Israel Program by Thein Thein Aung, (Agri-Professional from Myanmar)

1. 1 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ကမၻာ ့ထိတ္တန္း စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံထုတ္လုပ္တဲ့ အစၥေရးႏိုင္ငံကို
၃ပတ္သင္တန္း (ေဒၚသိန္းသိန္းေအာင္၊ စိုက္ပ်ိဳးပညာရွင္)
26, Nov 2017Leaving to Israel for 3 weeks training....before departure with dear
sister ThandaAye and lovely niece KyawtKaythi, and Ko Thein Naing family. အစၥေရး ကို
ခဏသြားလတ္အူးမယ္ေနာ္၊ ၃ ပါတ္ေတာင္ ေဆာင္းခို သင္တန္းတက္ရမွာဆိုေတာ့ အေႏြးထည္ေတြဘာေတြနဲ႔
၂ အိတ္ျပင္သြားတာ ၊ ရန္ကုန္ကေန ဘန္ေကာက္ထိ TG ကေတာ့ ၂ လံုးရေပမဲ့ ၊ ဆက္စီးရမဲ့ transit အစၥေရး
ေလေၾကာင္းလိုင္း YL က လူတေယာက္ အိတ္တလံုးပဲ baggage ေပးလို႔ ေသတၱာအေသးကို hand carry
လုပ္ဖို႔ ပစၥည္းေတြျပန္ေျပာင္းထဲ့ရတာ ဖတ္ဖတ္ေမာသြားတာပဲ။ ဒါလဲ မဟာ lesson learn ပါတကား၊
ႏိုင္ငံတကာ ခရီးမသြားျဖစ္တာၾကာလို႔ သတိမထား ႀကိဳမစံုစမ္းထားတဲ့ ပစ္မႈေပါ့။ TG counter က ကေလးမ
ကေသခ်ာ မွာလိုက္ေသးတယ္၊ အျပန္လဲ transit ကို တလံုးပဲ ရမွာေနာ္တဲ့။ ဟဲဟဲ လက္ေဆာင္ေတြဘာေတြ
ေမ်ာ္လင့္ေနသူေတြ သေဘာေပါက္။
26, Nov. 2017၊ ျပဴတင္းေပါက္ေသးေသးေလးေတြနဲ႔၊ လူေတြမ်က္ႏွာေက်ာေတာ္ေတာ္တင္း၊
ကိုယ္မ်ားမ်ားရီျပမွ နဲနဲေလး ျပန္ရီျပတယ္ေလ၊ ဒါလဲ စိတ္ဝင္စားစရာပဲ၊
သင္တန္းသားေတြ ေနရတဲ့ appartment က kitchen ေလးရယ္၊ ဧည့္ခန္း၊ ဝရံတာေလးရယ္၊ အခန္း ၅ ခန္း မွာ
တေယာက္တခန္းစီ၊ တနဂၤေႏြေန႔ေရာက္သူေတြ ကြကိုယ္ စားႏိုင္ေအာင္ ေရခဲေသတၱာထဲ ေပါင္မုန္႔၊ ၾကက္ဥ၊
ေထာပတ္၊ ႏြားႏို႔ ၊ ေကာ္ဖီ၊ အသီးအႏွံ အျပည့္ထဲ့ေပးထားတယ္၊ ခဏေနရင္ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ေတာ့မယ္။
စားစရာ ေတြထဲ့ေပးလိုက္တဲ့ သယ္ရင္းေလးေတြ ေက်းေက်းပါလို႔၊ အခ်ိန္ကေတာ့ ရန္ကုန္ထက္ ၄နာရီခြဲ
ေနာက္က်တယ္၊ ေနာက္ေန႔ေတြ႔တာေတြ ထပ္ေရးအူးမယ္ေနာ္၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ရင္ ေက်ာ္သြားၾကပါ
.-----------------------------------------------------------------------------------
.27, Nov. 2017
5 hrs · Rehovot, Israel ·
ဒီေန႔သိရတာေတြ အမ်ားႀကီးထဲက စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာ တခုက အခုေရာက္ေနတဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးမဟာဌာန
ေနရာ ၊ စာသင္ေဆာင္ ၊ လူေနေဆာင္ အားလံုးဟာ Weitz Center for Sustainable Development ေခၚတဲ့
NGO ႀကီးကပိုင္တာျဖစ္ၿပီး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး တကၠသိုလ္ ကေနရာ ငွါးခ နဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ ျပန္ေပးရတယ္
ဆိုတာရယ္၊ NGO နဲ႔ အစိုးရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အရမ္းေကာင္းတာရယ္၊ တကၠသိုလ္နဲ႕ NGO ေပါင္းၿပီး
လက္ေတြ့အသံုးခ်သုေတသနေတြ လုပ္တာ အရမ္းေကာင္းတာရယ္။

2. 2 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
အစၥေရး ဟာ အလြန္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေလး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဝင္ေငြအရမ္းမမ်ားတာမို႔. သူ႔ေလာက္
မဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ကူညီဖို႔ရာမွာ အေျခခံ အေဆာက္အဦလို စရိတ္မ်ားတာေတြ အတြက္မကူႏိုင္ေပမဲ့၊
နည္းပညာ အလြန္ေ႐ွ႕တန္းေရာက္တဲ့ျပင္ သုေတသနေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးလွတာမို႔ ၊ Capacity building လို႔ေခၚတဲ့
နည္းပညာျဖန္႔ျဖဴးေပးမႈမွာေတာ့ ေ႐ွ႕တန္းက လုပ္ေဆာင္ေပးေနတယ္။ လူေတြကို နည္းပညာ အသိပညာျဖန္႔ေပး
ရာမွ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ တိုးတက္ ေ႐ွ႕တန္းေရာက္လာႏိုင္မႈအေပၚ သက္ဝင္ယံုၾကည္စြာ လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။
အစၥေရးနိုင္ငံ အေၾကာင္း နဲ႔ စိုက္ပ်ိုးေရးဖြံျဖိုးမွု အေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ယံုၾကည္မႈ နဲ့ သမိုင္း
ဆိုင္ရာေတြ ႐ႈတ္ေထြးတာကို ႀကိဳသိၿပီးသား ဖတ္ၿပီးသိၿပီးသားျဖစ္တာေတာင္ ေမးစရာေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီးပဲ၊
သင္တန္းသားေတြကလဲ ေမးခြန္းေမးပါဆို အာ့အေၾကာင္းေတြပဲေမးၾကေတာ့ ဆရာခမ်ာ အခ်ိန္မွီ
ျပီးရမွာေတြၿပီးေအာင္ မနဲ ႀကိဳးစားရတယ္။ ေခြၽးေတြကို ၿပိဳက္ၿပိဳက္က်တဲ့ထိပဲ။ သင္တန္းသားေတြကလဲ
အမ်ားစုက သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ policy maker ဒါမွမဟုတ္ အဓိကဆက္စပ္ေနသူေတြဆိုေတာ့ ေမးမယ္ ဆိုတာခ်ည္းပဲ။
အခ်ိန္ေနာက္က်သြားလို႔ country presentation ေပးဖို႔ ၁၅ ႏိုင္ငံမွာ ဒီေန႔ တစ္ႏိုင္ငံ ကပဲ ေပးဖို႔ volunteer
ေခၚေတာ့ တေယာက္မ်က္ႏွာ တေယာက္ၾကည့္ ဘယ္သူမွ မစေတာ့ထံုးစံအတိုင္း ျမန္မာ့သတၱိနဲ႔ အရင္ဆံုး
ထေျပာပလိုက္တယ္။ ဘာရမလဲ မဟုတ္ရင္ အေႂကြးက်န္ရင္ ညလဲ ဒီအေၾကာင္းပဲေတြးေနရမွာေလ၊
ပထမဆံုးဆိုေတာ့ မွားမွား မွန္မွန္ ျမန္ျမန္ေႏွးေႏွး ေအးေဆးပဲေပါ့။ ဖြံၿဖိဳးမႈေနာက္က်ဆံုး ႏိုင္ငံက ဘာမ်ား policy
ေဝဖန္စရာ မ်ားမ်ား႐ွိမွာလဲ၊ ႐ွိလဲ မေျပာေသးဘူးေလ၊ ဆရာ သင္ဖို႔ခ်န္ထားတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲဆိုေတာ့
တင္ျပခ်ိန္ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ထားေပမဲ့ ေဆြးေႏြးခ်ိန္ အမ်ားႀကီးရေတာ့ အားလံုးက ကိုယ္နဲ႔ တကြ ႏိုင္ငံကို
ေသခ်ာမွတ္မိသြားတာ အျမတ္ပဲ၊ သိတယ္မလား ဂ်င္းထည့္စရာ႐ွိ ျမန္ျမန္ထဲ့မွ။
.-----------------------------------------------------------------------------------
28, Nov 2017
ဒီေန႔ ေတာ့ ၁၅ ႏိုင္ငံက သင္တန္းသား အသီးသီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ေက်းလက္ ေဒသဖြံၿဖိဳးေရး ဆိုင္ရာ
မူဝါဒေတြ၊ မဟာဗ်ဴဟာ ေတြရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနဲခ်က္၊ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပသနာေတြကို
သံုးသပ္တင္ျပၾကတယ္။ အားလံုးျခံဳၾကည့္ရင္ မဖြံ႔ၿဖိဳးပဲက်န္ခဲ့တဲ့ အဓိက တရားခံက မူဝါဒ မေကာင္းလို႔ မဟုတ္ဖူး၊
လူေတြ မေကာင္းတာျဖစ္တဲ့ အဂတိ လိုက္စားမႈေတြကို မထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာကိုပဲ ေတာ္ေတာ္ အေျပာမ်ားတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ေတာ္ေတာ္တူတာက အစိုးရ ဝန္ႀကီးဌာန အျခင္းျခင္းေရာ၊ ဝန္ႀကီးဌာနတူ ဌာနအခ်င္းခ်င္းေရာ
ခ်ိတ္ဆက္ ပူးေပါင္းၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ တူရာဆီ သြားတာမွာ ညီၫြတ္မႈ နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့
စြမ္းရည္အားနည္းတာပဲ၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေက်းလက္ေဒသ စိုက္ပ်ိုးထုတ္လုပ္ေရးမွာ သမဝါယမစံနစ္ လို့
ေခၚလို့ရတဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈပံုစံကို ခ်ဥ္းကပ္ေဆြးေႏြးၾကၿပီး၊ မူေကာင္းေပမဲ့ လူမေကာင္းတဲ့ျပသနာ၊
မထိန္းခ်ဳပ္ မကိုင္တြယ္ႏိုင္တဲ့ ျပသနာကို ေဇာင္းေပးၾကတယ္။
ဒီေန့အဖို့ ေတာ္ေတာ္ႀကိဳက္တဲ့ စာလံုးေလးတစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံ စိုက္ပ်ိုးေရးနဲ႔ ေက်းလက္ဖြံျဖိုးေရး
အတြက္လဲ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနၿပီလို႔ထင္တဲ့ Agro Food Production ကို အေျခခံတဲ့ Food and Economic
Security ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးထြက္ကုန္ေတြကို ကုန္ၾကမ္းခ်ည္းပဲေရာင္းေနၿပီး အစားအစာ
အျဖစ္ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းပညာ အတတ္ပညာ ကြၽမ္းက်င္မႈေတြ မ႐ွိလာမခ်င္း ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ
မ႐ွိႏိုင္ပဲ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳး တိုးတက္မႈကလဲ မ႐ွိႏိုင္ဘူးေလ။
အေတြးတစ္စ မ်ွပါ။ ကိုယ့္သေဘာထားနဲ႔ ကိုက္ညီလို႔ မွတ္တမ္းတင္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ေန႔ သင္ရမဲ့စာေတြနဲ႔
ခ်ိန္ညႇိရအံုးမွာပါ။

3. 3 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ဒီညေန မွာ Rehovot ၿမိဳ႕ေလးထဲ ေျခလ်င္ပတ္ၿပီး ေလ်ာက္သြားရတာေတာ့ အေတြ႔ၾကံဳေကာင္းေလးပါ။
ခေလးဘဝ ျပန္ေရာက္သြားသလို အရမ္းေပ်ာ္ၾကတယ္။ အစစ အရာရာေစ်းျကီးတဲ့ ႏိုင္ငံပါဘဲ။ အရမ္းေအးတဲ့
ရာသီဥတုမွာ ေခြၽးၿပိဳက္ၿပိဳက္က်ၿပီး ေမာေမာနဲ႔ လမ္းေဘး ေရခဲမုန္႔ဝယ္စားၾကတယ္။ ဓာတ္ဖမ္းၾကတယ္၊
အေဆာင္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ညေနစာစားေတာ့ ပါလာတဲ့ လၻက္ေတြသုတ္ေကြၽးေတာ့ အရမ္းႀကိဳက္ၾကတယ္။
တစ္ေန့တာ အေၾကာင္းေတြ ျပန္ၿပီး စားျမံဳ႕ျပန္ၾက၊ ရီၾက ေက်ာင္းသူေလးေတြဘဝ ပီပီျပင္ျပင္ျပန္ရ။ ဘဝ ႀကီးက
သာသာယာယာ႐ွိသား။
ဒီမွာ ထပ္ဆင့္ကံေကာင္းတာေလးကေတာ့ အရင္တစ္ပါတ္ ႐ွမ္းျပည္မွာ Irrigation training လာေပးတဲ့ expert
က viber ကေန ဆက္သြယ္လာၿပီး လာမဲ့ စေန အားလပ္ခ်ိန္မွာ Israel Agriculture အေၾကာင္း
အခ်ိန္တိုတြင္းေလ့လာႏိုင္ဖို႔ ကားနဲ႔လာေခၚၿပီး လိုက္ျပမယ္ဆိုေတာ့ အတိုင္းထက္လြန္ ထီေပါက္သလိုေပါ့။
တစိမ္းႏိုင္ငံ တခုမွာ ကိုယ့္ကို အိမ္႐ွင္အေနနဲ႔ ဧည့္ခံေပးမဲ့သူ႐ွိတာလဲ မဂၤလာ တစ္ပါးပါတကား။ အမွန္ေတာ့
သူေနတဲ့ ၿမိဳ႕က ကိုယ္ေရာက္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေဝးပါတယ္။ ေက်းဇူးပါပဲ ဆရာေရ။
ဆက္ေရးအံုးမွာေနာ္.....
.-----------------------------------------------------------------------------------
1. December 2017
2 hrs · အစၥေရး ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့သမိုင္းေၾကာင္း အထိုက္အေလ်ာက္ဖတ္ဖူးသိဖူးေပမဲ့ ဒီေန့ စာသင္တဲ့
ဆရာမကိုယ္တိုင္ေျပာျပတဲ့ သူ႔ မိခင္ရဲ႕ အေမ ၊ သူ႔ အဖြားအေၾကာင္း ဥပမာေလး ကို နားေထာင္ၾကည့္ရေတာ့
ေတာ္ေတာ္ေလးနက္လွပါတယ္။ အတိုခ်ဳပ္ ျပန္ေျပာရရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ျပန္႔က်ဲေနထိုင္ၾကတဲ့ ဂ်ဴး
လူမ်ိဳးေတြအနက္ သူ႔အဖြားကေတာ့ ပိုလန္ ႏိုင္ငံကပါ။ ေမာင္ႏွမ ၁၃ ေယာက္႐ွိၿပီး၊ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္မွာ ၁၉
ႏွစ္အရြယ္ ႐ွိေနခဲ့တယ္။ အာ့ အခ်ိန္တံုးက ဂ်ဴးေတြရဲ႕ ေ႐ွး႐ိုးအယူအဆအရ ေဂ်႐ုဆလင္ ေခၚတဲ့ သူတို႔ရဲ႕
ဘုရား႐ွိရာ အရပ္ ကို သြားခ်င္တိုင္းသြားလို္မရပဲ၊ ဘုရား႐ွင္ က သတ္မွတ္ သြားခြင့္ျပဳမွ သြားရပါတယ္။
အဲ့ဒါကလဲ ဘယ္ေတာ့မွန္းမသိပဲ အမိန္႔ေတာ္ကိုေစာၚ့ ဆိုင္းေနရတဲ့သေဘာပါ။
တစ္ညမွာ ေတာ့ စြန္႔စားလိုသူ၊ မေစာင့္ဆိုင္းလိုသူ သူမလို ၁၉ ႏွစ္ ၂၀ ႏွစ္ အရြယ္ လူငယ္တစ္စုဟာ
ေလွႀကီးတစ္စင္းနဲ႔ ရြက္လႊင့္ၿပီး ဘုရားသခင္ႏိုင္ငံေတာ္ကို႐ွာေဖြၿပီး ကိုယ္ပိုင္ ႏိုင္ငံ
ျဖစ္လာေရးစြန္႔စားခရီးထြက္လာၾကတယ္။ သူမ အေဖက သိပ္စိတ္ဆိုးၿပီး ဘုရား အလိုေတာ္ ကို
ဆန္႔က်င္လို႔ဆိုၿပီး ေသလူ အျဖစ္သတ္မွတ္လိုက္တယ္။
ေဂ်ရုဆလင္ တဝိုက္ ကို ေရာက္လာတဲ့ လူငယ္ ေလးေတြ အခက္အခဲ နဲ႔ ေရာဂါမ်ိဳးစံု အစားအစာ
မ႐ွိမႈေတြျကားထဲက ႀကိဳးစားၿပီး စိုက္ပ်ိဳး လုပ္ကိုင္ ၿပီး ေျမေနရာေတြခ်ဲ့ထြင္ ေနထိုင္ၾကတယ္။ ေနရာကလဲ
လူေတြသိပ္မေနလိုတဲ့ သဲကနၱာရမို႔ သူတို႔ကို အာ့ေနရာက မူလေနသဴေတြက ေျမေတြျပန္ေရာင္း ၾကတယ္။
ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၃၉ မွာ ပိုလန္က ဂ်ဴးလူမ်ိဳး ၃ သိန္းေလာက္ကို နာဇီ ဂ်ာမန္ေတြက အစုလိုက္
အျပံဳလိုက္ သတ္ပစ္လိုက္ေတာ့ သူမရဲ႕ ေမာင္ႏွမ အားလံုးေရာ အေမေရာ အသတ္ခံလိုက္ရၿပီး အေဖကေတာ့
လြတ္လာခဲ့တယ္။
သူမ ဆီကို သူ႔ အေဖေရာက္လာေတာ့ သူမမွာ သမီးေလး တစ္ေယာက္႐ွိေနပီ၊ သူ႔ အေဖက သူ႔ အမွား သိၿပီး
သူ႕သမီးရဲ႕ ေျခဖ်ားကို ငံု႔နမ္းခဲ့တယ္။ အဲဒီအမ်ိဳးသၼီးေလးက ဒီေန႔ စာသင္တဲ့ ဆရာမေလး ရဲ႕ အဖြားေတာ္သူေပါ့။
ဇာတ္လမ္းေလးကို ႐ိုးရိုးေလးပဲေျပာျပပါတယ္။ ေပးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ message ကေတာ့ သူတို႔လူမ်ိဳးေတြ
ဟာ သမိုင္းက သင္ေပးခဲ့တဲ့ သင္ခဏ္းစာေၾကာင့္ အျမဲ သူမ်ား သို႔မဟုတ္ တေယာက္ေယာက္ က ခြင့္ျပဳမွ၊
ခိုင္းမွ၊ အမိန္႔ေပးမွ တစ္ခုခုကို လုပ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္ကို အၿပီးတိုင္စြန္႔လႊတ္ခဲ့တယ္။.အျမဲ ႀကိဳတင္ စဥ္းစားတယ္၊
ႀကိဳလုပ္တယ္၊ သူမ်ားခိုင္းတာ မေစာင့္ဘူး၊ Proactive ျဖစ္တယ္။
Entreprenership စိတ္ အျပည့္႐ွိတယ္။ ႏိုင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ေနရာမွာလဲ ဒီလိုပဲ ႏွလံုးသြင္းတယ္။

4. 4 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
အရမ္းႀကိဳးစားၾကသူေတြျဖစ္တယ္၊ ႏိုင္ငံမ႐ွိပဲ ေနခဲ့ရတဲ့ ၊ မ်က္ႏွာ ငယ္ခဲ့ရတဲ့ ဘိုးဘြား ေတြရဲ႕ ဘဝကို
အစဥ္ေအာင့္ေမ့ၾကတယ္။
သင္တန္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေျပာရရင္ အစၥေရး လယ္သမားတိုင္း ဟာ business men ခ်ည္းပဲ။ အျမဲ အသစ္အသစ္ေတြ
တီထြင္ၾကံဆ ႐ွာေဖြေနၿပီး အစိုးရကလဲ သုေတသန ကို အဆက္မျပတ္ ဖြံၿဖိဳးေနေအာင္ အားေပးျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံကို
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ႏွစ္တိုတို အတြင္း ဖြံၿဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။
သူတို႔ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳး ေရး အယူအဆ ေတြမွာ ABCD ေခၚတဲ့ Access Based Community Development approach
ရယ္၊ Leaky Bucket concept ရယ္ က အလြန္ေကာင္းတဲ့ အယူ အဆျဖစ္ၿပီး၊ အရာရာတိုင္း ဟာ
တိုင္းသူျပည္သားေတြ ကိုပဲ ဗဟိုျပဳစဥ္းစား တဲ့ အယူအဆ နဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္တယ္။
ေနာက္မွ သတ္သတ္ ထပ္ေရးပါ့မယ္။ ေက်းလက္ နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပ ရဲ႕ ဖြံၿဖိဳးမႈ ခ်ိန္ခြင္လ်ာ ခ်ိန္ညႇိတဲ့ အေၾကာင္းေလးပါ။
ေက်ာင္းသားဘဝ ရဲ႕ ေပ်ာ္စရာ ရသ အျပည့္စီစဥ္ေပးထားလို႔ ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတဲ့ program ေလးပါ။
ေနာက္လူေတြ ေလ်ာက္ၿပီးတက္ၾကေစခ်င္တယ္။
နက္ျဖန္ ေဂ်႐ုဆလင္ အလည္မသြား ခင္ အၿမီး ေပါ့ေနာ္ ။
အစၥေရး ရဲ႕ ထူးျခားမႈ မ်ားစြာထဲက အထူးျခားဆံုးက အလုပ္စရက္ တနဂၤေႏြ ျဖစ္ၿပီး၊ ေသာၾကာ၊ စေန
ပိတ္ရက္ျဖစ္ပါတယ္။.အာ့ ၂ ရက္မွာ လမ္းေဘးဆိုင္ေတာင္ မဖြင့္ပါ။ အစားအေသာက္ေတြ ႀကိဳၿပီး
ဝယ္ထားရပါတယ္။
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
3.Dec.2017
ဒီေန႔ေတာ့ Rural Revitalization ၂၃ ေယာက္၊ Green Growth ၂၆ ေယာက္ ေပါင္း ၄၉ ေယာက္ စလံုး
ကားႀကီးတစ္စီးနဲ႔ ကမၻာအထင္ကရ ဘာသာေရးေနရာ ျဖစ္တဲ့ ေဂ်႐ုဆလင္ၿမိဳ႕ ကို သြားခဲ့ၾကတယ္။ ဘာသာျပန္
ေပးတဲ့ Jacob ဆိုတဲ့အဖိုးႀကီးက ေတာ္ေတာ္ professional က်တယ္။
အဓိ က ၂ ေနရာနဲ႔တင္ တစ္ေနကုန္သြားၿပီး အခုေတာ့ အေဆာင္ျပန္ေရာက္ ေျခကုန္လက္ပမ္းက်ေနေပမဲ့
စာေရးတဲ့ တာဝန္ေလးေတာ့ ထမ္းေဆာင္ လိုက္အံုးမယ္။
ပထမ ေရာက္ခဲ့တဲ့ေနရာက ဂ်ဴးေတြကို ဂ်ာမန္ေတြက အညႇဳိးတႀကီး လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခဲ့တာေတြကို
စံနစ္တက်မွတ္တမ္းတင္ျပသထားတဲ့ ျပတိုက္ပါ၊ ဓာတ္ပံု မ႐ိုက္ရပါဘူး။ အ႐ွည္မေရးလိုပါဘူး၊
အားလံုးၿပီးသြားတဲ့ အခ်ိန္မွာအဓိကေပးခ်င္တဲ့ message ကေတာ့ သမိုင္းကို ေမ့ေဖ်ာက္ပစ္လို႔မရသလို၊
အတိတ္ထဲမွာ ခ်ည္းပဲလဲ ေန မေနပဲ မခံခ်င္စိတ္၊ ေအာင္ျမင္လိုစိတ္၊ စုစည္းညီၫြတ္တဲ့စိတ္ေတြ
အတူတူထားၾကၿပီးအစၥေရး ႏိုင္ငံသစ္ျပန္လည္ထူေထာင္တဲ့အခါ မွာ အရာရာ တိုင္းထက္
မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ပညာေရးကို ပဓာနထားၿပီး၊ သုေတသန နဲ႔ တီထြင္ဖန္တီးၾကံဆမႈေတြ အဆက္မျပတ္
လုပ္ေဆာင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ဒီေလာက္ေသးငယ္ၿပီး၊ ဘာ သယံဇာတမွ မ႐ွိတဲ့ သဲကနၱာရ ႏိုင္ငံငယ္ေလးဟာ
ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံစာရင္းထဲကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္အတြင္းေရာက္လာခဲ့တယ္။ လက္စားေခ်ဖို႔ထက္
ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြ တိုးတက္ဖို႔ကို အဓိကထားတယ္။ သတိေတာ့ အစဥ္႐ွိဖို႔လိုတာေပါ့။
တလမ္းလံုးၾကည့္လိုက္ရင္ ကုန္းေျမ၊ ေက်ာက္ေတာင္ေျမ ေျခာက္ကပ္ကပ္ေတြပဲ႐ွိတယ္၊ သစ္ပင္ ႀကီးငယ္
အားလံုး လူေတြ စိုက္ထားၿပီး တစ္ပင္မက်န္ အစက္ခ် စံနစ္နဲ႔ ေရေပးၿပီး ပါတ္ဝန္းက်င္
စိမ္းစိုေအာင္ႀကိဳးစားထားတယ္။
Rehovot ကေန ေဂ်႐ုဆလင္ ကို သြားေတာ့ ပါလက္စတိုင္း ေတြေနတဲ့ ေနရာ ကေနျဖတ္သြားရတယ္။
တံတိုင္းျကီးျခားထားေပမဲ႔ အားလံုး သာသာယာယာပဲ၊ ေဂ်႐ုဆလင္မွာလဲ ရပ္ကြက္သပ္သပ္စီနဲ႔ ေရာေႏွာ
ေနထိုင္ၾကတယ္။ ပါလက္စတိုင္းအိမ္မွန္းသိသာေစတဲ့ ခြဲျခါးထားတဲ့ အခ်က္က ပါလက္စတိုင္း အိမ္ေတြ

5. 5 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ေခါင္မိုးတိုင္းမွာ အနက္ေရာင္ ေရတိုင္ကီေတြ ႐ွိတယ္။ သူတို႔ဆီကို အစၥေရး ကပဲ ေရေပးစံနစ္နဲ႔
ေရေပးထားတာေတြ႔ရတယ္။
ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ခရီးစဥ္မို႔ ဘယ္သူမွ ႏိုင္ငံေရး အစြန္းမလြတ္တဲ့ စကားေတြမေျပာၾကဘူး။
ဘာသာေရးလဲ ဒီလိုပဲ၊ ပါ႐ွန္အင္ပါယာ လက္ထက္ထဲက အုတ္တံတိုင္းႀကီး ေနာက္က ေ႐ွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး၊
မြတ္စလင္ေတြ အတြက္ေရာ၊ ခရစ္ယန္ေတြအတြက္ အထင္ကရ ေနရာ ၊ ေရ႐ႈ ခရစ္ေတာ္ လက္ဝါးကပ္တိုင္
တင္ခံရတဲ့ေနရာ ၊ ျမႇဳပ္ႏွံခံရရာေနရာ၊ ႐ွင္သန္ထေျမာက္ရာ ေနရာ စသည္ျဖင့္ အဓိက ေနရာေပါင္းမ်ားစြာကို
ေလ့လာဖို႔ ေက်ာက္သားေတြ အျပည့္နဲ႔ ေဆာက္ထားတဲ့ ေ႐ွးၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးထဲမွာ တေနကုန္ တက္လိုက္
ဆင္းလိုက္ ေလ့လာလိုက္တာ ညေန ၄ နာရီခြဲေရာ။
လာလိုက္ၾကတဲ့ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ၊ ဘာသာေရး ကိုင္း႐ိႈင္းသူေတြလဲ ႀကိတ္ႀကိတ္တိုးပဲ။
သမိုင္း အရေတာ့ ေရ႐ႈ ခရစ္ေတာ္ ကို စတင္ကိုးကြယ္ခဲ့တာ အာေမးနီးယန္း လူမ်ိဳးေတြလို႔သိရတယ္။
အာေမးနီးယန္း စားေသာက္ဆိုင္မွာ ေန႔လည္စာ စားတယ္။သူငယ္ခ်င္း အာေမးနီးယန္း မေလး ခမ်ာ ေတြ႔ရ
သိရသမ်ွ ေပ်ာ္လြန္း စိတ္လႈပ္႐ွားလြန္းလို႔ မ်က္ရည္ေတြက်လိုက္၊ ရီလိုက္ နဲ႔ ထမင္းေတာင္ စားမဝင္ဘူး။
ကိုယ္ခ်င္းစာမိပါတယ္၊ အာေမးနီးယန္း ကေတာ့ ယၡဳတိုင္ အတြင္းအျပင္ ျပႆနာေတြနဲ႔ ဖြံၿဖိဳးမႈ
ေနာက္က်ဆဲပါပဲ။
Western wall ဆိုတဲ့ ခရစ္ဘာသာဝင္ေတြ အထူးဆုေတာင္းတ့ဲ နံရံႀကီးကလဲ လူေတြႀကိတ္ႀကိတ္တိုးပဲ။
ကိုယ္လဲ ေရာက္မွေတာ့ ဝင္ၿပီး ကမၻာႀကီးေရာ ျမန္မာျပည္ႀကီးေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဖို႔၊ ညီၫြတ္မ်ွတဖို႔၊
ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးၾကဖို႔ အတြက္ တစ္ေဒါင့္တေနရာက ထိထိေရါက္ေရါက္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္
ဆုေတာင္းလိုက္တယ္၊ ဆုေတာင္း ေလာဘမႀကီးပါဘူး၊ အာ့အခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာတဲ့ ဆနၵအမွန္ပါ။
ဒီေန႔ ေတြ႔ခဲ့ မွတ္ခဲ့သမ်ွ မ်ွေဝတာပါ၊ အမွားပါရင္ ခြင့္လြတ္ၾကပါ၊ အမွန္ျပင္ေပးၾကပါ ခ်စ္သယ္ရင္းမ်ား။
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
5.Dec.2017
တစ္ေန႔ နဲနဲေရးမွ ျဖစ္မွာမို႔ ေရးပါရေစ။ ေလ့လာ ရသမ်ွကို ကိုယ္ပိုင္ ႐ႈေဒါင့္ကေန ေရးၾကည့္ခ်င္တာပါ။
အစၥေရး ကေတာ့ ႏိုင္ငံေသးေသးေလးျဖစ္ၿပီး လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္း ရာခိုင္ႏွန္းမ်ားပါတယ္၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳး
ထုတ္လုပ္သူကလဲ နဂိုထဲ ရာႏႈန္းနည္းတဲ့ျပင္ တျခား က႑ေတြတိုးတက္လြန္းေတာ့ လူေတြဟာ
လယ္ယာလုပ္ငန္းကို ပိုပိုျပီးစြန္႔ခြာလာၾကလို႔ ေက်းလက္ေဒသ ျပန္လည္အသက္ဝင္ေကာင္းမြန္ေရး
အစိုးရရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ေက်းလက္ဖြံၿဖိဳးေရး
ဘတ္ဂ်က္ခြဲေဝခ်ထားေပးမႈ၊ လယ္သမားေတြ စိုက္ပ်ိဳးေရးအျပင္ တျခားလုပ္ငန္း မ်ားက
အပိုဝင္ေငြရေအာင္ဖန္တီးမႈကို အားေပးကူညီ လမ္းၫႊန္ၾကပ္မတ္ေပးမႈေတြ စာေတြ႔ လက္ေတြ႔ ေလ့လာရတယ္။
အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပခရီးသြားသူေတြ လယ္ယာစိုက္ကြင္းေတြဆီ ပိုမိုလည္ပတ္ အခ်ိန္ျဖဳန္း ေငြသံုး ႏိုင္ဖို႔
လယ္သမားမိသားစုဝင္ေတြရဲ႕ အၾကံနဲ႔ အားထုတ္မႈ အသစ္ေတြကို အနီးကပ္ အၾကံေပးျခင္း၊ လုပ္ငန္းစီမံခန္႔ခြဲမႈ
သင္တန္း၊ ေငြေျကးစီမံမွုသင္တန္း၊ စသျဖင့္ ကူညီေပးတဲ့ျပင္ လုပ္ငန္းသစ္ဟာ စီးပြားေရးတြက္ေျခကိုက္ၿပီး
ေရ႐ွည္တည္တန္႔ႏိုင္မႈ ႐ွိမ႐ွိ ကူညီစဥ္းစားေပးျခင္း၊ ေငြေၾကး တခ်ိဳ႕တဝက္ကို grant နဲ႔ ေပးျပီး၊ တခ်ိဳ႕ကို easy
loan ပံုစံနဲ႔ ထုတ္ေခ်းျခင္း၊ ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ အစိုးရတခုျခင္းကလဲ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္ျခင္းေတြကို
ေလ့လာရတယ္။
လုပ္ငန္း အမ်ိုးအစား ေတြကေတာ႔ စံုလင္လြန္းလို႔ ေရးရင္ အရမ္း႐ွည္သြားပါမယ္။
အစိုးရက ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဘယ္အလုပ္လုပ္ပါလို႔ ဖိအားမေပး၊ မေျပာပါဘူး၊ ကိုယ့္အၾကံနဲ႔ကိုယ္ တက္လာခဲ့၊
ကူညီဖို႔ အဆင္သင့္ပဲ ဆိုတဲ့ အေနအထားပါ။
စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္တဲ့ ေျမက ဒီအက်ယ္အတိုင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးတဲ့ လူဦးေရကနဲသြားေတာ့ တစိဦးခ်င္း ပိုင္တဲ့ႏႈန္းကေတာ့

6. 6 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ႀကီးလာတာေပါ့။
ေလ့လာေရး အေနနဲ႔ အစၥေရးရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္စဥ္တံုးကတည္းက သံုးခဲ့တဲ့
ကြန္ျမဴနစ္နဲ႔ ဆို႐ွယ္လစ္ အေတြးအေခၚေပၚ အေျခခံၿပီးစခဲ့တဲ့ kibbutz နဲ႔ moshav ဆိုတဲ့ လူအမ်ား အတူေန
အတူလုပ္ အတူစား အျမတ္အတူတူခြဲယူတဲ့ပံုစံနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ေက်းရြာေတြေလ့လာရတယ္၊ အရင္
ကအေတြး အေခၚေတြ အခ်ိန္နဲ႔ အမ်ွ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး လူ႔ ဆနၵေတြေုပါင္းလဲမႈ အရ အေျပာင္းအလဲ အျမတ္ခြဲေဝမႈ
အေျပာင္းအလဲ ၊ အလုပ္ေတြကို စီမံပံု အေျပာင္းအလဲေတြ ထဲကလဲ သခဏ္းစာယူစရာေတြ အမ်ားႀကီးရသလို ၊
အတုယူသင့္တာလဲမ်ားသား။ အထူးသျဖင့္ ရြာထဲမွာ ခေလးေလးေတြကို ၆ လေလာက္ထဲက အားလံုး
အတူထိမ္းေက်ာင္းတဲ့ေနရာကိုပို႔ၿပီး မိခင္ေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် အလုပ္လုပ္ႏိုင္တာ၊ ခေလးခ်င္း ခ်စ္ခင္ပံ့ပိုးၾကတာ၊
ေဆာ့ကစားၿပီးက်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ၾကတာေတြက ၿမိဳ႕ျပမွာ မရႏိုင္ေတာ့လို႔ ၊ ခုဆို အနီးက ၿမိဳ႕ေတြက မိဘေတြက
သူတို႔ ကေလးေတြကို အခ်ိန္ပိုင္းနဲ႔ အာ့ေနရာေတြမွာ လာအပ္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ ၿမိဳ႕က လူလတ္တန္းစားေတြ
ရြာထဲေျပာင္းေနၾကတယ္။ ရြာစည္းကမ္းလိုက္နာမွ လက္ခံတယ္....စသျဖင့္ေပါ့ေလ။
အစၥေရး ႏိုင္ငံ ကိုကယ္တင္လိုတဲ့ လူငယ္တစ္စုရဲ႕ ဒုတိယ ကမၻာစစ္တြင္း ေျမေအာက္ မွာ တြင္းတူးၿပီး
ေသနပ္က်ည္ဆံထုတ္လုပ္ တဲ့ စက္ရံု၊ အဂၤလိပ္ေတြ အုပ္စိုးဝိုင္းရံထားတဲ့ အနၱရာယ္ေတြၾကားမွာ ပိပိရိရိ ၃
ႏွစ္တိတိ လ်ိဳ႕ဝွက္လႈပ္႐ွားၿပီး၊ အေပၚမွာေတာ့ ရြာတည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္၊ အသံျမည္တာ လူမသိေအာင္
အဝတ္ေလ်ွာ္လုပ္ငန္း နဲ႔ ကုန္ၾကမ္း ကုန္ေခ်ာ အဝင္အထြက္ လုပ္ဖို႔ မုႏ္ုဖုတ္လုပ္ငန္းလုပ္ၾကတဲ့ ေျမေအာက္
လက္နက္စက္ရံု ေလ့လာေရးက ေပးတဲ့ message ကေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္ေဆာက္ဖို႔
လူငယ္ေတြရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈ၊ ပါးနပ္မႈ၊ ပိရိမွု၊ ရန္သူကို တန္ျပန္အသံုးခ်ႏိုင္မႈ၊ ႀကိဳတင္ေမ်ွာ္မွန္းႏိုင္မႈ၊
စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ၊ စီးပြားေရးကို အခ်ိန္တိုင္း ခ်ိတ္ဆက္စဥ္းစားႏိုင္မႈပါပဲ။
Weitzman Science Center ေရာက္ေတာ့ လဲ အံ့မခန္း တိုးတက္တဲ့ သုတသန ေတြ အေၾကာင္းေလ့လာရလို႔ ၊
ကိုယ့္ႏိုင္ငံ က လူငယ္ေလးေတြကိုပဲ ေျပးသတိရေနမိပါတယ္။ ကိုယ္ေတြကေတာ့ သိပၸံပညာ႐ွင္ျဖစ္ဖို႔
အခြင့္အေရးမ႐ွိေတာ့ဘူးေလ။ ဒါေပမဲ့ အစၥေရး လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စူးစမ္းေလ့လာခ်င္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေရာ
ကမၻာေလာႀကီးကိုေရာ အက်ိဳးျပဳလိုစိတ္ ကို နက္နက္နဲနဲေတြ႔ခြင့္သိခြင့္ရခဲ့တယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းသားဘဝ ေလးလို ခဏျပန္ရလို႔ ေရာ၊ ရာသီဥတု က ေဆာင္းတြင္းပိုင္းေအးခ်မ္းေနလို႔ေရာ၊
သင္တန္း အစီအစဥ္ေတြ ေကာင္းလြန္းတာေၾကာင့္ေရာ၊ သစ္သီးေတြ အလ်ွံပယ္စားရတာေၾကာင့္ေရာ
ေတာ္ေတာ္ ေပ်ာ္ရပါတယ္။
ဟီးဘ႐ူးသီခ်င္းလဲ သင္ရ ဆိုရတယ္၊ ဒီတပါတ္ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ေရး အစီအစဥ္အတြက္ ဆိုရမလား၊
ကရမလား၊ အစားအေသာက္လုပ္ျပရင္ေကာင္းမလား စဥ္းစားရအံုးမွာမို႔ ဒါေလာက္ပဲေနာ္။
ေက်ာင္းသူေလး.. � � �
..-----------------------------------------------------------------------------------
.
6.12.2017
အစၥေရးက ေဆာင္းတြင္းမိုးရြာတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ဒီေန႔ကေတာ့ သူတို႔ မိုးရာသီအတြက္ ပထမဆံုး မိုးရြာတာပါ။ သူတို႔
တစ္ႏွစ္စာ မိုးေရခ်ိန္ ကျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ႐ွမ္းျပည္နယ္ မွာ ၄ ရက္ရြာစာနဲ႔ ညီတာဆိုေတာ့ အစၥေရးေတြ အတြက္
ေပ်ာ္စရာေန႔ပဲ၊ ေလေတြလဲေတာ္ေတာ္တိုက္ေတာ့ အရမ္းခ်မ္းတယ္။
ဒီေန႔က ေက်ာင္းျပင္ေလ့လာေရးထြက္တာနဲ႔ လဲတိုက္ဆိုင္တယ္။
မနက္ပိုင္း သြားတဲ့ ကမၻာ့ ထိပ္ဆံုး irrigation technology ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ Netafim ကို ေရာက္ခဲ့တယ္။
ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အေသးစိတ္ေတြ ကိုေတာ့ အရမ္း႐ွည္သြား မွာမို႔မေရးေတာ့ပါဘူး။ Netafim က အခု
ျမန္မာျပည္ မွာလဲ စၿပီးျဖန္႔ေနပါၿပီ။ drip irrigation က စိဳက္ပ်ိဳးေရးမွာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားတာမို႔ ႏိုင္ငံႀကီး

7. 7 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
တခ်ိဳ႕မွာေတာ့ အစိုးရက Netafim နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး စီမံကိန္းႀကီး လို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔
အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့ နည္းပညာ ပ်ံ့ႏွံမႈ ျမန္ဆန္တယ္။ သင္တန္းသားအမ်ားစုကေတာ့ တခုခုဆို
ေစ်းႏႈန္းေမးၾကတယ္။ အမွန္ကေတာ့ နည္းပညာသစ္တစ္ခုကို adopt လုပ္မယ္ဆို cost effectivness or
return on investment ကို စဥ္းစားတြက္ခ်က္ရမယ္၊ ဒီနည္းပညာသံုးၿပီး ဘယ္သီးႏွံစိုက္၊ ဘယ္ေစ်းကြက္ကို
ထိုးေဖာက္ေရာင္းခ်ႏိုင္ရင္ ၊ အျမတ္ ဘယ္လိုရႏိုင္တယ္ စသျဖင့္ေပါ့။
ျမန္မာျပည္မွာလဲ Family Drip Irrigation Kit ေတြ သင့္တင့္တဲ့ေစ်းနဲ႔ ရေနၿပီး ၊ ကိုယ္ လုပ္ေနတဲ့ စီမံကိန္းကလဲ
ဒီ နည္းပညာေတြ ကို အမ်ိဳးသမီးလုပ္ကြက္ငယ္ေတာင္သူေတြ ကို နည္းပညာ မိတ္ဆက္ေပးၿပီး၊ ပုဂၢလိက
ျဖန္႔ျဖဴးသူေတြနဲ႔လဲ ခ်ိတ္ဆက္သြားဖို႔လုပ္ေနေတာ့ ဒီေန႔ ေပ်ာ္ရတဲ့ subject ပါပဲ။
စိတ္လႈပ္႐ွားဖို႔ေကာင္းတာက အစၥေရး နဲ႔ ပါလက္စတိုင္း နယ္စပ္ ျခားထားတဲ့ နံရံႀကီး တေလ်ွာက္ တေနကုန္
ခရီးထြက္ရတာရယ္၊ ျမင္ေနရတဲ့ အာရပ္ ၊ ပါလက္စတိုင္း အိမ္ေတြ ၿမိဳ႕ေတြ၊ လူေတြရယ္ ၊အဲဒီ အျမဲဘဲ
မၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ေဒသ မွာ ဒီေလာက္ တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတဲ့ ဂ်ဴး ေတြရဲ႕ သမဝါယမ စိတ္ဓာတ္၊
သမဝါယမေက်း ရြာလို႔ အမည္ေပးရမဲ့ kibbutz လို႔ေခၚတဲ့ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေနထိုင္မႈပံုစံေတြရယ္၊ အဲ့ဒီလို
မၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ေဒသမွာ အဲဒီလို တိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြနဲ႔
႐ွင္သန္ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဂ်ဴး ဆိုတဲ့ သူေတြရဲ႕ စ႐ိုက္ လကၡဏာက အံ့မခမ္းပါ။ စာထဲမွာ ဖတ္ခဲ့တာေတြထက္
အျပင္မွာ ပိုပါတယ္။ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ သမဝါယမ ပံုစံ အတူလုပ္၊ အတူစား၊ အတူေန၊
အျမတ္အတူခြဲ ေမာ္ဒယ္က အလုပ္ျဖစ္ေပမဲ့ ေခတ္ စံနစ္ေတြေျပာင္းလာတာနဲ႔အမ်ွ လူ႔ အေတြး၊ လူ႔လိုအပ္ခ်က္
ေတြ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အခါ သူတို႔ ဘယ္လို ညႇိႏႈိင္း adapt လုပ္ယူၾကၿပီး၊ ေ႐ွး႐ိုး ပဲေခၚေခၚ ဂ်ဴးေတြရဲ႕ ယဥ္
ေက်းမွု အရ တန္ဘိုးထားသင့္တဲ့ အရာေတြကိုေတာ့ democracy နည္းက်က်ဆံုးျဖတ္ၿပီး kibbutz
မွာထိမ္းသိမ္းပံု ၊ ေခတ္မွီ တီထြင္ ဆန္းသစ္တဲ့ kibbutz ရဲ့ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး၊ အားလံုး က
စိတ္လႈပ္႐ွားစရာေတြပါပဲ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ မွာ တုိက္႐ိုက္ အသံုးမဝင္ေပမဲ့ သြယ္ဝိုက္ အသံုးခ်ႏိုင္တာေတြက
အမ်ားႀကီးပဲ။ ထူးျခားတာကေတာ့ အိမ္တိုင္းမွာ က်ည္ဆံလံုတဲ့ security room တခန္းဆီ ထည့္ေဆာက္ရတယ္။
ရြာတိုင္းမွာ ဗံုးခိုက်င္း ႐ွိတယ္ေလ။
ဒီေန႔ ေရာက္တဲ့ေနရာက အစၥေရးေျမပံုကိုၾကည့္ရင္ အက်ဥ္းဆံုးျဖစ္တဲ့ ေျမထဲပင္လယ္နဲ႔ ေဂၚဒန္ ၾကားက
ေနရာဆိုေတာ့ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ နိင္ငံလံုျခံဳေရးအရ အေရးႀကီးဆံုးပဲ၊ အာရပ္ေတြ ဝင္ၿပီးတိုက္ရင္
အခ်ိန္တိုတိုေလးအတြင္း ႏိုင္ငံ ၂ ပိုင္းျဖစ္သြားႏိုင္တာမို႔ အထူးဂ႐ုစိုက္ရတဲ့ ေဒသလဲျဖစ္ေနပါတယ္။
တလမ္းလံုးေတာ့ လိေမၼာ္ခင္း၊ ေထာပတ္သီးခင္း၊ သံလြင္ ပင္ အခင္းေတြ မ်ားတယ္၊ သစ္ပင္ႀကီးေတြကိုလဲ
လိုအပ္သလို အမိုးအုပ္ၿပီးစိုက္ၾကတာေတြ႔ရတယ္။ အခင္းက်ယ္ေတြခ်ည္းပဲ။
အာရပ္ေတြ ေနတဲ့ေနရာကလဲ ခပ္လွမ္းလွမ္းေလးပဲ အနီးကပ္ျမင္ေနရတယ္။ အေျခအေနအရ အစၥေရး
ပိုင္နက္ထဲ ေရာက္လာတဲ့ေျမေတြကေတာ့ အားလံုး ေသခ်ာ စီမံၿပီးစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ၾကေတာ့
သာသာယာယာျမင္ရတယ္၊ ပါလက္စတိုင္းဘက္ကေတာ့ ျမင္ျမင္သမ်ွ အိမ္ေတြပဲ
ႁပြ္ပ္က်ပ္ေနေအာင္ေဆာက္ထားတယ္။ လူဦးေရသိပ္မ်ားတာကိုး။ ေန႔စဥ္ အစၥေရးဘက္မွာ အလုပ္လာလုပ္တဲ့
အာရပ္ေတြလဲ လံုျခံဳေရးဂိတ္ျဖတ္ၿပီး လာၾကတာ ျမင္ေနရတယ္။ ဘာမွ မျဖစ္ရင္ ဘာမွ မျဖစ္ ၊ ျဖစ္ရင္ေတာ့....
အေကာင္းဆံုးကေတာ့ Kibbutz Megal လို႔ေခၚတဲ့ ရြာမွာ ေန႔လည္စာ စားခ်ိန္ တစ္ရြာလံုး လာစားတဲ့
ထမင္းစားခန္းမွာ စားရတဲ့ဟင္းေတြေကာင္းတာေရာ၊ သန္႔႐ွင္းလတ္ဆတ္တာေရာ၊ ေရြးခ်ယ္စရာ မ်ားတာေရာ၊
စားၿပီး ထမင္းပန္းကန္ေတြ စားကြၽင္းစားက်န္ျပန္သိမ္းတဲ့စံနစ္ေရာ ေသခ်ာမွတ္ သား ထားလိုက္ပါပီ။
ဒီေန႔ေတာ့ ဒါေလာက္ပါဘဲ။
..-----------------------------------------------------------------------------------

8. 8 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
.
7.12.2017
ဒီေန႔ ပို႔စ္ကိုၾကည့္ုပီးရင္ေတာ့ ရလိုက္တဲ့ ရသ ကို ေျပာခဲ့ၾကပါ �
Rural Revitalization နဲ႔ Green Growth သင္တန္း ၂ ခုေပါင္း ၂၄ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ပြဲ မွာ
ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ၊ အစားအေသာက္၊ အထင္အရေနရာေတြ၊ သီခ်င္း နဲ႔ အကေတြ၊
ထူးျခားခၽက္ေတြ၊ ကမၻာေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အႏုပညာ႐ွင္ေတြနဲ႔ လူမႈဖြဲ႔စည္းေနထိုင္မႈပံုစံ စသျဖင့္ ကိုယ္
ႀကိဳက္တဲ့ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သ႐ုပ္ျပရတယ္။
ျမန္မာျပည္က သြားတဲ့ ၂ေယာက္က ဆရာခြန္းဒူ က ကခ်င္ ၊ သူ႔အဝတ္အစားယူလာတယ္။ ကိုယ္က ရခိုင္ ေပမဲ့
႐ွမ္းကို အသြားမ်ားေတာ့ ေနာက္ဆံုးဝယ္ျဖစ္တဲ့ အႀကိဳက္ဆံုး အစိမ္းေရာင္ ႐ွမ္းလံုခ်ည္ေလးနဲ႔ လိုက္မဲ့
လက္ရွည္အက်ီ ၤတထည္ကိုယူသြားတယ္။ ႏိုင္ငံကိုယ္စားျပဳ ဘာလုပ္ၾကမလဲတိုင္ပင္ေတာ့ ကိုယ္ကလဲ
ေျခလက္လႈပ္ယံုကလြဲလို႔ ဘာအက မွ မကတတ္၊ သီခ်င္းကလဲ ကမၻာမေက် ကလြဲလို႔ တစ္ပုဒ္မွ အဆံုးထိမရ၊
ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလံုး တိုင္းရင္းသားေတြေရာ၊ ေနရာ ေတြေရာ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ documentry ႐ိုက္ထားတာ
youtube မွာအႏွံ့လိုက္႐ွာပါေသာ္လည္း သိပ္ကိုယ္စားမျပဳပဲ တခ်ိဳ႕ေနရာေလးေတြပဲ ကြက္ၿပီး
႐ိုက္ျပတဲ့အျပင္႐ိုက္ထား၊ တင္ထားတဲ့သူေတြက ႏိုင္ငံျခားသားေတြျဖစ္ေနေတာ့ တင္ျပပံုက တမ်ိဳးျဖစ္ေနၿပီး
မသင့္ေတာ္။
ေနာက္ဆံုး ဆရာ ခြန္းဒူ ဆီပါလာတဲ့ ကခ်င္ ေတြ စုေပါင္းကတဲ့ အကပဲ ကၾကဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္ေလ၊
အၾကံကေတာ့ သင္တန္းသား အားလံုးကိုေခၚကပစ္မယ္ေပါ့။ အစၥေရး က ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး သင္ယူေနတဲ့
အလယ္တန္းနဲ႔ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားေလးေတြလဲ လာၾကမယ္ဆိုေတာ့ အခန္းက်ယ္မွာ
လုပ္မယ္ထင္ခဲ့တာေလ � �။
တကယ္လဲ လုပ္ေရာ စာသင္ခန္း ထဲမွာပဲ ဆိုေတာ့ ပံုမွာျပတဲ့အတိုင္း က်ဲလိုက္ရတာေပါ့။
အဝတ္အစားလွလြန္းလို႔ဆိုၿပီး video ႐ိုက္ေပးသူက႐ွိေသးေတာ့ တင္ေပးလိုက္တယ္ � � �။
မွတ္ခ်က္။ မေန႔က မိုးရြာထားေတာ့ ဒီေန႔အရမ္းေအးပါတယ္။ ၁၅ ဒီဂရီေလာက္ပဲ႐ွိတာ။.ဒါေၾကာင့္ အေပၚဝတ္
ကုတ္အက်ီ ္ မခြၽတ္ပဲ အခုဝတ္ထားတဲ့ စတိုင္ကိုပဲ ျမန္မာ စတိုင္လုပ္လိုက္တယ္ေလ � � �။ မကခင္ေတာ့
လူမ်ိဳးစုေတြ အေၾကာင္းရယ္၊ ေတါင္ေပၚ ေျမျပန္႔၊ နဲ႔ ကမ္း႐ိုးတမ္း အားလံုးေပါင္းဆံု မွျပည့္စံုတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕
ကမၻာေပၚမွာ ထူးျခားဆံုး အစားအစာ လၻက္သုတ္အေၾကာင္း ၊ ကိုယ္ဝတ္ထားတဲ့ hybrid စတိုင္ ( ဂ်င္း
စတိုင္ေပါ့ �) ျမန္မာ ဝတ္စံု အေၾကာင္း နဲနဲေျပာ ၿပီး အာ့လိုေလး ကျပလိုက္ေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၅ မိနစ္
ျပည့္သြားေရာ။ ဆရာခြန္းဒူ ရဲ့ ကခ်င္အကကို ေက်းဇူးတင္ရတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ က သူေတြရဲ႕ တင္ျပမႈေတြကလဲ အရမ္း ေကာင္းလြန္းတယ္။
ဒီေန႔ ကေတာ့ ဆယ္လီ လုပ္တဲ့ေန႔ျဖစ္ပါေၾကာင္းနဲ႔ မွတ္သားစရာရယ္၊ သတိျပဳမိတာရယ္က လာတဲ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕
၉၀ ရာႏႈန္းေလာက္က ႏိုင္ငံ ကို လႊမ္းျခံဳကိုယ္စားျပဳၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာကိုလဲ တကယ္ေကာင္းတဲ့
အခ်က္အလက္ေတြ၊ စိတ္ဝင္စားေအာင္ ဆြဲေဆာင္တင္ျပႏိုင္တဲ့ documentry ေတြ အေသအခ်ာ႐ွိေနတာပဲ။
ျမန္မာ မွာလဲ အာ့လို႐ွိရင္ သိမ္မငယ္ရဘူးေပါ့။ ခုေခတ္မွာ လူငယ္၊လူႀကီး အသီးသီး ႏိုင္ငံျခား
ပညာေတာ္သင္သြား၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ၾကတာဆိုေတာ့ ဒီလို documentry video ကလဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ လူမ်ိဳး၊
တည္ေနရာ၊ သမိုင္း၊ ထုတ္ကုန္ေတြ၊ လည္ပတ္သင့္တဲ့ေနရာေတြ၊ အစားအေသာက္ေတြ၊ အထင္ကရ ေတြ ၊
ဝတ္စားဆင္ယင္ပံုေတြကို ကမၻာကို ခ်ျပ တဲ့ေနရာမွာ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ ၊ တိုတိုနဲ႔ လိုရင္း ေလး႐ွိသင့္တာေပါ့ေနာ္။
ကိုယ့္အေတြးပါ။
႐ွိၿပီးသား ႐ွိရင္လဲ သိတဲ့လူ link ေပးၾကပါ။
ကိုယ္ေတြ ခမ်ာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ဥာဏ္မ်ားၿပီး သတ္မွတ္ခ်ိန္ကို ၿပီးဆံုးေအာင္ ဟာသေလးနဲ႔

9. 9 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ေက်ာ္ျဖတ္လိုက္ရပါေၾကာင္း � � �။ ေပ်ာ္ၾကပါေစ။
နက္ျဖန္ ေသာၾကာေန႔ ေက်ာင္းပိတ္တယ္၊ Tel Aviv ကို သြားလည္လိုက္အူးမယ္။
.-----------------------------------------------------------------------------------.
.
10.12.2017 (Sunday)
ဒီေန႔ေတာ့ Sea of Galilee လို႔ေခၚတဲ့ ၊ အစၥေရးနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း၊ တခ်ိန္က တနိုင္ငံလံုးတြက္ေသာက္ေရ
အဓိကအားထားရာ တစ္ခုတည္းေသာ ေရခ်ိဳကန္ ႀကီးျဖစ္ျပီး ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ တဝိုက္လံုးကလဲ ေတာင္ေတြ
ပါတ္ခ်ာလည္ဝိုင္းလို႔ ေရ႐ႈ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ ႀကီးျပင္းခဲ့ရာ ေနရာ ၊ မယ္ေတာ္ မာရီရဲ႕ ေနရာ စသည္ျဖင့္ မ်ားလွ
စြာေသာ ခရစ္ယန္ ဘာသာဝင္မ်ားအတြက္ အထြတ္အျမတ္ထားရာ church ေတြ ၊ အထင္ ကရ ေနရာေတြ ကို
တေနကုန္ ကုန္းဆင္း ကုန္းတက္ သြားေရာက္ လည္ပတ္ရပါတယ္။
Nazareth လို႔ ေခၚတဲ့ ထူးျခားဆံုး ေနရာ အပါအဝင္ေပါ့၊ ခရစ္ယန္ေတြကေတာ့ ပိုသိမွာပါ။
သြားလမ္း တေလ်ာက္ မွာ ပါလက္စတိုင္း ေဒသကို ျဖတ္သြား ရသလို၊ ဂါလီေလး ေရာက္ေတာ့လဲ ဂိုလန္
ေတာင္ကုန္း ေတြ ေက်ာ္ၿပီး ၊ဆီးရီးယား နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ ဘက္ကို ေတာင္ေပၚကေန အနီးကပ္ျမင္ေနရပါတယ္၊
အစၥေရးဘက္မွာေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ေတာင္ေဇာင္းေတြ ေပၚမွာ က်ယ္ျပန္႔ လွတဲ့ ငွက္ေပ်ာ ပင္ စိုက္ခင္းမ်ား
ကို ေရေငြ႕ပ်ံမႈ နဲေအာင္ အမိုးေတြအုပ္ အသီးေတြ အျပာေရာင္ အိတ္ေတြနဲ႔ စြတ္ထားတာ မ်က္ေစ့တဆံုး၊
သံလြင္ပင္၊ လိေမၼာ္ပင္ ေတြ နဲ႔ သရက္ပင္ေတြလဲ တေမ်ွာ္တေခၚဆိုေတာ့ ေက်ာက္တံုး ခ်ည္း႐ွိတဲ့
ေျခာက္ေသြ႔ေဒသ ဆိုတာ သိပ္မခံစားရပါဘူး၊ တဘက္ က ဆီးရီးယား နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ကေတာ့ လြင္တီးေခါင္ ပါပဲ။
စိုက္ပ်ိဳးေရး သမားအေန နဲ႔စိတ္ဝင္စားမိတာကေတာ့ အစၥေရး အတြက္ ေရခ်ိဳကို sea if galilee ကပဲ တခ်ိန္က
ယူခဲ့ေပမဲ့ ၊ ခုေတာ့ မိုးေခါင္မႈမ်ားၿပီး ကန္ေရျပင္က်ံဳ႕လာတာေၾကာင့္ လံုးဝမသံုးေတာ့ပါဘူး၊ တႏိုင္ငံလံုး
စိုက္ပ်ိဳးေရမွန္သမ်ွ ၿမိဳ႕ျပနဲ႔ ေက်းလက္ အိမ္သံုးစြန္႔ပစ္ေရေတြကို ျပန္လည္သန္႔စင္ၿပီးသံုးပါတယ္၊ တႏိုင္ငံလံုး ၅
ေနရာေလာက္ စြန္႔ပစ္ေရသန္႔ စက္ရံုႀကီးေတြ ၊ ကန္ႀကီးေတြ႐ွိပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ခရမ္းေရာင္
ပိုက္ေခါင္းေတြကို ျမင္ရင္ သန္႔စင္ၿပီးစြန္႔ပစ္ စိုက္ပ်ိဳးေရဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ေပါ့။
ေသာက္သံုးေရ က်ျပန္ေတာ့လဲ Mediterranean sea လို႔ေခၚတဲ့ ေျမထဲပင္လယ္ ကေရကို ဆားငံ
ထုတ္ပစ္သန္႔စင္ၿပီး တႏိုင္လံုးသံုးပါတယ္။ ဘံုဘိုင္ေရ ပဲ လူတိုင္းေသာက္ပါတယ္၊ ေရသန္႔ဝယ္ေသာက္ရင္
လီတာဝက္ကို ျမန္မာေငြ ၄၀၀၀ က်ပ္ေလာက္က်တယ္။ Tour guide ႀကီး ထပ္ခါတလဲလဲ ဂုဏ္ယူစြာေျပာတဲ့
စကားကေတာ့ အစၥေရး ႏိုင္ငံမွာ မိုးတစက္မွ မရြာ ေတာ့ရင္လဲ ေျမထဲပင္လယ္ျကီးရွိသေရြ႔ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ
ေသာက္ေရ ေရာ စိုက္ပ်ိဳးေရပါရေအာင္ စီမံထားၿပီးသားပါတဲ့။ ကဲ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ proactive ျဖသ္တဲ့
လူမ်ိဳးလဲ စဥ္းစားသာၾကည့္ေပေတာ့။
ေရခ်ိဳးတဲ့ ပိုက္ေခါင္း၊ ေရဘံုပိုင္...စတဲ့ ေရထြက္ေပါက္မွန္သမ်ွလဲ ေႏိုင္ငံအႏွံ႔ေနရာတိုင္းမွာ pressure သံုးၿပီး
ေရကုန္သက္သာေစတဲ့ နည္းပညာသံုးထားတာ သတိထားမိတယ္။
Sea of Galilee ကိုေတာ့ ဒီအတိုင္းကို ကမၻာ့ သမိုင္းဝင္ ကန္ႀကီးအျဖစ္ ေသခ်ာထိန္းသိမ္းထားၿပီး ႏိုင္ငံေပါင္းစံု
ခရီးသြားေတြ ကလဲ ဘယ္ေတာ့မွ ျပတ္တယ္ မ႐ွိပါဘူး။
ဒီေန႔ထူးျခားတာေတာ့ ေရာက္တဲ့ ေနရာ ေတြမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံ ကလဲ ေမးခံရတယ္၊ ဝတ္ထားတဲ့ Israel
စာတမ္းပါတဲ့ T Shirt ေလး ဘယ္ဆိုင္ကဝယ္ခဲ့တာလဲ၊ ျမန္မာျပည္က လို႔ ျပန္ေျဖလိုက္တာနဲ႔
ႂကြက္ႂကြက္ညံေအာင္ ေပ်ာ္ၾကၿပီး ငါတို႔သိတယ္၊ ေနာက္ႏွစ္လာလည္ဖို႔ စဥ္းစားထားၿပီးသားလို႔ ေျပာၾကတယ္၊။
အမွန္ေတာ့ ဝတ္စရာ ကုန္ၿပီမို႔ အမွတ္တရဝယ္ထားတာ ထုတ္ဝတ္ရတာေလ �။
Kinneret ဆိုတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ေရ ထဲ ဆင္းၿပီး ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယန္ေတြ Beptistize ျပန္လုပ္ႏိုင္တဲ့
ထူးျခားလွပတဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္႐ိုးေလး ထဲမွာလဲ လာၾကတဲ့သူေတြ ကမၻာအႏွံကပဲ ၊ ဒါေလာက္ေအးတဲ့ ၅ ဒီဂရီပဲ႐ွိတဲ့

10. 10 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ေရထဲမွာ ႏွစ္ျခင္းခံယူသူေတြက ေပ်ာ္ တျပံဳးျပံဳးပဲ။
Sea of Galilee ပတ္လည္ေတာင္ကုန္းေတြ က ေက်ာက္တံုးေတြက တခ်ိန္က မီးေတာင္ေပါက္ခဲ့ လို႔
မဲနက္ေနတဲ့ ျပင္ ပါတ္ဝန္းက်င္ လြင္ျပင္ႀကီးကလဲ ျပန္႔ေျပာ လွပၿပီး ေျမဆီေျမသားေတြ ေကာင္းလြန္းလို႔
စိုက္ခင္းက်ယ္ႀကီးေတြနဲ႔ အလွဆံုးေနရာေတြပါဘဲ။
ဒီေန႔ အပူခ်ိန္ကေတာ့ မနက္ပိုင္း ၅ ဒီဂရီ ၊ ေန႔လည္ ၁၈ ေလာက္မို႔ သြားရ လာရ ေလ်ွာက္ရတာ မ်ားေပမဲ့
သိပ္မပင္ပမ္းဘူးထင္ရပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ကမၻာ အံျသဘြယ္ေနရာေတြ ေလ့လာရ သိ႐ွိရတာနဲ႔တင္
အခ်ိန္ကုန္လို႔ ကုန္မွန္း ကို မသိလိုက္တာပါ။
.-----------------------------------------------------------------------------------
11. Dec. 2017
ဒီေန႔ ေလ့လာရတာေတာ့ Sustainable and Eco Tourism အေၾကာင္းေပါ့။ Tourism ဆိုတာက လဲ
က်ယ္ျပန္႔တယ္ေလ၊ ပင္လယ္ကမ္းေျခေတြ၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေနရာေတြ၊ ေ႐ွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ေနရာေတြ၊
အစားအေသာက္ေကာင္းေတြ စဥ္ျဖင့္ ခရီးသြားေတြကို ဆြဲေဆာင္တဲ့လုပ္ငန္းပဲကိုး။
သေဘာက်မိတာ ၊မွတ္မွတ္ရရ ျဖစ္သြားတာကေတာ့ အစၥေရး ရဲ႕ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေသာင္ျပင္ ေတြအားလံုးက
ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံပိုင္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ army and navy base ေနရာ တခ်ိဳ႕ကလြဲရင္ အားလံုးျပည္သူေတြ
အတြက္ပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ဟိုတယ္ႀကီးေတြ ႐ွိလဲ ေ႐ွ႕က ေသာင္ျပင္ နဲ႔ ဆက္စပ္ေနရာ အခ်ိဳ႕ကို
အပိုင္စီးလို႔ မရဘူး။
႐ုတ္တရက္ ျမန္မာျပည္ က ေခ်ာင္းသာ လို beach မွာ သူေဌးႀကီးေတြရဲ႕ ဟိုတယ္ေတြ ဆက္တိုက္ ေဆာက္ၿပီး
ဝင္းျခံေတြ အခိုင္အမာခတ္ထားလို႔ ၊ ေငြေၾကးမျပည့္စံုတဲ့ ၊ ဟိုတယ္ႀကီး မတည္းႏိုင္တဲ့ ျပည္သူေတြ
ျဖတ္ၿပီးေသာင္ျပင္ဆင္းလို႔ မရတာ ေတြးမိသြားတယ္။ ဟိုတယ္ ေတြ ကို ဆက္ေနတာ ၂ မိုင္ေလာက္႐ွည္ၿပီး၊
အမ်ားျပည္သူ သံုးႏိုင္တဲ့ ေသာင္ျပင္ဆင္းတက္ လမ္းက ထိပ္၂ ဖက္မွာပဲေပးထားေတာ့ သာမန္ျပည္သူ အမ်ား
ေသာင္ျပင္ ကို ဆင္းရတာ ျပန္တက္ရတာ ေဝးလြန္းၿပီး အက်ိဳး ခံစားရတာ နည္းပါတယ္။ ေငြေဆာင္လဲ
ဒီလိုပါဘဲ။ အမ်ားျပည္သူတြက္ ထည့္စဥ္းစားျခင္း မ႐ွိတဲ့ သေဘာေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္မိသြားတယ္။
အစၥေရးမွာေတာ့ Tourism လုပ္ငန္း ကို အဆိုးအေကာင္း ေတြ ေသခ်ာ သံုးသပ္ၿပီး ၊ tourism ကရတဲ့
ဝင္ေငြေတြကို ေငြေၾကး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္း႐ွင္ နည္းနည္းကပဲ မ်ွယူတဲ့ ပံုစံ မျဖစ္ေစပဲ၊ ဆိုင္ရာ ေဒသခံ
ျပည္သူေတြလဲ အက်ိဳးအျမတ္႐ွိေစဖို႔ ၊ ခရီးသြားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၊ ထူးျခားမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔
ဖန္တီးၿပီး ေဒသခံေတြ ဝင္ေငြရေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ နမူနာေတြ က ႏိုင္ငံ အႏွံ႔ပဲေလ။
နမူနာယူတတ္ရင္ပညာခ်ည္းပဲမို႔ ကိုယ့္လူမ်ိဳး ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကိုက္ညီႏိုင္မဲ့ နည္းလမ္းေတြ တီထြင္ဖို႔ လိုပါမယ္။
အေကာင္းနဲ႔ အဆိုးကေတာ့ အျမဲ ဒြန္တြဲပါတတ္တာမို႔ အ႐ွည္စဥ္းစားၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရမဲ့သေဘာပါ။
ခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုတာကလဲ ေငြရေပါက္ မ်ားသေလာက္ မေရရာတဲ့ လုပ္ငန္းတမ်ိဳးလဲျဖစ္ပါတယ္။
အရမ္းေကာင္း ေနတဲ့ အေျခအေနမွာလဲ ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ အျခား အေၾကာင္း တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ခ်က္ျခင္း
အေျခအေနေျပာင္းသြားႏိုင္သလို၊ ခ်က္ျခင္း ႐ုတ္တရက္ အရမ္း ခရီးသြားမ်ားလာတတ္တာလဲ႐ွိေတာ့
ေနရာထိုင္ခင္း ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ၊ သန္႔႐ွင္းမႈေတြ လိုပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔
လူေနမႈေတြ ထိခိုက္နစ္နာတာေတြလဲ႐ွိေတာ့ မူဝါဒနဲ႔ အစီအမံေတြ ေကာင္းဖို႔ ေ႐ွ႕က မွားခဲ့ၿပီးသား
ႏိုင္ငံေတြဆီက အလြယ္ အတုယူႏိုင္ပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရး နဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကိုေတာ့ အစၥေရး အစိုးရက မူဝါဒ ခ်ၿပီးေတာ့ကို Agro tourism အေနနဲ႔
ျပည္တြင္းျပည္ပ ဧည့္သည္ေတြ လယ္ယာလုပ္ငန္းေတြ နဲ႔ လယ္သမား မိသားစုေတြဆီ လာေရာက္ လည္ပတ္ၿပီး
စိတ္ေက်နပ္မႈ ရေစမဲ့ အစီအမံေတြက ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္လွပါတယ္။ Entrepreneur အမ်ိဳးမ်ိဳး ကို

11. 11 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
အရမ္းအားေပးပါတယ္။ ေငြေျကးနဲ့ နည္းပညာေတြ ပံပိုးေပးပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဖြံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ တေျဖးေျဖး
လူႀကိဳက္နည္းလာတဲ့ ေက်းရြာ မွာ မေနလို ၾကေတာ့တဲ့ လူငယ္ မ်ိဳးဆက္ေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့ လယ္ယာ
ျပင္ပ ဝင္ေငြရ လုပ္ငန္းေတြ ထြန္းကားၿပီး ေက်းလက္ေဒသ ျပန္လည္အသက္ဝင္ထြန္းကားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်းလက္ၿမိဳ႕ျပ ဝင္ေငြ ကြာဟမႈ နည္းေစတာေပါ့ေနာ္။ ဒါလဲ သိသင့္ နားလည္သင့္တဲ့ public policy
တစ္မ်ိဳးပါဘဲ။
ေနာက္ တစ္ခ်ိန္ကေတာ့ OFANMI ဆိုတဲ့ NGO ရဲ႕ ေက်းလက္နဲ႔ ေဝးလံေခါင္ပါးေဒသက ၉ ႏွစ္ က ၁၂ ႏွစ္ၾကား
ခေလးေတြကို အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးေနတဲ့၊ ခေလးေတြရဲ႕ အေတြးေတြ နဲ႔ အိပ္မက္ေတြ၊
သင္ယူလိုစိတ္နဲ႔ အနာဂတ္ကို ေကာင္းမြန္စြာ ဖန္တီးလိုစိတ္ေတြ ျမင့္မားလာေစေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ကို
တစ္ပါတ္တစ္ခါ ကြန္ျပဴတာေတြ ၊ laboratory ေတြနဲ႔ မြမ္းမံထားတဲ့ ဘတ္စ္ကားႀကီးေပၚမွာ တင္ၿပီး
အထူးေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ ဆရာေတြနဲ႔ သင္ၾကားေပးေနတဲ့ အစီအစဥ္ကို ေလ့လာရပါတယ္။
ထပ္ေလ့လာလိုသူေတြ နာမယ္အတိုင္း website ႐ွာဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သိပ္ေကာင္းတဲ့ အားထုတ္မႈပါပဲ။
ဒီေန႔ေတာ့ ျပည္သူလူထုကို ဗဟိုျပဳတဲ့ ျပည္သူ႔ေရးရာ မူဝါဒနဲ႔ အစီအမံေတြ ၾကားရေလ့လာရတာ နဲ႔
ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ရင္ လုပ္စရာေတြ၊ ေျပာစရာေတြ မ်ားလွပါလားလို႔ ခံစားေတြးေတာရင္း ဒီစာေလး
ေရးျဖစ္ေအာင္ ေရးလိုက္ပါတယ္။
.
.-----------------------------------------------------------------------------------
12. Dec. 2017
ဒီေန႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေလးေရးရရင္ေတာ့ အစၥေရးရဲ႕ ေတာင္ဘက္ပိုင္း သဲကနၱရ ခရီး႐ွည္ႀကီးသြားခဲ့ၿပီး ၊
ေမ်ွာ္ၾကည့္လိုက္တိုင္း သဲလြင္ျပင္ နဲ႔ ေတာင္ဂတံုးေတြ ၾကားမွာ ေရြ႔လ်ားေနထိုင္ အေျခခ်ေနၾကတဲ့ Beduin
လို႔ေခၚတဲ့ အာရပ္ မြတ္ဆလင္ရြာေလး မ်ားစြာထဲက တစ္ခု ရယ္၊ Lakia ဆိုတဲ့
အနီးဆံုးၿမိဳ႕ငယ္ေလးရယ္ေရာက္ခဲ့တယ္။
Beduin ေတြက ေနရာ အတည္တက် မေနဘဲ သိုးဆိတ္ေတြေမြးၿပီး အာရပ္ အာဖရိက တခြင္
လွည့္လည္ေနထိုင္္္သူူေတြပါ။ အခုသြားခဲ့တဲ့ရြာကလူေတြကေတာ့ အစၥေရးေရာက္တာ ႏွစ္၄၀ ေက်ာ္ၿပီး၊
ကေလးေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ လူေနမႈနိမ့္က်တယ္၊ အာရပ္စကားပဲေျပာတယ္၊ သိုးနဲ႔ ကုလားအုပ္ေတြေမြးတယ္၊
အနီးဆံုး Lakia ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးမွာ Beduin women ေတြတြက္ NGO ထူေထာင္ေပးထားၿပီး ဝင္ေငြတိုးေအာင္
သိုးေမြးေကာ္ေဇာေတြယက္ၿပီး ကမၻာအႏွံ႔ တင္ပို႔ႏိုင္ဖို႔ အကူအညီေတြေပးတယ္၊ အဲဒီက
ဦးေဆာင္အမ်ိဳးသမီး႐ွင္းျပတာက သူတို႔ အရင္က အမ်ိဳးသၼီးေတြက ကေလးပဲေမြးၿပီး အလုပ္ၾကမ္းပဲလုပ္ရ၊
ဝင္ေငြမ႐ွိေတာ့ စာလဲမတတ္ပဲ အရမ္းနိမ့္က်ရာကေန ေျပာင္းလဲလာပံုေတြေျပာျပတာ သနားဖို႔ေကာင္းတယ္၊
ေယာက်ားေတြက မိန္းမေတြအလုပ္ကို ကူလုပ္ေပးတာ သူတို႔မွာ ခုထိ ထံုးစံမ႐ွိဖူးတဲ့။
ဒီအာရပ္ေတြကေတာ့ အစၥေရး နဲ႔သင့္ျမတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကသူေတြေပါ့။ အစိုးရကလဲ အျပည့္အဝ
မေထာက္ပံ့ႏိုင္ေတာ့ ျပသနာေတြေတာ့ မ်ားဆဲပါပဲ။ ခက္တာက သူတို႔ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွစ္ခု အရမ္းကြာဟေတာ့
အရာရာ နီးစပ္ဖို႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္ပံုပါဘဲ။
ေန႔လည္ပိုင္း ေရာက္တဲ့ Ramat Negev ဆိုတဲ့ သဲကနၱာရ သုေတသန ဌာနကေတာ့ အစၥေရး
ႏိုင္ငံထူေထာင္စဥ္ကတဲက ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီးက ျပန္လာတဲ့ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြကို ေနရာခ် အလုပ္ေပးႏိုင္ဖို႔
သဲကနၱာရ လြင္တီးေခါင္ ရဲ႕ အားသာခ်က္ကိုယူ အားနည္းခ်က္ကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မဲ့ နည္းစံနစ္နဲ႔ သီးႏွံသစ္မ်ားစြာ
အဆက္မျပတ္ သုေတသနျပဳၿပီး ေတာင္သူေတြကို a to z အနီးကပ္ နည္းပညာပံ့ပိုးရာ ေနရာျဖစ္ပါတယ္၊
cherry tomato လို႔ေခၚတဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးလံုး ေသးေသးေလးေတြ အထြက္ႏႈန္းျမင့္မားဆံုး၊ အေကာင္းဆံုး၊

12. 12 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ဥေရာပကို တင္ပို႔မႈ အျမင့္ဆံုးေနရာျဖစ္တယ္။ အဓိက ကေတာ့ ေစ်းကြကိကို အခိုင္အမာရထားၿပီး
ထိမ္းထားႏိုင္ဖို႔လဲ အျမဲက်ဳိးစားေနၾကတယ္။
အျပန္မွာ ဝင္ခဲ့တဲ့ ေနရာကေတာ့ David Ben Gurion လို႔ေခၚတဲ့ အစၥေရးေျမကို ဂ်ဴးတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံ အျဖစ္
လြင္တီးေခါင္ သဲကနၱာရ ေျမမွ ကမၻာ့ တီထြင္မႈ အျမင့္ဆံုးနဲ႔ တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ အျမန္ေရာက္ေစဖို႔
အစီအမံေတြခ်ရာမွာ ေ႐ွ႕အနာဂတ္ကို ႀကိဳတင္ေမ်ွာ္မွန္းၿပီး ႀကိဳးစားၾကံဆ တာမွာ ဂု႐ုႀကီးတစ္ဆူျဖစ္ခဲ့တဲ့
ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္သူပါ။ အစၥေရး နဲ႔ ျမန္မာ လြတ္လပ္ေရး ရႏွစ္လဲတူေတာ့ ျမန္မာကို ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္
အလည္အပတ္ အျဖစ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြ ဖလွယ္ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတယ္လို႔
သိရပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္း ဇံုေတြလဲ ေျခာက္ေသြ႔ေပမဲ့ မတူတာက သူတို႔ေျမေတြက ရြံ႔ေစးမႈံေလးေတြျဖစ္ၿပီး၊
သြင္းေရကို ထိန္းႏိုင္အားေကာင္းတယ္။ ျမန္မာက သဲေျမမ်ားလို႔ ေရထိန္းအားမေကာင္းဘူး။ ဒာေပမဲ႔
မိုးနဲလြန္းေတာ့ သူတို႔ ေတာင္တန္းေတြက အပင္ဆို တစ္ပင္မွကို မေပါက္တာ အရမ္း အံျသစရာပါဘဲ။
ဒီေန႔ လမ္း တေလ်ာက္ လြင္တီးေခါင္မွာ အခင္းက်ယ္ႀကီးေတြနဲ႔ green house ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရြာစုေလးေတြရဲ႕
စြန္ပလြန္၊ သံလြင္ ပင္ စိုက္ခင္း ၊ ဂ်ံဳစိုက္ခင္း တေမ်ွာ္တေခၚ ေတြ႔ရတယ္၊ ရာသီဥတုက အရမ္းေအးတယ္၊
ေနၾကဲျကဲပူေနလို႔သာ ေနသာတာ၊ ညဆို ေရခဲမွတ္ေလာက္ေအးတယ္။
အက်ဥ္းျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ေလာကမွာ ျဖစ္ခ်င္စိတ္ ေကာင္းေသာ ဆနၵ ျပင္းျပ ရင္၊ ႀကိဳးစားရင္၊
အေကာင္းျမင္တတ္ရင္၊ ေ႐ွ႕ကိုႀကိဳေတြးတတ္ရင္ ၊ မျဖစ္ႏိုင္တာ မ႐ွိ၊ မျဖစ္ေသးတာပဲ႐ွိတယ္ဆိုတာ ကို
အစၥေရးဆိုတဲ့ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးၾကားမွာ ႐ွင္သန္ရေပမဲ့ ၊ ခုလဲ အခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္ေပမဲ့
ႏိုးၾကားတက္ႂကြ ပညာေရး ေ႐ွ႕တန္းတင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေ႐ွး႐ႈ ေပမဲ့ ၊ စစ္ေရး မွာလဲ ထိပ္တန္းျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႔
လူမ်ိဳးက သက္ေသ ႐ွိတယ္ဆိုတာပါဘဲ။
အမိျမန္မာျပည္ေရ...ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ ႐ွင္သန္တက္ႂကြ ႏိုးထၾကမွာလဲ၊ သဘာဝသယံဇာတပံုႀကီးၾကားမွာ
သာယာမေနပဲ ၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္လဲ အတိတ္ေတြ ျပန္ေမ်ွာ္ၿပီး အပစ္ေတြ အျပန္အလွန္ မတင္ၾကေတာ့ပဲ
စုစည္းညီၫြတ္ၾကၿပီး၊ အနာဂတ္လူငယ္ေလးေတြအတြက္ သာယာေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနကို ခ်န္ရစ္ခဲ့ဖို႔
လူတိုင္းမွာတာဝန္႐ွိတယ္ဆိုတာ အေလးအနက္ ခံယူၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကပါစို႔ေနာ္။
.-----------------------------------------------------------------------------------
13. Dec. 2017
ဒီေန႔ ညေနေတာ့ MASHAV လို႔ေခၚတဲ့ အစၥေရး ႏိုင္ငံ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရး အဖြဲ႔
အစည္းႀကီးရဲ႕ ႏွစ္ ၆၀ ျပည့္ေမြးေန႔ ပြဲ ျဖစ္ၿပီး ၊ ဟာႏူခါ လို႔ေခၚတဲ့ ဖေယာင္းတိုင္ မီးထြန္းညႇိျခင္း ပြဲေတာ္ ကို
ေဂ်႐ုဆလင္ က MASHAV ရံုးခ်ဳပ္ အေဆာက္ အအံုမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ က ၊ အစီ အစဥ္ အသီးသီး အရ
အစၥေရးမွာ ေရာက္႐ွိေနတဲ့ သင္တန္းသား ၁၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္ ပါ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသား အျခင္းျခင္း ျပန္ဆံုရတာလဲ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္စရာေကာင္းတယ္၊ ခေလး နဲ႔ မိခင္
က်န္းမာေရး အစီအစဥ္ အရ ေရာက္ေနတဲ့ အျခားျမန္မာ ၂ ေယာက္ရယ္၊ ျမန္မာ သံရံုးက ဒုတိယ သံမႉးရယ္နဲ႔
ဆံုေတြ႔ၾကၿပီး အသီးသီးကိုယ္စီ အေတြ႔အၾကံဳ ဗဟုသုတ အေတြးေတြ ေဝမ်ွျဖစ္ၾကပါတယ္။
မနက္ပိုင္း ကေတာ့ CultivAid လို႔ေခၚတဲ့ Israel NGO အဖြဲ႔ရဲ႕ အီသီယိုပီးယား ႏိုင္ငံ အစိုးရ ေထာက္ပံ့ေငြနဲ႔
အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳး ေရး က႑ တိုးတက္ေရး နည္းပညာပံ႔ပိုးေရး စီမံကိန္း အေၾကာင္းရယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရး က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ ICT လို႔ အတိုေကာက္ သံုးႏႈန္းတဲ့ Information and Communication
Technology - သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ နည္းပညာ အသံုးခ်မႈမွာ အစၥေရး လယ္သမားမ်ားရဲ႕ ေ႐ွ႕တန္းေရာက္

13. 13 | P a g e , I s r a e l A g r i c u l t u r e I n d u s t r y D i a r y , 2 0 1 7
ေနမႈ၊ ICT အက်ိဳး ေက်းဇူး ကို ႏိုင္ငံ အသီးသီးမွာ သေဘာေပါက္လက္ခံမႈ အေျခအေန ေတြ
ေဆြးေႏြးသြားပါတယ္။
သိလိုက္ ရတာေတြ အမ်ားႀကီးထဲက တစ္ခုကေတာ့ အစၥေရး လယ္သမား ဆိုတာ ကိုယ္စိုက္တဲ့အပင္
အေၾကာင္းကို စက္ရံု တခုလို ကြၽမ္းက်င္ ႏွံ႔စပ္ၿပီး ICT ၊ green house နဲ့ ကြန္ျပဴတာ အသံုးျပဳကာ၊
ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္အရ လိုခ်င္တဲ့ အခ်ိန္ လိုသလို အပင္ကို ခိုင္းေစၿပီး အသီးအပြင့္ ကို ေစာၿပီးျဖစ္ေစ၊
ေနာက္က်ၿပီးေစ ကိုယ္လိုခ်င္သလို ျဖစ္ေအာင္ကို ထုတ္လုပ္ ႏိုင္တဲ့သူေတြ အ
ျဖစ္အထူးေလ့က်င့္ထားတဲ့သူေတြ၊ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြ ကို လက္လွမ္းမွီသူေတြ ုျဖစ္ေနတာပါဘဲ။
ဒါကလဲ ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ိဳးရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ဝိေသသ လို႔လဲေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံက ငယ္တယ္၊ ဆို႐ွယ္လစ္ အေျခခံ
ဝါဒနဲ႔ အတူလုပ္အတူစား အတူခြဲယူၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးကို စခဲ့တဲ့ အခ်ိန္က ဘယ္သူမွ စိုက္ပ်ိဳးေရး အေၾကာင္း
ေရေရရာရာ မသိၾကပဲ၊ ႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးတြက္ဆို စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္မွ ျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ စခဲ့ တဲ့
ဘိုးဘြားေတြလက္ထက္တည္းက ၊ တီထြင္ဖန္တီးသုေတသန လုပ္ၾက သလို ၊ ေတြ႔႐ွိမႈ အသစ္တခု ရတာနဲ႔
အျခင္းျခင္း ပညာမ်ွေဝၾကတယ္၊ ေနာက္ပိုင္းမွာလဲ ဘာ နည္းပညာ သစ္ေတြ႔ေတြ႔ လယ္သမားဆီကို ၂
ပါတ္ေလာက္တြင္း ေရာက္ေအာင္ အသိေပးေဆာင္ရြက္တဲ့ extension mechanism ေတြလဲ႐ွိေနတယ္ ဆိုေတာ့
၊ အရႊမ္းေဖာက္ၿပီးေျပာရရင္ အစၥေရး ဆိုတာ အတင္းေျပာသန္တဲ့ ရြာႀကီးတစ္ရြာလိုပဲတဲ့ေလ၊ တခုခု ဆိုရင္
တေယာက္ထဲ၊ တဖြဲ႔ထဲ ဖြက္မထား လ်ိႈ မထားဘဲ အခ်င္းခ်င္းမ်ွေဝမႈ ျမန္လြန္းၿပီး လူတိုင္းကို သိေစႏိုင္တဲ့
အခ်က္ကိုက ၊ လူတိုင္းေစ့ ျမန္ျမန္ တိုးတက္ၾကၿပီး ဒီႏိုင္ငံဟာ ကမၻာမွာ တိုးတက္ဖို႔
အေၾကာင္းတရားတစ္ခုပါဘဲတဲ့၊ မွတ္သားစရာပါေနာ္။
ဒါ ေျကာင္႔ ဒီေန႔ ႏွစ္ ၆၀ ျပည့္တဲ့ မာ႐ွပ္ အဖြဲ႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈဟာလဲ အစၥေရးရဲ႕ ျပင္ပ ကမၻာက ညီေနာင္ ေမာင္ႏွမ
မ်ားဆီ အသိပညာ အတတ္ပညာ မ်ွေဝမႈ သမိုင္းရဲ႕ ႏွစ္၆၀ မွတ္တိုင္ပဲမို႔ တိုက္ဆိုင္စြာ မဆိုင္းမငံ့
ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ မ်ွေဝလိုက္ပါတယ္။
.-----------------------------------------------------------------------------------
16.Dec.2017
Today is a truely wonderful day visiting the DEAD Sea and Masada. I just love the trip
experience.
ဒီေန႔ ကေတာ့ weekend ဆိုေတာ့ အဖြဲ႔လိုက္ႀကီးဘဲ အစၥေရး နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ နယ္ျခား က နာမည္ႀကီးလွတဲ့
ပင္လယ္ေသ Dead Sea ေခၚ. ကုန္းတြင္းပိတ္ ပင္လယ္ ေဒသကို မနက္ေစာႀကီးထဲက ထြက္ၾကတယ္၊
ေဂ်႐ုဆလင္ ကိုျဖတ္လာၿပီး ခ်က္ျခင္းဆိုသလိုပဲ ျမင္ကြင္းေတြကေျပာင္းသြားတယ္၊ ဘာဆို ဘာပင္မွ မေပါက္တဲ့
ေတာင္တန္း ကုန္းျမင့္ႀကီးေတြ အနီးကပ္ျဖတ္သြားရတာ အရမ္းထူးျခားတယ္။.လမ္းတေလ်ာက္
ေတာင္ၾကားလ်ိဳေတြမွာ သဲကနၱာရ ဂ်စ္ပဆီ လို့ေခာ္တဲ့ Beduin အုပ္စုေတြ အစုလိုက္ေလးေတြ
အေျခခ်ေနထိုင္ၾကၿပီး သိုးအုပ္၊ ဆိတ္အုပ္ အမ်ားႀကီးေမြးထားၾကတာေတြ႔ရတယ္။
ေဂ်႐ုဆလင္က ပင္လယ္ထက္ မီတာ ၈၀၀ ျမင့္ၿပီး၊ Dead sea ကေတာ့ ကမၻာမွာ အနိမ့္ဆံုး ေနရာပါ၊
ပင္လယ္မ်က္ႏွာျပင္ထက္ မီတာ ၄၀၀ နိမ့္ပါတယ္။ မ်က္ေစ့တဆံုး သဲကနၱာရႀကီး ထဲမွာ လဲ လ်ပ္စစ္မီးေရာ၊
လမ္းေတြေရာ ေဖာက္ထားေပးႏိုင္ေတာ့ သဘာဝေပါက္ပင္သာမ႐ွိတာ လူေတြစိုက္ထားတဲ့ စြန္ပလြံပင္ေတြ
မ်က္ေစ့တဆံုး အစက္ခ် ေရေပးစံနစ္နဲ႔ စိုက္ထားတယ္၊ တျခား ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြလဲ မ်ိဳးစံုပဲ ပင္လယ္ေသ
ရပ္ဝန္းမွာေတြ႔ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္အျမင္ ဆန္းပါတယ္။
တဖက္ကမ္းက ေဂ်ာ္ဒန္နဲ႔လဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားေတာ့ အနီးေလး ျမင္ေနရပါတယ္။
မနက္ပိုင္းမွာ ပင္လယ္ေသ ေတာင္ဘက္ပိုင္းက Mesada လို႔ေခၚတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀၀၀ တံုးက ႐ိုမန္ ေတြက
ဂ်ဴးေတြကို တိုက္ခိုက္ အင္ပါယာခ်ဲ့စဥ္က စစ္႐ႈံးမွာ ေသခ်ာသြားတဲ့ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး ၁၀၀၀ နီးပါးဟာ ၊ သူတို႔ ရဲ႕