İletişim hukuku 3 - Basın ve Yayın Faaliyetleri

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
İLETİŞİM FAKÜLTESİ
İLETİŞİMHUKUKU
Öğr. Gör. Mustafa CINGI
BASIN -YAYIN FAALİYETLERİ ve YASAL DÜZENLEMELER
Koordinatör

B U
D E R S T E
1. Basında Temel Kavramlar
2. Matbaacılık Faaliyetleri
3. Dönemsel – Süreli Yayınlar
4. Basında Özdenetim ve
Sorumluluk
5. Kanunda Belirtilen Suçlar
ve Düzenlemeler

BASINDA TEMEL KAVRAMLAR
Yazılı basını ifade etmek için kullanılan basın
alanında, hukuka uygunluk ve sorumluluk
konularının değerlendirilmesinde öncelikle
temel kavramlar açısından konu
değerlendirilmektedir.

Basında temel kavram olarak, basılmış eser
ve yayın kavramı ön plana çıkmaktadır.

BASILMIŞ ESER
Basılmış eser kavramı, basın yayın alanının
temel kavramıdır. Basın yayın faaliyetlerinin
varlığından bahsedebilmek için öncelikle
ortada basılmış bir eserin bulunması gerekir.

BASILMIŞ ESER
Basılmış eser, basın yayın faaliyetlerinin
konusunu oluşturan ve maddi varlığı
bulunan, fikri içeriği bulunan ve hedef
kitleye sunulmuş bulunan yazı, resim, haber
ajansı bültenleri ve benzeri yayınlar basılmış
eser sayılır.

BASILMIŞ ESER
Gazeteler, dergiler, kitaplar, broşürler, haber
ajanslarının bültenleri, resimler, karikatürler
basılmış eser olarak karşımıza çıkmaktadır.
5187 Sayılı Basın Kanunu, basılmış eseri;
“Yayımlanmak üzere her türlü basım
araçları ile basılan veya diğer araçlarla
çoğaltılan yazı, resim ve benzeri eserler ile
haber ajansı yayınları” olarak tanımlanmıştır.
(md.2/a)

Basılmış Eserin Şartları
Gündemde olan bir materyalin basılmış eser
olarak kabul edilebilmesi için varlığı zorunlu
bazı koşulların gerçekleşmesi gerekir:

a. Maddi Varlık
Basılmış eserden bahsedebilmek için
öncelikle ortada eserin maddi varlığının
bulunması gerekir. Ortada maddi bir eser,
basılmış eserin cismi olmadan basılmış
eserden bahsedebilme imkânı yoktur.
Basılmış eserin maddi varlığını oluşturan
maddenin ne olduğu önem taşımamaktadır.

b. Fikri İçerik
Basılmış eserin varlık koşullarından biri de,
eserin fikri içeriğinin bulunmasıdır. Basılmış
bir materyal, düşünce ürünü bir içerik, fikri
bir boyut taşımıyorsa, basın yayın alanını
düzenleyen kanunlarda yer alan ilkeler
çerçevesinde eser olarak kabul edilmez.

c. Çoğaltılma
5187 Sayılı Basın Kanunu, basılmış eseri;
“Yayımlanmak üzere her türlü basım
araçları ile basılan veya diğer araçlarla
çoğaltılan yazı, resim ve benzeri eserler ile
haber ajansı yayınları” olarak tanımladığına
önceden değinilmişti (md.2/a).

c. Çoğaltılma
Basılmış eseri tanımlayan kanun koyucu, her
türlü basım araçları ile basılan veya diğer
araçlarla çoğaltılan yazı, resim ve benzeri
eserlerle haber ajansı yayınları olduğunu
vurgulayarak, basılı eserin çoğaltılma
koşuluna açıkça vurgu yapmıştır.

d. Yayımlanma Kastı
Basılmış eserin objektif nitelikli oluşma
koşullarının yanında öznel nitelikli bir başka
koşulu ise, eserin basımının ya da
çoğaltılmasının yayımlanma kastıyla yapılmış
olması gerekir.
Kanun koyucu basılmış eserde yayımlama
kastının olmasını yeterli saymış, ayrıca
yayımlanmasını zorunlu görmemiştir.

Basılmış Eser Çeşitleri
Kanun koyucu basılmış eseri tanımlarken,
basın araçlarıyla basılan, diğer araçlarla
çoğaltılan yazı, resim ve benzeri eserlerle
haber ajansı bültenlerini basılmış eser olarak
tanımlamıştır.

Basılmış Eser Çeşitleri
Yazı ve resim benzeri olarak ifade edilen
eserler arasında nelerin bulunduğu tespit
edilmeye çalışılırken özellikle eserin fikri
içeriğine dikkat etmek gerekecektir. Bir
duygu, düşünce yansıtmayan eserler basılmış
eser olarak kabul edilmezken kartpostallar,
fotoğraflar, karikatürler, duygu ve düşünce
ifade etmeleri durumunda basılmış eser
olarak kabul edilirler.

YAYIM
Basın Kanunu açısından basılı eser kadar
önemli olan bir diğer kavram da yayım
kavramıdır.

YAYIM
5187 Sayılı Basın Kanununun 2. Maddesinin b
fıkrasına göre yayım “Basılmış eserin her
hangi bir şekilde kamuya sunulmasını ifade
eder. Yayım kavramı, düşünsel içeriği
bulunan, maddi varlığı bulunan basılmış ya
da çoğaltılmış eserleri muhatapların
bilgilenme alanına ulaştırmak” şeklinde
tanımlanabilir.

Yayım Çeşitleri
Yayımın gerçekleşmesi için basılmış eserin
muhataplarına ulaştırılması, bir şekilde bu
kişilerin basılmış eserin içeriğinden haber
alabilecek duruma gelmeleri anlaşılır.
Basılmış eserin muhataplarının
ulaşabilecekleri duruma getirilmesine
“yayımlama” denir.

a. Dağıtılma
Yayımın esas şekli dağıtılmadır. Fikri içerik
taşıyan, maddi varlık taşıyan basılmış ya da
çoğaltılmış eserlerin nüshalarının
muhataplara ulaştırılmasına dağıtılma denir.
Dağıtılma işlemi çeşitli şekillerde
gerçekleştirilebilir.

a. Dağıtılma
Bir dağıtım şirketine bağlı olarak bayilerde
satışa sunulma, kurye ya da dağıtım
elemanları aracılığıyla doğrudan muhataplara
tek tek ulaştırılma ve benzeri şekillerde
gerçekleştirilebilir. Basılmış eserin genel
olarak dağıtımının yapılmaması durumunda
bazı kişilerin doğrudan esere ulaşması
dağıtılma olarak değerlendirilmez.

b. Gösterime Sunulma
Yayımcının basılmış bir eseri muhataplarının
ilgisine ve bilgisine sunması anlamına gelen
gösterime sunulma, basılı eserin içeriğinden,
verdiği mesajdan muhatapların haber
almasını ifade eder.

b. Gösterime Sunulma
Basılı eser olarak kabul edilen resim, afiş,
pankart ve benzeri materyallerin asılması,
vitrinlerde sergilenmesi, resim sergisinde
gösterime konulması basılı eserin
yayımlanması anlamına gelir.

ÖNEMLİ!
Basılmış eserin yayımcısının dağıtılmak üzere
ilgili yerlere teslim ederek egemenlik
alanından çıkarması durumunda yayımlama
koşulu gerçekleşmiş olacaktır.
Bir diğer yoruma göre ise eser muhatabın
egemenlik alanına girmiş olmakla yayımlama
koşulu gerçekleştirilmiştir.
Yayımcının iradesi olmaksızın basılmış
eserin birilerinin elinden çıkması
durumunda yayımlanma kastı
bulunmadığından ilgilinin sorumluluğuna
gidilemez.

MATBAACILIK FAALİYETLERİ
Matbaacılık faaliyetleri basın yayın
faaliyetlerinin temelini oluşturan fikri
mahiyeti bulunan yazı, resim ve benzeri
eserlerle haber ajansı yayınlarının basılarak
ya da çoğaltılarak maddi varlık kazanmasına
yönelik faaliyetler olduğundan Basın yayın
alanının temel girişimidir.

Matbaa kurmanın ve işletmenin bazı
ayrıcalıkları, indirimleri ve istisnaları
bulunduğu gibi bazı yükümlülükleri de
bulunmaktadır.

Matbaacılık Şartları ve Yükümlülükleri
15.7.1950 tarih ve 5681 Sayılı Matbaalar
Kanunu’nda matbaacılık faaliyetlerinde
bulunmanın koşulları ve bu faaliyeti
yürütenlerin uymaları gereken yükümlülükler
düzenlenmiştir.

Matbaacılık Faaliyetinde Bulunma Koşulları
Matbaacılık Kanunu’nda yer alan
düzenlemeye göre, matbaacılık faaliyetinde
bulunmak serbesttir.

Matbaalar Kanununun 1. Maddesinin ikinci
fıkrasına göre; matbaa kurulacak yerin en
büyük mülki idare amirine verilecek
beyanname, matbaayı açacak olan kimse ve
varsa ortak veya temsilcileri taraflarından
imzalanır ve bunların adları, soyadları,
tabiiyetleri, ikametgahları, matbaanın yeri
ve hangi dillerde, hangi baskı sistemiyle
çalışacağı yazılır ve gerekli belgeler eklenir.

Matbaa açan kişilere basımcı denir. Matbaa
kurma beyannamesinde bir değişiklik olduğu
takdirde durum, belgeleriyle birlikte 5 gün
içerisinde matbaanın bulunduğu yerin en
büyük mülki idare amirine bildirilir.

Matbaacıların Yükümlülükleri
Matbaa kuran basımcılar, basım yayın
faaliyetlerini sürdürürken kendilerine tanınan
ayrıcalıklardan yararlanırken diğer yandan
kanun koyucunun getirmiş olduğu
yükümlülüklere de uygun hareket etmek
zorundadırlar.

a. Açıklama Yükümlülüğü
Basın Kanunu’nun 4. Maddesindeki
düzenlemeye göre; “her basılmış eserde,
basıldığı yer ve tarih, basımcının ve varsa
yayımcının adları, varsa ticari unvanları ve
işyeri adresleri gösterilir. İlan, tarife, sirküler
ve benzeri hakkında bu hüküm uygulanmaz.

Haber ajansı yayınları hariç her türlü süreli
yayında, ayrıca yönetim yeri, sahibinin,
varsa temsilcisinin, sorumlu müdürün adları
ve yayının türü gösterilir.” (Matbaalar
Kanunu Md. 4)

Bu yükümlülük matbaacılık faaliyetinde
bulunanların basın, ifade ve bilgi edinme gibi
temel hak ve özgürlükler kapsamında sahip
oldukları ayrıcalıkları veya tanınan kolaylıkları
kötüye / amacı dışında kullanmamalarını
sağlamaya yönelik olarak getirilmiş bir
yükümlülüktür.

b. Tevdi Yükümlülüğü
Matbaa işletenler basım faaliyetlerinin sona
erdiği günün çalışma saatleri içerisinde
basılan eserin birer nüshasını cumhuriyet
savcılığına ve en büyük mülki idare amirine
teslim etmek yükümlülüğü vardır. Basılmış
eserlerin kanunda belirlenen makamlara
kanunda gösterilen sürelerde teslim edilmesi
zorunluluğuna tevdi yükümlülüğü denir.

Basın Kanununun 10. Maddesinde tevdi
yükümlülüğüne ilişkin düzenlemeler
bulunmaktadır. Buna göre “Basımcı, bastığı
her türlü yayının imzalı iki nüshasını,
dağıtım veya yayımın yapıldığı gün,
mahallin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim
etmekle yükümlüdür”.

Bu yükümlülük, basılmış eserin içerik ve
biçim yönünden her hangi bir değişikliği
içeren daha sonraki basımları ile
tıpkıbasımları için de geçerlidir.
Matbaalar Kanununda bir olan tevdi nüshası
sayısı Basın Kanununda imzalı iki nüsha
olarak düzenlenmiş bulunmaktadır.

DÖNEMSEL – SÜRELİ YAYINLAR
Basın yayın faaliyetlerinin içerisinde asıl
önemli olanlar, dönemsel yayınlar olarak
ifade edilen, toplumu ilgilendiren güncel
konularla ilgili belli zaman aralığında
yenilenen yayın faaliyetleridir. Basına
yüklenen görevler esas olarak dönemsel
yayın olarak ifade edilen bu basılı eserler
tarafından yerine getirilir.

Tanım
1982 Anayasasında bir hak olarak
düzenlenmiş bulunan dönemsel (süreli) yayın
yapma hakkı (Md. 29), basın Kanununda;
“Belli aralıklarla yayımlanan gazete, dergi
gibi basılmış eserler ile haber ajansları
yayınları” olarak tanımlanmıştır. (BK Md.
2/C)
Süreli yayın belli zaman aralıklarında
tekrarlanan yayın olarak kabul edilir.

Tanım
Süreli yayının yayınlanma aralığı günlük
olarak belirlenebileceği gibi, birkaç günlük,
haftalık, birkaç haftalık, aylık, üç, dört, altı
aylık şeklinde de düzenlenebilmektedir. Basın
Kanununun getirdiği düzenlemeye göre,
süreli yayının zaman aralığını belirleyen
sürenin bir üst sınırı bulunmadığı gibi, süreli
yayın faaliyetlerinin aralığının her yayın için
eşit olacağı yönünde de bir düzenleme
mevcut değildir.

Dönemsel-Süreli Yayının Şartları
Basın Kanununda yer alan süreli yayın
tanımlamasına bakıldığında bir basılmış
eserin süreli yayın olarak kabul edilmesinin
iki koşula bağlandığı görülmektedir.
Bunlardan birincisi, yayıncılık faaliyetinin belli
aralıklarla tekrarlanarak sürekli
yayınlanması koşulu, ikincisi ise, yayımlanan
nüshaların bağımsız olması koşuludur.

Süreklilik
Süreklilik koşulu mutlak devamlılık şeklinde
anlaşılmamalıdır. Süreli yayın faaliyetinde
bulunanların sürekli olarak bu yayını yapma
kararlılığında olmaları süreklilik açısından
yeterlidir.

Süreklilik
Süreklilik iradesi olmaksızın bir yayının belli
bir dönem içerisinde günlük olarak
yayımlanması bu yayına süreli yayın olma
özelliği kazandırmaz. Diğer yandan süreklilik
iradesi olan bir süreli yayının ilk nüshası
yayımlandıktan sonra yayım faaliyetine
devam edilememesi de süreli yayın kabul
edilmeye mani değildir.

Bağımsızlık
Bir yayının süreli yayın olarak kabul
edilebilmesi için taşıması gereken diğer bir
koşul ise bağımsızlıktır. Bağımsızlık; yayının
her nüshasının farklı bir basılmış eser olarak
karşımıza çıkma zorunluluğunu ifade eder.

Dönemsel Yayın Türleri
Basın Kanununun getirmiş olduğu
düzenlemeye göre süreli yayınlar, hem
yayının tarzı açısından, hem de yayınların etki
alanları / yayınlandıkları bölge açısından
sınıflandırılmaya tabi tutulmuşlardır.

Yayın Tarzı Açısından Süreli Yayınlar
Basın Kanunundaki düzenlemeye göre
dönemlik yayınlar; “belli aralıklarla
yayımlanan gazete, dergi gibi basılmış
eserler ile haber ajansları yayınları” olarak
tanımlanmıştır (BK Md. 2/c).

Gazeteler, dergiler, gazete ve dergi gibi
basılmış eserlerle haber ajansı
yayınları/bültenleri dönemlik yayın türleri
olarak mevzuatımızda belirlenmiştir.

Gazete; ebat olarak kendine özgü boyutlarda,
özel basım tesislerinde basılan, güncel
konularda, okuyucu kitlesinin ilgisini çekecek
haber, yazı, röportaj, yorum ve benzeri
konuların yer aldığı kamuya yönelik olarak
çıkarılan genelde günlük olarak yayımlanan
bir süreli yayın çeşididir. Gazete süreli
yayınlar arasında en önemlisi ve en sık
görülenidir.

Dergi; Basın Kanununun belirttiği ikinci süreli
yayın türüdür. Dergiler gazetelerden farklı
olarak, daha özel/sınırlı konuları daha ayrıntılı
bir şekilde incelemeye ve irdelemeye tabi
tutarak, elde ettikleri, yazı, yorum, bilgi ve
düşünceleri okuyucularına aktaran süreli
yayınlardır.

Dergiler genel olarak siyaset, edebiyat, bilim,
teknik, haber / yorum gibi konularda daha
ayrıntılı incelemelerde bulunan ve gündelik
olmayan süreli yayın organlarıdır.

Haber ajanslarının yayınları; Belli zaman
aralıklarında yayımlanan haber ajansı
yayınları, muhataplarına güncel, haber,
yorum, röportaj, resim ve benzeri basın
gereçlerini sunmak üzere yayımlanan süreli
yayınlardır.

Haber ajanslarının yayınları yasa koyucu
tarafından süreli yayın olarak tanımlanmış
olmakla birlikte, bir süreli yayın türünden
çok, gazete ve dergilere yayın malzemeleri
toplayan ve servis yapan bir destek faaliyet
türü olarak gözükmektedir.

Yayınların Etkinliği Açısından Süreli Yayınlar
Kanun Koyucunun tercih ettiği
sınıflandırmaya göre süreli yayınlar etkinlik
durumlarına göre; yaygın süreli yayın,
bölgesel süreli yayın ve yerel süreli yayın
olarak üç gruba ayrılmaktadır (BK
Md.1/d,e,f).

a. Yaygın Süreli Yayın
Tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından aynı
isimle basılan ve her coğrafi bölgede en az bir
ilde olmak üzere, ülkenin en az %70’ inde
yayımlanan süreli yayın ile haber ajanslarının
yayınları yaygın süreli yayın olarak kabul
edilir.

a. Yaygın Süreli Yayın
Kanun koyucu yaygın süreli yayın olarak,
günlük yaşamda ulusal yayın olarak
tanımlanan ve ulusal düzeyde etkinliği olan,
ulusal konulara odaklanmış, ulusal düzeyde
yayınlar yapmakta olan yayın organlarını
yaygın süreli yayın olarak tanımlamıştır.

b. Bölgesel Süreli Yayın
Tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından
basılan ve en az üç komşu ilde veya en az bir
coğrafi bölgede yayımlanan süreli yayınlar
bölgesel süreli yayın olarak kabul edilir.

c. Yerel Süreli Yayın
Basın kanununun getirmiş olduğu
düzenlemede yerel süreli yayınlar gerçek
anlamda sınırlı bir coğrafi alanda yayında
bulunan günlük yayınları ifade ettiği gibi,
ulusal ve bölgesel ölçekte yayın yapmasına
karşın haftada bir ve daha uzun aralıklarla
yayın yapan süreli yayınlar da yerel süreli
yayın olarak tanımlanmışlardır.

Dönemsel Yayın Faaliyetlerinin
Düzenlenmesi
Kanun koyucu Basın Kanununda süreli
yayınların faaliyete başlamalarına ilişkin
koşulları, hangi nitelikleri taşıyan kişilerin
bu yayınları kurabileceklerini, süreli
yayınların faaliyetleri sırasında uyulması
gereken yükümlülükleri ve benzeri konuları
düzenlemiştir.

Süreli Yayıncılık Faaliyeti ve Yükümlülükler
Yayıncı olmanın ve yayınların hukuka uygun
olarak yürütülmesinin koşullarını düzenleyen
kanun koyucu, hem süreli yayıncılığın
saygınlığını, hem toplumsal yararları, hem de
saldırı tehdidi altındaki kişilik haklarının süreli
yayınlardan gelecek hukuk dışı saldırılara
karşı korunmasında ilk ve temel adımı atmış
olmaktadır.

a. Süreli Yayın Kurma Koşulları
Kanunda yer alan düzenlemeye göre; “gerçek
ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları
süreli yayın sahibi olabilirler.”

•“Süreli yayın sahibinin on sekiz yaşından
küçük veya kısıtlı olması halinde kanuni
temsilcisi, tüzel kişi olması halinde ise tüzel
kişi temsilcisinin on sekiz yaşını bitirmiş
olması
•Türkiye’ de yerleşim yeri sahibi olmak ve
devamlı oturması
•En az ortaöğretim veya dengi bir eğitim
kurumundan mezun olması

•Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı
olmaması
•Yüz kızartıcı suçlardan mahkûm olmaması
•T.C. vatandaşı olmayanlar için karşılıklılık
koşulunun var olması şartları aranır.” (BK
Md. 5,6)

Kanunun düzenlenmesine göre; “süreli
yayınların çıkarılması için, kaydedilmek
üzere yönetim yerinin bulunduğu yer
Cumhuriyet Başsavcılığına bir beyanname
verilmesi yeterlidir. Cumhuriyet Başsavcılığı
tarafından düzenlenen kayıtlar alenidir.”

•“Kayıtlar için verilen yayın sahibi, sahibin
küçük veya tüzel kişi olması halinde
temsilcisi ile sorumlu müdür tarafından
imzalanan beyannamede yayının adı ve
mahiyeti,
•Hangi aralıklarla yayımlanacağı,
•Yönetim yeri,
•Sahibinin, varsa temsilcisinin veya sorumlu
müdürün ad ve adresleri ile yayının türü
gösterilir.”

•“Beyannameye süreli yayıncı olabilme
şartlarının varlığını gösteren belgeler ile
yayın sahibi tüzel kişi ise tüzüğünün veya
ana sözleşmesinin veya vakıf senedinin bir
sureti eklenir.”
•“Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından
beyanname ve eklerinin teslim edildiğini
gösteren bir alındı belgesi verilir.” (BK. Md.
7)

Beyanname içeriğinde meydana gelen her
değişiklik, iki hafta içinde, gerekli belgelerle
birlikte yeni bir beyanname ile aynı makama
bildirilir.

b. Süreli Yayın Sahibinin Yükümlülükleri
Kanunun 6. Maddesinde beyannamenin
verilmesinden sonra bir yıl içinde yayına
başlamayanların ve yayına başladıktan sonra
üç yıl yayına ara verenlerin beyannameden
doğan haklarının hükümsüz kalacağı
düzenlenmiştir.

Süreli yayın sahiplerinin yayın çıkarma
faaliyetleri sırasında tevdi yükümlülüğü
bulunmaktadır.

Kanunlarda öngörülmüş bulunan yayıncıya
ilişkin bilgilerin, yayına ilişkin açıklamaların ve
benzeri konuların süreli yayınlarda bulunması
süreli yayın sahiplerinin yükümlülükleri
arasında bulunmaktadır.

Süreli Yayınlarda Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Süreli yayınlarda bulunan yazı, yorum,
açıklama, düşünce, haber gibi içeriklerin
hukuki ve cezai bir sorumluluk doğurması
durumunda muhatabın kim olduğunun
tespiti her zaman mümkün olmayabilir.Böyle
bir durumda süreli yayın çıkaranların bu
sorumluluğu üstlenmeleri gerekecektir.

Yasa koyucu süreli yayınlarda kişilik haklarına
yönelik bir saldırı olduğunda sorumlu aramak
yerine, bu tür yayınlarda sorumluluğu
üstlenecek bir müdürlük makamının
oluşturulmasını öngörmüş ve sorumluluğun
bu görevi yürüten kişiye ait olacağını
düzenlemiştir.

Basın Kanununda yer alan düzenlemeye
göre; “Her süreli yayının bir sorumlu müdürü
bulunur. Sorumlu müdür, birden fazla ise her
birinin sorumlu olduğu bölüm belirtilir.”

Sorumlu müdür olabilmek için;
a. On sekiz yaşını bitirmiş olmak
b. Türkiye’ de yerleşim yeri sahibi olmak ve
devamlı oturmak
c. En az orta öğretim veya dengi bir eğitim
kurumundan mezun olmak
d. Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı
olmamak
e. Yüz kızartıcı suçlardan mahkûm olmamak
f. T.C. vatandaşı olmayanlar için karşılıklılık
koşulu aramak, gerekir. (BK. Md. 5)

Süreli yayında yer alan bir yazının, haberin,
yorumun ve benzeri bir içeriğin hukuki ve
cezai sorumluluk doğurup doğurmayacağını
incelemek, irdelemek, hukuka aykırı bir
durum varsa engel olmak sorumlu yazı işleri
müdürünün görev ve sorumluluğundadır.

Sorumlu yazı işleri müdürünün, görevinin
gereğini yerine getirirken yayınlanacak haber,
yorum ve benzeri fikri malzemelerin,
fotoğrafların ve yazıların hangilerinin
yayınlanabilir olduğuna karar verme ve
yayınlanmasında sakınca bulunanları
yayınlamama yetkisinin, yayınlanması
önerilen dokümanlar üzerinde bir veto etme
hakkının bulunması gerekir.

Yetki verilmeden yayınlardan sorumlu
tutulan bir müdür olmasını yasa koruyucu
kabul etmemiştir.

Sorumlu müdür, ilgililerin talepleri ya da
mahkeme kararları doğrultusunda kendisine
ulaşan cevap ve düzeltme metni yayınlarının
hukuk sınırları içerisinde yapılmasını
sağlamakla da görevlidir.

Sorumlu yazı işleri müdürünün bulunmaması
durumunda müdürün üstlendiği görevler ve
sorumluluklar yayıncıya aittir.

Yabancı Süreli Yayınlar
Basın Kanunu yabancı süreli yayınlar
konusunda ayrı bir düzenleme yapma gereği
duymamıştır. Daha doğrusu kanun koyucu
süreli yayınlar konusunda yerli ve yabancı
yayın ayrımı yapmamış, taraf olduğu
sözleşmelere uygun olarak her iki grup süreli
yayını da aynı hükümlere tabi tutmuştur.

Yabancı Süreli Yayınlar
Basın kanununda yabancıların süreli yayın
faaliyetlerinde bulunmaları konusunda açıkça
anlaşılan tek düzenleme, süreli yayın sahibi
ya da sorumlu yazı işleri müdürü olacak
yabancıların bu hakka sahip olmalarında
karşılıklılık koşulunun aranacağıdır.

Dönemsel Yayın Çalışanları
Süreli yayın faaliyetinin kendisi her hangi bir
ticari faaliyet olarak kabul edilemeyeceği gibi,
süreli yayın çalışanları da her hangi bir ticari
işletme işçileriyle aynı statüde kabul
edilemez.

Süreli yayın çalışanlarının yerine getirmekte
oldukları basın görevinin toplumsal yararla
olan yakın ilişkisi nedeniyle özel bir
düzenlemeye tabi tutulmaları mecburidir.

Bu mecburiyetin gereği olarak yasa koyucu
süreli yayın alanında çalışan kişilerin,
niteliklerini, çalışma koşullarını, ücret
düzenini, izin sistemini ve benzeri pek çok
konuyu özel bir düzenlemeye konu yapmıştır.

13.6.1952 Tarih ve 5953 Sayılı Basın
Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar
Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi
Hakkındaki Kanun (BMÇÇAMTHK), basın
alanında çalışan kişilerin özlük haklarını
düzenlemek üzere çıkarılmıştır.

İş Sözleşmesi
Basın alanında çalışan kişilerin
sözleşmelerinin yazılı olması kuraldır. Yasada
yer alan düzenlemeye göre; “Gazeteci ile
kendisini çalıştıran işveren arasındaki iş
akdinin yazılı şekilde yapılması mecburidir.”
İki yıl gazetede çalışmış olan gazeteci terfie
hak kazanır. Terfi mukavelede tespit edilen
yüzde nispetinde yapılır”. (BMÇÇAMTHK Md.
4)

İş Sözleşmesi
Basın mesleğine ilk defa başlayanların
durumu da yasa koyucu tarafından
düzenlenmiştir. Kanunun düzenlenmesine
göre; mesleğe ilk intisap eden gazeteciler için
tecrübe müddeti en çok üç aydır.

İş Sözleşmesi
Bu müddet içinde taraflar iş akdini ihbar
müddetine ve tazminat mükellefiyetine tabi
olmaksızın feshedebilirler.
Stajyer adedi, mukaveleli yazı işleri
kadrosunun yüzde onunu geçemez.
(BMÇÇAMTHK Md. 10)

Fesih
Fesih basın iş kolunda çalışan kişilerin
işverenle yaptıkları sözleşmenin süresinden
önce sonlandırılmasını ifade eder.

İşveren Tarafından Fesih
İşveren tarafından basın sözleşmesinin feshi
yoluna gidilebilmesi için iki seçenek
bulunmaktadır.
Bunlardan birincisi ihbar sürelerine uyarak
fesih imkânı, ikincisi ise ihbar sürelerine
uymaksızın tazminat ödeyerek fesih
imkânıdır.

BMÇÇAMTHK’ da düzenlenmiş bulunan
kapsama giren bir işyerinde işverenle
arasındaki hizmet münasebeti bir veya
müteaddit mukaveleye istinaden fasılasız
olarak en az beş yıl sürmüş olan gazetecinin
işine son verilmesi yapılacak ihbardan
itibaren üç ay geçtikten sonra muteber olur.
Beş seneden az hizmeti olanlar için bu ihbar
müddeti bir aydır.

Gazeteci yıllık iznini kullanmamışsa, işine son
verilmesi halinde, izin müddetine ait ücreti
kendisine peşin olarak verilir.
Hizmetinde bu madde hükümlerine göre son
verilen gazeteciye feshi ihbar edilen
mukavelenin taalluk ettiği her hizmet yılı
veya küsuru için, son aylığı esas ittihaz
olunmak suretiyle her yıl için bir aylık ücreti
miktarında tazminat verilir.

İşverenin maddi imkânsızlık sebebiyle
gazetecinin tazminatını bir defada
ödeyememesi halinde, tediye en çok dört
taksitte yapılır ve bu taksitlerin tamamının
süresi bir yılı geçemez.

“İşveren gazetecinin hastalığı nedeniyle iş
sözleşmesini sonlandırma hakkına sahip
değildir. Ancak gazetecinin hastalığının altı
aydan fazla sürmesi halinde tazminatı
verilerek iş sözleşmesi uygulanma olanağı
bulunmadığı gerekçesiyle sonlandırılabilir.
Hastalığı nedeniyle iş sözleşmesi
sonlandırılan gazetecinin en geç bir yıl
içerisinde iyileşmesi durumunda eski işine
tercihli olarak dönmesi kanun gereğidir.

Gazeteci Tarafından Fesih
BMÇÇAMTHK’ nın 7. Maddesinde yer alan
düzenlemeye göre, bir ay öncesinde işverene
haber vermek koşuluyla sözleşmeyi her
zaman feshedebilir. Gazetecinin bir ay
öncesinde işverene haber verme şeklinin
yazılı olması gerekir.

“Gazeteci haklı nedenlerin bulunması
durumunda iş sözleşmesini önceden haber
vermeksizin ve haklarını alarak sonlandırma
olanağına sahiptir.

“İş akdini birinci fıkranın verdiği hakka
dayanarak fesheden gazeteci, işverenin
kusuru neticesinde iş akdini feshetmiş olsa
idi ne miktar tazminat alacak idiyse o
miktar tazminat isteyebilir” (BMÇÇAMTHK
Md. 11/I-II).

Ücretler
Kanun, sözleşmeden doğan ücretin nasıl
ödeneceğini ayrıntılı olarak düzenlemiştir.
Buna göre; “kararlaştırılan ücret her ay
peşin olarak ödenir. İlave ücretlerin sigorta
priminin ödenmesi mecburidir”.
“Gazetecilere ücretlerini vaktinde ödemeyen
işverenler, bu ücretleri, geçecek her gün için
%5 fazlasıyla ödemeye mecburdurlar”.

Ücretler
“Mukavele müddeti sona ermeden evvel
kendisine atfedilebilecek bir kusuru
olmaksızın işine son verilen gazeteci, peşin
almış olduğu ücretin henüz işlememiş
bulunan kısmını iade etmeye mecbur
tutulamaz.”
“Gazeteciler her hizmet yılı sonunda
işverenin sağladığı kârın emeklerine düşen
nispi karşılığı olarak birer aylık ücret
tutarında ikramiye alırlar” (BMÇÇAMTHK
Md. 14).

Ücretler
Kanun koyucu gazetecinin askerlik ve
hamilelik durumunda ödenecek ücreti de
düzenlemiştir.

Ücretler
Buna göre “talim veya manevra dolayısıyla
silah altına alınan gazeteci bu süre zarfında
ücret hakkını muhafaza eder. Ancak yedek
subay olarak veya sair suretlerle askeri
hizmet karşılığı aylık alan gazetecinin
almakta bulunduğu bu aylık kendi işinden
aldığı ücretten az ise, iş veren, gazeteciye
yalnız aradaki farkı ödemekle mükelleftir”.

Ücretler
Kanunun getirdiği düzenlemede basın
mesleğinde çalışan gazetecilerin ücret
yönünden bir baskıya muhatap olmalarının
önlenmesi hedeflenmiştir. Gazetecilerin
görevlerini yerine getirmeleri sırasında yasal
sınırlar içerisinde hareket etmeleri
durumunda ücret yönünden getirilen
güvenceler, bu kişilerin hukuk dışı
davranışlarda bulunmaları durumunda
geçerliliğini yitirecektir.

Sosyal Haklar
Kanunda yer alan düzenlemeye göre;
“gazetecinin ölümü sebebiyle iş
sözleşmesinin sona ermesi halinde, eşi ve
çocuklarına ve bunlar bulunmadığı takdirde
geçimi kendisine ait olan aile efradına
ölenin aylık ücretinin üç mislinden az
olmamak üzere, kıdem hakkı tutarında ölüm
tazminatı verilir.” (BMÇÇAMTHK Md. 18).

Sosyal Haklar
Kanunda yer alan düzenlemelere göre; “Her
altı günlük fiili çalışmadan sonra gazeteciye
bir günlük ücretli dinlenme izni verilmesi
mecburidir. Gazetecinin vazifesi devamlı
gece çalışmasını gerektirdiği hallerde hafta
tatili iki gündür.”

Sosyal Haklar
“Haftalık tatile ek olarak gazeteci, çocuğu
dünyaya geldiği zaman 3; eşi veya çocuğu,
anası veya babası öldüğü zaman 4; çocuğu
evlendiği, kardeşi, büyükanne veya büyük
babası veya torunu öldüğü zamanlar iki gün
olağanüstü ücretli izine hak kazanır.”

Sosyal Haklar
Günlük süreli bir yayında çalışan gazeteciye,
en az bir yıl çalışmış olmak şartıyla, yılda 4
hafta tam ücretli izin verilir. Gazetecilik
hizmeti 10 yıldan yukarı olan bir gazeteciye 6
hafta ücretli izin verilir. Gazetecinin kıdemi
aynı gazetedeki hizmetine göre değil,
meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır.

Sosyal Haklar
Günlük olmayan süreli yayınlarda çalışan
gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için
iki hafta ücretli izin verilir.
Basın mesleğinde çalışan kişilerin kanundan
doğan izin haklarından vazgeçmeleri
kanunen yasaklanmıştır.

BASINDA ÖZDENETİM & SORUMLULUK
Kamu yararına yönelik faaliyetler yürüten
diğer mesleklerde olduğu gibi, gazetecilik
mesleğinde çalışan kişilerin de kendi
kendilerini denetlemesini mesleğin
bağımsızlığı açısından önem taşımaktadır.

Kanun koyucu idari bir gözetim ve denetim
birimi kurmak yerine süreli yayın
faaliyetlerinin denetlenmesi ve gözetim
altında bulundurulması konusunu bu
meslekte çalışan kişilerin kendilerinin
gerçekleştirmelerini tercih etmiştir.

Süreli yayın faaliyetlerinin özdenetime tabi
tutulması birden çok meslek örgütü
tarafından gerçekleştirilmektedir. Basın
Haysiyet Divanı (Basın Şeref Divanı), Basın
Konseyi, Gazeteciler Cemiyeti önde gelen
basın meslek kuruluşları olarak süreli yayın
alanında özdenetim uygulamaları yapmaya
çalışmakta, başvuruları değerlendirmekte ve
ilgililere yaptırım uygulamaya çalışmaktadır.

Basın çalışanlarının özdenetime tabi
tutulmaları konusunda meslek mensuplarının
yaptıkları girişimler başlıkta belirtildiği gibi
çabadan öteye gidememiş iyi niyet
girişimleridir.

Kamu ilanlarının süreli yayınlar arasında
dengeli dağılımını sağlamak ve kamusal
ilanların yayınlanmasını düzenlemek üzere
kurulan Basın İlan Kurumu da görev alanıyla
hiç ilgisi bulunmamasına rağmen süreli yayın
alanında kendince bir denetim sistemi
oluşturmuş ve kişilik hakları ihlalleri
konusunda duyarsız davranan yayınlara
verilecek ilan ve reklamların kesilmesi
şeklinde bir cezalandırma uygulaması
getirmiştir.

Süreli Yayınlarda Hukuki Sorumluluk
Süreli veya süreli olmayan yayınlarda yayın
sahibi, marka veya lisans sahibi, kiralayan,
işleten veya her hangi bir sıfatla yayımlanan,
yayımcı gibi hareket eden gerçek veya tüzel
kişiler hakkında da uygulanır. Tüzel kişi
şirketse, anonim şirketlerde yönetim kurulu
başkanı, diğer şirketlerde en üst yönetici,
şirket ile birlikte müştereken ve müteselsilen
sorumludur.

Zararı doğuran fiilin işlenmesinden sonra
yayının her ne surette olursa olsun
devredilmesi, başka bir yayınla birleştirilmesi
veya sahibi olan gerçek veya tüzel kişinin her
hangi bir şekilde değişmesi halinde, yayını
devir alan, birleşen ve her ne şekilde olursa
olsun yayın sahibi gibi hareket eden gerçek ve
tüzel kişiler ve anonim şirketlerde yönetim
kurulu başkanı, diğer şirketlerde üst yönetici,
bu yayın nedeniyle hükmedilecek tazminattan
eser sahibi, varsa marka ve lisans sahibi,
işleten, kiralayan ve benzeri sıfatlarla
yayınlayanlarla birlikte müştereken ve
müteselsilen sorumludur. (BMÇÇAMTHK Md.
13)

Kanun koyucu basın yayın alanında görev
alan kişilerin yayıncı ya da eser sahibi olarak
ayrımını yapmaksızın birlikte ve sıralı olarak
sorumlu olduklarını hükme bağlamıştır.

KANUNDA BELİRTİLEN SUÇLAR & DÜZENLEMELER
Kişilik haklarına kitle iletişim araçları
tarafından gerçekleştirilmiş saldırılarla ilgili
olarak açılacak ceza davalarının konusu
suçlar, genel olarak Ceza Kanunu’nda ve diğer
kanunlarda düzenlenmiş bulunan suçların
basın yoluyla işlenmesi durumunda gidilecek
hukuki başvuru yolları olarak karşımıza
çıkmaktadır.

Bu başlık altında incelenecek suçlar ise Basın
Kanunu’nda özel olarak, süreli yayın
faaliyetlerine ilişkin olarak kanun koyucunun
belirlediği suçlardır.

Zorunlu Bilgileri Göstermeme
Basın Kanunu; basılmış eserlerde
gösterilmesi öngörülen eserin basıldığı yer ve
tarih, basımcının ve varsa yayımcının adları,
varsa ticari unvanları ve işyerleri adreslerinin,
haber ajansı yayınları hariç her türlü süreli
yayında, ayrıca yönetim yeri, sahibinin, varsa
temsilcisinin, sorumlu müdürün adları ve
yayının türlerinin gösterilmemesi veya
gerçeğe aykırı olarak gösterilmesi halinde,…

Zorunlu Bilgileri Göstermeme
…süreli yayınlarda sorumlu müdür ve
sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili,
süresiz yayınlarda yayımcı ve adını ve
adresini göstermeyen veya yanlış gösteren
basımcı beş yüz milyon liradan yirmi milyar
liraya kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.
Bu ceza, bölgesel süreli yayınlarda iki milyar
liradan, yaygın süreli yayınlarda beş milyar
liradan az olamaz (BK Md. 15)

Teslim Yükümlülüğüne Uymama
Basımcının bastığı yayının iki nüshasını
basımın veya yayının gerçekleştiği gün
mahallin Cumhuriyet Savcısına teslim
yükümlülüğünü yerine getirememesi
durumunda, bu kişi üç yüz milyon liradan bir
milyar liraya kadar adli para cezasıyla
cezalandırılır (BK Md. 17).

Durdurulan Yayına Devam Etme
Süreli yayın faaliyetlerinde bulunmak için
yapılacak yerin Cumhuriyet Başsavcılığına
verilen beyannamenin gerekli bilgileri ve
kanuni koşulları taşımaması nedeniyle
mahkeme kararıyla durdurulan yayına,
usulüne uygun beyanname vermeden veya
değişiklikleri bildirmeden devam edilmesi
halinde yayın sahibi, sorumlu müdür ve
sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili bir
milyar liradan on beş milyar liraya kadar adli
para cezasıyla cezalandırılır.

Durdurulan Yayına Devam Etme
Bu ceza, bölgesel süreli yayınlarda beş milyar
liradan, yaygın süreli yayınlarda on milyar
liradan az olamaz (BK Md. 16).

Cevap ve Düzeltmeyi Yayımlamama
Kanun koyucu, düzeltme ve cevabın
yayımlanmasına ilişkin kesinleşmiş hâkim
kararlarına uymayan sorumlu müdür ve
sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili on
milyar liradan yüz elli milyar liraya kadar adli
para cezasıyla cezalandırılır. Adli para cezası,
bölgesel süreli yayınlarda yirmi milyar
liradan, yaygın süreli yayınlarda elli milyar
liradan az olamaz.

Cevap ve Düzeltmeyi Yayımlamama
Düzeltme ve cevap yazısının yayımlanmaması
veya Basın Kanunu’nda belirtilen şartlara
uyulmaksızın yayımlanması halinde hâkim
ayrıca, masraflar yayın sahibi tarafından
karşılanmak üzere, bu yazının tirajı yüz binin
üzerinde olan iki gazetede ilan şeklinde
yayımlanmasına da karar verir (BK. Md. 18)

Yargıyı Etkileme
Kanun koyucuya göre, hazırlık
soruşturmasının başlamasından takipsizlik
kararı verilmesine veya kamu davasının
açılmasına kadar geçen süre içerisinde,
Cumhuriyet Savcısı, hâkim ve mahkeme
işlemlerinin ve soruşturma ile ilgili diğer
belgelerin içeriğini yayımlayan kimse, iki
milyar liradan elli milyar liraya kadar adli para
cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza, bölgesel
süreli yayınlarda on milyar liradan, yaygın
süreli yayınlarda yirmi milyar liradan az
olamaz.

Cinsel Saldırı Cinayet ve İntihara Özendirme
Cinsel saldırı, cinsiyet ve intihar olayları
hakkında haber vermenin sınırlarını aşan ve
okuyucuyu bu tür fiillere özendirebilecek
nitelikte olan yazı ve resim yayımlayanlar bir
milyar liradan yirmi milyar liraya kadar adli
Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda iki milyar
liradan az olamaz.

Kimliğin Açıklanması Yasağına Uymama
Kanunun getirdiği bu yasaklar, Türk Medeni
Kanunu’na göre evlenmeleri yasaklanmış
olan kimseler arasındaki cinsel ilişkiyle ilgili
haberlerde bu kişilerin, Türk Ceza
Kanunu’nda düzenlenmiş bulunan Genel
Ahlak ve Aile Düzenina Karşı suçlar ve On
sekiz yaşından küçük olan suç faili veya
mağdurlarının, kimliklerini açıklayacak ya da
tanınmalarına yol açacak şekilde yayın
yapanlar bir milyar liradan yirmi milyar liraya
kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.

Kimliğin Açıklanması Yasağına Uymama
Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda iki milyar
liradan az olamaz (BK. Md. 21).

Basılmış Eserin Tahribi Engellenmesi ve
Bozulması
Kanuna uygun olarak basılmış eserleri,
bunların yayımını veya dağıtımını veya
satışını önlemek amacıyla tahrip eden veya
bozan kimse, fiili daha ağır bir suç teşkil
etmediği takdirde, bir yıla kadar hapis ve bir
milyar liradan beş milyar liraya kadar adli

Bozulması
Kanunun aradığı şartlara uyulmasına rağmen
süreli ve süresiz yayınların basılmasını,
yayımını, dağıtımını veya satışını şiddet veya
tehditle engelleyen kimse, fiili daha ağır bir
suç teşkil etmediği takdirde, iki yıla kadar
hapis ve ili milyar liradan on milyar liraya
kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.

Bozulması
Belirtilen bu davranışların, kamuya açık
alanlarda veya matbaanın veya toplumun
satış yapan veya dağıtım yapan yerlerde
birden fazla kişi tarafından işlendiği takdirde
verilecek ceza yarıya kadar arttırılır (BK. Md.
22).

Süreli Yayınlarda Dağıtım Zorunluluğuna
Uymama
Süreli yayınların dağıtımını yapan kişiler,
kendilerinden dağıtımı istenen yayınları,
dağıtımını yaptıkları diğer yayınlar için
aldıkları satış fiyatı, baskı sayısı ve sayfa
sayısına göre belirlenen dağıtım ücretini
aşmayacak bir bedel karşılığında, dağıtmakla
yükümlüdürler. Bu yükümlülüğe aykırı
davrananlar, dağıtımından kaçındıkları
yayının toplam bedelinin on misli adli para
cezasıyla cezalandırılırlar.

Yayın Tekrarı
Bir süreli yayında yayımlanmış haber, yazı ve
resimleri kaynak göstermeksizin yeniden
yayımlayanlar beş milyar liradan on milyar
liraya kadar adli para cezasıyla
cezalandırılırlar.
Bu eserleri, yeniden yayım hakkı saklı
tutulmuş olmasına rağmen, süreli yayın
sahibinin izni olmadan yeniden yayımlayanlar
yirmi milyar liradan kırk milyar liraya kadar
adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

Cezaların Genel Değerlendirilmesi
Kanun koyucu hürriyeti bağlayıcı ceza vermek
ve süreli yayın sahibi ve çalışanlarını hapse
atmak yerine, süreli yayın sahibine ya da
çalışanına adli para cezası vermeyi tercih
etmiştir.

Cezaların Genel Değerlendirilmesi
Kanunda öngörülen adli para cezalarının
özellikle reklam gelirleri büyük meblağlara
ulaşan süreli yayınlarda bir anlamı olması
için, süreli yayının etkinlik durumu / yayın
alanı ve satış rakamları dikkate alınarak
caydırıcı miktarlarda düzenlenmesi
gerekmektedir.

El Koyma, Dağıtım ve Satış Yasağı
Soruşturma veya kovuşturmanın başlatılmış
olması şartıyla 25.07.1951 tarihli 5816 sayılı
Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında
Kanun’da, Anayasanın 174 üncü maddesinde
yer alan inkılap kanunlarında, Türk Ceza
Kanununun düzenlenmiş bulunan Anayasal
düzeni kaldırma, TBMM’ nin çalışmasının
engellenmesi,…

…askeri makamlara itaatsizliğe teşvik, suça
teşvik, halkın inanç, etnik köken, bölge ve
benzeri nedenlerle aşağılamak suretiyle kin
ve düşmanlığa teşvik / tahrik içeren yayınlarla
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nda
öngörülen, terör örgütünün propagandasına
yönelmiş ve terör örgütünün işaret,
amblemini taşıyan yayın yapmama yasağına
aykırılık taşıyan basılmış eserlerin tamamına
hâkim kararıyla el konulabilir.

Hangi dilde olursa olsun Türkiye dışında
basılan süreli veya süresiz yayın ve
gazetelerin ikinci fıkrada belirtilen suçları
içerdiklerine dair kuvvetli delil bulunması
halinde, bunların Türkiye’ de dağıtılması veya
satışa sunulması, Cumhuriyet Başsavcılığının
talebi üzerine sulh ceza hâkiminin kararı ile
yasaklanabilir.

Hâkim ya da Cumhuriyet Başsavcılığınca
yasaklanmış yayın veya gazeteleri bilerek
dağıtanlar veya satışa sunanlar bu yayınlar
yoluyla işlenen suçlardan eser sahibi gibi
sorumludurlar (BK. Md. 25).

Davalara İlişkin Düzenlemeler
Basın Kanunu’nda öngörülmüş bulunan
suçlarla ilgili olarak, kanun koyucu genel ceza
yargılamasındaki düzenlemelerin dışında kimi
konuları düzenleme gereği duymuş ve
davaların hangi mahkemelerde görüleceği,
davaların hangi sürelerde açılacağı, yargılama
usulünün ne olduğu ve benzeri konularda
hükümler koymuştur.

Dava Süreleri
Basın Kanununda yer alan düzenlemeye
göre; basılmış eserler yoluyla işlenen veya
Basın Kanununda öngörülen diğer ilgili ceza
davalarının günlük süreli yayınlar yönünden
iki ay, diğer basılmış eserler yönünden dört
ay içinde açılması zorunludur.
Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet
Başsavcılığına teslim edildiği tarihten başlar.

Görevli Mahkemeler Yargılama Usûlü
Basılmış eserler yoluyla işlenen veya Basın
Kanununda öngörülen diğer suçlardan dolayı
açılan davalardan, ağır ceza işlerinden olanlar
ağır ceza mahkemelerinde, diğerleri asliye
ceza mahkemelerinde görülür.
Basılmış eserler yoluyla işlenen veya Basın
Kanununda öngörülen diğer suçlara ilişkin
davalar acele işlerden sayılır (BK Md. 27).

Hürriyeti Bağlayıcı Cezaya Çevirme Yasağı ve
Tebligat
Basılı eserin basımının engellenmesi,
bozulması ve dağıtımının engellenmesi
suçunda verilen adli para cezalarıyla
düzeltme ve cevap hakkının kullanılmasına
ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi
üzerine verilen adli para cezaları dışında
Basın Kanununda öngörülen suçlar için
hükmedilen para cezaları, hürriyeti bağlayıcı
cezaya çevrilemez (BK. Md. 28).

Hürriyeti Bağlayıcı Cezaya Çevirme Yasağı ve
Tebligat
Süreli yayının yönetim yeri, tebligat işlemleri
yönünden, yayın sahibini ve temsilcisinin,
görevi devam ettiği sürece sorumlu
müdürün, yerleşim yeri sayılır (BK. Md. 29).

TEŞEKKÜRLER
Öğr. Gör. Mustafa CINGI
mcingi@erciyes.edu.tr

Kitle İletişim Hukuku
Prof. Dr. Nusret İlker ÇOLAK
Medya Hukuku
Av. Dr. Barış GÜNAYDIN
Kitle İletişim Hukuku
Prof. Dr. Kayıhan İÇEL
Prof. Dr. Yener ÜNVER
Kaynaklar

İletişim hukuku 3 - Basın ve Yayın Faaliyetleri

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

Plus de Erciyes University Faculty of Communication

Plus de Erciyes University Faculty of Communication (20)

İletişim hukuku 3 - Basın ve Yayın Faaliyetleri