3. A calor é a enerxía
cinética dos átomos e
moléculas que
compoñen a materia.
Prodúcea o
movemento dos
átomos.
Canto máis quente
está un corpo máis
rápido se moven as
súas partículas.
4. Ao moverse as moléculas chocan unhas con outras e
contra as paredes do recipiente que as contén. Estes
choques considéranse perfectamente elásticos e polo
tanto sen perda de enerxía.
A cada partícula correspóndelle unha enerxía cinética
segundo a temperatura. Se a temperatura aumenta
tamén aumenta a enerxía de cada partícula e polo tanto
a enerxía total almacenada en forma de calor.
5. Antigamente creíase que a calor era
unha ”substancia”, un fluído
invisible ao que chamaron calórico,
que pasaba duns corpos a outros.
Pero esta teoría non explicaba
algúns fenómenos como a da calor
producida polo rozamento.
A mediados do século XIX Mayer,
teóricamente, e Joule,
experimentalmente, determinaron a
conversión de calor en
traballo considerando a calor
como unha forma de
manifestarse a enerxía dos
corpos.
máquina de Joule
6. Leis da termodinámica
1ª Lei. A calor subministrada a un sistema
produce un traballo e cambia a enerxía
interna do sistema (coíncide co principio
de conservación da enerxía).
2ª Lei. A calor non pode fluír dun corpo
máis frío a outro máis quente sen que se
produzan outros cambios.
7. A calor pasa dun corpo a outro
por medio de ondas
electromagnéticas de
lonxitudes de onda variable
pertenecentes ao grupo das
infravermellas, radiación
non visible, pero que podemos
percibir a través do tacto.
8. A enerxía calorífica flúe entre corpos a distinta
temperatura.
A calor flúe sempre dun nivel térmico superior
(temperatura alta) ao nivel térmico inferior
(temperatura baixa) ata que esas temperaturas se
equilibran.
9. Unidade de medida da calor no
SI: Xulio (J), igual que a enerxía e o
traballo.
Tamén se emprega a caloría:
a cantidade de enerxía que hai que
subministrar a 1 gramo de auga para
elevarlle a temperatura 1 ºC.
10. A temperatura é a medida da axitación
das moléculas na materia.
A calor que ten un corpo nun momento determinado.
Mídese cun termómetro
9
5
13. Escalas de temperatura
K = (F (F 459,67)
C = + - 32)
F=C
K
KELVIN
GRAO CELSIUS
9
5
KELVIN
GRAO
FAHRENHEIT
K=K
K = C + 273,15
K = (F + 459,67)5/9
GRAO CELSIUS
C = K − 273,15
C=C
C = (F - 32) 5/9
GRAO
FAHRENHEIT
F=K 9/5-459,67
C 5/9 + 32
F=F
21. -89,6 ºC (21 de xullo de 1983): o lugar máis frío da Terra
Base Vostok. A Antártida, a 3.488 metros de altitude.
22. Lugar máis cálido da terra: deserto de Azzicia (Libia)
13 de setembro de 1922: 57,8 º C (á sombra). Ao sol arredor de 70ºC.
23. -238,9 ºC: o gas de helio licúase
-273,15 ºC :
cero absoluto,
os átomos permanecen inmóbiles,
sen enerxía.
A temperatura do cero absoluto non se pode acadar na práctica polo que
calquera corpo terá sempre algunha cantidade de enerxía térmica.
24. O TEMPO E A
TEMPERATURA
TEMPERATURA MÁXIMA
O nivel máis alto de calor
Nun
Nun
Nun
Nun
día: máxima diaria
mes: máxima mensual
ano: máxima anual
tempo longo: máxima absoluta
TEMPERATURA MÍNIMA
O nivel máis baixo de calor
Nun
Nun
Nun
Nun
día: mínima diaria
mes: mínima mensual
ano: mínima anual
tempo longo: mínima absoluta
TEMPERATURA MEDIA
Promedios estatísticos obtidos
entre as temperaturas máxima
e mínima.
Medias: diarias, mensuais, anuais,
absolutas…
25. FORMAS DE PRODUCIR CALOR
Fricción:
cando dúas superficies se
desprazan unha sobre
outra o rozamento fai que
as moléculas das zonas
de contacto se movan
máis rápido elevando así
a súa temperatura.
26. Enerxía eléctrica
o movemento dos electróns por un condutor produce
choques coas partículas que o forman (resistencia) que
as fan vibrar producindo calor.
28. Reaccións químicas (especialmente combustión): os
átomos que interveñen na reacción reordénanse en forma
de novas moléculas e as forzas interatómicas liberadas
producen un aumento da velocidade de axitación das
mesmas.
29. Son:
pode producir calor en
cantidades moi
pequenas.
As ondas de presión do
son axitan as moléculas
dos corpos nos que
chocan facéndoas mover
máis rápidamente.
A aplicación de ultrasóns produce
vibracións que axitan as
moléculas co que aumenta a súa
temperatura.
30. Algúns seres vivos xeran a súa propia calor corporal a partir dos
alimentos (enerxía química) e conseguen manter unha temperatura
constante independientemente do ambiente no que vivan.
31. O ser humano adaptouse a vivir en todos os ambientes
grazas á súa capacidade para crear sistemas de xerar
calor, aproveitalo ou illarse del.
32. Produce calor utilizando diferentes combustibles
(madeira, restos vexetais, graxas animais ou vexetais,
combustibles fósiles...), aproveitando a enerxía solar e
transformando en calor outras formas de enerxía como a
eléctrica.
33. Aproveita a calor cos seus vestidos e nas súas
construcións, orientándoas de forma correcta, dotándoas
de sistemas de captación de enerxía (ventanais e
galerías) e illándoas para evitar perdas.
34. FORMAS DE PROPAGACIÓN DA CALOR
Condución: pasando a través dos materiais.
Materiais que conducen ben a
calor (condutores): metais
Materiais que conducen mal a calor
(illantes): plástico, madeira.
A tarteira é de aceiro, material bo condutor da calor.
A culler de madeira e as asas de plástico son illantes.
35. Convección: por correntes que se xeran nos fluídos
(líquidos e gases) favorecidas pola perda de densidade
das particulas ao aumentar o seu volume cando quecen.
O tiro das estufas e cheminés
establécese grazas á
convección.
Os gases quentes, producidos
ao queimar o combustible,
máis lixeiros, soben pola
cheminé, creando unha
corrente que aspira aire novo
que se ve forzado a entrar por
debaixo avivando o lume.
38. Radiación: en forma de ondas que
ceden a súa enerxía aos corpos cos
que chocan.
ULTRAVIOLETA: 7%
A calor do sol chéganos por radiación
39. Imaxe térmica da calor emitida polo corpo.
As partes máis quentes están en cor vermella e as máis frías en azul.
40. EFECTOS DA CALOR
Moitas propiedades fisicoquímicas dos materiais e das
substancias varían en función da temperatura:
•estado físico
•volume
•solubilidade
•presión de vapor
•cor
•conductividade eléctrica
•velocidade das reaccións químicas
41. Se quentamos o leite o cacao ou o chocolate mestúranse mellor
42. Dilatación (Variación do volume)
O aumento de temperatura produce un aumento de
mobilidade das partículas o que se traduce nunha
maior necesidade de espazo e, polo tanto, nun
aumento de volume.
47. A evaporación é un proceso lento que se pode producir a
distintas temperaturas.
48. A ebulición realízase cando a
temperatura da totalidade do líquido
iguala ao punto de ebulición do
líquido a esa presión. Se se
continúa quentando o líquido, este
absorbe calor pero non aumenta a
temperatura ata que a totalidade
pasa a gas.
PUNTO DE EBULICIÓN da auga: 100 ºC
49. A néboa prodúcese pola
condensación da humidade
do aire en pequena pingas
que qeudan suspendidas
50. A chuvia é unha precipitación líquida que se orixina pola condensación
do vapor de auga das nubes
55. Calor específica
Se quecemos igual cantidade de
diferentes substancias (auga,
mercurio, aceite, ferro, madeira...)
precisan distintas cantidades de
calor para acadar a mesma
temperatura. Isto indica que a a
capacidade para almacenar calor
é diferente para cada unha delas,
teñen distinta calor específica.
56. termopar: unión
de dous metais
distintos que
producen voltaxe
en función das
diferencias de
temperatura
57. IMPORTANCIA DA CALOR
A enerxía calorífica procedente do sol
actúa como motor da natureza: fai
circular a auga nun ciclo constante,
quece a superficie do planeta e
proporcionálle enerxía aos seres vivos.
75. Forno microondas: básase no feito de que as moléculas orgánicas e de
auga vibran con gran enerxía ao ser sometidas a microondas de determinada
frecuencia (uns 2,4.109 Hz). A fricción producida entre as moléculas vibrantes
xera rapidamente calor.
O microondas fai vibrar as moléculas de auga dos
alimentos 2450 millóns de veces por segundo. Cando as
microondas atravesan un alimento as moléculas de auga
ordéanse e comezan a xirar.
77. Bombas caloríficas : son mecanismos que aproveitan a
necesidade que teñen os corpos de gañar ou perder calor para
cambiaren de estado. Cando un líquido se evapora quece, absorbe
unha cantidade de enerxía calorífia e se o vapor se comprime
vólvese transformar en líquido e perde calor.
Se bombeamos un fluído nun circuito pechado a calor das zonas
próximas pode pasar a el, e esta calor gañada pódese eliminar
comprimíndoo de novo para que pase de gas a líquido
79. Os frigoríficos e conxeladores
son aparellos que utilizan unha
bomba de calor para eliminar a
calor interior do
compartimento onde se
almacenan os alimentos e
transferilo ao ambiente. As
paredes illantes impiden que a
calor volva a entrar. Utilizan un
gas co punto de ebulición por
debaixo de –29 ºC.
frigorífico
80. Nas máquinas e motores
térmicos (como os de gasolina e
diesel), máquinas de vapor,
reactores e motores de foguetes
quéntase ou prodúcese por
combustión unha masa de gas que
ao expandirse produce un traballo.
A cantidade de traballo obtido
nunha máquina térmica é inferior á
enerxía que entra nela xa que moita
pérdese en vencer o rozamento das
pezas e en escapes de calor.
No motor dun foguete a
diferencia de temperatura
entre a combustión e o escape
dos gases é moi grande polo
que o empuxe é enorme.
82. Nun motor de combustión interna encéndese e dilata unha mestura
de aire e gasolina que move o pistón.
83. Un reactor dun avión
admite aire que é quentado
por un combustible
ardendo, polo que se dilata
e sae do motor cos gases
de escape en forma de
rapidísimo chorro.
