2. Sürekli (tonik) ya da
aralıklı (klonik)
istemsiz kas
kontraksiyonlarıdır.
Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in
pediatric emergency. Indian J Pediatr 2012; 79(4):510–517.
Konvülziyon

3. Nöbet;
Beyindeki aĢırı ve düzensiz nöronal
deĢarjlardan kaynaklanır.
nörolojik durumda değişiklik gelişme durumuna bağlıdır.
bilinçte ve
beynin hangi bölgesinden orjin aldığına
Nöbetin klinik görünümü;
Potts BL, Mandleco (2007). Pediatric nursing caring for children and their families.p.1053-1107

4. Insidans
 GeliĢmiĢ ülkelerde: 40-70/100.000
 GeliĢmekte olan ülkelerde: 60-124/100.000
Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in
pediatric emergency. Indian J Pediatr 2012; 79(4):510–517.

5. Insidans
 16 yaĢına kadar yaklaĢık %1 oranında çocuk, ateĢ
olmaksızın en az bir nöbet geçirmekte (grade B)
 Afebril nöbeti olan çocukların yaklaĢık %50’sinde
nöbet rekürrensi meydana gelmekte (grade B)
Baumer JH. Evidence based guideline for post-seizure management in children
presenting acutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278–280.

6. Ülkemizde yapılan bir çalışmada;
 Çocuk Acil Servisine,
 Akut nöbet (75) ve
 Nöbet benzeri olaylar (32) çocuk
 Retrospektif çalışmada Etyolojik nedenler incelendi;
 Epilepsi tanısı 28 çocuk (%37 )
 İlk afebril nöbet 9 çocuk (%12)
 Akut semptomatik nöbet tanısı 7 çocukta (%9.3)
 Acil serviste nöbet rekürrensi 15 çocukta (%20) gözlendi.
 Senkop %17 en sık karşılan non-epileptik fenomen olarak
belirlendi.
Saz U ve ark. Acute first seizures and seizure-like events in the pediatric emergency
unit. Ege Journal of Medicine / Ege Tıp Dergisi 2010; 49(3):193-196.

7. Nöbet geçiren bir
çocuğun acil
müdahalesinde
EKĠP
YAKLAġIMI
oldukça
önemlidir.
Nöbetle karşılaşan
hemşirenin, diğer
sağlık profesyonelleri
ile birlikte çok hızlı
bir şekilde nöbeti
tanımlaması ve uygun
girişimlerde
bulunması gerekir.
İşler A, ve ark. Modüler eğitim modeli ile epileptik nöbeti olan çocuğa yaklaşım. Turkiye Klinikleri J
Neur 2011; 6(2):39-46.

8. Pediatri kliniğinde çalıĢan hemĢire;
 Çocuğun nöbet tipine göre gerekli malzemelerin
hazırlığından ve her şiftte kontrolünden sorumludur.
Clore E.T. Seizure precautions for pediatric bedside nurses. Pediatric Nursing
2010;36(4):191-195.

11. Evet Hayır
Klinik semptomlar?
Solunum yetersizliğine
neden olmayan motor
semptomlar
(myoklonik hareketler)
Solunum
yetersiziğine
neden olmayan
minör motor
hareketler (sabit
bakıĢ, gözlerini
kırpma)
Hasta AED ilaçlarını
almadı mı?
Rutin güvenlik önlemlerini
sürdür (yatak kenarlıklarını
kaldır)
Rutin güvenlik önlemlerini
sürdür (yatak kenarlıklarını
kaldır)
Solunum yetersizliğine neden
olan semptomlar
(tonik-klonik hareketler)
Atonik nöbetler
*HemĢire gerekli malzemelerin
hazırlığından ve her Ģift değiĢiminde
kontrolünden sorumludur.
MALZEMELER*
Oksijen maskesi, balon maske,
Aspirasyon kateteri, Kardiyopulmoner
Monitör, Nabız oksimetre cihazı, Nöbet
yastıkları
Evet
Hayır
Nöbet öyküsü?
HASTA BAŞINDA NÖBETE YÖNELİK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
Kaynak: Clore E.T. Seizure precautions for pediatric bedside
nurses. Pediatric Nursing 2010;36(4):191-195.

12. Acil tedavi prensibidir.
Nöbetin erken kontrolünün sağlanması

13. Sadece nöbetin oluşturacağı
 nöronal hasarı değil,
 nöbetin tekrar ortaya çıkmasını da
engelleyebilmektedir
Nöbetin kontrol altına alınması
Nöbet geçiren çocuğa hızlı ve
etkin bir şekilde yaklaşılmalıdır

14. Bu yaklaşım 4 basamaktan oluşmaktadır:
4. Nöbet semiyolojisinin değerlendirilmesi
3. Nöbet nedeninin araĢtırılması
2. Nöbetin durdurulması
1. Acil Stabilizasyon (ABC)

15. NÖBETĠ OLAN ÇOCUĞA YAKLAġIM.docx

16. 1. ACİL STABİLİZASYON
1. AIRWAY
(Hava yolu açıklığını sağla)
2. BREATHING
(Solunumu değerlendir)
3.CIRCULATION
(Dolaşımı düzenle)

17. Baş
yan
çevrilir
Hava yolu
açıklığı
sağlanır
(airway
takılır)
Dişler
kilitlendiyse
açmaya
çalışılmamalıdır
Orofarenks
aspire edilir
%100
oksijen
verilir.
1. AIRWAY :
(Hava yolu açıklığını sağla)

18. Dişler kilitlendiyse;
 Hava yolu açıklığını sağlamak için nazofarengeal
kateter yerleĢtirilir ve sekresyonlar aspire edilir.
 Maske ile %100 oksijen verilir.
Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in pediatric
emergency. Indian J Pediatr 2012; 79(4):510–517.

19. 2. BREATHING
(Solunumu değerlendir)
Hasta
siyanoze
veya
solunumu
yetersiz ise
ambu ile
solunumu
sağlanır.
Elbiseleri
gevşetilir.
Gerekirse
entübasyon
için hazırlık
yapılır.

20. Yetersiz ventilasyon ya da yetersiz
oksijenizasyon bulguları varsa;
 yetersiz göğüs hareketleri
 oskultasyonda zayıf hava girişi
 takipne
 zayıf solunum eforu
 santral siyanoz ya da
 oksijen saturasyonu <%90) varsa
• balon maske ile solunum desteği sağlanır.
Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in pediatric emergency. Indian J Pediatr
2012; 79(4):510–517.

21. Endotrakeal Entübasyon Endikasyonları:
• Ciddi hipoksi (bradikardi, hipotansiyon, zayıf
perfüzyon)
• Balon maske ile yapılan solunum desteğinde
baĢarısızlık
• Çocukta intrakraniyal basınç artıĢı bulguları
• Refraktör status epileptikus (yeterli benzodiazepin
ve fentoin tedavisine rağmen nöbetin devam etmesi)
Sasidaran K ve ark. Management of acute seizure and status epilepticus in pediatric emergency. Indian J Pediatr
2012; 79(4):510–517.

22. 3.CIRCULATION
(Dolaşımı düzenle)
Damar yolu açılır
Tetkik amaçlı kan alınır
Intravenöz hidrasyon sağlanır

23. AteĢ varsa kontrol altına alınır.
Çocuk monitorize edilerek
yaĢam bulguları izlenir.
Nöbetin baĢlama zamanı,
süresi kayıt edilir.
3.CIRCULATION
(Dolaşımı düzenle)

24.  Afebril nöbetlerde eğer çocuk nöbet
geçirmeye devam ediyorsa ya da tamamen
uyanık olmadıysa parmak ucundan kan
glukoz ölçümü yapılmalı (grade D)
Baumer JH. Evidence based guideline for post-seizure management in children presenting
acutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278–280.

25.  İlk afebril nöbeti olan tüm çocukların nöbet
anında kan basıncı ölçülmelidir (Delphi
konsensus, yayımlanmış kanıt yok)
 İlk basit afebril nöbet sonrasında EEG’ye
gerek yok (grade B)
Baumer JH. Evidence based guideline for post-seizure management in children presenting
acutely to secondary care. Arch Dis Child 2004;89:278–280.

26. 2. NÖBETİN DURDURULMASI
5 yaş < 5 mg,
5 yaş >10 mg ya da
0.3-0.5 mg/kg rektal diazepam
uygulanır.
İşler A, ve ark. Modüler eğitim modeli ile epileptik nöbeti olan çocuğa yaklaşım.
Turkiye Klinikleri J Neur 2011; 6(2):39-46.

27. Uzamış nöbetlerin ve status epileptikusun yönetiminde bukkal
midazolamın nöbetleri kontrol alma (%70) ve nöbetlerin
tekrarlama (%8) oranları ile rektal diazepamdan daha etkin
olduğu belirtilmektedir. Uzamış nöbetlerin tedavisinde etkinliği
ve güvenirliği nedeniyle bukkal midazolamın ilk seçenek
olarak tercih edilmesi önerilmektedir.

28. 3.NÖBET NEDENİNİN ARAŞTIRILMASI

29. Yakın zamanda kafa travması?
 Ateşli bir hastalık?
 Herhangi bir toksik madde ile temas?
 İlaç kullanımı?
 Başka bir hastalığı var mı?
 Ailede nöbet öyküsü?
Çocuğun ilk
nöbeti ise

30.  Antiepileptik kullanıyor mu?
 Hangi dozda?
 En son ne zaman ilaç aldı?
 Fizik muayene ve
 Ayrıntılı nörolojik muayene yapılmalıdır.
Tekrarlayan nöbetleri
varsa

31. Fizik muayenede dikkat edilmesi gereken noktalar
 Kafa travmasını düşündüren bulgular
(saçlı deride hematom),
SSS enfeksiyonunu düşündüren bulgular (ense
sertliği, döküntü)
Elektrolit dengesizliğini düşündüren bulgular
(dehidratasyon)

32.  KİBAS bulguları (papil stazı, retinal hemoraji)
 Metabolik hastalık düşündüren bulgular
(hepatomegali, metabolik asidoz, saç rengi
değişiklikleri, anormal koku).
Fizik muayenede dikkat edilmesi gereken noktalar

33. Nöbeti olan çocuğa yaklaşımda, Semiyolojik Nöbet
Sınıflaması doğrultusunda hazırlanan modüler eğitim
programının, pediatri kliniklerinde çalışan sağlık
profesyonelleri (asistan hekim, hemşire ve EEG
teknisyeni) için oldukça etkili olduğu belirtilmektedir.

34. Nöbet geçiren çocuğa uygulanması gereken ilk giriĢimler
ÖNTEST SONTEST
İşler A, ve ark. Modüler eğitim modeli ile epileptik nöbeti olan çocuğa yaklaşım.
Turkiye Klinikleri J Neur 2011; 6(2):39-46.

35. 4. NÖBET SEMĠYOLOJĠSĠNĠN
DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

36. Semiyolojik Nöbet Sınıflaması
iktal nöbet semiyolojisine dayanmaktadır
• Nöbet, hasta ya da gözlemciler tarafından anlatılarak
• doğrudan video monitorizasyon kayıtları incelenerek
oluşturulmuştur.
• Hiçbir EEG bulgusu ya da test sonucu sınıflamayı
etkilememektedir !!!

37. 1. AURA
2. OTONOMĠK NÖBET
3. DĠALEPTĠK NÖBET
4. MOTOR NÖBET
5. ÖZEL NÖBETLER
SEMĠYOLOJĠK NÖBET SINIFLAMASI

39.  Gözlem,
 Video-EEG Monitorizasyon
 Anamnez çok önemlidir.
Nöbet Semiyolojisini
Belirlemede;

40. Nöbetin başlangıcı, bitişi
Sıklığı
Süresi
Nöbete eşlik eden diğer etmenler
Çocuğun psikomotor gelişim basamakları
Nöbetin karakteristik özellikleri
Uykuda ve uyanıklıkta gelişi
Semiyolojik çalıĢmada

43. Pediatri kliniğinde çalışan doktor ve hemşirelerin
nöbet ile ilgili yaşadıkları sorunlar;
 Doktorların %55’i,
 Hemşirelerin %90’ı nöbet tipini belirlemede ve
nöbeti tanımlamada sorunlar yaşadığını,
 Doktorların %30’u, hemşirelerin %5’i nöbet
semiyolojisini bilmediklerini ifade etmiştir.
Isler A, and et al. Semiologic seizure classification: The effectiveness of a modular education
program for health professionals in pediatrics. Epilepsy and Behavior 2008; 13(2): 387-390.

44. Modüler Eğitim Programı doğrultusunda hazırlanan SSC’nin, genel pediatri
kliniklerinde çalışan sağlık profesyonelleri tarafından nöbet tiplerinin doğru
tanımlanmasında oldukça etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

45. Isler A, Basbakkal Z, Serdaroglu G, Tosun A, Polat M, Gokben S, Tekgul, H. Semiologic seizure
classification: The effectiveness of a modular education program for health professionals in
pediatrics. Epilepsy and Behavior 2008; 13(2): 387-390.

46. Nöbet sonrası gözlem ve destek:
Çocuğa rahat, sakin ve güvenli bir ortam
sağlanır.
Uyku bilinç ve genel durumu izlenir.
Yaşam bulguları değerlendirilir
(mümkünse monitorizasyona devam edilir).

47. Nöbet Sonrası Gözlem ve Destek
İlaçlar uygun solüsyonlar ile hazırlanmalı
Örneğin IV fenitoin sadece normal saline
solüsyon ile sulandırılmalı ve asla glukoz
içeren solüsyonlar ile sulandırılmamalıdır.

48. Nöbet Sonrası Gözlem ve Destek
Uygulanan ilaçların yan etkileri izlenir, acil
durumlar için önlem alınır.
Örneğin hemşire IV fenitoin uygulamasının
çocukta hipotansiyon ve kardiyak aritmiye
neden olabileceğini bilmeli ve hastayı
izlemelidir.

49. Çocukta stres ve endişe yaratabilecek
durumlar azaltılır, güvende olduğu hissettirilir.
Yaşına uygun aktivitelere katılımı sağlanmalı
İşlem öncesi açıklama yapılmalı
Nöbet Sonrası Gözlem ve Destek

50. Ebeveyn Eğitimi
Hemşire atravmatik bakım ve aile merkezli
bakım çerçevesinde, ebeveynlerin yaşadıkları
anksiyete ve korkuyu etkili bir şekilde gidermeye
çalışmalı
Ebeveynler taburculuk sonrası çocuğun evde
bakımı ve oluşabilecek nöbet sırasında çocuğun
bakımı konusunda hazırlanmalıdır:

51. Ebeveyn Eğitimi
Güvenlik önlemi
Neleri gözlemleyecekleri
Devamlı kullanılacak ilaçlar (etkileri ve yan etkileri)
Nöbet öncesi, nöbet sırasında ve sonrasında
nasıl davranmaları gerektiği
Nöbet anında çocuğa rektal diazepam
uygulamasının nasıl yapılacağı
Bilgi gereksinimi olan konularda bilgi verilmelidir.

52. HemĢire Nöbeti Olan Çocuğun
HemĢirelik Bakım Planında;
Santral sinir sistemi disfonksiyonu ve nöbet tipine
sekonder motor kontrol yetersizliğine bağlı Yaralanma
Riski
Motor aktivite (tonik-klonik nöbet) ve bilinç düzeyinin
bozulması, hava yolu açıklığının sürdürülememesine
bağlı Aspirasyon ve Etkisiz Solunum Örüntüsü
Riski
Yaşamı tehdit eden bir hastalığa sahip olması ve nöbet
aktivitesi kısıtlılığına bağlı ailede Anksiyete/Korku gibi
hemşirelik tanılarına yer vermelidir.

53. TEġEKKÜR EDERĠM …
•ANTALYA