1. X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA.
CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
Joseba Barroeta Urquiza
Director Gerente.
Empresa Pública de Emergencias Sanitarias
17 de abril. Madrid
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
2. LO QUE SE ESTÁ ESCUCHANDO…
CAMBIO RADICAL DEL SISTEMA SANITARIO
La deuda sanitaria Es necesario un pacto
El sistema actual
suma 20.000 con las autonomías y
es inviable
millones los partidos
económicamente
Cataluña lanza la
Se rechaza en principio
Se mantendrá el necesidad del copago
un método basado en
Modelo Público en consultas y urgencias
el COPAGO
Racionalización del gasto Potenciación de las Se unificarán las
Farmaceútico: pago Centrales de compras prestaciones sanitarias
progresivo
Centralización de servicios
Se tomarán medidas Anular duplicidad
sobre el turismo
sanitario
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
3. X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
4. INSOSTENIBILIDAD DEL MODELO TRADICIONAL
Los sistemas sanitarios en general y las organizaciones sanitarias
como los hospitales, en particular, se ven sometidos a un conjunto
de presiones que desafían su sostenibilidad:
PRESIONES PARA EL CAMBIO
DESDE EL LADO DE LA OFERTA PRESIONES PARA EL CAMBIO
SOCIAL Y ECONÓMICO DEL ENTORNO
- Tecnología y - Presiones financieras
conocimiento clínico - Internacionalización de los
- Personal
CENTROS sistemas sanitarios
- Mercado global para la
SANITARIOS investigación y desarrollo
- Globalización
PRESIONES PARA EL CAMBIO
- Revolución científico-técnica
DESDE EL LADO DE LA DEMANDA
- Revisión del estado de bienestar
- Demográficos
- Patrones de enfermedad
- Expectativas sociales
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
5. SISTEMAS SANITARIOS
El modelo actual de los sistemas sanitarios se asemeja a un iceberg, el cual
si no evoluciona no es sostenible, como demuestran los datos que se
presentan a continuación:
Foco de Actuación
Modelo de Atención Actual
• Modelo de atención que se focaliza en la curación
de enfermos agudos
• Modelo en el que el paciente aparece y desaparece
de la pantalla del radar
• Modelo en el que el paciente es tratado en 7
minutos, donde los pacientes se les da una media de
20 segundos para que cuenten lo que les pasa antes
de ser interrumpidos y en el que se tiene que:
• Completar formularios
• Evaluar el Historial Médico Agudos
• Revisar pruebas diagnósticas (laboratorios, RX,…)
• Revisar y modificar Planes de Cuidados Crónicos
• Dar de alta al paciente
•… Enfermos Silentes
Factores de Riesgo
Saludables
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
6. Entidades como la de Kaiser Permanente, ya han apostado claramente hacia un
modelo en el que se potencia el autocuidado y la gestión de enfermedades en los
casos de más riesgo y complejos …
Modelo de Kaiser Permanente
Nivel 3
Alta Complejidad
e
Gestión de
d
Optimización de recursos disponibles para la
do e l ad
Casos o
ida s d ilid
Cuidados mejora de la salud y coordinación de los
s a
/cu bro sab
Intensivos cuidados
i ón m on
nc mie sp
C
Nivel 2
ate los s re
ui
Gestión de
da
Alto Riesgo
e
Enfermedades o
d
o s ón
Provisión de servicios para la mejora
os
t o d n ci
Cuidados de las capacidades de autocuidado
Pr
e
Asistidos
ev
en base a protocolos y guías
of
pr
Au
e
clínicas
si
La
toc
on
Nivel 1
ui
al
da
es
Soporte de 70-80% de la Población
Autocuidados. do Crónica.
Cuidados s Servicios de Cribaje,
Rutinarios Educación y soporte al
cuidado. Uso intensivo
de TIC
El reto: La sostenibilidad en la gestión de los servicios
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
7. PRIMERAS INICIATIVAS
Servicios de información Servicios de gestión Servicios sanitarios y sociales
● NHS Direct
● Canadian Health
Network
● Health Finder
● Health Direct
● Kaiser Permanente
● HealthDialog
● Medgate
● Sanitas + HealthDialog
● Sanitat Respon
● Centro de Servicios
Sanitarios Multicanal
● Salud Responde
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
8. SERVICIOS SALUD RESPONDE
CITA HOSPITAL 228.861 gestiones
CONSUMO RESPONDE 9.656 gestiones
TRADUCCIÓN LINGÜÍSTICA 26.230 traducciones
GRIPE A 79.055 gestiones informativas y asistenciales
RECORDATORIO VPH 3.066 recordatorios
QUITLINE TABÁQUICA
5.995 usuarios inscritos
SALUD ANDALUCIA 24 HORAS 506.428 gestiones
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
9. ACTIVIDAD SALUD RESPONDE 2011
SER V ICI O N º D E SO LI CIT U D ES
Cit a p r e v ia 1 4 .9 3 4 .6 2 5
In t ers@as (cit a p r e v ia a t r a v és d e in t er n e t ) 1 0 .4 8 4 .0 9 0
Cit a Ho sp it al 1 7 0 .9 6 6
Co n su m o Resp on d e 9 .6 5 6
Se r v icio An d alu cía 2 4 h o r a s 1 3 2 .2 7 8
Se r v icio d e In for m ació n v ía SM S
Nu e v as a lt a s 440
Pa cien t e s in scr it os 1 2 .2 2 9
Me n sajes e n v ia d os 1 1 8 .1 7 2
Se r v icio d e Tr ad u cción Lin g ü íst ica (46 idiomas) 1 0 .6 9 0
Se g u im ien t o Alt a s Ho sp it alar ias
Pa cien t e s 1 2 .7 3 4
Lla m a d a s 1 8 .4 2 2
Pr o g r am a Ola d e calor
Pa cien t e s 6 .1 5 5
Lla m a d a s 9 .7 6 6
Volu n t a d Vit a l An t icip a d a
Con su lt as d e r eg ist r o 695
Solicit u d es d e cit a 3 .5 5 7
Lib r e e le cción d e h o sp it al
Cam b io s d e h osp it a l 1 .9 9 6
Cam b io s p a r t o 941
Solicit u d es d e in fo r m a ció n 5 .3 1 5
Se g u n d a Op in ió n M é d ica 411
En fe rm e r ía Co m u n it ar ia de En la ce 2 .5 2 5
Se r v icio d e in form a ció n d e l t a ba co 4 .5 4 3
Se r v icio s d e In f o r m a ció n sa n it a r ia
In fo rm a ció n SSPA 2 8 1 .2 1 2
Ta rje t a San it a ria 3 0 .5 8 2
Pr o g r a m a Salud Bu co de nt al 4 .8 5 0
Plan d e Ap o y o a la fam ilia 290
X Jornada Ga r an t ía d e p lazo 304 SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
10. COMPARTEN…
Reducción costes
como alternativa
al canal
Mejorar presencial
24 horas
365 días accesibilidad
Seguimiento
pacientes
Multicanal
Web/Teléfono
Comparten
Mayor capacidad
de respuesta
ante situaciones
especiales
Eliminación
de barreras Consejos
idiomáticas Alta satisfacción
sanitarios Profesionales de pacientes
individualizados de
enfermería
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
11. SISTEMAS DE SALUD EUROPEOS Y GOBERNANZA DE LOS HOSPITALES
Dos líneas de integración como reto:
Estrategias y políticas Gestión operativa de
nacionales de salud los hospitales
Resultados asistenciales,
Valores de investigación y financieros
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
12. WHO – EUROPE - 2011
Estudio comparativo:
República Checa – Inglaterra – Estonia – Israel – Holanda
– Noruega – Portugal – España
Hospitales públicos europeos se han transformado en instituciones operativas
cuasi – independientes:
Autonomía
EMPRESAS PÚBLICAS
Corporativización
Reino Unido: “self-governing trust” y “foundation trust”
Estonia: “joint-stock companies” y “foundations”.
República Checa: “limited liability companies” y “joint-stock companies”
Suecia: “public-stock corporations”
Noruega: “state enterprises”
Portugal: “public enterprise entity hospitals”
España: “public healthcare companies” (Empresa Pública Sanitaria), “public
healthcare foundations” (Fundación Pública Sanitaria), “consortia” (Consorcio),
“foundations” (Fundaciones) and “administrative concessions” (Concesión Administrativa)
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
13. TIPOS DE HOSPITALES SEGÚN MODELOS DE GESTIÓN
Hospitales públicos normales * Hospitales públicos semi-autónomos
- Gestión política directa. - Colaboración público-privada.
- Países con sistemas basados en - Diferentes grados de autogestión.
financiación por impuestos (Finlandia, - Países con sistemas basados en
Suecia,Irlanda,Macedonia) y en seguros financiación por impuestos (Noruega,
socio-sanitarios (Francia, Alemania, Suiza) Estonia, Inglaterra, España (Andalucía -
Baleares - Madrid - Cataluña) Portugal,
Italia, Israel y República Checa)
* Hospitales privados sin ánimo de lucro Hospitales privados
- Países con sistemas basados en - Países con sistemas basados en
seguros socio-sanitarios (Holanda, seguros socio-sanitarios (Francia, Alemania,
Alemania, Suiza) y en sistemas financiados Suiza) y en sistemas financiados
por impuestos (Inglaterra, Suecia) por impuestos (Dinamarca, Noruega)
*Las reformas detectadas en Europa actúan principalmente en estos Fuente: OMS, 2011. Governing Public Hospital
dos tipos de hospitales
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
14. TIPOS DE REFORMAS EN LA GOBERNANZA
DE LOS HOSPITALES PÚBLICOS
Según grado de autonomía de gestión a nivel institucional
3 Tipos de Grado de Grado de Grado de Status de los
Reformas de la apoyo resistencia cambio empleados
gobernanza político sindical estructural
Autonomía
restringida DÉBIL FUERTE MENOR ASALARIADOS
Autonomía
MIXTO DÉBIL SUSTANCIAL ASALARIADOS/
considerable
INCENTIVOS
Autonomía No es un Contratos
FUERTE SISTÉMICO
máxima factor a limitados en el
considerar tiempo
Fuente: OMS, 2011. Governing Public Hospital
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
15. CONTINUUM DE LAS ESTRATEGIAS PARA LA
GOBERNANZA HOSPITALARIA
Fuente: OMS, 2011. Governing Public Hospital
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
16. ANÁLISIS COMPARATIVO DE SISTEMAS DE SALUD
Health Sistems in Transition
REINO UNIDO (NHS)
1948. Servicio financiado para residentes ordinarios.
El Departamento de Salud establece las políticas socio-sanitarias
Opera a través de 10 Autoridades Estratégicas de Salud
151 organizaciones de atención primaria a nivel local (Trusts – fideicomisos)
Parte de los cuidados se financian de forma privada, por seguros privados o pagos
directos al NHS
Características: Financiación basada en impuestos
Provisión de servicios predominantemente pública
Separación entre compra y provisión de servicios.
Pago por resultados
Gestión más autónoma de los hospitales
REFORMAS Expansión de la utilización de prestaciones del sector privado
Libre elección de hospital
Contratos con médicos generales, consultores y servicios dentales
Comisión para la calidad de cuidados
X Jornada Nice (National Institute for Health and Clinical Excellence)
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
17. ANÁLISIS COMPARATIVO DE SISTEMAS DE SALUD
Health Sistems in Transition
SISTEMA DE SALUD FRANCÉS
Mix de prestaciones de servicios públicos, privados y aseguradoras
Financiación del servicio público por contribución de trabajadores y empresarios e
impuestos directos
Seguros privados complementarios. Primaria fundamentalmente privado.
Descentralización
Aumentar la equidad de acceso a los cuidados
REFORMAS Atender la creciente demanda de cuidados
Desarrollo de pago por actividad: hospitales y médicos generales
Desarrollo de guías de práctica clínica/recorte de prestaciones
Incremento del papel de los seguros privados
Criterios económicos en la evaluación de tecnologías sanitarias
Ofrecer cobertura pública de cuidados de larga duración
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
18. ANÁLISIS COMPARATIVO DE SISTEMAS DE SALUD
Health Sistems in Transition
SISTEMA DE SALUD HOLANDÉS
2006 profunda reforma del SNS.
Esquema de seguro obligatorio: las aseguradoras compiten por los afiliados
Las aseguradoras negocian precio, volumen y calidad de los servicios con proveedores
El gobierno regula, se delega la gestión a las aseguradoras y proveedores
Múltiples soluciones de cuidados: gestión por autoridades locales
Introducción de las Agencias Sanitarias supervisoras
Privatización de los antiguos fondos de enfermedad
REFORMAS Introducción de mecanismos de mercado
Regulación del acceso al sistema: médicos de A.P.
Prioridad de la Atención Primaria
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES
19. A MODO DE CONCLUSIONES
“Fusionando lo público y lo privado”
Hospitales públicos Más enfoque empresarial. Gestión del rendimiento
con herramientas del Direcciones más Interno.
sector privado eficientes Colaboración Público-privado
Descentralización de la Preservar solidaridad Rinden mejor los nuevos
gestión en las unidades para la próxima modelos: ¿clínicamente?
clínicas y profesionales generación ¿financieramente?
¿Está en riesgo la Tendencia a pequeños Rediseñar modelo de
cooperación? hospitales y ampliación gobernanza en los
de servicios comunitarios hospitales
“¿Sobrevivirán los nuevos modelos en el duro futuro financiero?”
X Jornada
SISTEMA DE SALUD EN EUROPA. CARACTERÍSTICAS E INNOVACIONES