3. Ψηφιακά αποθετήρια
Διαφύλαξη ψηφιακού περιεχομένου (digital preservation)
Μακροπρόθεσμη εξασφάλιση πρόσβασης
Χωρίς αλλοίωση ή φθορά του περιεχομένου
Μετασχηματισμοί μεταξύ προτύπων
Μεταδεδομένα τα οποία να επιτρέπουν αναζήτηση/αξιοποίηση
της πληροφορίας
Δικαιώματα στην πρόσβαση/υποβολή της πληροφορίας
Κλιμακωσιμότητα (scalability)
Διαλειτουργικότητα με άλλα αποθετήρια
Παρουσίαση του DSpace3
4. Το DSpace ως ψηφιακό αποθετήριο
Ώριμη τεχνολογία
Πάνω από 12 χρόνια ανάπτυξης
Συμβατότητα με πλήθος από formats ψηφιακού περιεχομένου
Δραστήρια κοινότητα που το αναπτύσσει και το συντηρεί
Mailing lists
dspace-general
dspace-tech
dspace-devel
Ανοιχτού κώδικα, ελεύθερα διαθέσιμο
Πλήρως παραμετροποιήσιμο
Παρουσίαση του DSpace4
5. Κύριες λειτουργίες
Πρόσβαση
Αναζήτηση
Πλοήγηση
Αρχειοθέτηση τεκμηρίων
Διαχείριση αποθετηρίου
Ανάκτηση (εξαγωγή) εγγραφών
Οργάνωση σε κοινότητες-συλλογές
Διαλειτουργικότητα με εξωτερικά αποθετήρια
Πολυγλωσσικότητα μεταδεδομένων και διεπαφής
Παρουσίαση του DSpace5
6. Κατηγορίες χρηστών στο DSpace
Επισκέπτες
Δε διατηρούν λογαριασμό
Εγγεγραμμένοι
Λαμβάνουν ειδοποιήσεις μέσω email
Πιστοποιημένοι
Δυνατότητα υποβολής περιεχομένου
Διαχειριστές περιεχομένου
Επεξεργασία περιεχομένου, έγκριση δημοσίευσης εγγραφών
Διαχειριστές πλατφόρμας ψηφιακού αποθετηρίου
Διαχείριση λογαριασμών, πολιτικών πρόσβασης
Εξωτερικά συστήματα
Ανάκτηση μεταδεδομένων κατά τα διεθνή πρότυπαΠαρουσίαση του DSpace6
7. Τα τεκμήρια στο DSpace
Μοναδικό αναγνωριστικό id
Handle της μορφής πρόθεμα/επίθεμα
http://hdl.handle.net/43242/8149
Μεταδεδομένα
Πολλαπλά bitstreams
ανά τεκμήριο
Υποστήριξη για πλήθος
formats
Παρουσίαση του DSpace7
8. Τα μεταδεδομένα στο DSpace
Ενσωματωμένη υποστήριξη Dublin Core
Δυνατότητα για προσθήκη επιπλέον σχημάτων (πχ mods*
)
Δομή σε
Schema.element.qualifier[language]
Crosswalks
Μετατροπή μεταξύ διαφορετικών formats
Παρουσίαση του DSpace8
*
metadata object description schema
10. Τεχνικά (1/3)
Εξ’ ολοκλήρου σε Java
Module για στατιστικά σε perl
Υποστήριξη από Βάση δεδομένων Postgres (ή Oracle)
Δυο επιλογές παρουσίασης
Διεπαφή υλοποιημένη σε JSP (JSPUI)
Διεπαφή υλοποιημένη σε Apache Cocoon, XML/XSLT (XMLUI)
Παρουσίαση του DSpace10
11. Τεχνικά (2/3)
DSpace modules
Core API
Σύνολο βασικών λειτουργιών, κοινές για όλα τα modules
OAI (OAI-PMH)
Υποστήριξη metadata harvesting
SWORD, SWORDV2
Απομακρυσμένη υποβολή τεκμηρίων, υποστήριξη METS*
SOLR-based statistics
Discovery
Faceted πλοήγηση για το XML-UI
LNI
Lightweight Network Interface: Απομακρυσμένη πρόσβαση στις
λειτουργίες της εγκατάστασης του DSpace, ξεπερασμένο
Παρουσίαση του DSpace11
*
metadata encoding and transmission standard
13. Εγκατάσταση
Προαπαιτούμενα
JDK6 (όχι 7)
Tomcat ή Jetty ή Resin
Postgres ή Oracle
Επίσης Maven, Ant ή Eclipse JEE
Τελευταία έκδοση στο www.dspace.org/latest-release
Δημιουργία βάσης και παραμετροποίηση του
dspace/pom.xml
Πχ. Σύνδεση με τη βάση δεδομένων, server url
mvn package, ant fresh_install
Παρουσίαση του DSpace13
14. Δομή εγκατάστασης του DSpace (1/2)
Διατηρείται ένας build φάκελος με
Τα binary αρχεία (assetstore)
Shell (για windows και linux) και perl scripts (bin)
Ρυθμίσεις (config)
Logs (log)
Reports (solr)
Search indexes της Lucene (search)
Webapps
jspui και xmlui (webapps/jspui και webapps/xmlui)
lni (webapps/lni)
OAI-PMH (webapps/oai)
SWORD και SWORDV2 (webapps/sword και webapps/swordv2)
Παρουσίαση του DSpace14
15. Δομή εγκατάστασης του DSpace (2/2)
Διατηρείται ένας build φάκελος με
Κοινά αρχεία (lib)
Φάκελος στον οποίο ανεβαίνουν τα αρχεία των υποβολών
(upload)
SQL/update scripts (etc)
Manual κλπ (docs)
Εσωτερικό μοντέλο δεδομένων
Κοινότητες
Υπο-κοινότητες
Συλλογές
Τεκμήρια
Bundles – Bitstreams - Bitstream formats
Παρουσίαση του DSpace15
16. Παραμετροποίηση εγκατάστασης (1/2)
dspace/config/dspace.cfg
dspace.dir
Φάκελος της εγκατάστασης
dspace.hostname, dspace.url
Η διεύθυνση της εγκατάστασης
dspace.name
Το όνομα (πχ. Αποθετήριο συγγραμμάτων)
db.name, db.url, db.password, db.driver
Σύνδεση με τη βάση δεδομένων
mail.server, mail.from.address, feedback.recipient, mail.admin
Ρυθμίσεις ηλεκτρονικής αλληλογραφίας
Παρουσίαση του DSpace16
17. Παραμετροποίηση εγκατάστασης (2/2)
dspace/config/item-submission.xml
Βήματα για την υποβολή τεκμηρίου
dspace/config/input-forms.xml
Πεδία μεταδεδομένων και αντίστοιχα widgets εισαγωγής
Παρουσίαση του DSpace17
18. Κονσόλα διαχειριστή
Διαχείριση Κοινοτήτων και Συλλογών
Άτομα και groups ατόμων
Μητρώο bitstream formats
Ροές εργασίας και
εξουσιοδοτήσεις ανά συλλογή
Απευθείας επεξεργασία
τεκμηρίων
Μητρώο μεταδεδομένων
Παρουσίαση του DSpace18
19. Αρχειοθέτηση
Μέσω της διεπαφής (πιστοποιημένοι χρήστες)
Είσοδος στο σύστημα → Γενικές επιλογές → Φόρμα
αρχειοθέτησης → Μεταφόρτωση αρχείων → Αποδοχή άδειας
Παραμετροποιήσιμο μέσω του config/input-forms.xml
Μέσω γραμμής εντολών (διαχειριστές)
./dspace import φάκελος
contents
dublin_core.xml
handle
item.pdf
license.txt
Παρουσίαση του DSpace19
20. Εργαλεία γραμμής εντολών (./dspace)
filter-media
Εξάγει το πλήρες κείμενο από τα τεκμήρια (doc/pdf/html/ppt)
ώστε να επιτρέπει αναζήτηση σε αυτά
generate-sitemaps
Δημιουργεί τα sitemaps ώστε να καταλογογραφείται όλο το
αποθετήριο από τα spiders του google
index-update
Ανανεώνει τα ευρετήρια αναζήτησης και πλοήγησης
cleanup
Διαγράφει από το assetstore τεκμήρια που έχουν διαγραφεί
stat-report-monthly
Δημιουργία αναφορών
Παρουσίαση του DSpace20
21. Μαζική εισαγωγή εγγραφών
Παράδειγμα εισαγωγής με κώδικα
./dspace import - q -a -c 123456789/4 -c 123456789/52 -e
nkons@live.com -s /home/nkons/records/ex -m m4-52
Η μεταβολή καταγράφεται στο mapping file m4-52
Κάθε μεταβολή διατηρείται σε ένα αρχείο της μορφής
000423 123456789/2
000478 123456789/3
000895 123456789/4
001424 123456789/5
...
Απαραίτητη η εισαγωγή mail του χρήστη που
πραγματοποιεί την αλλαγή
Παρουσίαση του DSpace21
22. Μαζική εξαγωγή εγγραφών για επεξεργασία
Παράδειγμα εξαγωγής πλήρους τεκμηρίου
./dspace export -d /home/nkons/ex/ -i 123456789/1352 -t
COLLECTION -n 1
Εξαγωγή μεταδεδομένων σε tab-separated values
./dspace metadata-export -i 18542 -f test.csv
Επεξεργασία και εκ νέου εισαγωγή
./dspace metadata-import -f test.csv
Παρουσίαση του DSpace22
23. Προβλήματα-Προκλήσεις
Πλήθος τεχνολογιών (maven, ant, jsp, tag libraries,
solr/lucene, spring, sword, oai, …)
Δυσκολία στην εποπτεία και διαχείριση του κώδικα
Δυσκολία στην αποσφαλμάτωση (debugging)
Μη πλήρης συμφωνία με το Dublin Core
Παράδειγμα: Σε κάθε νέο τεκμήριο άρθρου σε περιοδικό, στη
φόρμα αρχειοθέτησης οι συγγραφείς αποθηκεύονται στο
dc.contributor.author και όχι στο dc.creator
Απουσία semantics
Απουσία λειτουργικότητας authority file
Παρουσίαση του DSpace23
24. (duraspace.org)
για προβολή
για standards-compliant API
για υποκείμενη υποδομή
Εναλλακτικές: , Greenstone
Το μέλλον του DSpace
Παρουσίαση του DSpace24