2. Մ.թ.ա. 30թ-ին Արտաշես թագաժառանգը
պարթևների օժանդակ զորքով մտավ
Հայաստան և բազմեց իր նախնիների
գահին: Արտաշեսը Ատրպատականը
միացրեց Հայաստանին:Արտաշես II-
ը(մ.թ.ա. 30-20թթ.) հրամայեց
Հայաստանում գտնվող բոլոր
հռոմեացիներին սրի քաշել` հագուրդ
տալով վրեժխնդրության զգացմունքին:
Արտաշես II –ն այնքան ամուր էր իրեն
զգում գահի վրա, որ պահանջեց Օգոստոս
կայսրից վերադարձնել Հռոմում պահվող
իր եղբայրներին:
3. Օգտվելով 10- ամյա խաղաղությունից նա
հզորացրեց երկիրը, դրամ հատեց, որի վրա
պատկերված էր Տիգրանյան թագը, որպես
Հայաստան երկրի խորհրդանիշ:
Ք.ա. 20 թ Հռոմեական զորքերով Հայաստան
բերվեց 14 տարի պատադության մեջ
պահված Արտավազդ II-ի որդին
Տիգրանը:Հռոմեացիները կարծում էին եթե
Տիգրան II-ը դառնա թագավոր կլինի
Հռոմեացիների կողմանակից:Անհայտ
պայմաններում սպանվում է Արտաշես II-ը և
գահ է բարցրանում Տիգրան III-ը
4. Տիգրան III-ը իշխեց Ք.ա. 20-8
թվականները:Տիգրան III-ը սկսեց գերադասել
Հայկական շահերը և թագավոր նշանակաեց իր
որդի Տիգրանին:Դա դուր չեկավ Հռոմեացիներին,
որոնք մտածում էին, որ իրենք պետք է թագավորներ
նշանակեին:Ք.ա. 8թ. Տիգրան III-ի մահից հետո
թագավորում են Տիգրան IV- ը և Էրատոն:Տիգրան
IV-ի մահից հետո Հռոմեացիները գահ
բարձրացրին Արտավազդ III-ին:Նա
պատանդության մեջ գտնվող Արտավազդ II-ի մյուս
որդին էր:Նա հռոմեասեր գործիչ էր (29 տարի
ապրել էր Հռոմում):Դրա համար էլ Հայերը Ք.ա.
2թ. Նրան գահնգեց արին և կրկին գահ
բարձրացրին Տիգրան IV-ին և նրա քույր
Էրատոյին:Հռոմը ստիվծա էր հաշվի նստել
Հայաստանի հետ :
5. Ք.հ. 1 թ.հյուսաիսային լեռնականների
դեմ մղված պատերազմում հայոց արքան
զոհվեց, իսկ թագուհի էրատոն
հրաժարվեց գահից:Այդպես անկում
ապրեց Արտաշեսյան արքայատոհմի
իշխանությունը:Սակայն Մեծ Հայքի
թագավորությունը պահպանվում էր:
Էրատո թագուհին 6-11թթ. Կրկին
գահաալեց, սակայն միանձնա ,ինչը
չփրկեց վիճակը:
