บทยรรยายแสงเทียนแด่แม่5

1.  กิจกรรม แสงเทียนแด่ แม่ 
(สาหรับเด็กระดับประถม)
 เปิ ดดนตรี เขมรไทรโยค หรือลาวเสี่ยงเทียน 
่ ่
ในลําดับต่อไปนี้ ขอให้ลูก ๆ ทุกคนนังอยูในอาการอันสงบ ตั้งใจสดับพระธรรมบรรยาย เพื่อให้ทุก
คนได้ตระหนักสํานึกถึงหน้าที่ และกลับไปเลี้ยงแม่ตามหน้าที่ของลูกที่ดีจะพึงปฏิบติต่อท่าน ั
นักเรี ยนทั้งหลาย ในขณะที่เธอกําลังสนุ กสนานเพลิดเพลินอยู่น้ ี ทุกคนทราบไหมว่า มีบุคคลคน
่ ั
หนึ่งกําลังทํางานจนเหงื่อไหลไคลย้อย ครํ่าเครี ยดอยูกบงาน เพื่อหาเงินมาเลี้ยงลูก ในขณะที่ลูก ๆ กําลังใช้
จ่ายเงินที่ท่านหามาได้ดวยความยากลําบากอย่างฟุ้ งเฟื้ อนี้ ลูก ๆ เคยมองย้อนหลังไปที่บานตัวเองบ้างหรื อไม่
้ ้
บุคคลคนหนึ่งต้องทุกข์ทรมานเพื่อให้ลูกมีความสุ ข ลําบากเพื่อให้ลูกสบาย ยอมอดเพื่อให้ลูกอิ่ม กําลังนอน
เอามือก่ายหน้าผาก รําพึงอยูในใจว่า พรุ่ งนี้ลูกจะเอาอะไรกิน ? พรุ่ งนี้ เราจะเอาเงินที่ไหนให้ลูกไปโรงเรี ยน
่
?
นักเรียนทั้งหลาย ..จากวันนั้นถึงวันนี้ เธอได้ใช้จ่ายเงินของคุณแม่หมดไปกี่บาทแล้ว ? จากวันนั้น
ถึงวันนี้ เธอทานข้าวของคุณแม่หมดไปกี่กระสอบแล้ว ได้ใช้เสื้ อผ้าขาดไปกี่ชุดแล้ว ลูก ๆ เคยถามตนเองใน
ลักษณะนี้บางไหม ? ทุกวันนี้ เธอเคยทําอะไรให้ท่านชื่นใจบ้าง ? ในฐานะที่ท่านได้เลี้ยงเรามาจนโต เธอ
้
เคยทําอะไร ให้ท่านเบาใจบ้าง ? ถ้ายังไม่เคยก็ขอให้ลูก ๆ ทุกคน จงทําเสี ย จงตอบแทนคุณของท่าน ก่อนที่
จะไม่มีท่านให้เรารัก และให้เราตอบแทน นักปราชญ์บณฑิตได้ เขียนบทกลอนไว้บทหนึ่งน่าฟังยิงนักว่า..
ั ่
รักใดเล่าจะแน่เท่าแม่รัก
ผูกสมัครรักมันไม่หวันไหว
่ ่
ห่วงใดเล่าเท่าห่วงดังดวงใจ ่
่
ที่แม่ให้แก่ลูกอยูทุกครา
ยามล้มกลิงใครหนอวิงเข้าช่วย
้ ่
แล้วปลอบด้วยคําหวานกล่อมขวัญให้
พร้อมจูบที่เจ็บชะมัดปัดเป่ าไป
ผูน้ นไซร้..ที่แท้.แม้ฉนเอง
้ ั ั
นักเรียนทั้งหลาย คําว่าแม่.. แม่ นี้ฟังแล้วรู ้สึกอบอุ่นใจยิงนัก ฟั งแล้ว รู ้สึกปลอดภัยยิงนัก ไพเราะ
่ ่
่ ั ็ั
จับใจยิงนัก ยากที่จะหาสิ่ งใดมาเปรี ยบเทียบได้ แม้นกปราชญ์กยงประพันธ์สรรเสริ ญ นํ้าเสี ยงของแม่ไว้ไว่า
..
เสี ยงใดเล่าไพเราะเสนาะแน่
เสี ยงของแม่ไพเราะเสนาะยิง ่
เสี ยงของแม่ไพเราะเสนาะจริ ง
เสี ยงแม่ยงไพเราะเสนาะนาน
ิ่
ทุกเช้าเราจะได้ยนแต่คาว่า “หิวไหมลูก อร่ อยไหมลูก เอาอีกไหมลูก” จากปากของแม่ ก่อนที่เราจะ
ิ ํ
ออกจากบ้าน ครั้นพอเดินหันหลังให้ ท่านก็ยงหันมาสั่งว่า “แล้วกลับให้ตรงเวลานะลูก” นี่แสดงว่าแม่รักเรา
ั

2. เป็ นห่ วงเรา ไม่อยากให้เราอยู่ห่างจากสายตาท่าน ความรักของแม่น้ ัน บริ สุทธิ์ นัก เป็ นความรักที่เกิดจาก
ความจริ งใจ
นั กเรี ยนทั้ง หลาย ลองสังเกตให้ดี เที ยนไขสี ขาวบริ สุทธิ์ ที่ พระอาจารย์ต้ งไว้น้ ี กับไม้ขีด ที่ พระ
ั
อาจารย์นามาวางไว้ตรงนี้ สิ่ งสองอย่างนี้ รู้จกกันไหม ? ทุกคนคงจะตอบในใจเป็ นเสี ยงเดียวกันว่า “ไม่”
ํ ั
่
และก้านไม้ขีดที่พระอาจารย์ถืออยูน้ ี กับกลักไม้ขีดที่พระอาจารย์วางไว้ขางหน้านี้ มันเคยถามกันบ้างไหมว่า
้
เธอมาจากไหน ? จากโรงงานอะไร ?
ทั้งสองสิ่ งนี้ ไม่รู้จกกันเลย แต่ พอเราเอามาสัมผัสกันเข้า ก็เกิดประกายไฟ และติ ดเป็ นไฟขึ้ น ดัง
ั
ํ ่
ตัวอย่างที่พระอาจารย์ทาอยูน้ ี ? คําถามที่พระอาจารย์จะถามก็คือ กลักไม้ขีดกับก้านไม้ขีดรู ้ไหมว่า เมื่อทั้ง
สองสัมผัสกันเข้าแล้วจะเกิดไฟขึ้น ? ไฟมาจากไหน กลักไม้ขีดกับก้านไม้ขีดรู ้หรื อไม่ ? และเทียนสี ขาวที่
่
ตั้งอยูตรงหน้านี้ เมื่อเรานําไฟมาจุด เทียนเคยปฏิเสธไหมว่า ไม่ตองการ ทุกคนก็จะตอบเป็ นเสี ยงเดียวกันว่า
้
“ไม่”
นักเรี ยนทั้งหลาย ชี วิตของแม่เราก็เช่ นเดี ยวกัน แม่ไม่เคยรู ้มาก่อนเลยว่า ดวงวิญญาณที่จะมาถึ ง
ปฏิสนธิในครรภ์ของท่านนั้น มาจากสวรรค์ช้ นไหน ? หรื อมาจากนรกขุมใด แต่ทนทีที่รู้ว่าแม่กาลังตั้งท้อง
ั ั ํ
แม่จะดี ใจ ยินดี อนุ ญาตให้ลูกมาปฏิสนธิ ทนที ไม่มีความรังเกียจเดียดฉันท์แต่ประการใด แม่ไม่ทราบมา
ั
ก่อนเลยว่า ลูกที่อยู่ในท้องนั้นจะเป็ นหญิงหรื อเป็ นชาย จะมีรูปร่ างสมบูรณ์ จะสวยหรื อไม่สวย จะพิกล
พิการง่อยเปลี้ยเสี ยแขนขา หูหนวกตาบอด อวัยวะไม่สมประกอบ หรื อจะมีสติปัญญาไม่สมประกอบก็ตาม
เกิดมาแล้วจะกลายเป็ นนักเลง จะกลายเป็ นโจร จะเลี้ยงแม่หรื อไม่ แม่ไม่เคยคิด แต่เมื่อลูกคลอดจากครรภ์
ลืมตามาดูโลก แม่ทุกคนจะให้ความรักเสมอกัน นี่แสดงว่า แม่ของเรามีความรักอันบริ สุทธิ์ ต่อเรา มาตั้งแต่
ก่อนที่จะเห็นหน้าลูกด้วยซํ้าไป เพื่อให้นกเรี ยน ได้มองเห็นความรักที่แม่มีต่อเรา พระอาจารย์จะขอย้อน
ั
ความหลังให้ฟังพอได้เห็นเป็ นตัวอย่างสักเล็กน้อย
 เริ่มเปิ ดดนตรี … สุ ธากรรแสง 
เริ่ มต้นจากจุดหนึ่งของชีวต คืนหนึ่งคืนนั้น นานแสนนานมาแล้ว เป็ นคืนที่คุณยายฝันว่า ยายฝันเห็น
ิ
่
ดวงเดือนและดวงดาวที่ลอยสกาวอยูบนท้องฟ้ า แล้วคุณยายก็ไขว่คว้าเอาดวงดาวนั้น มาถือไว้ในอุงมือของ ้
ตน รุ่ งเช้ามีคนทํานายความฝันของคุณยายว่า "มีบุคคลที่ ๒ เกิดขึ้นในท้องของท่านแล้ว" บุคคลนั้นคือแม่
ของเราในปัจจุบนนี้นนเอง ๙ เดือนที่เคลื่อนคล้อย ลูกน้อยคือ แม่ของเราที่ได้อาศัยเรื อนร่ างของคุณยายเป็ น
ั ั่
แดนเกิดก็ได้ลืมตามาดุโลกใหม่น้ ี ครั้งแรกในชีวิตของแม่ แม่รักคุณตาและคุณยายมากที่สุดในโลก เพราะ
คุณตาคุณยายได้ให้ความรักความอบอุ่นแก่แม่มาตลอด จนกระทัง.. แม่โตขึ้นย่างเข้าสู่ วยเด็ก แม่มีเพื่อน แม่
่ ั
รักเพื่อน ๆ มาก ในชีวตของแม่ในขณะนั้น รู ้แต่เพียงว่าชีวตนั้นเกิดมาเพื่อเพื่อน..
ิ ิ
หลังจากที่แม่โตเป็ นสาว สมควรที่จะมีครอบครัวได้ แม่ก็มีความรักคือคุณพ่อของเราในปั จจุบนนี้ ั
แม่.. แม่รักพ่อมากที่สุด ชีวิตของแม่ในขณะนั้นจึงรู ้ว่า "เกิดมาเพื่อพ่อคนเดียว” แต่ต่อมาไม่นาน หลังจาก
็
แต่งงานกับพ่อแล้ว แม่กมีความฝันเหมือนกับคุณยาย คุณแม่ได้ทราบว่า จะมีลูกน้อย หรื อมีดวงวิญญาณมา
ปฏิสนธิ ในท้อง แม่สุดแสนจะดีใจ ๙ เดือนผ่านไป ลูกน้อยของแม่ คือตัวเรา ก็ลืมตามาดูโลก สิ่ งหนึ่ งที่เรา
เห็นชัดไม่อาจปฏิเสธได้ก็คือ แม่ยอมรับดวงวิญญาณของลูกทุกดวง ที่มาเกิดในท้องของท่าน ไม่ว่าดวง

3. วิญญาณนั้นจะดี หรื อเลว อาจจะเกิดมาทําให้ท่านเสี ยใจ แม่ไม่เคยปฏิเสธเลย ไม่ว่าลูกจะมีกี่คน แม่ทนเลี้ยง
ได้ ตั้งแต่คนแรกจนถึงคนสุ ดท้อง
ดวงใจแม่ สะอาดแท้ กว่าทุกสิ่ ง
ดวงใจแม่ สะอาดยิง กว่าสิ่ งไหน
่
ดวงใจแม่ สะอาดเกิน กว่าสิ่ งใด
ดวงใจแม่ มีไว้ เพื่อลูกเอย.
ลูก ๆทั้งหลาย จากบทกลอนที่กล่าวมานี้ เห็นชัดว่า ดวงใจแม่น้ นสะอาดบริ สุทธิ์มีไว้เพื่อลูกทุกคน
ั
จึงอยากถามลูก ๆ ทั้งหลายว่า เราเคยทําความดีอะไรให้แม่ชื่นใจเพื่อบูชาพระคุณท่าน สมกับที่ท่านรักเรา
หรื อไม่ ? ขอให้ทุกคนนึกให้ดี หากพบว่าไม่เคยเลย ก็จงกลับใจเสี ยใหม่ ก่อนที่จะสายเกินไป มีเรื่ องจริ งอยู่
เรื่ องหนึ่ง เกิดขึ้นในจังหวัดภูเก็ต ปี พ.ศ. ๒๕๒๗
เรื่อง แม่ กบลูกถูกไฟคลอกตาย
ั
มีครอบครัวอยูครอบครัวหนึ่ง มีอาชีพค้าขาย พ่อต้องออกไปต่างจังหวัดอยูบ่อย ๆ แม่อยูเ่ ฝ้ าบ้านไป
่ ่
่ ่
ตามพ่อไม่ได้ เพราะแม่มีลูกน้อยอยูคนหนึ่ง ซึ่งอยูในวัยกําลังน่ารัก อายุประมาณ ๒ ขวบ กว่า ๆครอบครัวนี้
อยูไม่ห่างจากตลาดสดมากนัก สามารถออกไปซื้ อของมาทานได้สะดวก ทุกเช้า ก่อนที่ลูกน้อยจะตื่นนอน
่
็
แม่ ซึ่ งปกติกตื่นเช้าจะออกจากบ้านไปจับจ่ายซื้ อของ มาให้ลูกทานเสมอ สิ่ งใดที่แม่เห็นว่าลูกชอบ แม่กจะ ็
็
หาซื้อมาให้ ของเล่นชิ้นไหนสวย ขนมอะไรที่อร่ อย แม่กจะหาซื้ อมาให้ ความสุ ขของแม่คือ การได้เห็นลูก
น้อยมีความสุ ข ทุกวันแม่จะทําอย่างนี้เพื่อลูกน้อยของแม่
แต่..อยูมาวันหนึ่ ง คุณพ่อไปขายของที่ต่างจังหวัด คงมีแต่แม่และลูกน้อยอยู่เฝ้ าบ้าน ขณะนั้น เป็ น
่
เวลาใกล้เทศกาลตรุ ษจีน คุณแม่ ซึ่งเป็ นคนจีนก็คิดว่า วันพรุ่ งนี้จะตื่นแต่เช้าไปซื้ อของมาไหว้เจ้า และให้ลูก
น้อยด้วย
แต่…คืนนั้น เป็ นคืนที่คุณแม่ฝันไม่ดีเลย เป็ นฝันร้าย ที่คุณแม่ไม่เคยฝันเช่นนั้นมาก่อนในชี วิต คุณ
แม่หลับแต่หวคํ่า และได้ฝันว่า มีมนุษย์ร่างใหญ่ หน้าตาน่ากลัวแต่งตัวด้วยชุดสี ดา เดินตรงเข้ามาหาแม่ แม่มี
ั ํ
ความรู ้สึกกลัวที่สุดในชีวต ในขณะนั้นชายร่ างใหญ่เดินเข้ามาใกล้ มันได้เอามือซ้ายอันแข็งแกร่ งบีบที่ลาคอ
ิ ํ
ของแม่ เอามือข้างขวาควักเอาดวงตาของแม่ออกมา มิใส่ ใจแม้ในคําขอร้องของแม่ ผูร้องอยูดวยความตกใจ
้ ่ ้
กลัว และเจ็บปวด เสร็ จแล้วก็เดินหายวับไปในความมืด ความตกใจกลัวในความฝันนั้นทําให้แม่สะดุงตื่น ้
ในกลางดึก และนอนไม่หลับจนสว่าง ในใจของแม่ครุ่ นคิดตลอดเวลาว่าอะไรหรื อทําให้เราฝันเช่นนี้ ความ
ฝันนี้ จะเป็ นลางร้ายอะไรของเราหนอ พอแม่เห็นฟ้ าสว่างพอที่จะไปตลาดได้แล้ว จึงลุกขึ้นเตรี ยมตัวไป
จับจ่ายซื้อของตามที่ต้ งใจไว้ ก่อนที่แม่จะออกจากบ้าน ก็ไม่วายหันมามองดูลูกน้อยที่กาลังหลับอยู่
ั ํ
ด้วยความรักและความห่ วงใย ในลูกน้อยนี่เอง ทําให้แม่เกรงว่าหากกลับมาไม่ทน ลูกน้อยตื่นขึ้นมา
ั
ไม่เห็นแม่ จะเปิ ดประตูออกมาเดินและพลัดตกบันไดได้รับบาดเจ็บได้ จึงเอากุญแจมาล๊อกประตูลูกกรง
เหล็กดัดไว้ เสร็ จแล้ว แม่ก็รีบไปที่ตลาด เพื่อจับจ่ายซื้ อของที่จาเป็ นในการไหว้เจ้า และของโปรดของลูก
ํ
น้อยที่เคยทาน ความเพลิดเพลินในการจับจ่ายซื้อของนั้น ทําให้แม่ลืมลูกน้อยไปชัวขณะ ่
แต่…พอ แม่ได้ยนว่า "ไฟไหม้ตึกแถว" คุณแม่ถึงกับตกใจ หันไปมองตามเสี ยงที่คนพูด เห็นแต่ควัน
ิ
สี ขาวสี ดาพวยพุ่งขึ้นสู่ ทองฟ้ า ใจที่เพลินเพลินอยูกบการซื้ อของ จึงเปลี่ยนมาเป็ นคิดถึงลูกน้อยที่กาลังนอน
ํ ้ ่ ั ํ
หลับ เพราะกลัวว่าหากไฟไหม้แถวนั้น ลูกน้อยจะทําอย่างไร ความตกใจนี้ ทําให้แม่ตดสิ นใจวิ่งกลับมาที่
ั

4. บ้าน ไม่สนใจตะกร้าสิ่ งของที่ตนเอาที่ตนเองซื้ อแล้ววางไว้ที่ตลาด แม่..วิ่งบ้าง เดินบ้าง จนมาถึงใกล้บาน
้
เห็นกําลังไหม้ ใกล้ถึงบ้าน แม่จึงควานหากุญแจ เพื่อที่จะเปิ ดประตูเข้าไปหาลูก
่
แต่ควานหาจนรอบตัวก็หาไม่พบ เพราะพวงกุญแจ อยูในตะกร้าที่แม่ลืมทิ้งไว้ที่ตลาด สายตาของแม่
มองไปบนบ้าน เห็นลูกน้อย ที่ตื่นนอนเพราะความร้อน ยืนเกาะลูกกรงเหล็ก ร้องขอความช่วยเหลืออยูดวย ่ ้
เสี ยงอันน่าสงสารต่อหน้าต่อตา ยิงทําให้แม่สับสนทําอะไรไม่ถูก ปากก็ตะโกนออกไปว่า ช่วยลูกฉันด้วย ๆ
่
แต่ ..ในขณะนั้ น จะมีใครกล้าเข้าไปช่วยได้ เพราะเปลวไฟร้อนแรงมาก แม่จึงแหวกฝูงชนที่มุงดู
อยูเ่ ข้าไป ไม่สนใจแม้จะมีคนดึงแขนไว้ แม่..ได้สลัดสิ่ งยึดเหนี่ยวกีดขวางจนหมดแล้ว วิงเข้าไปช่วยชีวิตลูก
่
น้อย โดยไม่คานึงถึงอันตราย อันจะเกิดขึ้นในขณะนั้น แต่..อนิ จจา ทันทีที่ร่างของแม่ถลาเข้าไป หลังคา
ํ
ซึ่ งถูกไฟไหม้อยู่แล้ว ก็พงทลายลงทับร่ างของแม่อย่างไม่มีทางหลบหลีกได้ ไฟได้ไหม้ร่างของแม่พร้อม
ั
่
กับลูกน้อยอย่างรวดเร็ว มันรวดเร็วเกินกว่าที่จะช่วยได้ทน ทุกคนอยูในเหตุการณ์ ได้แต่หน้ากันแล้วพูดว่า
ั
"โถ..! น่าสงสารเธอนะที่ตองมาตายพร้อมกับลูกน้อย"
้
 เปิ ดดนตรีธรณีกรรแสง เบา ๆ 
บรรยายด้ วยเสียงเศร้ า ๆ ใส่ อารมณ์ ให้ สมกับเหตุการณ์ จริง
่ ํ
นักเรียนทั้งหลาย ในขณะที่เธอทั้งหลายกําลังฟังบรรยายอยูน้ ี ในขณะที่พระอาจารย์กาลังพูดอยูน้ ี ่
ชีวตของนักเรี ยนก็กาลังเจริ ญเติบโต รุ่ งโรจน์ข้ ึน ชีวตของนักเรี ยนทั้งหลาย ก็กาลังเจริ ญก้าวหน้าไปเรื่ อง ๆ
ิ ํ ิ ํ
แต่ ..เมือเรามองย้ อนหลังนั้นเล่า
่
แม่ … ผู้ให้ ทุกสิ่ งทุกอย่ างแก่ลูกมา ผูพลีเลือดของท่าน กลันออกมาเป็ นนํ้านมให้ลูกดื่มกิน ผูพลีเนื้อ
้ ่ ้
ทุกส่ วนมาให้ร่างกายของลูกสุ ขสมบูรณ์ ผูให้ทุกสิ่ งทุกอย่างแก่ลูกมา ท่านเหลืออะไร? ผลสุ ดท้าย.. ชีวต
้ ิ
็
ของแม่กส้ ันลง ๆ สั้นลงทุกวันเวลา เหมือนกับเทียนไขที่ถูกไฟไหม้ ซึ่งนับนาที ก็มีแต่จะเหลือน้อยลง ๆ
ชีวตของแม่ช่วยส่ องแสงสว่างให้ลูก ๆ มีชีวตที่สดใส แต่.. ตัวเองกลับมีอายุส้ ันลง ๆ ในที่สุด "ความตาย"
ิ ิ
ซึ่งไม่เคยปราณี ใคร ก็จะมาพรากแม่จากลูกไปอย่างไม่มีวนกลับ อนิจจาชีวตของแม่.. ไม่มีสิ่งอันใดจะมา
ั ิ
แลกเปลี่ยนคืนมาอีกได้เลย..
หากจะถามลูก ๆว่าก่อนตาย แม่ยอมรับสภาพอันหนักหน่วง ทุกข์ทรมานในการหาเลี้ยงลูก เป็ นห่วง
่
ลูก แม่ยอมให้ลูกได้ทุกอย่าง ไม่วางานจะหนัก ลูกจะเอารัดเอาเปรี ยบแม่สักปานใด จะกอบโกย
ผลประโยชน์จากแม่มากสักแค่ไหน แม่ไม่เคยทวงถามจากลูกเลย
สิ่ งสุ ดท้ายก่อนที่ไฟจะดับ เทียนเหลืออะไรไว้ดู ? เห็นจะมีกแต่เพียงไส้ดา ๆ เท่านี้ชีวตของแม่ช่าง
็ ํ ิ
ไม่ต่าง อะไร กับเทียนเล่มนี้เลย ในวาระสุ ดท้ายของชีวตแม่เรา ก็จะเหลือแต่เพียงกองกระดูกที่เป็ นเถ้าถ่าน
ิ
ให้ลูกน้อยถือโกษขึ้นไปรับที่เชิงตะกอนเท่านั้น นี่คือสิ่ งที่เหลือไว้ให้ลูกได้ดูต่างหน้า
ลูก ๆทั้งหลาย มีลูกบางคนขาดแม่ ชีวตของเขาสุ ดแสนจะอาภัพ ได้รับแต่ความทุกข์ทรมาน เห็น
ิ
เพื่อนมีแม่ แต่ตนเองกลับไม่มีเหมือนกับเพื่อน ๆ เขา ลูกคนนั้นต้องขาด ขาดความอบอุ่นในชีวต ต้อง ิ
ร้องไห้ครํ่าครวญหาแต่แม่ บางคนต้องคอยให้ฟ้าดิน ปลอบโยน ปลอบใจยามคิดถึงแม่ พ่อแม่ตองพลัด ้
พลาดตั้งแต่เขายังเล็ก ชีวิตของเขาช่างน่าสงสาร ซึ่งต่างกับบางคน ที่ยงมีแม่อยู่
ั
 เปิ ดเพลงครวญหาแม่ หรือ ไทรโศก 

5. ชีวตที่ขาดแม่น้ น โบราณว่าเหมือนแพแตก ต่างคนก็ต่างไป จะหาความสุ ขที่ไหนจะเหมือนอ้อมอก
ิ ั
็
ของแม่ ไม่มีอีกแล้วในโลก แต่กมีลูกบางคนโง่เขลานัก เติบโตมา มีแต่สร้างความชังล้างผลาญ เมื่อยาม
่
โกรธขึ้นมา ก็กระทืบเท้าใส่ ท่านบ้าง ด่าท่านเสี ย ๆ หาย ๆ บ้าง เถียงท่านบ้าง พูดจากับแม่ดวยคําหยาบคาย
้
ดื้อรั้น ลูกอย่างนี้ เขาเรี ยกว่า "ลูกชัว" ความทุกข์ของแม่น้ นมีอยู่ ๓ อย่างคือ
่ ั
๑. ทุกข์ เพราะไม่ มลูก
ี
๒. ทุกข์ เพราะลูกตาย
๓. ทุกข์ เพราะลูกชั่ว เลวทราม
ใน ๓ อย่างนี้ อันสุ ดท้ายทุกข์มากที่สุดในชีวต เวลาแม่ยงมีชีวตอยู่ ไม่เคยเลยที่จะทําความดีให้แม่ชื่น
ิ ั ิ
ใจ ไม่เคยเลยที่จะพูดคําเพราะ ๆ กับแม่ ไม่มีเลยที่จะซื้อของดี ๆ ให้แม่ทาน ไม่มีเลยที่จะช่วยแม่ทางานบ้าน
ํ
แบ่งเบาภาระท่าน มีแต่จะสร้างภาระแก่ท่านไม่มีเลยที่จะทําให้แม่ชื่นใจ กลับประพฤติตนเป็ นเลงสุ รา จน
้ ํ
เมามาย ติดการพนัน เป็ นอันธพาล เกเร เวลาสุ ขสบายก็ลืมแม่ผูให้กาเนิดจนหมดสิ้ น แต่พอถึงเวลาแม่ตาย
ลงนิ มนต์พระมาสวด ๓ วัน ๕ วัน ก่อนที่พระจะสวดก็ไปเคาะโลงศพ แล้วพูดว่า "แม่ฟังพระสวดนะแม่
เวลาเอาข้าวไปให้ ก็มีเพียงข้าวต้มถ้วยเดียว นํ้าเปล่าครึ่ งแก้ว ผลไม้อีก ๒-๓ ลูก ใส่ ถาดใบเล็ก ๆ ไปวางไว้
ข้าง ๆ โลกศพของแม่ หันไปเคาะโลงศพพร้อมกับพูดว่า "แม่ลุกขึ้นมากินข้าวเถิดนะแม่ แม่ลุกขึ้นมาดื่มนํ้า
เย็น ๆ เถอะนะแม่ พระจะสวดแล้ว ฟังพระสวดนะแม่"
ในขณะที่ยงมีแม่อยู่เคียงข้าง เราจะได้ยินแต่คาว่า "หิ วไหมลูก กระหายไหมลูก ต้องการอะไรอีก
ั ํ
ไหมลูก ลูกไม่สบายหรื อเปล่า" หากไม่สบาย ก็จะพาไปหาหมอ กลับมาแล้วก็จะคอยป้ อนข้าวป้ อนนํ้า ป้ อน
ยาให้ คอยพยุงเราเข้าห้องนํ้า เช็ดเนื้อเช็ดตัว ค่อยห่ มผ้าให้เรา เมื่อเราไม่สบาย ท่านจะเกิดความทุกข์ใจ เป็ น
ห่ วงเรา กินไม่ได้นอนไม่หลับ ลูกทุกคนจะเห็นกันอย่างนี้ แต่ .. จะมีลูกสักกี่คนที่จะถามแม่ว่า "แม่หิว
ไหม? เหนื่อยไหม แม่ทานข้าวหรื อยัง ? แม่อยากดื่มนํ้าไหม ? แม่ไม่สบายหรื อเปล่าครับ.. เดี๋ยว ผมจะเอายา
มาให้ เวลาแม่ทากับข้าวหรื อทํางานบ้าน มีลูกเคยถามแม่บางไหมว่า แม่มีอะไรให้ผมช่วยไหม ?
ํ ้
ตอนเล็ก ๆ เวลาแม่ไปตลาดแม่จะซื้ อของมาฝากลูกเสมอ พอลูกโตขึ้นมีแต่จะขอเงินแม่ เวลาได้กดี ็
็
ใจ เวลาไม่ได้กโกรธด่าว่าแม่ หาว่าแม่เป็ นคนตระหนี่บาง หาว่าแม่ไม่รักลูก แม่ลาเอียงบ้าง เกิดความน้อยใจ
้ ํ
แม่ ค่อนขอดด้วยคําพูดต่าง ๆ นานา ทําให้แม่เจ็บชํ้าใจเสมอ เป็ นเช่นนี้หรื อไม่
มีไม้เท้า ไว้ยน ั ยึดกันร่ าง
คลําหาทาง แกว่งกวัด สัตว์ร้ายหนี
ป้ องกันตัว ติดตน ผลทวี
ดีกว่ามี ลูกรั้น อกตัญํู.
ลูกกี่คน ทนเลี้ยงได้ ไม่ทุกข์หนัก
เท่าลูกรัก ประพฤติตน เป็ นคนชัว ่
ลูกกี่คน ทนเลี้ยงได้ ไม่หมองมัว
ไม่โศกเศร้า เท่าลูกตัว ชัวระยํา.
่
ลูก ๆที่รักทั้งหลาย ต่อไปนี้ขอให้ทุกคนร้องเพลงค่านํ้านมพร้อมกัน เพื่อเป็ นการน้อมระลึกถึง
พระคุณของแม่ที่เลี้ยงเรามา

6.  เปิ ดเพลงค่านานม 
้
ลูกเอ๋ ย ลูกน้อย กลอยใจแม่
แม่ดูแล ฟูมฟัก เลี้ยงรักษา
ทั้งเห่กล่อม ยอมลําบาก ตรากตรํามา
ยามเจ้าตื่น หรื อนิทรา ก็อาทร
พ่อของเจ้า ก็เอาใจ ไม่นอยกว่า
้
เหนื่อยจากการ งานมา อุตส่ าห์ป้อน
รี บชงนม ต้มนํ้า ซํ้าอดนอน
แม้เจ้าร้อง ออดอ้อน ไม่ดุดน ั
ยามเมื่อลูก เจ็บไข้ ใจแทบขาด
ภาวนา ให้แคล้วคลาด จากภัยนั้น
อยากรับทุกข์ ของลูก มาผูกพัน
อยากกีดกัน ภัยทุกอย่าง ให้ห่างไกล
เมื่อเติบโต ขอให้เจ้า เข้าใจซึ้ง
เราสองคน ผูซ่ ึง
้ ่
อยูชิดใกล้
ถึงดุด่า ว่าตี ใช่อะไร
ก็เพราะหวัง ปลูกฝังให้ เจ้าได้ดี
ลูกอย่าพึ่ง ขึงโกรธ โทษผิดๆ
จงพินิจ ด้วยปัญญา อย่าหลีกหนี
ที่พ่อแม่ รักเจ้า เท่าชีวี
เลี้ยงลูกมา จนบัดนี้ เพื่ออะไร ?
มิได้หวัง จากเจ้า เท่าปลายเข็ม
อยากให้เจ้า เปี่ ยมเต็ม ทุกสมัย
ด้วยคุณธรรม นํารอด ตลอดไป
เพราะความดี จักคุมภัย
้ ตลอดกาล
แม่อยากให้ ลูกนั้น มีคุณธรรม
คารวะ น้อมนํา ซึ่งพ่อแม่
อย่าทําตน ดื้อรั้น ชนะแพ้
นํ้าตาแม่ และพ่อ จะหลังนอง ่
ขอเพียง เท่านี้ ลูกเอ๋ ย
เกินเลย ไหมที่ จะสนอง
ธรรมะ เท่านั้น คุมครอง
้
ปกป้ อง คนดี ร่ มเย็น

7.  เปิ ดเพลง นาตาแม่ 
้
ลูก ทั้งหลาย ก่อนที่จะจบธรรมบรรยายคํ่าคืนนี้ ขอให้ทุกคน ตั้งกายให้ตรงดํารงสติให้มน แล้ว
ั่
ประนมมือขึ้น กล่าวคํามันสัญญาและขอขมาต่อแม่พ่อพร้อมกัน ตามพระอาจารย์
่
แม่จ๋า.. หากลูกของแม่ ได้เคยกระทําความผิดต่อแม่ ด้วยกาย วาจา หรื อด้วยใจ ทั้งต่อหน้าและลับ
็
หลัง จะด้วยเจตนาก็ตาม ไม่เจตนาก็ตาม รู ้หรื อไม่รู้กตาม เพราะความโง่เขลาของลูก ขอให้แม่จงอดโทษ
ให้ลูกด้วยเถิด
่
…ต่ อไปนี้… ลูกจะอยูในโอวาท เชื่อฟั งคําสั่งสอนของแม่ จะไม่ทาให้แม่หนักใจ จะตั้งใจศึกษาเล่า
ํ
เรี ยน ไม่แวะเกี่ยวข้องกับอบายมุข ไม่เสพสิ่ งเสพติด ไม่ด้ือรั้น จะไม่เกเร ไม่เป็ นอันธพาล จะไม่ประพฤติ
ตนเป็ นคนเหลวไหล ลูกจะสร้างความดีเพื่อแม่ จะรักแม่กตัญํูต่อพ่อแม่ตลอดไป..

ให้ พุทธบุตร กราบลงพืนโดยไม่ แบมือ
้ 
เพือน้ อมราลึกถึงพระคุณแม่ ขอขมาแม่ กราบไว้อย่ างนั้น จนกว่าจะกล่าวกลอนจบ
่
ขอนอบน้อม หมอบกราบแท้ พระแม่แก้ว
สํานึกแล้ว ความเลว เคยเหลวไหล
ลูกซึ้งแล้ว แนววิถี ที่เป็ นไป
แม่ช้ าใจ
ํ เพราะลูกมา จนชาชิน
ลูกสร้างกรรม ทําบาป กราบเท้าแม่
ซึ้งใจแท้ แม่อภัย ให้หมดสิ้ น
นํ้าตาแม่ แต่ละหยด ที่รดริ น
ลูกถวิล ดังนํ้ากรด รดหัวใจ
 เปิ ดเพลง บูชาบุพการี 
เปรี ยบพ่อแม่ เช่นโคมทอง ของชีวต ิ
ช่วยชี้ทิศ ช่วยนําทาง ช่วยสร้างสรรค์
ให้ความรัก ให้ความรัก ชูชีวน
ั
ลูกจงหมัน ่ กตัญํู ให้แทนคุณ
ในที่สุดแห่ งการบรรยายธรรมในคํ่าคืนนี้ พระอาจารย์ขออวยพรให้ลูกทุคนผูมีความกตัญํู ต่อผูมี
้ ้
พระคุณ คือ พ่อแม่ จงประสบแต่ความสุ ข ความเจริ ญปรารถนาสิ่ งใด ขอให้สมปรารถนาทุกประการ
ด้วยกันทุกคนเทอญ ฯ

รวบรวมโดยพระมหาวีระศักดิ์ วชิรเมธี