1. การทําเกษตร
อินทรีย

2. ทําไมตองทําเกษตร
อินทรีย

3. ปญหาการเกษตรของไทย
ปลูกพืชชนิดเดียวซ้ําๆกัน โดยไมปรับปรุงบํารุงดิน ความอุดมสมบูรณของดินลดลง
ใชสารเคมีกําจัดศัตรูพืชและปุยเคมีมากเกินไป พบสารเคมีตกคางในน้ําดื่ม น้ําใช
ตองใชปุยเคมีในปริมาณที่เพิ่มมากขึ้นทุกปจึงจะไดรับผลผลิตเทาเดิม
เกิดปญหาโรคและแมลงระบาดทําใหเกิดความยุงยากในการปองกันและกําจัด
สภาพแวดลอมถูกทําลายเสียหายจนยากที่จะเยียวยาใหกลับคืนมาดังเดิม

4. ผลที่เกิดขึ้นจากการใช
สารเคมี

5. พืช
(ผูผลิต)
เคมี
จุลินทรีย สัตว
(ผูยอยสลาย) (ผูบริโภค)

6. มีสารพิษตกคางในผลผลิตและเขาสูรางกาย
สะสมในรางกาย
โรคมะเร็ง โรคเรื้อรัง ตกคาง ไปยังเด็กแรกเกิด
เปนพิษเฉียบพลัน ตาย

7. สิ่งมีชีวิตอื่นๆที่ไมเปนศัตรูพืชถูกทําลาย
๑. แมงมุม
๒. กุง หอย ปู ปลา
๓. ตัวห้ํา ตัวเบียน
๔. ไสเดือนฝอย

8. ตองเสียเงินซื้อสินคาจากตางประเทศ
๑. เครื่องจักรกล
๒. ปุยเคมี
๓. สารเคมีปองกันกําจัดศัตรูพืช

9. เกษตรอินทรีย คือ
ไมใชสารเคมีสังเคราะหในการกําจัดศัตรูพืช
ไมใชพันธุพืช
สัตวที่เกิดจาก
ไมใชปุยเคมี การตัดตอพันธุกรรม
มีการจดบันทึกขอมูล ใชการปรับปรุงบํารุงดิน ไมมีการใชสารเคมี
การปฏิบัติ สังเคราะหทุกขั้นตอน
ดวยอินทรียวัตถุ
การผลิต

10. มีการจดบันทึกขอมูลการปฏิบัติ
• ไถ : วันที่ ....เดือน...พ.ศ.
• พรวน : วันที่ ... เดือน... พ.ศ.
• ใสปุยอินทรียรองพื้นกนหลุม
• วันที่.. เดือน..พ.ศ...
• จํานวน..กิโลกรัมตอไร
• ปลูก : วันที่ ... เดือน..พ.ศ.

11. เริ่มไดเมื่อไหร
เกษตรอินทรียเริ่มไดตั้งแตวันนี้
ระยะเวลาในการปรับเปลี่ยนเพื่อให
ไดรับการตรวจสอบรับรอง
ไร – นา – สวน
ไดรับการรับรองผลผลิตเกษตรอินทรีย

12. จะทําอยางไร
ตองรูวาจะปลูกพืชชนิดใด
ตองรูวาจะขายที่ไหน
ตองรูวาจะไดรายไดเทาไร

13. การปลูกพืชหลากหลายชนิด
๑. การปลูกพืชสลับแถวเวนแถว
๒. การปลูกพืชแบบหลายแถวสลับกัน
๓. การจัดการระบบปลูกพืชเพื่อใหรากอยู
รวมกันอยางเหมาะสม
๔. การปลูกพืชลมลุกหลายชนิดปนกันไป

14. ปุยอินทรีย
เปนปุยที่ไดจากการสลายตัวของ
สิ่งมีชีวิตตางๆ เชน มูลสัตว ซากพืช
ซากสัตว ฟางขาว แกลบ เศษพืช ฯลฯ

15. ชนิดของปุยอินทรีย
ปุยหมัก
ปุยคอก ปุยอินทรีย ปุยพืชสด
ปุยอินทรียน้ํา

16. ประโยชนของปุยอินทรีย
เปนแหลงของธาตุอาหารพืช
ชวยใหจุลินทรียในดินทํางานไดดี
ปรับปรุงโครงสรางของดิน
ชวยปรับคาความเปนกรดของดิน
ชวยลดการชะลางพังทลายของดิน
ชวยลดความเค็มของดินและความเปนพิษของสารบางชนิด
วิสาหกิจชุมชนเปนอะไรคลายเกษตรผสมผสานหรือวนเกษตร

17. ปุยหมัก คือ ปุยที่ไดจากการหมักเศษพืช มูลสัตว เศษเหลือทิ้ง
ตางๆจนสลายดีแลวจึงนําไปใช ทําไดหลายวิธี
1. ใชเศษพืชเพียงอยางเดียว
2. ใชเศษพืชผสมมูลสัตว ในอัตราเศษพืช 100 สวน
มูลสัตว 10 สวน กองสลับกันเปนชั้นๆ

18. ใชเศษพืชเพียงอยางเดียว
1 – 1.5 เมตร
เศษพืช
2 – 3 เมตร

19. ใชเศษพืชผสมมูลสัตว
มูลสัตว เศษพืช
1 – 1.5 เมตร
2 – 3 เมตร

20. การปฏิบัติดูแลกองปุยหมัก
๑. รดน้ําเพื่อใหความชุมชื้น
๒. กลับกองปุยเดือนละ 1 ครั้ง (ประมาณ 4 เดือนเศษ
พืชจะยอยสลายหมด
๓. ใชวัสดุเชน ทางมะพราว ฟางขาว หรือ ดินคลุมกอง
ปุยเพื่อรักษาความชื้น

21. อัตราการใชปุยหมักสําหรับพืชชนิดตางๆ
พื้นที่ ปริมาณปุยหมัก วิธีการใสปุยหมัก
หวานทั่วพื้นที่แลวไถ
ขาว 2 - 4 ตันตอไร กลบกอนปลูก
ใสเปนแถวตาม
พืชไร 2 - 4 ตันตอไร
แนวปลูกพืช
-แปลงเพาะกลา 2 – 4 กก. ตอ - ใสปุยคลุกเคลากับดินใน
กก.
พืชผัก ตารางเมตร
-แปลงขนาดใหญ 4 – 6 ตัน
แปลงเพาะกลา
- หวานใหทั่วแปลงปลูก แลว
ตอไร ไถกลบ

22. อัตราการใชปุยหมักสําหรับพืชชนิดตางๆ
พื้นที่ ปริมาณปุยหมัก วิธีการใสปุยหมัก
-ตนขนาดใหญ 25 - 50 -เตรียมปลุกคลุกเคลากับ
ไมผล กิโลกรัมตอหลุม ดินใสดานลางหลุม
ไมยืนตน - ตนขนาดเล็ก 15 – 20 - พืชเจริญแลวขุดรองรอบ
กิโลกรัมตอหลุม ตนตามแนวทรงพุม
- ไมตัดดอก 1 – 3 ตันตอไร -หวานใหทั่วแลวกลบกอปลูก
- ไมดอกยืนตน 5 – 10 กก.
กก. - ใสปุยคลุกเคลากับดินรอง
ไมดอก ตอหลุม กนหลุมปลูก
ไมประดับ - ไมประดับ 1 กก.ตอดิน
เหนียว 4 กก. หรือ 1 กก.ตอ
- ใสปุยหมักผสมคลุกเคลาให
เขากับดิน
ดินทราย 2 กก.

23. ปุยพืชสด คือ ปุยที่ไดจากการนําพืช เชน ถั่วตางๆ โสน
ปอเทือง มาทําเปนปุย
โดยการปลูกพืชชนิดนั้นจนถึงระยะเริ่มออกดอก
จึงไถกลบลงดิน

24. ประโยชนของปุยพืชสด
เพิ่มอินทรียวัตถุใหแกดิน ชวยในการอนุรักษดินและน้ํา
เพิ่มธาตุอาหารไนโตรเจน ชวยปรับปรุงโครงสรางทาง
ใหแกดิน กายภาพดิน
รักษาปริมาณธาตุอาหารพืช ชวยในการปองกันกําจัดวัชพืช
ใหดิน
ชวยลดตนทุนในการใชปุยเคมี
สามารถที่จะดึงเอาธาตุอาหาร
พืชที่อยูในดินซึ่งพืชชนิดอื่นๆที่ ชวยเพิ่มผลผลิตพืชหลัก
ระบบรากสั้นเขาไมถึงขึ้นมาใชใน
ดินชั้นบนได

25. ปุยอินทรียน้ํา คือ ปุยอินทรียในรูปของเหลว ไดจากการ
ยอยสลายวัสดุเหลือใชจากพืช หรือ สัตวที่สด
วิธีการทําปุยอินทรียน้ําจากพืช
1 พืช + กากน้ําตาล + น้ํา อัตรา 4 : 1 : 1
2 ใสลงในถังคลุกใหเขากัน
3 ปดฝา(ไมตองสนิท)เก็บไวในที่รม

26. วิธีการทําปุยอินทรียน้ําจากสัตว
1 เศษปลา(หรือหอยเชอรร) + เศษพืช + กากน้ําตาล + น้ํา
ี่
อัตรา 3 : 1 : 1 : 1
2 ใสลงในถังคลุกใหเขากัน
3 ปดฝา(ไมตองสนิท)เก็บไวในที่รม
4 คนหรือกวนทุกๆ 7 วัน

27. หลักการพิจารณาปุยเบื้องตน
กลิ่นแอลกอฮอลจะลดลง
มีกลิ่นเปรี้ยวเพิ่มขึ้น เนื่องจากเกิดกรดอินทรียเพิ่มขึ้น
ริเริ่ม สรางสรรค โดยชุมชนทําใหเกิดนวัตกรรม
ไมปรากฏฟองกาซ หรือมีนอยมาก
ไดสารละลาย หรือของเหลวใสไมขุน

28. การจัดการแมลง
ศัตรูพืช
และ
โรคพืช

29. วิธีการปองกันการระบาดของศัตรูพืช
เลือกใชพันธุที่ตานทานตอโรคและแมลง
ใชเมล็ดและทอนพันธุที่ปราศจากศัตรูพืช
ใชปุยอินทรียปรับปรุงบํารุงดิน
บํารุงรักษาใหพืชแข็งแรง
ไมทําลายแมลงที่เปนประโยชนในไร นา สวน
การจัดการใหน้ําที่ดีและเหมาะสม
หมั่นสํารวจโรค แมลงศัตรูพืชในแปลงอยางสม่ําเสมอ

30. อนุรักษผึ้ง แมลงที่เปนประโยชน
แมงมุม
กินหนอน ชนิดตาง ๆ เพลี้ยออน เพลี้ย
กระโดด เพลี้ยจั๊กจั่น
แมงมุม 1 ตัว กินเพลี้ยกระโดดได 14 ตัว/วัน ไสเดือนฝอย ใชกําจัดหนอนผีเสื้อ
หลายชนิด และตัวออนดวงหมัดผัก

31. แมลงหางหนีบ
Earwig
ประโยชน เปนแมลงห้ําที่ทําลายไขและหนอนขนาดเล็ก
เสาะหาเหยื่อไดดี ทําลายเหยื่อโดยใชแพนหาง
หนีบเหยื่อกิน
อัตราการปลอย ปลอยแมลงหางหนีบไดทุกวัย ในอัตรา 100 ตัว/ไร

32. เชื้อราไตรโคเคอรมา
ประโยชน
เปนเชื้อจุลินทรียที่เปนศัตรูตอเชื้อรา
สาเหตุโรครากเนา โคนเนา ของพืช Trichoderma
harzianum
อัตราสวนผสม เชื้อราไตรโคเคอรมา : รํา : ปุยหมักหรือปุยคอก 1 :10
:40
การนําไปใช • รองกนหลุม 50-100 กรัม (1 กํามือ)
• โรยหรือหวานแปลงพืช แปลงกลา 100 กรัม / ตร.ม.
• ไมผล 3 - 5 กก. / ตน

33. ควบคุมโดยวิธีกล
๑. จับทําลาย
๒. ตัดแตงกิ่งเปนโรคนําไปเผา
๓. เผา
๔. ฝง

34. สะเดา
Azadirachta indica var.siamensis
ประโยชน ควบคุมหนอนใยผัก หนอนกระทู เพลี้ยออน อยางไดผลดี
การนําไปใช
• เมล็ดสะเดาบด 1 กก. แชน้ํา 20 ลิตร นาน 1 คืน ผสมสารจับใบ
• ใบสะเดาแก + ขา + ตะไครหอม อยางละ 1 กก. แชน้ํา 20 ลิตร
นาน 1 คืน ผสมสารจับใบ

35. วิธีการควบคุมวัชพืช
* กําหนดวันปลูกที่เหมาะสม
* การไถพรวน
* ใชเมล็ดพันธุพืชที่ไมมีการปะปนของเมล็ดวัชพืช
* ใชวัสดุ เชน ฟาง คลุมดิน
* การปลูกพืชหมุนเวียน

36. การเลี้ยงสัตวควบคูไปกับการปลูกพืช
๑. สรางปุยไดเอง
๒.ใชเศษเหลือของพืชและอาหารของคนใหเปน
อาหารสัตว
๓. ได ไข และ เนื้อสัตวเปนอาหารและรายได
ของครอบครัว