Contenu connexe
Plus de nebahatsicimoglu
Yıldızsılar
- 1. Yıldızsıların diğer bir adı da kuarz dır. Yıldızsılar ilk keşfedildiklerinde yıldız oldukları zannedilmiş ancak daha sonra bu parlak cisimlerin gök ada oldukları anlaşılmıştır. Yıldızlar olağan üstü parlak, çok büyük ve çok uzak gök cisimleridir. Yıldızsılar aktif gök adalardır. Yıldızsıların bazıları radyo gök ada özelliği gösterir. Bazıları da hem seyfert hem de radyo gök ada özelliği gösterir ve merkezlerinde güçlü ışıma ile birlikte sıcak gaz çıkışı gözlenir.
- 3. Hareketli bir ışık kaynağı bizden uzaklaşıyorsa bu kaynaktan gelen ışığın dalga boyunu daha büyük ölçeriz. Kaynak bize yaklaşıyor ise dalga boyunu daha kısa algılarız. Bu duruma Doppler etkisi denir. Yıldızların yapısının incelenmesinde kullandığımız yegane nicelik olan ışık, onlardan bize ulaşırken birçok bilgiyi beraberinde taşır.
- 4. Yıldız ya da gök adalardan gelen ışık tayfı incelendiğinde Gelen ışınımlara ait tayf çizgilerinin kırmızı bölgeye doğru kaydığı anlaşıldı. Doppler etkisinin bir sonucu olan bu olaya kızıla kayma denir.
- 5. Doppler etkisi formülleri kullanılarak ve gök cisminden gelen ışığın dalga boyu ölçülerek cismin bizden hangi Hızla uzaklaştığı bulunabilir: λg : Gelen ışığın ölçülen dalga boyu λ : Kaynaktan çıkan ışığın dalga boyu vK : ışık kaynağının hızı z : Spektral (tayfsal) kızıla kayma miktarı ise;
- 6. Hubble Yasası; Bir gök ada bizden uzaklaşıyor ya da yaklaşıyorsa, bu gök adadan gelen ışığın spektrumunda doppler etkisi gözlenir. 1911 yılında bilim insanları yaptıkları gözlemlerde hemen hemen tüm gök adaların spektrum çizgilerinde kırmızıya kayma tespit ettiler. 1920’li yıllarda bilim insanları Edwin Hubble ve Lundmark ise yaptıkları araştırmalarda cisimler ne kadar uzakta ise tayflarındaki kırmızıya kaymalarının da o kadar büyük olduğunu fark ettiler. Bu durum aynı zamanda bizden uzak olan cisimlerin bizden daha hızlı uzaklaştığı sonucunu da ortaya çıkarır. Gök adaların Dünya’dan uzaklaşma hızları ile uzaklıkları orantılıdır. Bu durum Hubble yasası olarak adlandırılmıştır.
- 7. Gök adaların uzaklık ve uzaklaşma hızlarının grafiği çizildiğinde aşağıdaki grafik elde edilir. Bu grafiğin eğimi sabittir ve Hubble sabiti olarak bilinir.
- 8. Grafiğin eğimi uzaklaşma hızı (v) nin uzaklığa (d) oranına eşittir. Hubble sabiti H bu açıklamalara göre;
- 9. Evrenin nasıl oluştuğu üzerinde uzun çalışmalar yapan bilim insanları, evrenin şu andan sonra ne gibi bir süreç geçireceği konusunda da kafa yormuşlardır. Evrenin gelecekteki durumu ile ilgili olarak bilim insanlarının farklı görüşleri vardır. Evren şu an dahi genişlemeye devam etmektedir. Ancak genişleme sonsuza dek devam edemeyebilir. Evrenin tüm kütlesi aynı zamanda genişlemenin zıddına merkeze doğru da bir çekim oluşturmaktadır. Genişleme ve içe doğru olan iki kuvvetin arasındaki çekişme üç muhtemel sonucu doğuracaktır. 1. Evren sonsuza dek gelişmeye devam edecek. 2. Evrenin genişlemesi yavaşlayacak bir limit değerde duracak. 3. Evrenin genişlemesi duracak ve geriye kendi üzerine merkeze doğru çöküş başlayacak.