Takmičenje na portalu www.nasaskola.net "biramo najbolju lekciju" februar 2012. godine, Osnovi informatike, Računarstvo i informatika, Jelena Stojanović, III-4 Dragan Ilić, Prva niška gimnazija "Stevan Sremac"

1. Osnovi INFORMATIKE
Učenik: Jelena Stojanović, III-4
Nastavnik: Dragan Ilić
Škola: Prva niška gimnazija “Stevan
Sremac”
Predmet: Računarstvo i informatika
Uvod Hronologija
Istorija Konstrukcija
računara

2. Uvod
• MeĎu značajnijim prolascima 20. veka svakako su mobilna
telefonija, internet, svetska mreža (WWW) i video konferencije.
• Ove tehnologije su izmenile procese razvoja drugih proizvoda i način rada
savremenog čoveka.
• Tokom vremena razvijan je širok spektar alata i tehnika od mehaničkih alata za
računanje – Abakusa, preko mehaničkih i elektro-mehaničkih kalkulatora do prvih
i savremenih mikroprocesorskih digitalnih računara.

3. Uvod
• Na evoluciju savremenog računara presudno su uticale revolucionarne
rehnološke promene – od telegrafskog releja, preko elektronske cevi i tranzistora
do otkrića integrisanih kola i savremenih mikroprocesorskih čipova velikog
stepena integracije koji su omogućili proizvodnju moćnih računara različitih
veličina i performansi, vrlo fleksibilnih za raznovrsne primene
kreiranja, skladištenja, obrade i distribucije podataka i informacija.
• Osnovni cilj razvoja i primene savremenih sistema je unaprediti poslovne
procese i što efikasnije i prikladnije odgovoriti na zahteve
potrošača, klijenata, partnera.
• Masovna primena informacionog sistema u radu savremenog čoveka ostavlja
duboke etičke i druge posledice na pojedinca i društvo u celini.

4. Istorija
• Abakus (sl.1) je najstariji (4000 godina p.n.e u Vavilonu) mehanički alat za
računanje, a koristili su ga azijski narodi za aritmetičke operacije.
•Prvi abakusi izraĎivali su se od glinenih, ili kamenih pločica koje su pomerane u
pesku, na drvenoj, kamenoj ili metalnoj tabli.
•Danas se abakus dizajnira u drvenom okviru sa po 10 kuglica nanizanih na 10
redova paralelno postavljenih žica.
sl.1 Abakus

5. Istorija
•Blez Paskal (1623-1662), francuski matematičar, fizičar i
religijski filozof, (1642) je konstruisao mehanički kalkulator, koji
radi sa osmocifrenim brojevima.
Blez Paskal
•Paskal je u svojoj 18-oj godini života konstruisao mehanički kalkulator nazvan
Paskalin, koji je mogao sabirati i oduzimati.
•Iako preteča računarskog inženjerstva, kalkulator je imao slab komercijalni
uspeh, pre svega zbog veoma visoke cene.
•Usavršavajući ureĎaj Paskal je razvio ukupno 15
različitih varijanti mehaničkih kalkulatora.
Mehanički kalkulator

6. Istorija
•Čarls Bebidž (1791-1871) britanski matematičar i
pronalazač, kojeg sa pravom smatraju ocem računara, dao je
fundamentalno rešenje osnova savremenih digitalnih
računara.
Čarls Bebidž
•Dizajnirao je i izgradio mehaničke računarske mašine na principima prihvaćenim
u modernim elektronskim računarima.
•U toku 1820-ih počeo je razvoj Diferencijalne mašine – mehaničkog ureĎaja koji
može izvršavati jednostavne matematičke operacije, ali je nije završio, zbog
nedostatka finansijskih sredstava.

7. Istorija
•MeĎutim 1991. godine britanski naučnici su
rekonstruisali Diferencijalnu mašinu, sledeći
Bebidžove nacrte i specifikacije. Mašina je radila
bez zastoja, automatski računajući isključivo
sabiranje brojeva sa tačnošću do 31 cifre.
Diferencijalna Mašina
•Početkom 1830-e Bebidž je počeo pazvoj svoje
Analitičke mašine koja je dizajnirana da izvršava
mnogo kompleksnije proračune. UreĎaj je bio
namenjen za izvoĎenje bilo kog proračuna sa
tačnošću do 20 cifara, ali ga pronalazač nikad nije
izgradio.Mašina predstavlja prvi pokušaj izrade
digitalnih računara, a programirala se pomoću
Analitička Mašina bušenih kartica.

8. Istorija
•Augusta Ada King(1815-1852), Lady Lovelace, ćerka Lorda
Bajrona, imperator i promoter Bebidž-ovih vizionarskih
radova, poznata je pre svega po opisu njegove Analitičke
mašine.
Lady Lovelace
•Danas se smatra “prvim programerom”, pošto je napisala program, tj.
manipulaciju simbola prema pravilima, za mašinu koja nije bila izgraĎena.

9. Istorija
•Prognozirala je širu primenu računara od samog računanja, na šta su se
usmeravali svi njeni savremenici uključujući i samog Bebidža.
•Pristup Lady Lovelace takoĎe otkriva neke mogućnosti koje ni sam autor nije
predviĎao.
•U čast Lady Lovelace nazvan je kompjuterski jezik Ada, kreiran u Ministarstvu
odbrane SAD, 1980-te godine. TakoĎe, vojni MIL-STD-1815 je dobio broj po
godini njenog roĎenja, a hologramski zrak Microsoft autentilnih proizvoda sadrži
njenu sliku.

10. Istorija
Herman Holerit (1860-1929), nemačko-američki statičar, razvio
je sistem kodovanja podataka na bušenim karticama i
mehanički tabulator na vazi bušenih kartica, da bi brže izvlačio
statičke podatke iz miliona sirovih podataka.
Herman Holerit
Patent je korišćen za popis stanovništva u SAD-u 1890-te godine, a program se
svodio na prebrojavanje, čime su izbegnute greške čitanja, a obezbeĎena je
praktično neograničena memorija za pristup.
Po nagovoru Džona Šav Bilingsa razvio je mehanizam za pravljenje električnog
trigera (okidača) – brojača za snimanje informacija.
Koristio je ključnu ideju da se podaci mogu numerički kodirati. Mehanizmi za
čitanje bušenih kartica i bušene kartice koristili su statički biroi širom sveta.

11. Историја
•Alan Turing (1912-1954), otac savremene računarske
nauke, definisao je prvi principe modernih računara.
Alan Turing
•Formulisao je formalni koncept algoritma i
računarstva sa Turingovom mašinom.
•Sa turingovim testom, napravio je značajan i karakteristično provokativan
doprinos razvoju debate o veštačkoj inteligenciji: da li će ikada biti moguće
izmisliti mašinu koja je svesna i može misliti.

12. Историја
John von Neumann (1903-1957), roĎen kao Neumann Janos
Lajos, maĎarsko-američki matematičar, dao je veliki doprinos
u brojnim oblastima nauke: teoriji skupova, funkcionalnoj
analizi, kvantnoj mehanici, teoriji igara, računovodskoj
nauci, numeričkoj analizi, i drugim oblastima matematike.
John von Neumann
Genijalno se smatra jednim od najuspešnijih matematičara 20. veka. Radeći na
hidrogenskoj bombi, razvio je simulaciju na digitalnim računarima za
hidrodinamičke proračune.
Pošto je korišćenje liste potpuno slučajnih brojeva u ENIAC mašini bilo suviše
sporo, Von Neumann je razvio način generisanja pseudoslučajnih
brojeva, korišćenjem metoda meĎu-kvadrata.

13. Istorija
U nekompletnom radu, kao konsulant na projektu EDVAC, opisao je arhitekturu
računara, gde su podaci i programi uskladišteni na jedan memorijski prostor.
Razvio je koncept računara opšte namene sa mogućnošću modifikovanja
programa. Jednomemorijska arhitektura računara postala je standard, nasuprot
hadvarskoj arhitekturi računara gde su svi podaci i programi skladišteni na
različitim memorijskim prostorima. Gotovo svi savremeni kućni računari koriste
arhitekturu jedinstvene memorije.

14. Istorija
Konrad Zuse (1910-1995), nemački inženjer i pionir
računarstva, kao prvi pokušaj izrade računara, konstruisao
je ureĎaj Z1- binarni, elektromehanički kalkulator sa
ograničenim programiranjem i instrukcijama na bušenoj
traci.
Konrad Zuse
UreĎaj nije radio dobro zbog nedovoljno precizno izraĎenih mehaničkih delova.
Tokom Drugog svetskog rata, izradio je Z2 računar na bazi telefonskih releja, a
godinu dana kasnije, na bazi rashodovanih telefonskih releja, konstruiše Z3, 64-
bitni, programabilni kalkulator sa memorijskom i aritmetičkom jedinicom.

15. Istorija
Njegov svedski najveći uspeh bio je konstrukcija
funkcionalnog, prvog, programom kontrolisanog, kompletiranog Turingovog
računara – Z3, gde se program skladištio na izbušenoj traci.
Računar Z1

16. Istorija
Razvoj prvih realnih računara
•Na osnovu ovih računara nadalje su se razvijali realni računari, koji su bili sve
bolji i završavali su više funkcija od svojih prethodnika. Realni računari su se
razvijali po sledećem redosledu:
•Abc računar
•Hadvard MARK
•ENIAC
•UNIVAC
•Računari prve generacije
•Računari druge generacije
•Računari treće generacije
•Računari četvrte generacije
•Računari pete generacije
•Računari šeste generacije

17. Историја

18. Историја

19. Konstrukcija računara
Vremenom konstrukcije računara su se menjale.
Bile su sve manje i korisnije.
Prvi računari su imali konstrukciju veličine jedne kuće, dok danas imamo
konstrukciju računara koji staje u dlan.
Današnji računari su pokupili konstrukciju John von Neumann-a
I sa razvojem tehnologije električnih komponenti, imamo konstrukcije računara
sa:
•Vakuumskim cevima
•Tranzistorima
•Današnje konstrukcije sa procesorima

20. Konstrukcija računara
Današnja konstrukcija se zasniva na Hardware i Software, i ulazno izlazne
jedinice.
Hardware je deo računara koji sadrži mehaničke delove koji su opipljivi.
Software je deo računara u kome se nalaze programi, i on nije opipljiv Hardware.
Ulazno izlazna jedinica upravlja ulazom i
izlazom, (spoljnom
memorijom, miš, tastatura, monitor, itd.).

21. Hronologija
1975. godina- firma MITS isporučuje komplet delova za računar Altair 8800. Kupac
je morao sam sam sastaviti računar, a imao je memoriju od 1 KB. Ovo je prvi
personalni računar.
1975.godina- Paul Allen i Bill Gates stvaraju prvi programski jezik za PC-e. To je
bila verzija QBasic-a za računar Altair.
1975. godina - Steve Wozniak i Steve Jobs osnivaju firmu Apple Computers.
1976. godina - Razvijena je disketa (floppy disk) prečnika 5,25 palca.
1976. godine - Intel proizvodi mikroprocesor 8086.
1977. godine – Razvijena je prva komercijalna mreža računara ARCNET.
1977. godine - Firma Apple nudi PC Apple II, prvi personalni računar sa grafičkim
prikazom
1978. godine - Epson proizvodi iglični pisač TX-80 koji je bio prvi široko
rasprostranjeni pisač za PC.
1979. godine - Hayes prodaje prvi modem za PC.
1979. godine - U SAD-u je u upotrebi više od pola miliona računara.
1979. godine - Intel proizvodi mikroprocesor 8088.
1980. godine - Prema narudžbini firme IBM Paul Allen i Bill Gates izrađuju
operativni sistem za IBM PC. Ovaj operativni sistem kasnije postaje poznat pod
nazivom MS-DOS.

22. Hronologija
1981. godine - MS-DOS 1.0.
1981. godine - IBM proizvodi svoj prvi PC (eng. Personal Computer) IBM PC i prodaje ga sa
operativnim sistemom MS-DOS.
1981. godine - Hayes proizvodi Modem pod nazivom Smartmodem 300 sa skupom naredbi
pod nazivom AT command set. Brzinamodema je bila 300 bps.
1981. godine - Hayes proizvodi Smartmodem 1200 brzine 1200 bps.
1982. godine - WordPerfect Corporation prodaje WordPerfect 1.0, najpopularniji program za
obradu teksta pre pojave Windowsa.
1982. godine - Lotus Development prodaje program Lotus 1-2-3, najpopularniji program za
tablično računanje pre pojave Windowsa.
1982. godine - Osnovana je firma Compaq Computer Corp koja je prva proizvela kopiju IBM
PC računara i postala najveći konkurent IBM-u na poslovnom tržištu personalnih računara.
1982. godine - Počinje prodaja kućnog računara Commodore 64 koji je postao najprodavaniji
model računara svih vremena.
1982. godine - Intel objavljuje mikroprocesor 80286.
1983. godine - Personalni računar IBM XT.

23. Hronologija
1983. godine - U SAD-u je u upotrebi više od deset miliona računara.
1983. godine - MS-DOS 2.0.
1983. godine - Microsoft Windows.
1984. godine - Personalni računar IBM AT.
1984. godine - Proizvedena je disketa (floppy disk) prečnika 3,5 palca
1984. godine - MS-DOS 3.0 i MS-DOS 3.1 (za mreže)
1984. godine - Profesor Fred Cohen sa univerzitetaUniversity of Southern California
objavljuje prvi rad o računarskim virusima.
1985. godine - Firma Microtek proizvodi proizvodi prvi jednobojni skener rezolucije 300
dpi.
1985. godine - Intel objavljuje procesor 80386.
1985. godine - Microsoft Windows 1.0.
1986. godine - IBM-ova tastatura pod nazivom AT ili 101.
1986. godine - Compaq proizvodi prvi PC skladan IBM PC-u.
1986. godine - u SAD-u je u upotrebi više od trideset miliona računara

24. Хронологија
1986. godine - MS-DOS 3.2.
1987. godine - Windows 2.0.
1987. godine - MS-DOS 3.3.
1987. godine - U SAD-u je u upoterbi preko četrdeset pet miliona računara.
1988. godine - Friedrich Reintzer otkriva tekući kristal.
1988. godine - Zvučna kartica SoundBlaster firme Creative Labs
1988. godine - MS-DOS 4.0.
1989. godine - Intel objavljuje procesor 486DX

25. LITERATURA
 Knjiga Osnovi informatike, autori: Milan Milosavljević, Mladen
Veinović, Gojko Grubor.
 Vikipedija
http://sr.wikipedia.org/sr/%D0%98%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%
80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0