1. 1
HÌNH ẢNH PHỔI SƠ SINH
BS. NGUYỄN ANH TUẤN
BS. NGUYỄN THỊ THÙY LINH

2. 2
NGUYÊN NHÂN GÂY
SUY HÔ HẤP TRẺ SƠ SINH
Bệnh lý toàn thân:
- Nhiễm trùng huyết
- Rối loạn điện giải
- Thiếu máu
- Hạ thân nhiệt
- Sốc nhiễm trùng
- Sốc giảm thế tích

3. 3
Nguyên nhân ngoài lồng ngực:
- TKTW: u, XH, chấn thương, BTBS
- TK cơ: nhược cơ, loạn dưỡng cơ
- Bất thường hệ xương biến dạng
lồng ngực
- Bệnh lý ổ bụng  chèn ép giảm thể
tích lồng ngực
NGUYÊN NHÂN GÂY
SUY HÔ HẤP TRẺ SƠ SINH

4. 4
Nguyên nhân trong lồng ngực
Ngoại khoa: BTBS tim-phổi; thoát
vị/nhão/liệt hoành; KCC trung thất;
TD-TKMP; teo TQ +/- dò TQ-KQ,…
Nội khoa: SHH thoáng qua, VP hít,
VPBS, bệnh màng trong, phổi chưa
trưởng thành, thiểu/bất/loạn sản
phổi, xuất huyết phổi…
NGUYÊN NHÂN GÂY
SUY HÔ HẤP TRẺ SƠ SINH

5. 5
XQ PHỔI ĐƯỢC CHỈ ĐỊNH
ĐẦU TIÊN
CẦN BIẾT
 Lấy hết cả vùng bụng
 Trẻ sơ sinh đủ hay non tháng
 Triệu chứng lâm sàng
 Thời điểm chụp X quang trẻ được mấy
giờ tuổi / mấy ngày tuổi

6. 6
NGUYÊN NHÂN NGOẠI KHOA
1. BTBS: ứ khí thùy bẩm sinh, CCAM
2. Teo thực quản
3. Khối choán chỗ trung thất
4. Khiếm khuyết cơ hoành (TV hoành)

7. 7
KHIẾM KHUYẾT CƠ HOÀNH
 Sự hoàn chỉnh vách ngăn cơ hoành xảy ra vào
tuần thứ 8 của thai kỳ
 Bất thường phát triển các nếp gấp phúc-phế
mạc  khiếm khuyết cơ hoành  thông
thương ngực-bụng
 “Hội chứng” TVH: tùy giai đoạn
- TVH
- Thiểu sản phổi cùng/đối bên do chèn ép
- Phổi chậm trưởng thành
- Thiểu sản thất (T) gây cao áp phổi
80% đa ối do gập khúc ống tiêu hóa

8. 8
KHIẾM KHUYẾT CƠ HOÀNH
 1/2000-1/5000 trẻ sinh sống
 30-50% có BTBS phối hợp
 Có 4 dạng khiếm khuyết cơ hoành:
– Nhão cơ hoành
– Thoát vị trung tâm cân cơ hoành
– Thoát vị khe Bochdalek (+++)
– Thoát vị khe Morgani (+)

9. 9

10. 10
NHÃO CƠ HOÀNH
 Cơ hoành mỏng, phân bố thưa thớt,
có thể cả 2 bên
 Thần kinh hoành bình thường
 TV dạng túi do cơ hoành giãn phồng lên
 Xẹp phổi ± ruột xoay bất toàn
 Thiểu sản phổi (-)

11. 11
TV TRUNG TÂM CÂN CƠ HOÀNH
 TV qua cân trung tâm cơ hoành và
màng ngoài tim
 Dạng túi hiếm thấy
 Tạng TV: dạ dày, đại tràng
 Gặp ở trẻ sơ sinh và người lớn (sau
chấn thương)

12. 12
TV lỗ Bochdalek: KKCH góc sườn hoành sau bên, T (+++)
TV khe Morgani: KKCH dọc mỏm mũi kiếm xương ức, P (+++)

13. 13
THOÁT VỊ LỖ BOCHDALEK
 Cấp cứu ngoại khoa phổ biến nhất
 Chiếm 90% TVH bẩm sinh
 80% trường hợp TV ở bên (T), ( ruột
non 90%, DD-ĐT 50%)
 Chẩn đoán ngay sau sinh< 1 tuổi
 Suy hô hấp do thiểu sản phổi hay tăng
áp phổi  tử vong
 Ruột xoay bất toàn thứ phát

14. 14
THOÁT VỊ KHE MORGANI
 Chiếm 5-10% TVH bẩm sinh
 90% thoát vị ở bên (P)
 Lúc đầu có túi  sau đó vỡ
 Trẻ em: gan (+++)
 Người lớn: mạc treo, ĐT, DD

15. 15
X QUANG THOÁT VỊ HOÀNH
Phổi thẳng:
- ↑V lồng ngực với h/ả quai ruột chứa khí, dịch
- Trung thất lệch qua đối bên
- Phổi đối bên thay đổi mức độ thông khí
- TV gan sẽ mờ lồng ngực (P)
Phổi nghiêng: không thật sự cần thiết

16. 16
CĐPB THOÁT VỊ HOÀNH
1. CCAM  Xq tiêu hóa cản quang
2. Nhão cơ hoành: khó phân biệt
3. Tràn dịch màng phổi  siêu âm
4. Viêm phổi tụ cầu

17. 17
Thiểu sản phổi P ?
Thoát vị phổi T sang P  tiên lượng tốt

18. 18
TV dạ dày – ruột non
CCAM Nhão hoành (P)

19. 19
Thoát vị gan
Thùy trên P thông khí
Xẹp thùy dưới phổi T

20. 20
NGUYÊN NHÂN NỘI KHOA
1. Suy HH ở trẻ sơ sinh đủ tháng
- Suy hô hấp thoáng qua
- Viêm phổi hít (nước ối, phân su)
2. Suy HH ở trẻ sơ sinh thiếu tháng
- Phổi chưa trưởng thành
- Bệnh màng trong
3. Viêm phổi sơ sinh
4. Bệnh phổi mãn tính

21. 21
SUY HÔ HẤP THOÁNG QUA
 SHH do tồn tại dịch trong phổi
 Nguyên nhân: chậm tái hấp thu dịch do
sanh mổ, mẹ bị suyễn,..
 LS: SHH nhẹ-trung bình, hết sau 48-72h
 X quang:
- ↑V phổi
- Các dải mờ từ rốn phổi lan ra ngoại vi do ứ dịch
- TDMP, tràn dịch rãnh liên thùy

22. 22
0h
36h
24h

23. 23
VIÊM PHỔI HÍT
(NƯỚC ỐI, PHÂN SU)
 Thai >34ws bị suy, hít nước ối-đi phân su trong
tử cung  10-15% da nhuộm phân su
 Bệnh sinh thiếu oxy do:
- Tắc nghẽn  ứ khí, TKMP, TK tr.thất
- Viêm phổi
- Surfactant không hoạt động  xẹp phổi  thông nối
động-tĩnh mạch trong phổi
 X quang:
- ↑V phổi
- Ứ khí / xẹp phổi khu trú
- Các nốt mờ không đồng nhất ở 2 phổi
- TKMP, TK trung thất

24. 24
Tăng thể tích 2 phổi kèm nhiều nốt lan tỏa
Điều trị: KS, thông khí, surfactant, ECMO (thông khí ngoài cơ thể)

25. 25
SUY HH TRẺ SS THIẾU THÁNG
 Phôi thai:
• Túi phế nang: 25ws
• Phế nang: 28ws
• Tiếp tục tăng số lượng và trưởng thành sau sinh
 Surfactant: ↓sức căng bề mặt -> nở phế nang
• Do tế bào phổi type II tạo 26-34ws
• Surfactant “trưởng thành” (+) 34-36ws
• Yếu tố tác động: insulin làm S chậm trưởng thành,
glucocorticoids & hormon giáp giúp S trưởng thành
sớm

26. 26
PHỔI CHƯA TRƯỞNG THÀNH
 Thiếu tháng, trẻ sinh lúc 23-26ws 
không đủ túi PN+PN+S  SHH
 Xq lúc mới sinh: ↓V, phổi sáng, BMT(-)
 Xq 1 tuần tuổi: tổn thương kính mờ
hoặc đông đặc lan tỏa (XH phổi, OAP)
 Ít TKMP
 Tiến triển thành bệnh phổi mạn tính

27. 27
BỆNH MÀNG TRONG
 Thiếu tháng: 26 – 34 ws
 Đã có túi phế nang, phế nang
 Chưa có surfactant “trưởng thành” xẹp phế
nang
 Chỉ định corticoids 12- 24 h trước sinh ở trẻ có
nguy cơ sanh non  giảm độ nặng BMT, giảm
tần suất XH não và viêm ruột hoại tử

28. 28
BỆNH MÀNG TRONG
 LS: SHH<6h sau sanh, 24-48h nặng nhất
 BMT đơn thuần: 3 ngày sau cải thiện
 BMT + quá tải dịch, PDA  OAP, bội nhiễm
 X quang:
• ↓V phổi
• Kính mờ lan tỏa từ trong ra ngoài
• Phế quản đồ (+)
 Điều trị: bơm S thay thế qua nội khí quản
6-12h/l đủ 3-4 liều

29. 29
PHÂN ĐỘ BMT TRÊN X QUANG
 Độ I: mờ dạng hạt nhỏ do PN xẹp,
m/m phổi không thấy
 Độ II: mờ dạng nốt lưới, có h/ả PQ đồ
 Độ III: mờ toàn bộ, bờ trung thất còn
thấy được
 Độ IV: mờ toàn bộ, không thấy bờ
trung thất

30. 30
Độ 1
Độ 2
Độ 3 Độ 4

31. 31
BIẾN CHỨNG DO ĐIỀU TRỊ BMT
- Tràn khí mô kẽ, màng phổi, trung thất
- Tuột ống NKQ, viêm KQ-PQ hoại tử, hẹp KQ
- Thuyên tắc khí, XH phổi

32. 32
THIẾU SURFACTANT THỨ PHÁT
 Bệnh cảnh: SHH khởi phát sau 6h, trẻ đủ
tháng
 Xq tương tự ở trẻ non tháng:
- Phá hủy surfactant: nhiễm trùng, viêm phổi
nặng
- Bất thường surfactant: bất thường thành phần
protein

33. 33

34. 34
VIÊM PHỔI SƠ SINH
 Trong bệnh cảnh NTH
 Có thể bị trước sinh (đường máu qua
nhau thai) hay lúc sinh (hít nước ối NT
hay NT ngược dòng)
 Xquang:
• khó và không đặc hiệu
• 1 hoặc 2 bên phổi

35. 35

36. 36
BỆNH PHỔI MÃN TÍNH
 Xảy ra ở trẻ sanh non/đủ tháng phải giúp
thở với oxy và áp lực dương kéo dài
 3 nhóm bị bệnh phổi mãn tính: BPCTT;
BMT; TVH / cao áp phổi, VP hít nước ối
phân su,…
 YT nguy cơ tuổi thai và cân nặng khi sinh

37. 37
 Tiêu chuẩn chẩn đoán
• Thở áp lực dương 2 tuần đầu sau sinh
• TCLS bất thường chức năng hô hấp
• Cần thở oxy sau 28 ngày sau sinh
• XQ: thay đổi bất thường lan tỏa
 X quang khó PB viêm phởi
• Tuần đầu: phù phổi do ứ dịch
• 1 tuần sau: dải mờ xẹp phổi, TDMP, ứ khí
• Sau 3 tuần: xơ hóa & xẹp thùy trên
BỆNH PHỔI MÃN TÍNH

38. 38
06 tháng sau có thể cải thiện về bình thường