Ευθύς και πλάγιος λόγος

1. Ευθύς και πλάγιος λόγος
 Μάθημα:
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου
 Διδακτική ενότητα 3η: Είμαστε
όλοι ίδιοι. Είμαστε όλοι διαφορετικοί
 Γυμνάσιο: Ν. Τρίγλιας Χαλκιδικής
 Εκπαιδευτικός:
Νίκος Αστέριος, Φιλόλογος
 Διάρκεια: 90΄

2. Διδακτική μέθοδος
• Μαθητοκεντρική
• Ομαδοσυνεργατική
• Προσομοίωσης
• Ανακαλυπτική
• Επαγωγική

3. Γενικός στόχος:
Να επικοινωνούν χρησιμοποιώντας τον ευθύ και πλάγιο λόγο
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

4. Ψυχοπαι-
δαγωγικοί
στόχοι
Μαθαίνω ν’
ακούω
Μαθαίνω να
διαλέγομαι
Αποβάλλω το
άγχος μου
Ενθαρρύνομαι
να συμμετέχω
Σέβομαι την
αντίθετη
άποψη
Ανακαλύπτω
τη γνώση

5. Φατσούλες - καρδούλες
Ρίχνουμε σε σακουλάκι τα ζεύγη και κάθε μαθητής τραβάει ένα
χαρτάκι.
Ο καθηγητής ζητάει να σηκώσουν τα χέρια αυτοί που έχουν το 1
φατσούλα κα το 1 καρδούλα, το 2 φατσούλα και το 2 καρδούλα
κ.ό.κ
Έτσι δημιουργούνται τα ανάλογα ζεύγη και δίνονται τα φύλλα
εργασίας.
Τρόπος
δημιουργίας
ομάδων

6. Πρόταση κρίσεως
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
καρδούλα να γράψει στο τετράδιο
τι της είπε η φατσούλα
χρησιμοποιώντας την πρόταση
π.χ. Ο Νίκος μου είπε …
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
φατσούλα να πει μια πρόταση
κρίσεως στην καρδούλα και να τη
γράψει στο τετράδιο βάζοντας
παύλα ή εισαγωγικά π.χ.:
«Δύσκολα
περνάνε οι
μετανάστες»
Ο Νίκος μου
είπε ότι οι
μετανάστες
περνάνε
δύσκολα
αυτενεργώ
ακούω
διαλέγομαι
μετατρέπω
Ο καθηγητής ζητά να δημιουργήσουν και οι δυο πίνακα με δυο στήλες στο
τετράδιό τους παίρνοντας ως ευθύ λόγο αυτόν της φατσούλας και ως πλάγιο
αυτόν της καρδούλας.
Να επισημάνουν και να συζητήσουν μεταξύ τους τις αλλαγές που παρατηρούν.
Να δημιουργήσουν κανόνα με τις αλλαγές στο είδος των προτάσεων.

7. Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
«Δύσκολα περνάνε οι
μετανάστες»
Ο Νίκος μου είπε ότι οι
μετανάστες περνάνε
δύσκολα
Μεταβολές
κύρια πρόταση
κρίσεως
δευτερεύουσα ειδική
εισαγωγικά
ΠΡΩΤΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
Η πρόταση κρίσεως μετατρέπεται σε δευτερεύουσα
ειδική.
αφαιρούνται
εισάγεται σύνδεσμος
δημιουργώ
συμμετέχω
εντοπίζω
διακρίνω τις κύριες διακρίνω τις δευτερεύουσες
διακρίνω τους συνδέσμους
δημιουργώ κανόνα

8. Πρόταση επιθυμίας
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
φατσούλα να γράψει στο
τετράδιο τι επιθυμεί η καρδούλα
χρησιμοποιώντας δυο προτάσεις:
Ο Νίκος επιθυμεί …
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
καρδούλα να εκφράσει μια επιθυμία
στη φατσούλα με μια πρόταση και να
τη γράψει στο τετράδιο π.χ.:
-Μπες στη
θέση του
πρόσφυγα.
Ο Νίκος
επιθυμεί να
μπω στη θέση
του
πρόσφυγα.
Ο καθηγητής ζητά να συμπληρώσουν τον προηγούμενο πίνακα στο τετράδιό τους
παίρνοντας ως ευθύ λόγο αυτόν της καρδούλας και ως πλάγιο αυτόν της
φατσούλας.
Να επισημάνουν και να συζητήσουν μεταξύ τους τις αλλαγές που παρατηρούν .
Να δημιουργήσουν κανόνα με τις αλλαγές στο είδος των προτάσεων.

9. Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
-Μπες στη θέση του
πρόσφυγα.
Ο Νίκος επιθυμεί να μπω στη
θέση του πρόσφυγα.
Μεταβολές
β΄πρόσωπο
προστακτικής
κύρια πρόταση
επιθυμίας
α΄πρόσωπο
υποτακτικής
δευτερεύουσα
βουλητική
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
Η κύρια πρόταση επιθυμίας μετατρέπεται σε
δευτερεύουσα βουλητική.
παύλα αφαιρείται
εισάγεται σύνδεσμος
εντοπίζω,
επισημαίνω
τις
μεταβολές,
δημιουργώ
κανόνα

10. Πρόταση ερωτηματική
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
καρδούλα να γράψει στο τετράδιο
τι τη ρώτησε η φατσούλα
χρησιμοποιώντας δυο προτάσεις:
Ο Νίκος με ρώτησε …
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
φατσούλα να κάνει μια ερώτηση
στην καρδούλα με μια πρόταση και
να τη γράψει στο τετράδιο π.χ.:
-Γιατί
κάθονται
όλη τη μέρα
στα
φανάρια;
Ο Νίκος με
ρώτησε γιατί
κάθονται όλη
τη μέρα στα
φανάρια.
Ο καθηγητής ζητά να συμπληρώσουν τον προηγούμενο πίνακα στο τετράδιό τους
παίρνοντας ως ευθύ λόγο αυτόν της φατσούλας και ως πλάγιο αυτόν της
καρδούλας.
Να επισημάνουν και να συζητήσουν μεταξύ τους τις αλλαγές που παρατηρούν .
Να δημιουργήσουν κανόνα με τις αλλαγές στο είδος των προτάσεων.

11. Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
-Κάθονται όλη μέρα στα
φανάρια;
Ο Νίκος με ρώτησε αν
κάθονται όλη μέρα στα
φανάρια.
Μεταβολές
κύρια ερωτηματική
πρόταση
δευτερεύουσα πλάγια
ερωτηματική
ΤΡΙΤΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
Η ερωτηματική πρόταση μετατρέπεται σε πλάγια
ερωτηματική.
παύλα αφαιρείται
εισάγεται σύνδεσμος
εντοπίζω,
επισημαίνω
τις
μεταβολές,
δημιουργώ
κανόνα

12. Δευτερεύουσα Πρόταση
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
φατσούλα να γράψει στο
τετράδιο ό,τι της είπε η
καρδούλα: Μου είπε …
Ο καθηγητής ζητά από κάθε
καρδούλα να πει μια κύρια πρόταση,
η οποία θα συνοδεύεται από
δευτερεύουσα στη φατσούλα π.χ.:
«Αν οι γυναίκες
είναι έγκυοι,
δύσκολα
βρίσκουν
δουλειά»
Μου είπε ότι
δύσκολα
βρίσκουν
δουλειά οι
γυναίκες, αν
είναι έγκυοι.
Ο καθηγητής ζητά να συμπληρώσουν τον προηγούμενο πίνακα στο τετράδιό τους
παίρνοντας ως ευθύ λόγο αυτόν της καρδούλας και ως πλάγιο αυτόν της
φατσούλας.
Να επισημάνουν και να συζητήσουν μεταξύ τους τις αλλαγές που παρατηρούν .
Να δημιουργήσουν κανόνα με τις αλλαγές στο είδος των προτάσεων.

13. Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος
«Αν οι γυναίκες είναι έγκυοι,
δύσκολα βρίσκουν δουλειά»
Μου είπε ότι δύσκολα βρίσκουν
δουλειά οι γυναίκες, αν είναι
έγκυοι.
Μεταβολές
δευτερεύουσα
υποθετική
κύρια πρόταση
κρίσεως
δευτερεύουσα
υποθετική
δευτερεύουσα ειδική
ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
Η κύρια πρόταση κρίσεως μετατρέπεται σε ειδική και η
υποθετική παραμένει υποθετική.
εισαγωγικά αφαιρούνται
εντοπίζω,
επισημαίνω
τις
μεταβολές,
δημιουργώ
κανόνα

14. ΚΑΝΟΝΕΣ
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Κύρια πρόταση κρίσεως Δευτερεύουσα ειδική
Κύρια πρόταση επιθυμίας Δευτερεύουσα βουλητική
Κύρια ερωτηματική πρόταση Δευτερεύουσα πλάγια
ερωτηματική
Δευτερεύουσα πρόταση Δεν αλλάζει είδος
Μπαίνουν εισαγωγικά («»)ή
παύλα (-)
Αφαιρούνται και τα δυο
Πρόσωπα του ρήματος Αλλάζουν
Αντωνυμίες Αλλάζουν πρόσωπο
Σύνδεσμοι εισάγουν
δευτερεύουσες προτάσεις
ανακεφαλαιώνω-ανακαλύπτω

15. Ευθύς και πλάγιος λόγος
 Η παρουσίαση αυτή είναι αναρτημένη
στο blog μου:
http://blogs.sch.gr/nikosas
 Κατεβάστε τα φύλλα εργασίας
Φύλλα εργασίας
 Κατεβάστε τις φατσούλες-καρδούλες
Φατσούλες-καρδούλες