1. Anormal Servikal Smear’de Yönetim
Dr. M. Faruk Köse
Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum AD
LIV Hospital ULUS
LIV
the hospital for Leading International Vision
3. Servikal Sitoloji
Pap WHO CIN Bethesda
Class I Normal Normal
Class II Atipik İnf.
Benign veya ASC
ASC-US ve ASC-H
Class III
Displazi SIL
Hafif CIN 1 LGSIL
Orta CIN 2
HGSILClass IV Şiddetli
CIN 3
Class V CIS
4. Serviks Kanseri Gelişimi
İnvaziv kanser
2-3 yıl içinde
%60’ı geriler
3-4 yıl içinde %15’i ilerler
10 yıl içinde %12’i ilerler
Normal serviks
HPV enfeksiyonu
LGSIL (CIN1)
HGSIL (CIN2,3)
Wright TC Jr, N Engl J Med, 2003
HPV
Kofaktörler
Yüksek riskli HPV
(Tip 16, 18 vs)
5. Preinvaziv Lezyonlarda Kofaktörler
• Sigara içimi
• Immunsupresyon
• Diğer genital enfeksiyonlar
– Chlamydia
– HSV ?
– Bakterial vaginozis ?
• Steroid hormonlar, OK
• Yüksek Parite
• Genetik faktörler
8. HPV ve servikal kanser
Sigara içme ve AC kanseri
HBV ve KC kanseri Alkol ve oral kanser
ETS ve AC kanseri
Risk Faktörü Prevalansı
İlişkiOranı
Etken ve Kanser İlişkisi
9. Serviks CA (n=1918) Kontrol (n=1928)
HPV Subtipleri ve Taşıdıkları Riskler
Yüksek risk 16, 18, 45, 31, 33, 52, 58, 35, 59, 56, 51, 39, 68, 73, 82
Orta risk 26, 53, 66
Düşük risk 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81, CP6108
HPV DNA Pozitifliği
% 96.6 %
15.6
Muñoz N, N Engl J Med, 2003
11. ASCCP Guideline Data
• ALTS Group, Am J Ocstet Gynecol, 2003
• Lonky NM, Obstet Gynecol, 2003
• Pretorius RG, J Reprod Med, 2002
• Guyot A, BMC Infect Dis, 2003
• Dalla Palma P, Cytopathology, 2006
• Cox JT, Am J Ocstet Gynecol, 2003
• Guido R, J Low Genit Tract Dis, 2003
• Arbyn M, J Natl Cancer Inst, 2004
Wright TC, Am J Obstet Gynecol, 2007
12. ALTS (ASCUS-LGSIL Lesion Triage Study)
Çalışması
Herbst AL, Obstet Gynecol, 2001
1996-2001
yılları arası NCI
çalışması
Olgu sayısı
•3.488 ASCUS,
1.572 LGSIL
Randomizasyon
•Direkt kolposkopi
•Pap Test Tekrarı
•HPV Testi
İki yıl boyunca 6
ayda bir kontrol
13. ATHENA (Adressing THE Need for
Advanced HPV Diagnostics) Study
Olgu # 47.208
ASC-US
CIN 2+
• HPV 16/18 (+) %24.4
• HR-HPV (+) %14
• HR-HPV (-) %0.8
Stoler MH, Am J Clin Pathol 2011
14. Önceki Guideline’dan Önemli Değişiklikler
• Sitoloji negatif fakat endoservikal hücre yokerken tekrar
gerektirmez
• ECC’de CIN1 varlığı normal CIN1 gibi değerlendirilmelidir
• HPV negatif bile olsa sitoloji yetersiz değerlendirilmişse sitoloji
tekrarı gerekir
• HPV 16 ve/veya 18 pozitifliğinde sitoloji negatif olsa dahi
kolposkopi önerilir
• ASC-US için direkt koloskopi opsiyon değildir. Rutin tarama ve
cotesting aralıkları açılmıştır.
• ASC-US HPV negatif ise cotesting ile 5 yılda bir değil 3 yılda bir
izlenmelidir.
• 21-24 Yaş kadınların yönetimi ayrı değerlendirilmelidir.
• Prior guidelines not changed were retained
15. Yetersiz Sitoloji Yönetimi
HPV bilinmiyor veya
HPV negatif (≥30 Y) HPV pozitif (≥30 Y)
Sitoloji tekrarı
(@2-4 ay)
Kolposkopi
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
Anormal Negatif Yetersiz
Rutin tarama (HPV -/bilinmiyor) veya
Cotesting @ 1 Yıl (HPV +)
İkisi de kabul edilebilir
16. Sitoloji NILM Ancak EC/TZ Yok veya
Yetersiz Olgularda Yönetim
NILM (Negative for Intraepithelial Lesion or Malignancy)
EC/TZ (Endoservikal/Transformasyon zon komponent)
Yaş (21-29) Yaş ≥30
HPV testi
(Tercihan)
Rutin tarama
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
HPV negatif HPV bilinmiyor
HPV pozitif
Sitoloji tekrarı @ 3 Yıl
(Kabul edilebilir)
Sitoloji +HPV testi @ 1 Yıl veya
Genotipleme
17. Sitoloji Negatif HPV Pozitif ≥30 Yaş Kadınlarda Yönetim
Cotesting Tekrarı
@ 1 Y
(Kabul edilebilir)
HPV DNA Tipleme
@ 1 Y
(Kabul edilebilir)
Sitoloji negatif
ve
HPV negatif
≥ASC
ve
HPV pozitif
HPV 16 ve/veya 18 pozitif HPV 16 ve/veya 18 negatif
Cotesting tekrarı
@ 3 Yıl
Cotesting tekrarı
@ 1 Yıl
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
Kolposkopi
18. ASC-US Yönetimi
Negatif
Rutin Tarama
(Sitoloji @ 3 Yıl)
≥ASC HPV pozitif
(LGSIL Yönetimi)
HPV negatif
Cotesting Tekrarı
@ 3 Yıl
Kolposkopi
Lezyon Yok ve
Yetersiz Kolposkopi;
ECC
Cotesting Tekrarı
@ 1. Y
HPV Testing
(Tercihan)
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
*21-24 Yaş arası yönetim değişir
19. Sitoloji Tekrarı
Monsonego J, Gynécologie Obstétrique & Fertilité, 2004
Avantajları
Kolay kullanım
Yaygın kullanım
Dezavantajları
%30 oranında high grade CIN vakası
atlanabilir
Olguların %30’u izlemde kaybolabilir
20. HPV Testi
Monsonego J, Gynécologie Obstétrique & Fertilité, 2004; Crum CP, J Reprod Med, 2002
Avantajları NPV ≥%99
High grade CIN tespitinde sensitivite ≥%95
Kolposkopiye referasyonda %50 azalma
Kolposkopinin spesifitesinde artış
LBP ile kullanıldığında reflex testing yapılabilmesi
Dezavantajları Henüz yaygın olarak kullanılamıyor
21. ASC-US veya LGSIL 21-24 Yaş Yönetimi
Sitoloji Tekrarı
@ 1 Y
(Tercihan)
Reflex HPV Testing
(Sadece ASC-US için
kabul edilebilir)
HPV negatif
HPV pozitif
Kolposkopi
NILM, ASC-US
veya
LGSIL
ASC-H, AGC, HGSIL
Sitoloji tekrarı @ 1 Y
Sitoloji negatif x 2 ≥ASC
Rutin tarama
Rutin tarama
23. ASC-H ve HGSIL 21-24 Yaş Yönetimi
Kolposkopi
(Gör ve tedavi et
kabul edilemez)
CIN 2,3 Yok CIN 2,3
Sitoloji ve kolposkopi
ile gözlem*
@ 6 ay aralarla 2Y
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
Diagnostik
eksizyonel prosedür
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
*Yeterli kolposkopi ve ECC negatif ise
yapılabilir. Aksi takdirde diagnostik
eksizyonel prosedür endikedir.
İki negatif sitoloji
ve
HGSIL kolposkopik
bulgusu yok
HGSIL kolposkopik lezyon
veya
HGSIL persistansı (1 Y)
Biopsi
CIN 2,3
Diğer sonuçlar
Rutin
tarama
HGSIL persistansı
(2 Y ve CIN 2,3 gösterilememiş)
24. LGSIL
LGSIL
HPV testi negatif
LGSIL
HPV testi yok
LGSIL
HPV testi pozitif
Kolposkopi
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
Cotesting tekrarı
@ 1 Y
Cotesting negatif
ve
HPV negatif
≥ASC
veya
HPV pozitif
Cotesting tekrarı
@ 3 Y
CIN 2,3 Yok CIN 2,3
Non-pregnant ve Lezyon Yok ECC Yapılır
Yetersiz Kolposkopi ECC Yapılır
Yeterli Kolposkopi ve Lezyon Var ECC Uygundur
26. HGSIL Yönetimi
Kolposkopi
(ECC ile birlikte)
LEEP
(Gör ve tedavi et)
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
*Gebe ve 21-24 Yaş
kadınlarda yönetim ayrıdır.
CIN 2,3 Yok CIN 2,3
Veya
28. AGC Tanısında Başlangıç Değerlendirme
Atipik Endometrial Hücreler
Kolposkopi
Endometrial Örnekleme ve
ECC
Endometrial Patoloji YOK
Kolposkopi (ECC ile)
ve Endometrial Örnekleme*
(>35 Y veya endom. neoplazi şüphesi var)
Tüm Alt Gruplar
(Atipik Endometrial Hücreler hariç)
*Açıklanamayan vaginal kanama ve kronik anovulasyon
29. AGC Yönetimi
CIN2+ fakat
Glanduler Neoplazi YOK
İnvaziv Hastalık YOK
İlk Tanı
AGC (favor neoplasia)
veya AIS
İlk Tanı
AGC-NOS
CIN2+, AIS veya
Kanser YOK
Kolposkopi
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
Cotesting
(1. ve 2. Y)
Cotesting
(3 Y sonra)
≥ASCHer ikisi de negatif
*Cerrahi sınır negatif ve ECC
yapılmış olmalıdır
*Diagnostik
Eksizyonel Prosedür
32. Hemen Kolposkopi
Monsonego J, Gynécologie Obstétrique & Fertilité, 2004
Avantajları
High grade CIN tespitinde yüksek
sensitivite
Dezavantajları
%60’ın altında spesifisite
Alınan biopsilerin yaklaşık %50’si gereksiz
34. Gebelikte Kolposkopi
Aşağıdaki özellikler hariç kolposkopi
endikasyonları ve takip aynıdır
Hasta gebe kolposkopisinde deneyimli kolposkopiste refere edilmelidir
ECC yapılmaz
Tüm CIN’lerde tedavi gebelik sonuna ertelenmelidir
LGSIL ve ASC-US için kolskopi postpartum 6. haftaya ertelenebilir
CIN3 ve invaziv kanser şüphesinde kolposkopi ve servikal biopsi sınırlı kullanılmalıdır
Diagnostik sınırlı eksizyon sadece invazyon şüphesinde önerilir
Gebelikte brush sitoloji güvenlidir
35. Anormal Servikal Sitolojide Sonuç
• Kolposkopi en önemli bir köşe taşıdır
• HPV DNA testi
– Gerek taramada gerek takipte önemli yer tutmaktadır
– 30 Yaş altı grupta kesinlikle yapılmamalıdır
– Primer yönetimde ASC-US ve LGSIL dışında yeri yoktur
• Sitolojik tanıyla kesinlikle histerektomi
yapılmamalıdır
• Yakın ve uzun süreli takip şarttır
37. Cx Ca Yaşam Boyu Risk
• Kontrolsuz kadınlarda: 1/100
• LGSIL ve İzlemde kadınlarda: 1/500
• Tüm CIN’lerde (Tedavi Sonrası): 1/250
• 20 yıl boyunca tedavi edilmemiş
HGSIL’de: 1/3
• Tedavisiz HPV İnfeksiyonu: 5-10/100
40. CIN1 (ASC-US veya LGSIL Sitolojili,
HPV16/18(+) veya Persistan HPV)
Kolposkopi
Tedavisiz Takip
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
*<30 Y sitoloji, ≥30 Y cotesting
£Ablatif veya eksizyonel tedavi
CIN 2,3 Yok CIN 2,3 CIN 1
Cotesting @ 1Y
HPV (-) ve Sitoloji negatif
Yaşa uygun test tekrarı*
@ 3 Y
Sitoloji negatif +/- HPV (-)
En az 2 Y
persistans
≥ASC veya HPV (+)
Takip
veya
£ Tedavi
Rutin
tarama
41. CIN1 (ASC-H veya HGSIL Sitolojili)
Kolposkopi
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
HPV (-) ve Sitoloji (-)
Her iki cotesting
Yaşa uygun
test tekrarı*
@ 3 Y
Veya
≥ASC <HGSIL
veya HPV (+)
€ Cotesting
1. ve 2. Y
£ Diagnostik
eksizyonel prosedür
€Kolposkopi ve ECC (-)
£Gebe ve 21-24 Y arası hariç
*<30 Y sitoloji, ≥30 Y cotesting
HGSIl
(Herhangi bir
cotesting)
Sitoloji, Bx ve
kolposkopi gözden
geçirilmesi
Veya
42. CIN 1 (21-24 Yaş Kadınlarda)
ASC-US veya LGSIL
Kolposkopi
ASCCP Önerilerine
Göre Yönet
ASC-H veya HGSIL
Kolposkopi ve
sitoloji
@ 6. ve 12. ay
£ Diagnostik
eksizyonel prosedür
€Gebelik yok
Sitoloji, Bx ve
kolposkopi gözden
geçirilmesi
Sitoloji tekrarı
@ 12. ay
Yetersiz
kolposkopi
Sitoloji tekrarı
@ 12 ay
Negatif
≥ASC-H
veya
HGSIL
<ASC-H veya HGSIL
≥ASC
HGSIL
(Herhangi bir vizitte)
Sitoloji negatif
(Her iki vizitte)
Diğer sonuçlar Değişen sonuç
Rutin
tarama
Rutin
tarama
Yeterli kolposkopi
43. CIN1’de Tedavi
Lezyon >2 yıl persiste ediyor
Sitolojik değerlendirmede lezyon ilerliyor
• ASC-US ASC-H LGSIL HGSIL
Sitoloji ASC-US veya LGSIL
• Kolposkopi yetersiz ECC >CIN1
Sitoloji ASC-H veya HGSIL
• Kolposkopide lezyon yok, ancak biopsi CIN1, ECC (+)
Ferlay J, GLOBOCAN 2002; IARC Cancer Base 5, IARC Press, 2004; NCCN, Practice Guidelines in Oncology-v.1.2009
44. CIN 2,3 Yönetimi (Gebe ve 21-24 Yaş Hariç)
Kolposkopi ve
ECC
Yetersiz kolposkopi veya
Tekrarlayan CIN 2,3 veya
ECC CIN 2,3
Cotesting @ 12. ve 24. ay
2x Negatif sonuç
Cotesting tekrarı
@ 3 Y
Rutin
tarama
Yeterli kolposkopi
Eksizyonel veya
Ablatif tedavi
Diagnostik
eksizyonel prosedür
Herhangi bir test anormal
45. CIN 2,3 Yönetimi (21-24 Yaş)
Kolposkopi/Bx
Tedavi önerilir
Obzervasyon - Kolposkopi ve Sitoloji
(12 ay aralarla)
2x Sitoloji (-) ve
normal kolposkopi
Yeterli kolposkopide; tedavi veya obzervasyon kabul edilebilir.
CIN 2 tanısında tercihan obzervasyon,
CIN 3 veya yetersiz kolposkopide tedavi önerilir.
Ablatif veya eksizyonel tedavi
Kolposkopi kötüleşiyor veya
Yüksek dereceli sitoloji veya
1 Y boyunca persistan kolposkopi
Herhangibir test
anormal
Cotest @ 1Y
Her iki test negatif
Cotesting @ 3 Y
CIN 3veya
24 Ay pesiste eden CIN 2,3
46. CIN ve Microinvasive Ca Birlikteliği
Olgu # 346
Konbiopside histopatolojik uyumluluk
• CIN1 %30.8
• CIN2 %40.9
• CIN3 %66.3
Mikroinvaziv karsinom %2.9
Guerra B, Minerva Gynecol, 1994
49. Adölesanda CIN
Sitoloji ve
Kolposkopi
(6 Ayda bir)
LEEP
Kriyoerapi
CKC
Sitoloji ve
Kolposkopi ve ECC
(6 Ayda bir)
Yetersizkolposkopi
CIN3
CIN2-3 NOS
Negatif,
biopsi yapılmamış,
CIN1, CIN2
ECCveCxBx
50. Erişkinde CIN (ASC-US, LGSIL veya HPV
16-18 Pozitif)
LEEP, Kriyoterapi, CKC
HPV DNA Testi
(12. Ay) veya
Sitoloji
(6. Ay)
LEEP, Kriyoterapi, CKC, Total histerektomi
Negatif
Negatif
Pozitif
≥ASC
Rutin tarama
Kolposkopi
Sitoloji (12. Ay)
Yönetim
Yeterlikolposkopi
CIN3
CIN2
Negatif,
Bx Ø
CIN1
51. Erişkinde CIN (ASC-US, LGSIL veya HPV
16-18 Pozitif)
LEEP, CKC
HPV DNA Testi
(12. Ay) veya
Sitoloji
(6. Ay)
LEEP, CKC
Total histerektomi*
Negatif
PozitifNegatif
Pozitif
Negatif
Pozitif
Negatif
Pozitif
Negatif
≥ASC
*İnvazyon ekarte edildikten sonra
ECC
Yetersizkolposkopi
CIN3
CIN2
Negatif,
Bx Ø
CIN1
CIN1+
CIN1+
CIN1
CIN2+
52. Erişkinde CIN (ASC-H, HGSIL)
LEEP, Kriyoerapi, Laser,
CKC, Total histerektomi
N kolposkopi
Bx Ø
ECC
Negatif
CIN1+
Sitoloji ve
Kolposkopi ve
ECC (6 Ayda bir)
LEEP, CKC
Bx
LEEP
Sitoloji ve
Kolposkopi ve
ECC (6 Ayda bir)
LEEP, CKC
LEEP, Laser,
Kriyoerapi, CKC,
Yeterlikolposkopi
CIN3
CIN1
Lezyon
Görünmüyor
Lezyon
Görülüyor
Bx (-)
CIN2
53. Erişkinde CIN (ASC-H, HGSIL)
LEEP, CKC
Sitoloji ve
Kolposkopi ve
ECC (6 Ayda bir)
LEEP, CKC,
Total histerektomi
Bx
LEEP
Sitoloji ve
Kolposkopi ve
ECC (6 Ayda bir)
LEEP, CKC
LEEP, CKC
ECC (+)
ECC (-)
Yetersizkolposkopi
Lezyon
Görünmüyor
Lezyon
Görülüyor CIN3
CIN1
Bx (-)
CIN2
54. Takip
• CIN1 (Cerrahi sınır +) veya CIN 2,3 (Cerrahi sınır -)
– Sitoloji 6 ayda bir veya
– HPV DNA testi 12. ay
• CIN 2,3 (Cerrahi sınır +)
– Sitoloji+ECC 6 ayda bir veya
– Reeksizyon veya
– Total histerektomi
• Cerrahi sınır bilinmiyor (Kriyoterapi veya Lazer
yapılmış)
– Sitoloji 6 ayda bir veya
– HPV DNA testi 12. ay
55. Marjin (+) Olguların Yönetimi
• Refleks histerektomi
Fertilite istemi olmayan olgular
İnvaziv hastalık olasılığı stage ≤1A
• Re-eksizyon (1-3 ay içerisinde)
CIN2+; ektoservikal veya endoservikal marjinde (özellikle >50yaş)
Komplikasyon oranları primer girişimle aynı, fertilite ve gebeliğe
etkisi belirsiz
• Eksizyon kraterinin ablasyonu önerilmez
İnvaziv ca atlanabilir
Yararı?
Re-eksizyona göre, fertilite ve preterm doğum açısından üstünlük
belirsiz
Ghaem-Maghami S, Lancet, 2007; Siriaree S, Asian Pac J Cancer Prev, 2006; Kietpeerakool C, J Obstet Gynaecol Res, 2007
56. CIN 2-3’de Histerektomi
• Diğer jinekolojik nedenlerle operasyon
• Serviksin yapısı nedeniyle konizasyon imkanı
yok
• LEEP veya konizasyon sınırlarında
CIN (+) [Fertilite koruyucu tedavi
gerekmiyorsa]
• Kanser fobisi
Das N, Gynecol Oncol, 2005
57. CIN 2-3’de Histerektomi
CIN2+ nedeniyle
histerektomize 94 olgu
•VAIN2+ %7.8
•Vagen Ca %2.8
Schockaert S, Am J Obstet Gynecol, 2008
58. Diagnostik Eksizyonel Prosedür Sonucu
AIS
Histerektomi
En Uygun Tedavi
Margin (+) veya ECC (+) Margin (-)
Tekrar Değerlendirme*
@ 6 ay kabul edilebilir
Uzun Süreli
Takip
*Sitoloji, HPV Testing, Kolposkopi ve ECC
Konservatif Yaklaşım
Fertilite Koruyucu Yaklaşım
Tekrar Eksizyon
Önerilir
60. Sonuç
• CIN1 tedavisi histerektomi değildir
• Sitolojik tanıyla kesinlikle histerektomi
yapılmamalıdır
• HGSIL’de primer tedavi histerektomi değildir;
histerektomi ve lokal tedavinin tekrarlama şansı
eşittir
• Yakın ve uzun süreli takip şarttır
• Kolposkopi çok önemli bir köşe taşıdır
• HPV testing yapabilen merkezlerde takip daha
kolaydır