กลอนมงคล๓๘ ประการ โดย พระอุปาลีคุณุปมาจารย์ (สิริจันโท จันทร์)

1. อภินันทนาการ
จาก
ศูนยคอมพิวเตอร
สํานักสวนวาง ต.แมนางขาว อ.คุระบุรี จ.พังงา
1

2. ความนํา
การที่ไดฟงพุทธมงคล และถือเอาใจความไดทั้ง ๓๘ ขอนั้น เปนบุญ
ลาภอันสําคัญ คือ จักไดกําจัดอัปมงคลใหออกไปเสียสิ้น ใหเหลือแตสวนซึ่ง
เปนมงคล จักไดประสบแตสวัสดิผล ตามนัยที่พระผูมีพระภาคเจาทรง
ประกาศไว
หวังเปนอยางยิ่งวาหนังสือคํากลอนมงคล ๓๘ ประการ ที่ทานกําลังถือ
และอานอยูในขณะนี้ จะเปนประโยชนสําหรับทานที่สนใจบางไมมากก็นอย
ขอกราบขอบคุณพระอุบาลีคุณูปมาจารย (สิริจันโท จันทร) เจาของตนฉบับ
ตองขออภัยที่นําขอความออกพิมพเผยแพรโดยไมไดรับอนุญาต
ขอขอบคุณ
ศูนยคอมพิวเตอรสํานักสวนวาง
2

3. สามสิบแปด มงคล ดลสวัสดิ์
พูนพิพัฒน อํานาจ วาสนา
ถึงชิงชัย ไมแพ แกปจจาฯ
ยอมไปมา เสรี ทุกที่ทาง
พระพุทธองค ทรงแสดง ไวแจงชัด
พรอมทั้งอรรถ พยัญชนะ แจมแจง
สามสิบแปด มงคล เปนหนทาง
สูความสวาง อมตะ นฤพาน
พระราชปริยัติสุธี ( สอิ้ง สิรินนฺโท ป.ธ.๘ )
3

4. มงคล ๓๘ ประการ
กลอนมงคล 38 ประการ
ความนํา
การที่ไดฟงพุทธมงคลและถือเอาใจความไดทั้ง 38 ขอนั้น เปนบุญลาภอันสําคัญ คือ จักได
กําจัดอัปมงคลใหออกไปเสียสิ้น ใหเหลือแตสวนซึ่งเปนมงคล จักไประสบแตสวัสดิผล ตามนัยที่
พระผูมีพระภาคเจาทรงประกาศไว
มงคลที่ 1 ไมคบคนพาล
อยาคบมิตร ที่พาล สันดานชั่ว
จะพาตัว เนาดิบ จนฉิบหาย
แมความคิด ชั่วชา อยากล้ํากลาย
เปนมิตรราย ภายใน ทุกขใจครัน
มงคลที่ 2 คบดวยบัณฑิต
ควรคบหา บัณฑิต เปนมิตรไว
จะชวยให พนทุกข สบสุขสันต
ความคิดดี เลิศล้ํา ยิ่งสําคัญ
ควรคบกัน อยาเขว ทุกเวลา
มงคลที่ 3 บูชาบุคคลที่ควรบูชา
ควรบูชา ไตรรัตน ขัตติเยศร
ผูวิเศษ กอเกื้อ เหนือเกศา
ครูอาจารย เจดีย ที่สักการ
ดวยบุปผา ปฏิบัติ สวัสดิ์การ
มงคลที่ 4 อยูในประเทศอันสมควร
เปนเมืองกรุง ทุงนา หรือปาใหญ
ทางมา-ไป ครบครัน ธัญญาหาร
มีคนดี ที่ศึกษา พยาบาล
ปลอดภัยพาล ควรอยูกิน ถิ่นนั้นแล
1

5. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 5 มีบุญวาสนามากอน
กุศลบุญ คุณล้ํา เคยทําไว
จะสงให สวยเดน เชนดวงแข
ทั้งทรัพยยศ ไมตรี มีเย็นแด
เพราะกระแส บุญเลิศ ประเสริฐนัก
มงคลที่ 6 ตั้งตนไวชอบ
ตองตั้งตน กายใจ ในทางถูก
เรงฝงปลูก ตนไว ใหถูกหลัก
เมื่อตัวตน ยังมี เปนที่รัก
ควรพิทักษ ใหงาม ตามเวลา
มงคลที่ 7 การเปนพหูสูต
การสนใจ ใฝควา หาความรู
ใหเปนผู แกเรียน เพียรศึกษา
มีศีลดี สติมั่น เกิดปญญา
ยอมนําพา ตัวรอด เปนยอดดี
มงคลที่ 8 การมีศิลปศาสตร
ศิลปะ ตางอยาง ทางอาชีพ
ควรเรงรีบ เรียนรู ชูศักดิ์ศรี
มีบางคน จนอับ กลับมั่งมี
ฉลาดดี มีศิลป หากินพอ
มงคลที่ 9 การมีวินัย
อันวินัย ผูใด ใฝศึกษา
ยอมนํามา ซึ่งสุข ทุกเมื่อหนอ
มีระเบียบ เรียบเรี่ยม เอี่ยมลออ
วินัยกอ ใหสงา งามนาชม
2

6. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 10 การมีวาจาสุภาษิต
เปลงวจี สัจจะ นวลละมอม
กลาวเกลี้ยกลอม ไพเราะ กาลเหมาะสม
เจือประโยชน เมตตา คานิยม
รื่นอารมณ ผูฟง ดังเสียงทอง
มงคลที่ 11 อุปถัมภบํารุงมารดาบิดา
คนที่หา ไดยาก มากไฉน
เพราะวาใน โลกนี้ มีเพียงสอง
คือพอแม เกิดเกลา เหลาลูกตอง
ตอบสนอง พระคุณ ไดบุญแรง
มงคลที่ 12 การสงเคราะหแกบุตร
เปนมารดา บิดา ทําหนาที่
ใหบุตรมี พํานัก เปนหลักแหลง
สงเสริมบุตร -ธิดาตน กุศลแรง
ยอมสองแสง เพิ่มพูน ตระกูลวงศ
มงคลที่ 13 การสงเคราะหภรรยา
มีคูครอง ตองไมทํา ใหช้ําจิต
จะพาผิด ไปขาง ทางผุยผง
ตองสงเคราะห แกกัน ใหมั่นคง
รักยืนยง ดวยกัน ถึงวันตาย
มงคลที่ 14 ทํางานไมใหคั่งคาง
จะทํางาน การใด ตั้งใจมั่น
อยาผัดวัน ทําเลน เชา เย็น สาย
ไมทิ้งคา อากูล มากมูลมาย
เรงคลี่คลาย ใหเสร็จ สําเร็จการ
3

7. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 15 การใหทาน
ควรบําเพ็ญ ซึ่งทาน คือการให
ทานวาไว สวยงาม สามสถาน
หนึ่งใหของ สองธรรมะ ชนะมาร
อภัยทาน ที่สาม งามเหลือเกิน
มงคลที่ 16 การประพฤติธรรมสุภาษิต
การประพฤติ ตามธรรม คําพระสอน
ไมเดือดรอน ถอนทุกข ยามฉุกเฉิน
คนรักธรรม ธรรมรักษคน ผลเจริญ
นั่ง,ยืน,เดิน, นอน,สุข ทุกขไมมี
มงคลที่ 17 การสงเคราะหหมูญาติ
เมื่อยามญาติ อัตคัด เกิดขัดขอ
ควรหาชอ สงเคราะห ไมเลาะหนี
เขาซาบซึ้ง ถึงคุณ อบอุนดี
หากถึงที่ เราจน ญาติสนใจ
มงคลที่ 18 การงานอันปราศจากโทษ
งานรับจาง ลางชาม ก็ตามเถิด
หากไมเกิด โทษทัณฑ นั่นสดใส
เมื่อไดชอง ตองจ้ํา กระทําไป
ไดกําไร ทุกทาง ไมวางงาน
มงคลที่ 19 การงดเวนจากบาป
กรรมชั่วชา ลามก ตองยกเวน
หากขืนเลน ดวยกัน ถูกมันผลาญ
งดเวนบาป กําราบให ไกลสันดาน
ในดวงมาลย ไมรอน และออนเพลีย
4

8. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 20 การไมดื่มน้ําเมา
ของมึนเมา ทุกชนิด พิษคลายเหลา
ใครเสพเขา นาตําหนิ สติเสีย
เกิดโรคราย แรงรอน กายออนเพลีย
ใครงดเสีย เปนสุข ไปทุกวัน
มงคลที่ 21 การไมประมาทในธรรม
ไมประมาท คือมี สติพรอม
คอยหนวงนอม ธรรมคุณ ไมผลุนผลัน
ธรรมอันใด ไมดี หลีกหนีพลัน
ธรรมดีนั้น ยึดแนน ไมแคลนคลอน
มงคลที่ 22 การมีสัมมาคารวะ
ความเคารพ นับถือ คือเสนห
ไมโลเล เหมือนลิง วิ่งหลอกหลอน
ทั้งตอหนา ลับหลัง พึงสังวร
ยอมงามงอน สวยสงา ราคาแพง
มงคลที่ 23 การมีความถอมตัว
ไมพองลม กมหัว เจียมตัวดวย
มรรยาทสวย นิ่มนวล สิ้นสวนแข็ง
เหมือนงูพิษ ถอดเขี้ยว หมดเรี่ยวแรง
ยามแถลง นอบนอม พรอมใจกาย
มงคลที่ 24 การมีความสันโดษ
ความสันโดษ พอใจ ในสิ่งของ
เชนเงินทอง ของตน แมลนหลาย
เมื่อมีนอย จายนอย คอยสบาย
ความจนหาย เลยลับ กลับมั่งมี
5

9. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 25 การมีความกตัญู
กตัญู รูบุญ คุณพอแม
คนเฒาแก แลอาจารย ทานทรงศีล
จอมมุนินทร ปนเกลา เจาธานี
หาวิธี แทนคุณ สมดุลกัน
มงคลที่ 26 การฟงธรรมตามกาล
การฟงธรรม ตามกาล ผานมาถึง
ควรคํานึง นิ่งนั่ง ฟงขยัน
ยอมจะเกิด ปญญา สารพัน
ตั้งใจมั่น ฟงดี นี่สมควร
มงคลที่ 27 การมีความอดทน
ความอดทน ตรากตรํา ยามลําบาก
เจ็บไขมาก ทนได ไมโหยหวน
ถูกเขาดา ใหฟง นั่งหนานวล
ยิ้มเสสรวล ดวยขันติ งามวิไล
มงคลที่ 28 การเปนคนวางาย
ควรเปนคน สอนงาย ไมตายดาน
กอรําคาญ ค่ําเชา ไมเขาไหน
ไมซัดโทษ ของตน ใหคนใด
เมื่อมีใคร สอนพร่ํา ใหนําพา
มงคลที่ 29 การพบสมณะ
การพบเห็น สมณะ ผูสงบ
แลวนอบนบ ถามไถ ไตรสิกขา
หมั่นฝกหัด ทุกวัน ดวยปญญา
ยอมชักพา จิตตรง มงคลมี
6

10. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 30 การสนทนาธรรมตามกาล
ยามหดหู ฟุงซาน กาลสงสัย
เปนสมัย ไตถาม ตามเหตุผล
เพื่อบรรเทา คลี่คลาย หายกังวล
ควรจะสน- ทนาธรรม ตามที่ควร
มงคลที่ 31 การบําเพ็ญตบะ
พึงบําเพ็ญ ตบะ ละกิเลส
อันเปนเหตุ หักหาม กามฉันท
มุงทําลาย ถายบาป สาบสูญพันธ
เขาสูขั้น สุโข ฌานโลกีย
มงคลที่ 32 การประพฤติพรหมจรรย
เรงประพฤติ พรหมจรรย อันประเสริฐ
เพื่อใหเกิด สุขลวน โดยถวนถี่
ตั้งแตทาน ถึงสิกขา บรรดามี
สมบูรณดี พรหมจรรย ยอมมั่นคง
มงคลที่ 33 การเห็นอริยสัจ
การรูเห็น ความจริง สิ่งเที่ยงแท
ไมผันแปร สี่ชนิด ไมผิดหลง
ตัดตัณหา มูลราก พรากทุกขลง
เปนการสง ขามฟาก จากสาคร
มงคลที่ 34 การทําพระนิพพานใหแจง
ทําใหแจง นิพพาน ผลาญสังโยชน
ตรวจตราโทษ ธาตุ ขันธ หมั่นฝกถอน
เอาอรหัต มรรคญาณ เผาผลาญรอน
ดับทุกขรอน นิพพาน สําราญนัก
7

11. มงคล ๓๘ ประการ
มงคลที่ 35 จิตไมหวั่นไหว
ทานผูใด ใจดํารง อยูคงที่
ในเมื่อมี โลกธรรม ครอบงําหนัก
เชน ลาภ ยศ สุข เศรา เขางางชัก
มิอาจยัก โยกทาน ใหหวั่นใจ
มงคลที่ 36 การเปนผูหาความโศกมิได
ความพลัดพราก จากญาติ ขาดชีวิต
ถูกพิชิต จองจํา ทําโทษใหญ
มีสติ คุมจิต เปนนิตยไป
ไมเสียใจ โศกเศรา เฝาประคอง
มงคลที่ 37 จิตปราศจากธุลี
หมดราคะ โทสะ โมหะแลว
จิตผองแผว เลิศดี ไมมีสอง
ยอมมีคา สูงจริง ยิ่งเงินทอง
เหมือนสูริยสอง ทองฟา สงางาม
มงคลที่ 38 มีจิตอันเกษม
จิตเกษม เปรมปรีดิ์ ดีตลอด
เปนจิตปลอด จากโศก ในโลกสาม
เครื่องผูกมัด สลัดหมด แสนงดงาม
เขาถึงความ สุขสันต นิรันดร
สรุป
สามสิบแปด มงคล ดลสวัสดี พูนพิพัฒน อํานาจ วาสนา
ถึงชิงชัย ไมแพ แกปจจาฯ ยอมไป มาเสรี ทุกที่ทาง
พระพุทธองค ทรงแสดง ไวแจงชัด พรอมทั้งอรรถ พยัญชนะ แจมกระจาง
สามสิบแปด มงคล เปนหนทาง สูความวาง อมตะ นฤพาน
พระราชปริยัติสุธี (สะอิ้ง สิรนนโท ป.ธ.8)
8