my new innovational method

1. Buxoro tuman XTMFMT va TEB ga qarashli 49-umumiy o’rta ta’lim maktabining
geografiya fani o’qituvchisi Aslonova Nasiba Muxammadovnaning “Yilning eng
yaxshi fan o’qituvchisi” ko’rik-tanlovi uchun tayyorlagan
“INNOVATSION PEDAGOGIK LOYIHASI”
Oxirgi vaqtlarda ko’p kuzatishlarim natijasi o’laroq, o’quvchilar tomonidan
geografiya faniga qiziqish susaygandek. Sababini topdim, o’quvchilar o’zlari sevsalarda
lekin bu fanni ota-onalar tomonidan farzandlariga uchinchi darajadagi fandek
qarashlarini singdirishlari sabab bo’lyapti.
Buni oldini olish uchun nima qilish kerak?
Bu fanning ahamiyatini qanday singdirish kerak?
Bu fanni qanday oson o’zlashtirish mumkin?
Bu kabi savollarga javob topish dolzarb vazifadir.
Birinchi navbatda, bu fan bilan bog’liq namunaviy dars, kechalar, tadbirlarda ota-
onalarni taklif etibgina qolmay, ularning ishtirogini rejalashtirish kerak.
Ikkinchidan, bu fan bilan bog’liq vositalar turini yangilash lozim.
Men o’qituvchi sifatida 10 yildan buyon faoliyat yuritsam, bu davr ichida turli darajada
o’zlashtiruvchi o’quvchi toifasini o’qitdim.
2015-2016-o’quv yilida o’quvchilarimning geografiya fani bo’yicha o’zlashtirish
ko’rsatkichlari
№ Sinf Bilim sifati
(%)
O’zlashtirish
samaradorligi (%)
1 5 76 100
2 6 71 100
3 7 86 100
4 8 75 100
5 9 86 100
79 100
- O’quvchilar bilimini oshirishdan ilgari dastlab o’quvchilarni fanga qiziqtirish
lozim . Shuning uchun bu fanning dastlabki poydevori tabiiyot fani orqali
qo’yiladi. Geografik bilim , tushunchalarni to’g’ri berish lozim. Lekin bu
fan mutaxassis tomonidan o’qitilsa yaxshi bo’lardi. Bu dar mobaynida fanni
hayot bilan bog’lab o’qitish, hayotiy misollar orqali fanning ahamiyati
tushuntirilsa yaxshi bo’lardi.

2. - O’quvchilarni to’garaklarga jalb etish lozim;
- Ular bilan muzeylarga, tabiat qo’ynida sayr qilish lozim;
- Fan bo’yicha testlar bankini tayyorlash kerak;
- O’quv darsliklarning salohiyatini oshirish lozim;
- Fan bo’yicha yoshni hisobga olib devoriy gazeta (har doim), gazeta, jurnallar
chiqarishni rejalashtirish kerak;
Keling, kimda mavzuga yoki fanga nisbatan bo’shliq paydo
bo’lganini qanday bilish mumkin?
- O’quvchilar o'rtasida I chorak oxirida ularning fanga nisbatan qiziqishlarini
aniqlash bo’yicha maktab ruhshunosi tomonidan so’rovnoma o’tkaziladi;
- So’rovnoma natijasida sinflar kesimida o’quvchilar qiziqishi aniqlanadi;
- Oylik reja tuziladi. Oy oxirida yana so’rovnoma o’tkaziladi.
- Har bir dars oxirida o’qituvchi mavzu bo’yicha test yoki savol berib o’quvchilar
tomonidan javoblarni yozma tariqasida terib oladi, keyingi darsgacha tahlil
qiladi. Haftalik reja tuzadi. Bir xil mavzularga bo’shliqqa ega bo’lgan
o’quvchilar bilan alohida shug’ullaniladi.
- Men odatda mavzu yoki bo’lim yakunida o’quvchilarimga savolnoma beraman.
Ular tomonidan berilgan javobga qarab qaysi o’quvchimdagi muammoni bilib,
ular bilan ishlayman.
- Darsliklar haqida ushbularni qo’shimcha qilmoqchiman. Menimcha ,
№ Sinf Fikr-mulohazalar
1 5 darsligi amaliyot bilan bog’lansa , ulardagi savol-
topshiriqlar ustida o’ylansa yaxshi bo’lardi.
Darslikda ilmiylik ko’p-u lekin o’quvchilar yoshiga,
ularni qiziqtirish darajasi bo’yicha yetarli emas.
2 6 Darslikdagi ma’lumotlar yangilansa, mavzu
oxiridagi savollarni murakkablik darajasiga qaralsa,
o’quv atlasi va yozuvsiz xaritalar taqvim mavzu

3. rejaga muvofiq chiqarilsa, geografik masalalar
mavzulardan kelib chiqib berilsa yaxshi bo’lardi.
Darslik mazmunan qiziq, hamda boyirdi.
3 7 Darslik ilmiylikka boy, ammo 7-sinf o’quvchisi
uchun murakkab. Gohida bu darslikni oliy o’quv
yurtini bitirgan o’qituvchilar ham tushunishmaydi.
Yetkazishni aytmasa ham bo’ladi. Shu sabab
darslikka qiziqarli geografik ma’lumot, jadval,
rasmlar, diagrammalar joylashtirilsa yaxshi
bo’lardi.
4 8 Darslik yangi, lekin ma’lumotlar eski, iqtisodiy
geografik qonuniyatlar asosida mavzular
tushuntirilmagan. Rayonlar haqidagi ma’lumotlar
ma’lumotnoma tariqasida berilgan, xolos. Savol-
topshiriqlar saviyasiga , mavzularni berishda jadval
tariqasida, milliylikka e’tibor berilsa yaxshi
bo’lardi.
5 9 Darslik va o’quv atlasi, yozuvsiz xarita bir-biriga
mos emas. Darslik matnlaridagi ba’zi ma’lumotlar
eski, ularni yangilash, jadvallarni, xaritalarni
ko’paytirish kerak. `
Yuqoridagi takliflar, jihatlar e’tiborga olinsa o’quvchilarning fanga qiziqishlari,
fanni o’zlashtirishlari samarali bo’lardi deb o’ylardim.