      8,40-9,39
                    9,40-10,39     10,40-11,39


Grafik: 2- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerlerine Göre Dağılımı

                                                                    48
Hastalık (morbidite) ölçütleri

Prevalans


                                           X 1000
Belli bir dönemdeki eski ve yeni olgular


Aynı dönemde risk altındaki toplum




                                                49
Hastalık (morbidite) ölçütleri
   İnsidans


Belli bir dönemde ortaya çıkan yeni olgular
                                              X 1000


  Aynı dönemde risk altındaki toplum




                                                 50
BAZI TEMEL İSTATİSTİKSEL KAVRAMLAR

§   Aritmetik ortalama (MEAN)
                                       BİR DAĞILIMIN
§   Tepe Noktası (MOD)                    MERKEZİ
                                        ÖLÇÜTLERİ
§   Ortanca değer (MEDİAN)
§   Varyans
                                       BİR DAĞILIMIN
§   Standart sapma                       YAYGINLIK
§   Standart hata                        ÖLÇÜTLERİ

§   Güven aralığı
§   Önemlilik ve p değeri (α hatası)
                                                   51
DAĞILIMIN MERKEZİ ÖLÇÜTLERİ

•
    Aritmetik Ortalama

•
    Tepe Noktası (MOD):En sık rastlanılan değer

•
    Ortanca Değer (MEDİAN): Gözlem sayısının
    tam ortasındaki değer



                                                  52
STANDART SAPMA (SD; s) STANDART DEVİASYON

•
    Ortalama + standart sapma ile sunulur

•
    Dağılım normal dağılım (Gauss dağılımı =
    çan eğrisi) şeklindeyse yararlıdır

•
    Biyolojik olayların çoğu normal dağılım
    şeklindedir

                                               53
Normal dağılım eğrisi
   (Çan eğrisi, Gauss eğrisi)


                  %68




                  %95


-1,96 SD   -1SD              1SD   1,96 SD

                  Ortalama


                                             54
İSTATİSTİKSEL ÖNEMLİLİK (ANLAMLILIK)



•
    İki veya daha fazla değişken arasındaki
    ilişkinin gerçekten var olması ve
    tesadüfen gerçekleşmemesi demektir.

•
    İstatistiksel önemlilik veya anlamlılık
    önemlilik testleriyle değerlendirilir.


                                              55
p DEĞERİ= önemlilik düzeyi
•
    Hipotez ile test etme yönteminde sıfır hipotezi
    kabul veya red edilmesindeki sınır değer p
    değeridir.
•
    Bu değere testin önemlilik düzeyi denir.




                                                      56
PARAMETRİK                         NONPARAMETRİK


Ölçümle elde edilen veriler için   Sayımla elde edilen veriler için
Boy, kilo, hemoglobin değeri vb    Çocuk sayısı, aile planlaması
                                   yöntemi uygulayan kadın sayısı
                                   vb

Sürekli veriler için               Kesikli veriler için

Veri sayısı 30’un üstünde olmalı 30’un altında olabilir

Student t testi                    Ki kare testi
Varyans analizi (Anova)            Kruskall Wallis varyans analizi



                                                                      57
p değeri sınır düzeyi olarak:

•
    0,05
•
    0,01
•
    0,001 gibi değerler kullanılır.




                                      58
“p” değeri 0,05’ten küçüktür
            ?????????????
•
    Gözlemimizi veya deneyimizi 100 kez
    tekrarlarsak, elde ettiğimiz farklı sonuçların
    sadece 5 tanesi tesadüfen meydana gelmiştir
    demektir.



                                                59
Araştırmamı yaptım.
Peki şimdi ne yapacağım ?????
YAPTIĞIM ÇALIŞMAYI
NASIL SUNACAĞIM?
Basim sekli ve
kongre/sempozyumda sunulmasına
•
 Tez: Lisans veakademik yayınlar:
        göre lisansustu çalisma
•
    Bildiri: Kongre, sempozyum vb.de sözel veya
    poster olarak sunulan akademik çalışmalardır.
    Bu bildiriler bir yayin olarak basilabilir,
    internetten erisime acilabilir veya CD ile
    dagitilabilir
    –
        Sözel Bildiri: Dinleyiciye sözel olarak sunulan
        akademik çalişmadır.
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Yazılı Metin Nereye ve Nasıl
                 Sunulur?
•
     DOĞRU Dergi
•
     Arşivine girerek yayımlanmış makalelere bakın
•
     Yazarlara bilgi bölümünü dikkatli okuyun


Genelde 3 hakem tarafından incelenir.
    -Kabul
    -Düzeltme
Adresler
Ör:
Science Citation Index (SCI) dergiler
Science Citation Index Expanded (SCI-EXP)
dergiler
http://www.sislietfaltip.org/
MAKALE / TEZ


          66
IMRAD
I Introduction (Giriş) ….. Hangi problem incelendi?
M
    Methods (Gereç Yöntem)………... Nasıl incelendi?
R
A Resuts (Bulgular) ……………………. Neler bulundu?
D
    And …
MAKALENİN ANATOMİSİ
•
    Başlık
•
    Yazarlar
•
    Özet
•
    Giriş-Amaç
•
    Araçlar / Yöntem
•
    Bulgular
•
    Tartışma / Sonuç
•
    Teşekkür
                       68
•
Başlık
   •   Hangi klinik soru araştırılıyor?
   •   Araştırmanın tipi tanımlanmış mı?




                                   69
BAŞLIK
  Geriatrik Yaş Grubundaki Hipertansif
Kişilerde Antihipertansif A’nın Sistolik Kan
Basıncına Etkisi; Randomize Çift Kör
Plasebo Kontrollü Çalışma

  Hasta – Problem
  Girişim
  Karşılaştırma
  Sonuç
                                    70
Yazarlar
Kemal S., Solmaz V., Deren A., Dayan F., Evren N.


•
    Çalışmayı yapanların akademik unvanları ve
    çalıştıkları yerler
•
    Çalışmadaki görev dağılımı


                                     71
Özet
•
    Yapılandırılmış olmalı,
       •   Giriş-Amaç
       •   Araçlar (Denekler) - Yöntem
       •   Bulgular
       •   Sonuç-Tartışma-Öneriler
•
    Makalenin içeriğini doğru, yeterli ve anlaşılır
    biçimde özetlemelidir
                                         72
Giriş / Amaç

•
    Araştırılan problemin niteliği,
    kapsamı ve amacı açık olarak
    verilmelidir. (konuyu niçin seçtiniz?
    ve neden önemlidir? Hedefler?)
•
    Kullanılan veya geliştirilen yöntem
                                 73
Araç / Yöntem
    (Gereç ve Yöntem) (Materyal ve Metod)

Ø
     Çalışma düzeni
Ø
     Klinik soruya yanıt verecek çalışma düzeni
     mevcut mu?
Ø
     Çalışma evreni / denekler (dahil ve hariç etme
     kriterleri)
Ø
    Yöntem / girişim (Konunun nasıl ele alındığı, ne tür
    araştırmalar yapıldığı, nasıl bilgi toplandığı, bu
    bilgilerin nasıl analiz edildiği vb.)
Ø
    Gözlenen ölçüt / çıktı / sonuç (kullanılan birimler)
                                           74
Ø
ARAÇ / YÖNTEM
        MATERYAL METOD
•
    Çalışma evreni, deneklerin
    özellikleri,
    –
        Çalışmanın ait olduğu zaman /
        dönem
    –
        Deneklerin çalışmaya alınma /
        dışlanma kriterleri

                             75
ARAÇ / YÖNTEM

•
    Kullanılan girişimler,
•
    Çalışmanın süresi,
•
    Çalışmanın sonlandırma kriterleri,
•
    Hangi verilerin çalışma bulguları olarak
    değerlendirildiği,
•
    Bulguların değerlendirilmesinde
    kullanılan istatistik yöntemler 76
Materyal ve Yöntemler
v
    Malzemenin
       Ø Teknik   özellikleri,
       Ø Miktarları,

       Ø Kaynağı,

       Ø Hazırlama     yöntemi
       Ø Başlıklar   ve alt başlıklar (eş alt başlıklar şeklinde)
       Ø Tam   ve hatasız ölçümler ve analiz
v
    Yeni yöntem ise Detay
v
    Eski yöntem ise Literatür
Bulgular
•
    Sunulan bulgular test edilen amaç ile ilişkili
    olmalı,
•
    Birincil amaç dışında elde edilen
    bulguların analizlerine değinilmemeli,



                                      78
BULGULAR

•
    Verilerin analizinde kullanılan yöntemler
    uygun olmalı,
•
    Bulguların alt gruplara bölünerek analiz
    edilmemesine dikkat edilmeli,




                                    79
BULGULAR

•
    Tablolar ve grafikler
    –
        Metin ile tablo/grafik arasında çelişki
        olup olmadığına
    –
        Tercihen metin içeriği ile tablo/grafik
        birbirinin tekrarı olmamasına,
    –
        Tablolarda sadece yüzdelerin değil,
        olgu sayısının da belirtilmesine (ör:
        %28, n=34)
                                        80
TABLOLAR VE GRAFİKLER

–
    Kesin p-değerinin verilmiş olmasına,
–
    Grafiklerin türünün kullanılan istatistik
    yöntemler ile uyumlu olmasına,
–
    Grafik/Tablo’ya numara ve isim verilmiş
    olmasına dikkat edilmelidir.




                                      81
•
    Analiz sonuçları tablo ve şekillerle
    gösterilebilir.


•
    Eğer bir veya birkaç sonuç verisi sunulacaksa,
    metin içinde tarif edilir.


•
    Daha fazla ise tablo ve grafiklerle verilmelidir.
•
    Tablo ve şekillere metin içersinde atıfta
    bulunulmalıdır.


•
    Ör: “Acil Servise başvuran hastaların TA
    değerleri yüksek bulunmuştur (Tablo 1).”
TARTIŞMA
•
    Başlangıçta çalışmanın en çarpıcı
    bulgusu/ları vurgulanır.
•
    Bu bulgular mevcut kaynaklar ışığında ele
    alınır.
•
    Tartışma için en uygun kaynak tipi meta-
    analiz ve sistematik derlemelerdir.


                                   84
TARTIŞMA
•
    Bu konuda
    Ø
        Dünyada yapılan bilimsel çalışmalar
    Ø
        Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar
    Ø
        Biz ne bulduk?
    Ø
        Bizim sonuçlarımız diğer çalışmalarla
        benzer/farklı çünkü …………………………
TARTIŞMA
•
    İyi bir tartışmada çalışmanın “kuvvetli”
    yönleri yanı sıra “zayıf” yönleri ele
    alınmalıdır.
•
    Bulguların çalışma kapsamı dışındaki
    (karıştırıcı) faktörlerce etkilenmiş olup
    olmadığı belirtilmelidir.



                                      86
•
    Uyum içinde veya zıt olan çalışmaları
    vurgulayın.
•
    Çalışmanızın teorik olan yönleri yanında, olası
    pratik uygulamaları da tartışın
SONUÇ
•
    Bu çalışmadan ne sonuç çıkardık?
    (kısa bir özeti ve önemini belirtilebilir.)
•
    Neler önerilebilir? (Konu ile ilgili gelecekte
    yapılabilecek çalışmalar)
•
    1-2 paragraf
TEŞEKKÜR BÖLÜMÜ

Teşekkür edilecek iki olası konu vardır:


1. Lab. veya başkasından alınan teknik yardım.
2. Dışarıdan alınan burs, proje desteği gibi maddi katkılar.


Çalışmayı destekleyen kurum(lar) belirtilmiş mi?


    “Bu çalışmanın yürütülmesinde hiçbir ödenek
kullanılmamıştır ve yazarların çalışmanın içeriği ile doğrudan ilgili
bir çıkar çatışması yoktur.”                         89
Kaynaklar
•
    Güncel,
•
    Geçerli,
•
    Ulaşılabilir,
•
    Yerel olmalıdır.



                       90
Kaynaklar

Üç genel şekil bulunmaktadır:
•
    İsim ve yıl sistemi (Harvard sistemi)
            Korkmaz M., Sever G. (2011)
•
    Numaralandırma yok (Yazara ve okuyucuya
    kolaylık!)
            Alfabe sistemi
•
    Numaralandırma var (Yazar ve okuyucu için
    zorluk!) (en sık kullanılan)
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
POSTER NASIL
  YAPILIR?
•
    Hazırlama ……………. Power Point


•
    Özellik …………………….* Görsel , * 1.5 m okuma
•
    Şekil, tablo, grafiklerin uygun kullanılması,
    poster boyutlarına uygunluk, posterin görsel
    özellikleri, yazı boyutları, arka plan ve renkler
    önemlidir.
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
SÖZLÜ SUNUMUN ÖZELLİKLERİ
•
    Ortalama 10-15 dk süre
•
    Makale çatısında
•
    Çalışmanın ana hatları ve önemli tablo ve
    grafikler
•
    Son 2-3 dk soru cevap
•
    Sunum özellikleri, ses tonu, süreye uyum, etkili
    anlatım gibi özellikler önemlidir
ARAŞTIRMA ETİĞİ
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
TÜM BİLGİLERİN ÖZÜNDE İYİ
          ARAŞTIRMA YATAR

Gro Harlem Brundtland, WHO




                              103
"İlim tercüme ile olmaz,
     tetkikle olur."


M.Kemal Atatürk, 1932
Kaynaklar
•
    Aile Hekimliği 1. Aşama Kurs Eğitim Sunumları
•
    Araştırma Etiği Sunumu, Prof. Dr. Mustafa Ergün, AKÜ - Eğitim Fakültesi
•
    Aile Hekimliği Pratiğinde “Araştırma ve Konuları, Dr. Mehmet UNGAN, dr
    hakan yaman
•
    Araştırma Nasıl Yapılır, Makale Nasıl Yazılır» Bostancı K., Yüksel M.,
    TGKDC Dergisi 2005
•
    Prof. Dr. Nuri ORHAN, Bilimsel Makale Nasıl Yazılır
•
    Robert A. DAY (2000) Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır?
    Çeviri :Gülay ALTAY, ISI Publication.
•
    Hasan GÜRAK (2004) Bilimsel Araştırma - Hazırlama, Eleştiri ve Sunuş
    Yöntemleri.
•
    TÜBİTAK, Bilimsel Dergilere Gönderilen Makalelerde Dikkat Edilmesi
    Gereken Noktalar, Tübitak Yayınlar ve Tanıtım Daire Başkanlığı
TEŞEKKÜRLER

Contenu connexe

Tendances

Kardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok Riski
Kardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok RiskiKardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok Riski
Kardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok Riskinandacepte.org
 
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİ
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİNİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİ
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİCan Abbak
 
Oral Mukoz Membranda Bozulma Sunum
Oral Mukoz Membranda Bozulma SunumOral Mukoz Membranda Bozulma Sunum
Oral Mukoz Membranda Bozulma Sunumnandacepte.org
 
vücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezi
vücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezivücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezi
vücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezigökcen iplikçi
 
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Diyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiDiyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiKemal ASLAN
 
Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Besin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımı
Besin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımıBesin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımı
Besin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımıwww.tipfakultesi. org
 
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Otonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemiOtonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemiSULE AKIN
 

Tendances (20)

Meta analizi
Meta analiziMeta analizi
Meta analizi
 
Kardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok Riski
Kardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok RiskiKardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok Riski
Kardiyak Out-put'da Azalma Riski-Kanama Riski-Şok Riski
 
Mustafa sunu
Mustafa sunuMustafa sunu
Mustafa sunu
 
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİ
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİNİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİ
NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM SEÇİMİ
 
Oral Mukoz Membranda Bozulma Sunum
Oral Mukoz Membranda Bozulma SunumOral Mukoz Membranda Bozulma Sunum
Oral Mukoz Membranda Bozulma Sunum
 
Kanıta Dayalı Tıp
Kanıta Dayalı TıpKanıta Dayalı Tıp
Kanıta Dayalı Tıp
 
vücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezi
vücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezivücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezi
vücut ağırlığının düzenlenmesinde tokluk merkezi
 
Vücut sıvıları ve elektrolitler
Vücut sıvıları ve elektrolitlerVücut sıvıları ve elektrolitler
Vücut sıvıları ve elektrolitler
 
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )Nörolojik  muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Nörolojik muayene (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Diyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimiDiyabet ve hemsirelik bakimi
Diyabet ve hemsirelik bakimi
 
NÖROLOJİK MUAYENE
NÖROLOJİK MUAYENENÖROLOJİK MUAYENE
NÖROLOJİK MUAYENE
 
Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Kraniyel bt-okuma (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Astım ilaçları
Astım ilaçlarıAstım ilaçları
Astım ilaçları
 
Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lomber ponksiyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Besin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımı
Besin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımıBesin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımı
Besin allerjileri ve hemşirelik yaklaşımı
 
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Unstabil Angina Pektoris (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Bel ağrıları (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Nörolojik muayene(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
hipoksi ve çeşitleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Otonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemiOtonom sinir si̇stemi
Otonom sinir si̇stemi
 

En vedette

Araştırma Yöntemleri
Araştırma YöntemleriAraştırma Yöntemleri
Araştırma Yöntemleriserhat_comu
 
AraşTıRma YöNtemleri
AraşTıRma YöNtemleriAraşTıRma YöNtemleri
AraşTıRma YöNtemleriserhat_comu
 
Bilimsel Araştırma Yöntemi
Bilimsel Araştırma YöntemiBilimsel Araştırma Yöntemi
Bilimsel Araştırma YöntemiTürker Baş
 
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiSosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiOZDEN OZLÜ
 
Araştırma ve yayın etiği
Araştırma ve yayın etiğiAraştırma ve yayın etiği
Araştırma ve yayın etiğiFatih University
 
Nedensellik ve araştırma modeli
Nedensellik ve araştırma modeliNedensellik ve araştırma modeli
Nedensellik ve araştırma modeliHüseyin ŞEN
 
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1Suat Furkan ISIK
 
öRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleriöRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleriYasin Demir
 
Research Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - Örnekleme
Research Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - ÖrneklemeResearch Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - Örnekleme
Research Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - ÖrneklemeDoğukan ÖZBAY
 
İBAT 4.konu Araştırma Modelleri
İBAT 4.konu Araştırma ModelleriİBAT 4.konu Araştırma Modelleri
İBAT 4.konu Araştırma ModelleriDr. Esmeray Karataş
 
Etnografik araştırma
Etnografik araştırmaEtnografik araştırma
Etnografik araştırmaAysun Günes
 
İBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda Etik
İBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda EtikİBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda Etik
İBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda EtikDr. Esmeray Karataş
 
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Proje Hazırlama Teknikleri
Proje Hazırlama TeknikleriProje Hazırlama Teknikleri
Proje Hazırlama TeknikleriEmin Şen
 
Tez yazım kuralları
Tez yazım kurallarıTez yazım kuralları
Tez yazım kurallarıIşıl Çetin
 
Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 

En vedette (20)

Araştırma Yöntemleri
Araştırma YöntemleriAraştırma Yöntemleri
Araştırma Yöntemleri
 
AraşTıRma YöNtemleri
AraşTıRma YöNtemleriAraşTıRma YöNtemleri
AraşTıRma YöNtemleri
 
Araştirma teknikleri ders notu
Araştirma teknikleri ders notuAraştirma teknikleri ders notu
Araştirma teknikleri ders notu
 
Bilimsel Araştırma Yöntemi
Bilimsel Araştırma YöntemiBilimsel Araştırma Yöntemi
Bilimsel Araştırma Yöntemi
 
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin BelirlenmesiSosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, Evren, Örneklem ve Verilerin Belirlenmesi
 
Araştırma ve yayın etiği
Araştırma ve yayın etiğiAraştırma ve yayın etiği
Araştırma ve yayın etiği
 
Nedensellik ve araştırma modeli
Nedensellik ve araştırma modeliNedensellik ve araştırma modeli
Nedensellik ve araştırma modeli
 
Araştirma sunumu-makale
Araştirma sunumu-makaleAraştirma sunumu-makale
Araştirma sunumu-makale
 
4 örneklem
4 örneklem4 örneklem
4 örneklem
 
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1
ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ DERSİ ÖDEV–1
 
öRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleriöRnekleme teknikleri
öRnekleme teknikleri
 
Research Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - Örnekleme
Research Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - ÖrneklemeResearch Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - Örnekleme
Research Methods - Araştirma Yöntemleri - Sampling - Örnekleme
 
İBAT 4.konu Araştırma Modelleri
İBAT 4.konu Araştırma ModelleriİBAT 4.konu Araştırma Modelleri
İBAT 4.konu Araştırma Modelleri
 
Etkili Sunum
Etkili SunumEtkili Sunum
Etkili Sunum
 
Etnografik araştırma
Etnografik araştırmaEtnografik araştırma
Etnografik araştırma
 
İBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda Etik
İBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda EtikİBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda Etik
İBAT 7.konu Bilimsel Araştırmalarda Etik
 
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
öğRenme stilleri (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Proje Hazırlama Teknikleri
Proje Hazırlama TeknikleriProje Hazırlama Teknikleri
Proje Hazırlama Teknikleri
 
Tez yazım kuralları
Tez yazım kurallarıTez yazım kuralları
Tez yazım kuralları
 
Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Etkili iletişim (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 

Similaire à Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )

1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf
1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf
1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdfZeynepK9
 
Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...
Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...
Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...TC İÜ İTF Üroloji AD
 
Kanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımı
Kanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımıKanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımı
Kanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımıwww.tipfakultesi. org
 
Kanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfuroloji
Kanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfurolojiKanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfuroloji
Kanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfurolojiTC İÜ İTF Üroloji AD
 
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptx
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptxBilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptx
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptxkaan885546
 
KanıTa Dayalı TıP
KanıTa Dayalı TıPKanıTa Dayalı TıP
KanıTa Dayalı TıPTurquaz
 
Kanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedaviler
Kanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedavilerKanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedaviler
Kanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedavilerYanki Yazgan
 
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfurolojiBotulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfurolojiTC İÜ İTF Üroloji AD
 
Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...
Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...
Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...Tringa Shpendi
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpguest3b989a
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpguest3b989a
 
bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)
bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)
bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Medical management of kidney stones- itfuroloji
Medical management of kidney stones- itfurolojiMedical management of kidney stones- itfuroloji
Medical management of kidney stones- itfurolojiTC İÜ İTF Üroloji AD
 
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kEri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kwww.tipfakultesi. org
 
Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2Ömer Durmuş
 

Similaire à Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org ) (20)

1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf
1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf
1_saglik_alaninda_kullanilan_arastirma_tipleri (2).pdf
 
Kanıta Dayalı Tıp - Tedavi
Kanıta Dayalı Tıp - TedaviKanıta Dayalı Tıp - Tedavi
Kanıta Dayalı Tıp - Tedavi
 
Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...
Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...
Nephrostomy tube-free vs nephrostomy tube after PNL, systematic review and me...
 
Kanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımı
Kanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımıKanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımı
Kanıta dayalı tıp ve tıpta istatistik kullanımı
 
Kanıt seviyeleri
Kanıt  seviyeleri Kanıt  seviyeleri
Kanıt seviyeleri
 
Kanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfuroloji
Kanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfurolojiKanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfuroloji
Kanıta Dayalı Degi Kulübü - Cryptorchidism: AUA guideline, itfuroloji
 
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptx
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptxBilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptx
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği.pptx
 
KanıTa Dayalı TıP
KanıTa Dayalı TıPKanıTa Dayalı TıP
KanıTa Dayalı TıP
 
Kanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedaviler
Kanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedavilerKanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedaviler
Kanıta dayalı tıp ve otizmde uygulanan tedaviler
 
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfurolojiBotulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
Botulinum toxin intravesical- Systematic Review metaanalysis- özet- itfuroloji
 
Makale Okuma
Makale OkumaMakale Okuma
Makale Okuma
 
Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...
Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...
Otizim spektrum bozukluğu olan çocuklar ve gençler için bilimsel dayanaklı uy...
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıp
 
Kanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıpKanıta dayalı tıp
Kanıta dayalı tıp
 
bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)
bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)
bilimsel yöntem (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Medical management of kidney stones- itfuroloji
Medical management of kidney stones- itfurolojiMedical management of kidney stones- itfuroloji
Medical management of kidney stones- itfuroloji
 
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇kEri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
Eri̇şki̇nler i̇çi̇n koruyucu heki̇mli̇k
 
Painful bladder
Painful bladder   Painful bladder
Painful bladder
 
Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan taramaları(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 2
 

Plus de www.tipfakultesi. org (20)

Oksijen tedavisi
 Oksijen tedavisi Oksijen tedavisi
Oksijen tedavisi
 
Noninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyonNoninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyon
 
astım
astım astım
astım
 
Mekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyonMekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyon
 
Konsültasyon
KonsültasyonKonsültasyon
Konsültasyon
 
Koah
KoahKoah
Koah
 
Dr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflamaDr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflama
 
Diyabetes mellitus
Diyabetes mellitusDiyabetes mellitus
Diyabetes mellitus
 
Bronşektazi
BronşektaziBronşektazi
Bronşektazi
 
Bbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoniBbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoni
 
Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama
 
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisiAstım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
 
Astim tedavileri
Astim tedavileriAstim tedavileri
Astim tedavileri
 
Astim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberiAstim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberi
 
Ape
ApeApe
Ape
 
bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi
 
Akciğer kanseri
Akciğer kanseriAkciğer kanseri
Akciğer kanseri
 
Akut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürükAkut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürük
 
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisibronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
 
pah
pahpah
pah
 

Araştırma yöntemleri ve sunumu (fazlası için www.tipfakultesi.org )

  • 1. ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ve SUNUMU Doç Dr Dilek TOPRAK Şişli Etfal EAH
  • 3. GÖZLEM... Araştırmanın temelidir “Araştırma, herkesin gördüğünü görmek ama kimsenin düşünmediğini düşünmektir.” 3
  • 4. Neden günlük ağır iş yüklerimiz sırasında bir de araştırma ile uğraşalım ? 4
  • 5. ACİL TIP açısındasından… • Mesleki özgüveni arttırarak için, • Hekimin moralini olumlu yönde etkilemek için • Acil Tıp Uzmanının mesleki tatminini artırmak için • Terminolojide, tanıda, tedavide standardizasyonu teşvik etmek ve ulusal ya da uluslararası işbirliğini arttırmak için 5
  • 6. • Hizmet verdiğimiz nüfusun güncel ihtiyaçlarını anlayabilmek için • Günlük pratiğimizde gerekli olan iyileştirmeleri yapmak, çıktıları ölçebilmek için • Diğer tıp disiplinlerinin ACİL TIP HEKİMLİĞİNİN saygın bir akademik disiplin olduğunu kabul etmelerini sağlayabilmek için 6
  • 7. NEYE İHTİYACIMIZ VAR??? § İyi bir gözlemci olmak ya da olmayı öğrenmek. § Yanıtlanabilir araştırma soruları oluşturabilmek. § Temel araştırma türlerine ve araştırma yöntemlerine aşinalık. § Araştırma sonuçlarını paylaşabilmek (Acil Tıp camiası, toplum ve diğer branşlarla) 7
  • 8. ACİL TIP HEKİMİNİN ARAŞTIRMA YAPMASI İÇİN SAHİP OLMASI GEREKEN BECERİLER : • Sorumlu olduğu kişilerin yaş ve cins dağılımını yapabilmeli, • Bir tablo ve grafiği değerlendirebilmeli, • Temel istatistik yöntemleri ve kavramlarını bilmeli, • Prevalans, insidans, oran, orantı hesaplamalarını 8
  • 9. Bilimsel Araştırmada Nasıl Bir Yol İzleyelim? 1. Konuyu seçmek ve sınırlandırmak 2. Taslak plân 3. Malzeme bulma, kaynak toplama 4. Okuma ve not alma 5. Yeni yöntem veya fikir belirleme 6. Analiz ve deney yapma 7. Notları düzenleme
  • 10. HERŞEYDEN ÖNCE KENDİ HASTA PROFİLİMİZİ TANIMAK İÇİN ARAŞTIRMA YAPALIM.. Bir Acil Tıp hekiminin atacağı ilk adım ……. kendi hasta listesini tanımlaması 10
  • 11. ACİL TIP ALANINDA ÖNCELİKLİ ARAŞTIRMA KONULARINA ÖRNEKLER • Acil Servise başvuran hastaların sosyodemografik özellikleri • Acil Servise başvuran göğüs ağrılı hastaların değerlendirmesi • Acil Servis’lerde sunulan sağlık hizmetinden memnuniyetin değerlendirmesi • Acil Servis’te çalışan hekimlerde depresyon/anksiyetenin değerlendirmesi • Acil Serviste öncelikli istenen tetkikler ve 11
  • 12. ARAŞTIRMA TÜRLERİ GÖZLEMSEL (Müdahale yok) DENEYSEL (Müdahale var) Yöntem:Kayıtlar,anket Yöntem :İlaç,tedavi,eğitim § Tanımlayıcı Randomize kontrollü çalışma -Tek olgu sunumu -Klinik Prevalans - Olgu serisi -Saha - Kesitsel § Analitik Etyolojik faktör - Olgu-kontrol ve prognoz (Vaka-kontrol) 12
  • 14. GÖZLEMSEL - TANIMLAYICI § Sağlık olaylarının görülüş sıklığı ile kişi, yer ve zaman özelliklerini ortaya koyan araştırmalardır 14
  • 15. GÖZLEMSEL - TANIMLAYICI • Olgu sunumu : - ‘2005 yılında Akut Pankreatit tanısı konan bir olgu’ § Olgu serisi: 2005 yılında Akut Pankreatit tanısı koyduğumuz olguların değerlendirilmesi • Kesitsel : - ‘2009-2011 yıllarında merkezimize başvuran Darp ve Cebir vakalarının değerlendirmesi’ - Haziran 2010-Eylül 2010 ayları arasında 65 üzeri yaş grubunda ateş yakınması ile getirilen olguların değerlendirilmesi’ 15
  • 16. Kesit araştırması hem tanımlayıcı hem analitik olabilir mi? • “2009-2011 yıllarında merkezimize başvuran Darp ve Cebir vakalarının değerlendirmesi”(Tanımlayıcı kesitsel) • Eğitimle şiddet arasında bir ilişki var mı? (Analitik özellik kazandı, çünkü neden sonuç ilişkisi kuruldu) 16
  • 18. GÖZLEMSEL - ANALİTİK Neden- sonuç ilişkilerini ortaya koymayı amaçlar Etyolojik faktör ve prognoza yönelik çalışmalardır. § Olgu-kontrol (Vaka-kontrol)tipi (Sonuç  Neden) : Retrospektif, geçmişe dönük § Kohort tipi araştırma (Neden  Sonuç) : Prospektif, ileriye dönük 18
  • 19. GÖZLEMSEL - ANALİTİK § Olgu-kontrol tipi (Sonuç  Neden) : Retrospektif, geçmişe dönük 19
  • 21. Sigara akciğer kanseri için etyolojik bir faktör müdür? OLGU KONTROL Akc. Ca. Tanısı almış Akc.kanseri tanısı almamış Sigara içenler Sigara içenler 21
  • 22. Alkol kullanmak Akut Pankreatit için etyolojik bir faktör müdür? OLGU KONTROL A.Pankreatit tanısı almışlar A.Pankreatit tanısı almamışlar Alkol kullanalar Alkol kullananlar 22
  • 23. GÖZLEMSEL - ANALİTİK § Kohort tipi araştırma (Neden  Sonuç) : Bir hastalık veya olumsuz bir sağlık durumunun nedeni olarak düşünülen bir etmene maruz kalan ve kalmayan grupların, hastalığa yakalanma olasılıkları açısından izlenmesine dayalıdır Genelde uzun sürelidir ve zamana dayanır. 23
  • 25. Sigara akciğer kanseri oluşumunda etyolojik faktör müdür? (KOHORT) Sigara içenler Sigara içmeyenler 5 yıl 5 yıl Akc. Ca. Akc.Ca. Görülme sıklığı Görülme sıklığı 25
  • 26. Alkol kullanmak A.P. için etyolojik bir faktör müdür? (KOHORT) Alkol kullananlar Alkol kullanmayanlar 1 yıl 1 yıl A.P görülme sıklığı A.P görülme sıklığı 26
  • 27. Geriye dönük kohort olabilir mi? • Evet 27
  • 28. Geriye dönük (retrospektif) kohorta örnek: • Kayıtlarımızdan sigara içen ve içmeyen kişileri bularak bu kişilerde KOAH sıklığına baktık. • Sigara içenlerde KOAH sıklığının içmeyenlere göre istatistiki olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğunu bulduk. Bu bir geriye dönük kohorttur. • Ancak etyolojik faktör çalışması olarak 28 prospektif kohort kadar değerli değildir.
  • 29. DENEYSEL § Ör: Randomize kontrollü çalışmalar : Tanımlanmış bir hastalığın mevcut tedavi olanaklarını anlamlı düzeyde geliştirebileceği düşünülen bir ilacın, bu hastalığı olan ve deneye gönüllü girmeyi kabul eden bir grupta denenmesiyle ilgili çalışmalardır. (İlaç etkinliği, tedavi etkinliği çalışmaları) • Tek kör, çift kör 29
  • 30. DENEY Normal seyre yapılan her türlü müdahale • İlaç • Eğitim • Ameliyat • Egzersiz • ……………..
  • 31. Örnek: Araştırma Yöntemleri konusunda eğitim almış Acil Tıp Asistanlarının eğitim almayanlara göre bildiri yapma oranlarının karşılaştırılması Egzersiz yapanların yapmayanlara göre zayıflama oranları
  • 32. Birden çok araştırma türü bir arada olabilir mi? • Evet. • Önce çalışma populasyonumuzu kişi yer zaman özelliklerine göre tanımlayıp tanımlayıcı araştırmayla başlayıp , • sonra neden sonuç ilişkisi kurup analiz yapıp analitik , • sonra da bir müdahele yaparak çalışmamıza deneysel boyut katabiliriz. 32
  • 33. ARAŞTIRMA DÜZEYLERİ § Tek Merkezli: Tek bir merkezde yapılan çalışmalar § Çok Merkezli: Bir bölge veya ülkede, birden fazla merkezde yürütülen çalışmalar 33
  • 35. EVREN • Araştırma kapsamına alınan, aynı özelliği gösteren bireylerin ya da birimlerin tümünün oluşturduğu topluluk “A kurumunda Behçet tanısı almış hastalarda yeni bir ilaç çalışması yapılıyor.” A kurumunda Behçet tanısı almış tüm hastalar bu çalışmanın evrenidir. 35
  • 36. ÖRNEKLEM • Örnekleme yöntemlerinden yararlanılarak bir evrenden seçilen, aynı özellikleri taşıyan ve evreni en iyi şekilde temsil edebilecek nitelikte ve nicelikteki bireylerin oluşturduğu topluluk • Çalışmaya alınan 150 Behçetli hasta 36
  • 37. DENEK • Bilgilerin toplandığı üniteler=Örneklemi oluşturan her bir birim/birey • (Örneklemdeki her bir Behçetli hasta) 37
  • 39. Değişken • Örneklemde deneklerin nitelik ya da nicelik belirten bir ya da daha çok özelliklerinin her biri değişkendir. • Bağımlı değişken : Neden-sonuç ilişkisinde sonuç konumunda olan değişkendir. Örneğin: Alkol kullanımı- Akut Pankreatit • Bağımsız değişken : Neden-sonuç ilişkisinde neden durumunda olan değişkendir. Örneğin: Alkol kullanımı- Akut Pankreatit 39
  • 40. VERİ? • VERİ: Bir sonuca varabilmek için gerekli olan ilk bilgi, istatistiğin ham materyali • Başlıca 4 çeşit veri toplayabiliriz: v NOMİNAL (kategorik) v ORDİNAL (sıra) v İNTERVAL (ara) v ORANSAL 40
  • 41. NOMİNAL (KATEGORİK) • Veriler kategorilere ayrılır. – Hastalık sınıflandırmaları – Cinsiyet – Eğitim düzeyi – Medeni durum 41
  • 42. ORDİNAL • Veriler kategorilere göre bir sıralamaya konur. – Hafif, orta , şiddetli – İyi, orta, kötü 42
  • 43. İNTERVAL • Veriler arasındaki uzaklık belirtilir – 15-49 yaş – 280 C- 350 C – 10-15 yıl 43
  • 44. VERİLERİN SUNUMU • Sıklık (frekans) tabloları • Çapraz tablolar • Çubuk Grafik • Daire Grafik • Çizgi Grafik 44
  • 45. FREKANS TABLOSU: Tablo: 1- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerleri Hemoglobin Değeri gr/dl SAYI 7,40 - 8,39 10 8,40 - 9,39 15 9,40 - 10,39 25 10,40 -11,39 50 TOPLAM 100 45
  • 46. ÇAPRAZ TABLO Tablo: 2- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerleri ve Cinsiyete Göre Dağılımı HEMOGLOBİN DEĞERİ gr/dl CİNSİYET TOPLAM 7,40 - 8,39 8,40 - 9,39 9,40 - 10,39 10,40 -11,39 Erkek 3 5 17 28 53 Kız 7 10 8 22 47 10 15 25 50 100 TOPLAM 46
  • 47. ÇUBUK GRAFİK 50 45 40 35 30 SAYI 25 20 15 10 5 0 7,40-8,39 8,40-9,39 9,40-10,39 10,40-11,39 Hb Değeri gr/dl Erkek Kız Toplam Grafik: 1- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerleri ve Cinsiyete Göre Dağılımı 47
  • 48. PAY GRAFİK 10% 15% 50% 25% 7,40-8,39 8,40-9,39 9,40-10,39 10,40-11,39 Grafik: 2- Ana Sınıfı Öğrencilerinin Hb Değerlerine Göre Dağılımı 48
  • 49. Hastalık (morbidite) ölçütleri Prevalans X 1000 Belli bir dönemdeki eski ve yeni olgular Aynı dönemde risk altındaki toplum 49
  • 50. Hastalık (morbidite) ölçütleri İnsidans Belli bir dönemde ortaya çıkan yeni olgular X 1000 Aynı dönemde risk altındaki toplum 50
  • 51. BAZI TEMEL İSTATİSTİKSEL KAVRAMLAR § Aritmetik ortalama (MEAN) BİR DAĞILIMIN § Tepe Noktası (MOD) MERKEZİ ÖLÇÜTLERİ § Ortanca değer (MEDİAN) § Varyans BİR DAĞILIMIN § Standart sapma YAYGINLIK § Standart hata ÖLÇÜTLERİ § Güven aralığı § Önemlilik ve p değeri (α hatası) 51
  • 52. DAĞILIMIN MERKEZİ ÖLÇÜTLERİ • Aritmetik Ortalama • Tepe Noktası (MOD):En sık rastlanılan değer • Ortanca Değer (MEDİAN): Gözlem sayısının tam ortasındaki değer 52
  • 53. STANDART SAPMA (SD; s) STANDART DEVİASYON • Ortalama + standart sapma ile sunulur • Dağılım normal dağılım (Gauss dağılımı = çan eğrisi) şeklindeyse yararlıdır • Biyolojik olayların çoğu normal dağılım şeklindedir 53
  • 54. Normal dağılım eğrisi (Çan eğrisi, Gauss eğrisi) %68 %95 -1,96 SD -1SD 1SD 1,96 SD Ortalama 54
  • 55. İSTATİSTİKSEL ÖNEMLİLİK (ANLAMLILIK) • İki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkinin gerçekten var olması ve tesadüfen gerçekleşmemesi demektir. • İstatistiksel önemlilik veya anlamlılık önemlilik testleriyle değerlendirilir. 55
  • 56. p DEĞERİ= önemlilik düzeyi • Hipotez ile test etme yönteminde sıfır hipotezi kabul veya red edilmesindeki sınır değer p değeridir. • Bu değere testin önemlilik düzeyi denir. 56
  • 57. PARAMETRİK NONPARAMETRİK Ölçümle elde edilen veriler için Sayımla elde edilen veriler için Boy, kilo, hemoglobin değeri vb Çocuk sayısı, aile planlaması yöntemi uygulayan kadın sayısı vb Sürekli veriler için Kesikli veriler için Veri sayısı 30’un üstünde olmalı 30’un altında olabilir Student t testi Ki kare testi Varyans analizi (Anova) Kruskall Wallis varyans analizi 57
  • 58. p değeri sınır düzeyi olarak: • 0,05 • 0,01 • 0,001 gibi değerler kullanılır. 58
  • 59. “p” değeri 0,05’ten küçüktür ????????????? • Gözlemimizi veya deneyimizi 100 kez tekrarlarsak, elde ettiğimiz farklı sonuçların sadece 5 tanesi tesadüfen meydana gelmiştir demektir. 59
  • 60. Araştırmamı yaptım. Peki şimdi ne yapacağım ?????
  • 62. Basim sekli ve kongre/sempozyumda sunulmasına • Tez: Lisans veakademik yayınlar: göre lisansustu çalisma • Bildiri: Kongre, sempozyum vb.de sözel veya poster olarak sunulan akademik çalışmalardır. Bu bildiriler bir yayin olarak basilabilir, internetten erisime acilabilir veya CD ile dagitilabilir – Sözel Bildiri: Dinleyiciye sözel olarak sunulan akademik çalişmadır.
  • 64. Yazılı Metin Nereye ve Nasıl Sunulur? • DOĞRU Dergi • Arşivine girerek yayımlanmış makalelere bakın • Yazarlara bilgi bölümünü dikkatli okuyun Genelde 3 hakem tarafından incelenir. -Kabul -Düzeltme
  • 65. Adresler Ör: Science Citation Index (SCI) dergiler Science Citation Index Expanded (SCI-EXP) dergiler http://www.sislietfaltip.org/
  • 67. IMRAD I Introduction (Giriş) ….. Hangi problem incelendi? M Methods (Gereç Yöntem)………... Nasıl incelendi? R A Resuts (Bulgular) ……………………. Neler bulundu? D And …
  • 68. MAKALENİN ANATOMİSİ • Başlık • Yazarlar • Özet • Giriş-Amaç • Araçlar / Yöntem • Bulgular • Tartışma / Sonuç • Teşekkür 68 •
  • 69. Başlık • Hangi klinik soru araştırılıyor? • Araştırmanın tipi tanımlanmış mı? 69
  • 70. BAŞLIK Geriatrik Yaş Grubundaki Hipertansif Kişilerde Antihipertansif A’nın Sistolik Kan Basıncına Etkisi; Randomize Çift Kör Plasebo Kontrollü Çalışma Hasta – Problem Girişim Karşılaştırma Sonuç 70
  • 71. Yazarlar Kemal S., Solmaz V., Deren A., Dayan F., Evren N. • Çalışmayı yapanların akademik unvanları ve çalıştıkları yerler • Çalışmadaki görev dağılımı 71
  • 72. Özet • Yapılandırılmış olmalı, • Giriş-Amaç • Araçlar (Denekler) - Yöntem • Bulgular • Sonuç-Tartışma-Öneriler • Makalenin içeriğini doğru, yeterli ve anlaşılır biçimde özetlemelidir 72
  • 73. Giriş / Amaç • Araştırılan problemin niteliği, kapsamı ve amacı açık olarak verilmelidir. (konuyu niçin seçtiniz? ve neden önemlidir? Hedefler?) • Kullanılan veya geliştirilen yöntem 73
  • 74. Araç / Yöntem (Gereç ve Yöntem) (Materyal ve Metod) Ø Çalışma düzeni Ø Klinik soruya yanıt verecek çalışma düzeni mevcut mu? Ø Çalışma evreni / denekler (dahil ve hariç etme kriterleri) Ø Yöntem / girişim (Konunun nasıl ele alındığı, ne tür araştırmalar yapıldığı, nasıl bilgi toplandığı, bu bilgilerin nasıl analiz edildiği vb.) Ø Gözlenen ölçüt / çıktı / sonuç (kullanılan birimler) 74 Ø
  • 75. ARAÇ / YÖNTEM MATERYAL METOD • Çalışma evreni, deneklerin özellikleri, – Çalışmanın ait olduğu zaman / dönem – Deneklerin çalışmaya alınma / dışlanma kriterleri 75
  • 76. ARAÇ / YÖNTEM • Kullanılan girişimler, • Çalışmanın süresi, • Çalışmanın sonlandırma kriterleri, • Hangi verilerin çalışma bulguları olarak değerlendirildiği, • Bulguların değerlendirilmesinde kullanılan istatistik yöntemler 76
  • 77. Materyal ve Yöntemler v Malzemenin Ø Teknik özellikleri, Ø Miktarları, Ø Kaynağı, Ø Hazırlama yöntemi Ø Başlıklar ve alt başlıklar (eş alt başlıklar şeklinde) Ø Tam ve hatasız ölçümler ve analiz v Yeni yöntem ise Detay v Eski yöntem ise Literatür
  • 78. Bulgular • Sunulan bulgular test edilen amaç ile ilişkili olmalı, • Birincil amaç dışında elde edilen bulguların analizlerine değinilmemeli, 78
  • 79. BULGULAR • Verilerin analizinde kullanılan yöntemler uygun olmalı, • Bulguların alt gruplara bölünerek analiz edilmemesine dikkat edilmeli, 79
  • 80. BULGULAR • Tablolar ve grafikler – Metin ile tablo/grafik arasında çelişki olup olmadığına – Tercihen metin içeriği ile tablo/grafik birbirinin tekrarı olmamasına, – Tablolarda sadece yüzdelerin değil, olgu sayısının da belirtilmesine (ör: %28, n=34) 80
  • 81. TABLOLAR VE GRAFİKLER – Kesin p-değerinin verilmiş olmasına, – Grafiklerin türünün kullanılan istatistik yöntemler ile uyumlu olmasına, – Grafik/Tablo’ya numara ve isim verilmiş olmasına dikkat edilmelidir. 81
  • 82. Analiz sonuçları tablo ve şekillerle gösterilebilir. • Eğer bir veya birkaç sonuç verisi sunulacaksa, metin içinde tarif edilir. • Daha fazla ise tablo ve grafiklerle verilmelidir.
  • 83. Tablo ve şekillere metin içersinde atıfta bulunulmalıdır. • Ör: “Acil Servise başvuran hastaların TA değerleri yüksek bulunmuştur (Tablo 1).”
  • 84. TARTIŞMA • Başlangıçta çalışmanın en çarpıcı bulgusu/ları vurgulanır. • Bu bulgular mevcut kaynaklar ışığında ele alınır. • Tartışma için en uygun kaynak tipi meta- analiz ve sistematik derlemelerdir. 84
  • 85. TARTIŞMA • Bu konuda Ø Dünyada yapılan bilimsel çalışmalar Ø Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar Ø Biz ne bulduk? Ø Bizim sonuçlarımız diğer çalışmalarla benzer/farklı çünkü …………………………
  • 86. TARTIŞMA • İyi bir tartışmada çalışmanın “kuvvetli” yönleri yanı sıra “zayıf” yönleri ele alınmalıdır. • Bulguların çalışma kapsamı dışındaki (karıştırıcı) faktörlerce etkilenmiş olup olmadığı belirtilmelidir. 86
  • 87. Uyum içinde veya zıt olan çalışmaları vurgulayın. • Çalışmanızın teorik olan yönleri yanında, olası pratik uygulamaları da tartışın
  • 88. SONUÇ • Bu çalışmadan ne sonuç çıkardık? (kısa bir özeti ve önemini belirtilebilir.) • Neler önerilebilir? (Konu ile ilgili gelecekte yapılabilecek çalışmalar) • 1-2 paragraf
  • 89. TEŞEKKÜR BÖLÜMÜ Teşekkür edilecek iki olası konu vardır: 1. Lab. veya başkasından alınan teknik yardım. 2. Dışarıdan alınan burs, proje desteği gibi maddi katkılar. Çalışmayı destekleyen kurum(lar) belirtilmiş mi? “Bu çalışmanın yürütülmesinde hiçbir ödenek kullanılmamıştır ve yazarların çalışmanın içeriği ile doğrudan ilgili bir çıkar çatışması yoktur.” 89
  • 90. Kaynaklar • Güncel, • Geçerli, • Ulaşılabilir, • Yerel olmalıdır. 90
  • 91. Kaynaklar Üç genel şekil bulunmaktadır: • İsim ve yıl sistemi (Harvard sistemi) Korkmaz M., Sever G. (2011) • Numaralandırma yok (Yazara ve okuyucuya kolaylık!) Alfabe sistemi • Numaralandırma var (Yazar ve okuyucu için zorluk!) (en sık kullanılan)
  • 93. POSTER NASIL YAPILIR?
  • 94. Hazırlama ……………. Power Point • Özellik …………………….* Görsel , * 1.5 m okuma • Şekil, tablo, grafiklerin uygun kullanılması, poster boyutlarına uygunluk, posterin görsel özellikleri, yazı boyutları, arka plan ve renkler önemlidir.
  • 97. SÖZLÜ SUNUMUN ÖZELLİKLERİ • Ortalama 10-15 dk süre • Makale çatısında • Çalışmanın ana hatları ve önemli tablo ve grafikler • Son 2-3 dk soru cevap • Sunum özellikleri, ses tonu, süreye uyum, etkili anlatım gibi özellikler önemlidir
  • 103. TÜM BİLGİLERİN ÖZÜNDE İYİ ARAŞTIRMA YATAR Gro Harlem Brundtland, WHO 103
  • 104. "İlim tercüme ile olmaz, tetkikle olur." M.Kemal Atatürk, 1932
  • 105. Kaynaklar • Aile Hekimliği 1. Aşama Kurs Eğitim Sunumları • Araştırma Etiği Sunumu, Prof. Dr. Mustafa Ergün, AKÜ - Eğitim Fakültesi • Aile Hekimliği Pratiğinde “Araştırma ve Konuları, Dr. Mehmet UNGAN, dr hakan yaman • Araştırma Nasıl Yapılır, Makale Nasıl Yazılır» Bostancı K., Yüksel M., TGKDC Dergisi 2005 • Prof. Dr. Nuri ORHAN, Bilimsel Makale Nasıl Yazılır • Robert A. DAY (2000) Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır? Çeviri :Gülay ALTAY, ISI Publication. • Hasan GÜRAK (2004) Bilimsel Araştırma - Hazırlama, Eleştiri ve Sunuş Yöntemleri. • TÜBİTAK, Bilimsel Dergilere Gönderilen Makalelerde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar, Tübitak Yayınlar ve Tanıtım Daire Başkanlığı