1. Prednji mozakPrednji mozak
telencephalontelencephalon

2. ►Kod RIBA I VODOZEMACA-mirisna funkcijaKod RIBA I VODOZEMACA-mirisna funkcija
►Kod GMIZAVACA-se prvi put javlja koraKod GMIZAVACA-se prvi put javlja kora
►Kod SISARA-uKod SISARA-uččenje, mienje, miššljenje, pamljenje, pamććenje,enje,
govorgovor

3. ► AnatomskAnatomski jei je kora prednjeg mozgakora prednjeg mozga
podeljena je napodeljena je na ččetiri reznjaetiri reznja
1.1. ČČEONIEONI
2.2. POTILJAPOTILJAČČNINI
3.3. TEMENITEMENI
4.4. SLEPOOSLEPOOČČNINI

5. ►Dve hemisfereDve hemisfere:: LEVLEVAA I DESNI DESNAA povezanpovezanee
snopom nervnih vlakanasnopom nervnih vlakana
►Leva hemisfera-Leva hemisfera- govor,govor, pisanje,pisanje, sklapanjesklapanje
rereččenica,reenica,reššvanje problemavanje problema ii analitianalitiččkoko
mimiššljenjeljenje
►Desna hemisfera-Desna hemisfera- sintetsko razmisintetsko razmiššljanjeljanje
putem sagledavanja celine u jednom korakuputem sagledavanja celine u jednom koraku

6. SENZORNA KORASENZORNA KORA
► Primarne senzorne oblasti kore velikog mozgaPrimarne senzorne oblasti kore velikog mozga
primaju infomacije sa svih somatskih receptora iprimaju infomacije sa svih somatskih receptora i
receptora čulnih organa preko direktnih senzornihreceptora čulnih organa preko direktnih senzornih
puteva.puteva.
► Te informacije izazivaju svesne senzacije.Te informacije izazivaju svesne senzacije.
► Somatosenzorna kora je locirana u girusuSomatosenzorna kora je locirana u girusu
postcentralisu parijetalnog režnja.postcentralisu parijetalnog režnja.
► Ona prima informaicje sa somatskih receptora svihOna prima informaicje sa somatskih receptora svih
delova tela, izuzev sa receptora čula.delova tela, izuzev sa receptora čula.
► Putevi koji prenose informacije sa receptora čulaPutevi koji prenose informacije sa receptora čula
završavaju se u različitim primarnim senzornimzavršavaju se u različitim primarnim senzornim
područjima kore.područjima kore.

7. ► U somatosenzornoj kori jeU somatosenzornoj kori je
prostorno reprezentovanprostorno reprezentovan
senzibilitet celog tela.senzibilitet celog tela.
► Raspored delova tela uRaspored delova tela u
somatosenzornoj kori jesomatosenzornoj kori je
inverzan i kontralateralan.inverzan i kontralateralan.
► Površina somatosenzornePovršina somatosenzorne
kore koja primakore koja prima
informacije sa jednoginformacije sa jednog
dela tela nije srazmernadela tela nije srazmerna
fizičkoj veličini tog delafizičkoj veličini tog dela
tela, već gustini receptoratela, već gustini receptora
u njemu.u njemu.
Penfildov
senzorni
homunkulus
(čovečuljak)

8. MOTORNE FUNKCIJE CNS-aMOTORNE FUNKCIJE CNS-a
►Motorne funkcije nervnog sistema uključujuMotorne funkcije nervnog sistema uključuju
tri osnovne, međusobno povezane,tri osnovne, međusobno povezane,
aktivnosti:aktivnosti:
 Izvođenje voljnih i refleksnih pokreta,Izvođenje voljnih i refleksnih pokreta,
 Održavanje ravnoteže tela i obezbeđivanjeOdržavanje ravnoteže tela i obezbeđivanje
stabilnosti za izvođenje pokreta,stabilnosti za izvođenje pokreta,
 Koordinacija kontrakcija mišića koja obezbeđujeKoordinacija kontrakcija mišića koja obezbeđuje
glatke i precizne pokrete.glatke i precizne pokrete.

9. ►Glavnu ulogu u vršenju motorneGlavnu ulogu u vršenju motorne
funkcije nervnog sistema imaju:funkcije nervnog sistema imaju:
 Motorna kora velikog mozga,Motorna kora velikog mozga,
 Bazalne ganglijeBazalne ganglije
 Mali mozakMali mozak

10. MOTORNA KORA VELIKOGMOTORNA KORA VELIKOG
MOZGAMOZGA
►Motornu koru velikog mozga čine tri oblastiMotornu koru velikog mozga čine tri oblasti
locirane u frontalnom režnju.locirane u frontalnom režnju.
►To su primarna, premotorna iTo su primarna, premotorna i
suplementarna motorna kora.suplementarna motorna kora.
►Primarna motorna kora je lokalizovana uPrimarna motorna kora je lokalizovana u
girusu precentralisu.girusu precentralisu.

11. ► U primarnoj motornoj koriU primarnoj motornoj kori
postoji reprezentacijapostoji reprezentacija
svih delova tela;svih delova tela;
► ona je inverzna iona je inverzna i
kontralateralnakontralateralna
► Veličina kortikalneVeličina kortikalne
reprezentacijereprezentacije
srazmerna je preciznostisrazmerna je preciznosti
kojom dati deo tela izvodikojom dati deo tela izvodi
pokrete.pokrete.
► Iz primarne motorneIz primarne motorne
kore polaze komande zakore polaze komande za
kontrakcije skeletnihkontrakcije skeletnih
mišića.mišića.
Penfildov motorniPenfildov motorni ččoveculjakoveculjak

12. IZVOĐENJE VOLJNIHIZVOĐENJE VOLJNIH
POKRETAPOKRETA
► Voljni pokretiVoljni pokreti su realizacija odluke da se izvrši nekasu realizacija odluke da se izvrši neka
radnja. Oni su obično složeni i nestereotipni.radnja. Oni su obično složeni i nestereotipni.
► Ideja o pokretu nastaje u nedovoljno definisanimIdeja o pokretu nastaje u nedovoljno definisanim
područjima CNS koja se zovupodručjima CNS koja se zovu subkortikalnisubkortikalni
motivacioni arealimotivacioni areali ..
► Oni su najverovatnije locirani u međumozgu i srednjemOni su najverovatnije locirani u međumozgu i srednjem
mozgu.mozgu.
► Motivacioni areali aktiviraju određena asocijativna područjaMotivacioni areali aktiviraju određena asocijativna područja
kore velikog mozga.kore velikog mozga.
► U asocijativnim područjima se na osnovu senzornihU asocijativnim područjima se na osnovu senzornih
informacija o položaju tela i podataka iz memorije o ranijeinformacija o položaju tela i podataka iz memorije o ranije
izvođenim pokretima, odabira plan za nameravani pokret.izvođenim pokretima, odabira plan za nameravani pokret.

13. ► Signali se zatim prenose u bazalne ganglije i mali mozak uSignali se zatim prenose u bazalne ganglije i mali mozak u
kojima se plan pokreta razrađuje i prevodi u programkojima se plan pokreta razrađuje i prevodi u program
pokreta.pokreta.
► Stvoreni obrazac aktivacije određenih mišića prosleđuje seStvoreni obrazac aktivacije određenih mišića prosleđuje se
preko talamusa u motornu koru i transponuje se upreko talamusa u motornu koru i transponuje se u
aktivaciju određenih kortikalnih stubova.aktivaciju određenih kortikalnih stubova.
► Kortikalni neuroni piramidnim i ekstrapiramidnim putevimaKortikalni neuroni piramidnim i ekstrapiramidnim putevima
šalju komande za izvršenje pokreta kranijalnim i spinalnimšalju komande za izvršenje pokreta kranijalnim i spinalnim
motornim neuronima.motornim neuronima.
► Tokom izvođenja pokreta, na osnovu senzornih informacijaTokom izvođenja pokreta, na osnovu senzornih informacija
sa proprioceptora, kao i sa receptora čula i ravnoteže, usa proprioceptora, kao i sa receptora čula i ravnoteže, u
malom mozgu se upoređuje realizacija pokreta sa planommalom mozgu se upoređuje realizacija pokreta sa planom
pokreta. Ukoliko postoji odstupanje, mali mozak šaljepokreta. Ukoliko postoji odstupanje, mali mozak šalje
komande o korekciji pokreta.komande o korekciji pokreta.

14. AsocijativnaAsocijativna korakora
►VeliVeliččina asocijativne zone seina asocijativne zone se
povepoveććavala tokom evolucije.avala tokom evolucije.
►U ovim delovima kore dolazi doU ovim delovima kore dolazi do
tumatumaččenja nekog nadraenja nekog nadražžaja kaoaja kao šštoto
je nprje npr.. zvuk koji sezvuk koji se ččuje ili slika kojauje ili slika koja
se vidise vidi

15. VidnaVidna ii slusluššna zonana zona
►Vidna zona-Vidna zona- nalazi se u potiljanalazi se u potiljaččnom renom režžnjunju ii
na nju se projektuje mrena nju se projektuje mrežžnjaca oka,njaca oka, tataččkaka
po tapo taččka.ka. OOšštecenje vidne zone izazivatecenje vidne zone izaziva
totalno slepilototalno slepilo
►SluSluššna zona-na zona- nalazi se u gornjem delunalazi se u gornjem delu
slepooslepooččnog renog režžnjanja ii prima informacije izprima informacije iz
slusluššnih receptora unutranih receptora unutraššnjeg uha,njeg uha, prekopreko
srednjeg mozgasrednjeg mozga ii talamusa.talamusa. OOššteteććenjeenje
slusluššne zone izaziva gluvone zone izaziva gluvoććuu

16. VIDNA ZONAVIDNA ZONA

17. SLUSLUŠŠNA ZONANA ZONA

18. VIŠA NERVNA DELATNOSTVIŠA NERVNA DELATNOST
►Viša nervna delatnost jeViša nervna delatnost je
zajednički naziv za najsloženijezajednički naziv za najsloženije
funkcije nervnog sistema kaofunkcije nervnog sistema kao
što su učenje, pamćenje išto su učenje, pamćenje i
govor.govor.

19. FUNKCIJA GOVORAFUNKCIJA GOVORA
►Govor omogućava komunikaciju tj.Govor omogućava komunikaciju tj.
razmenjivanje znanja, misli i osećanja.razmenjivanje znanja, misli i osećanja.
►To je funkcija koja zahteva najviši stepenTo je funkcija koja zahteva najviši stepen
motorne i senzorne integracije.motorne i senzorne integracije.
►Centri za govor mogu da budu locirani uCentri za govor mogu da budu locirani u
jednoj ili obe hemisfere velikog mozga.jednoj ili obe hemisfere velikog mozga.

20. ►Hemisfera u kojoj su locirani centri za govorHemisfera u kojoj su locirani centri za govor
naziva senaziva se dominanta hemisferadominanta hemisfera ..
►U dominantnoj hemisferiU dominantnoj hemisferi
 Vernikeovo (Wernick) područjeVernikeovo (Wernick) područje je odgovorno zaje odgovorno za
razumevanje i interpretaciju izgovorenih ilirazumevanje i interpretaciju izgovorenih ili
napisanih reči,napisanih reči,
 dok jedok je Brokino (Broca) područjeBrokino (Broca) područje odgovorno zaodgovorno za
motoriku govora. Analogna područja koremotoriku govora. Analogna područja kore
suprotne hemisfere odgovorna su za afektivnesuprotne hemisfere odgovorna su za afektivne
aspekte govora koji se odnose na rapoloženje iaspekte govora koji se odnose na rapoloženje i
emocije.emocije.

24. UČENJE I PAMĆENJEUČENJE I PAMĆENJE
►Od momenta rođenja, pa čak i pre rođenja,Od momenta rođenja, pa čak i pre rođenja,
ljudsko biće stiče informacije o svetu koji galjudsko biće stiče informacije o svetu koji ga
okružuje. Sticanje zanja je učenje, aokružuje. Sticanje zanja je učenje, a
zadržavanje stečenog znanja je pamćenje.zadržavanje stečenog znanja je pamćenje.
►Dva osnovna tipa učenja su:Dva osnovna tipa učenja su:
 Neasocijativno učenje,Neasocijativno učenje,
 Asocijativno učenje.Asocijativno učenje.

25. Neasocijativno učenjeNeasocijativno učenje
►Kod neasocijativnog učenja stiče seKod neasocijativnog učenja stiče se
saznanje o svojstvima jednog stimulusa.saznanje o svojstvima jednog stimulusa.
►Ovo učenje može da dovede do habituacijeOvo učenje može da dovede do habituacije
ili senzitizacije na dati stimulus.ili senzitizacije na dati stimulus.
►HabituacijaHabituacija je slabljenje odgovora naje slabljenje odgovora na
stimulus koji se ponavlja, dok jestimulus koji se ponavlja, dok je
►senzitizacijasenzitizacija pojačavanje odgovora napojačavanje odgovora na
ponavljanje stimulusa.ponavljanje stimulusa.

26. Asocijativno učenjeAsocijativno učenje
►Asocijativno učenje je složeniji tip učenja iAsocijativno učenje je složeniji tip učenja i
njime se stiče sazanje o odnosima izmeđunjime se stiče sazanje o odnosima između
dva stimulusa (klasično uslovljavanje ilidva stimulusa (klasično uslovljavanje ili
uslovni refleks) ili o odnosima izmeđuuslovni refleks) ili o odnosima između
stimulusa i nekog ponašanja (operantnostimulusa i nekog ponašanja (operantno
uslovljavanje).uslovljavanje).

27. PamćenjePamćenje
►Pamćenje,Pamćenje, kao čuvanje informacija, odvijakao čuvanje informacija, odvija
se u dva stadijuma.se u dva stadijuma.
►Prvi jePrvi je kratkotrajna memorijakratkotrajna memorija, koja traje od, koja traje od
nekoliko minuta do nekoliko sati. Onanekoliko minuta do nekoliko sati. Ona
predstavlja osnov za drugi stadijum,predstavlja osnov za drugi stadijum,
dugotrajnu memoriju.dugotrajnu memoriju.
►Dugotrajna memorijaDugotrajna memorija nastaje iz kratkotrajnenastaje iz kratkotrajne
procesom koji se naziva konsolidacijaprocesom koji se naziva konsolidacija
memorije. Memorija se verovatno deponujememorije. Memorija se verovatno deponuje
u nekoliko različitih područja mozgau nekoliko različitih područja mozga

28. Vrste spavanjaVrste spavanja
1.1. NREM (sporotalasno spavanje)-veomaNREM (sporotalasno spavanje)-veoma
spori mozdani talasispori mozdani talasi
2.2. REM (rapid, eye movement)-brzi pokretiREM (rapid, eye movement)-brzi pokreti
ocnih jabucicaocnih jabucica

29. Moždani talasiMoždani talasi
1.1. ALFA-manje ucestali,ukazuju naALFA-manje ucestali,ukazuju na
budno mirno stanjebudno mirno stanje
2.2. BETA-brzi ucestali,maleBETA-brzi ucestali,male
amplitude,ukazuju na zivu aktivnostamplitude,ukazuju na zivu aktivnost
kore prednjeg mozgakore prednjeg mozga
3.3. TETA-manje ucestalosti,javljaju seTETA-manje ucestalosti,javljaju se
tokom snatokom sna
4.4. DELTA-sporiji,velike amplitude,fazaDELTA-sporiji,velike amplitude,faza
dubokog snadubokog sna