Мақсаты: Зат есімнің септелу негізін ашу. Міндеттері: - зат есімнің грамматикалық мағынасының негізін ашу; - сыни тұрғыдан ойлау арқылы зат есімнің септелуін білу; - коммуникативтік қарым –қатынас арқылы топта жұмыс жасауға бейімделу. Қолданылған модульдері: диалогтік оқыту, сын тұрғысынан оқыту, ОүБ және ОБ, АКТ қолдану, талантты және дарынды балаларды оқыту, жас ерекшелігіне сәйкес оқыту және оқу, оқытудағы басқару және көшбасшылық. Стратегиялар: «Көңіл-күй неге ұқсайды?», «Шахмат», «Ыстық орындық», «Брейн-ринг», «Миға шабуыл», «Ойлан, ізден, тап», «Сен маған, мен саған», «Септеу эстафетасы», «Жеті қалпақ»,Рефлексия «1 сурет, 5 сөз», Жапондық бағалау.

1. Пшембаева Замира Уменовна
Қарағанды облысы Нұра ауданы
Қарой орта мектебі коммуналдық
мемлекеттік мекемесінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Сабақтың түрі: Ашық сабақ
Пәні: қазақ тілі
Сыныбы: 7- сынып
Тақырыбы: Зат есімнің септелуі.
Мақсаты: Зат есімнің септелу негізін ашу.
Міндеттері:
- зат есімнің грамматикалық мағынасының негізін ашу;
- сыни тұрғыдан ойлау арқылы зат есімнің септелуін білу;
- коммуникативтік қарым –қатынас арқылы топта жұмыс жасауға бейімделу.
Қолданылған модульдері: диалогтік оқыту, сын тұрғысынан оқыту, ОүБ және ОБ, АКТ қолдану, талантты және дарынды балаларды
оқыту, жас ерекшелігіне сәйкес оқыту және оқу, оқытудағы басқару және көшбасшылық.
Стратегиялар: «Көңіл-күй неге ұқсайды?», «Шахмат», «Ыстық орындық», «Брейн-ринг», «Миға шабуыл», «Ойлан, ізден, тап», «Сен
маған, мен саған», «Септеу эстафетасы», «Жеті қалпақ»,Рефлексия «1 сурет, 5 сөз», Жапондық бағалау.
Сабақ жоспары
Сабақ
кезеңдері
Уақыты
Жоспар
мазмұны
Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Бағалау
Ресурстар:
Кіріспе Ұйымдасты-
ру кезеңі.
Амандасу,түгендеу.
«Көңіл-күй неге ұқсайды?» ойыны.
Мақсаты: ынтымақтастық ахуал тудыру.
Шарты: оқушылар шеңбер құрып тұрады.
Ол бір-біріне кезек-кезек өз көңіл-
күйлерінің қай жыл мезгіліне, я болмаса
табиғи құбылысқа ұқсайтынынайтады.
Мысалы,менің бүгінгі көңіл-күйім
көктемгі жайма шуақ нұрын төккен күн
сияқты, ал сенікі ше?
«Шахмат»
Мақсаты: топқа бөлу.
Топтық жұмыс барысындағы «Алтын
ережені» еске түсіремін
Оқушылар шеңбер құрып тұрады. Бір-біріне
көңіл-күйлерін табиғат мезгіліне
байланыстыра айтады.
Сынып оқушылары 5 адамнан2 топқа
бөлінеді. Әр топ жетекшісі сайланады.
Оқушылар іштерінен ережені оқып шығады
Жарайсыңдар,
жақсы.
«Ынтымақтас
тық оқу»
ресурсы
шахмат

2. Тұсаукесер
Негізгі бөлім
Қызығушы-
лықты ояту
сатысы
Мағынаны
ажырату
сатысы
Оқушыларға үйде оқыған тақырып
бойынша сұрақтар дайындапәкелу
тапсырылғандықтан, оларға «Ыстық
орындық» стратегиясынқолданамын.
«Ыстық орындық» стратегиясының
шарты: топтар бір-біріне сұрақтар қояды,
қойылған сұрақтарға жылдам жауапберу
керек.
Мақсаты: оқушылардыңалған білімдерін
жинақтау, қорытындылау, бекіту, оларды
жылдамдыққа,ептілікке, алғырлыққа
үйрету.
Брейн-ринг әдісібойынша сабағымызды
математикаменбайланыстырамыз.Көбейту
кестесібойынша есепті шығарыңдар сонда
біздің сабағымызға арқау болғансөз
шығады
2 3 4 5 6 7 8 9
2 З Ң
3 А С
4 Т І Е
5 Е І
6 С Н П У
7 І М Т
8 Е Л
9
4- З, 9-А, 16-Т, 20-Е, 18-С, 14-І, 35-М, 30-Н,
24-І, 12-Ң, 27-С, 32-Е, 36-П, 49-Т, 64-Е, 72-
Л, 54-У, 45-І.
Бүгінгі өтетін тақырыбымыз : Зат
есімнің септелуі.
Олай болса, мына суретке назар
аударайық.
Бұл шертіп ойналатын көне ұлттық
аспап - Жетіген.
Жетіген жеті ішекті, жеті тиекті,
бұрауы жоқ. Сондықтан оның құлақ
күйі жеті асықты ілгері – кейінді
орналастыру арқылы келтіріледі.
Оқушылар үйде әзірлеп әкелген сұрақтарын
топтарға қояды. Сұрақ «Ыстық орындық»
болғандықтан, онда көп отыруға болмайды.
Ойыншы жауап бере алмаса,топішінен бір
бала жауап бередінемесе топболып жауап
беруі қажет.
- Зат есім қалайтүрленеді?
- Зат есімнің неше түрібар?
- Деректі, дерексіз зат есім дегеніміз
не?
Проектрдансандардыңкөбейтіндісін дұрыс
тауып, орнына әріптерді қояды, өтетін
тақырыптың атынтабады.
2*2=4 З 4*5=20 Е 3*9=27 С
3*3=9 А 3*6=18 С 4*8=32 Е
4*4=16 Т 2*7=14 І 6*6=36 П
5*7=35 М 7*7=49 Т
5*6=30 Н 8*8=64 Е
6*4= 24 І 8*9=72 Л
2*6=12 Ң 6*9=54 У
9*5=45 І
Назарынсуретке аударады. Қазақ халқының
аспабы жетіген туралы білімдерін
толықтырады. Керектідеректерді
Ауызша кері
байланыс
Тамаша
Бәрекелді
Орындық
Проектр,
ноутбук
Аспап
суреттері

3. Дыбыс ішектерді саусақтармен іліп –
қағу арқылы шығады. Шанағы тұтас
ағаштан ойылып жасалады. Ішектері
аттың қылынан тағылады. Осы аспап
арқылы өнерпаздар өз мұңын халыққа
жеткізген. Қазір мен сендерге осы
аспаптың шығуы туралы бір ертегі
айтпақпын.
Оқушыларға ертегіні оқып беремін.
Сол ертегі бойынша келесі стратегияны
орындатамын.
«Миға шабуыл» стратегиясы
Мақсаты: сұрақтарға жауап беру
арқылы, жаңа сабаққа қызығушылықты
ояту.
- Атау қайтыс болғанда кім үнсіз егілді?
– Септік шал
- Ілік қайтыс болғанда шал не деді? –
ненің зияны, кімнің көзі тиді екен деді.
- Барыс қайтыс болғанда шал не деді? –
кімге айтып жылайын, неге ғана өлді
екен? – деді.
- Табыс өлгенде не деді? – нені айтып,
кімді ғана қарғайын деді.
- Жатыс ұлы өлгенде не деді? – кімде
кетті обалың, неде жатып көз жұмдың?
– деді.
- Шығыс қайтыс болғанда не деді? –
неден қайтыс болдың, кімнен сені
сұрайын? – деді.
- Көмектес ұлы қайтыс болғанда шал не
деді? – кіммен өмір сүрмекпін, енді
немен шұғылданамын? - деді.
дәптерлеріне жазып отырады.
Оқушылар жеке ойланады, жұбымен
талқылайды, топта түйін жасайды.
- Атау қайтыс болғанда кім үнсіз
егілді? – Септік шал.
- Ілік қайтыс болғанда шал не деді? –
ненің зияны, кімнің көзі тиді екен деді.
- Барыс қайтыс болғанда шал не деді?
- кімге айтып жылайын, неге ғана өлді
екен? – деді.
- Табыс өлгенде не деді? – нені айтып,
кімді ғана қарғайын деді.
Жатыс ұлы өлгенде не деді? - кімде кетті
обалың, неде жатып көз жұмдың? – деді.
- Шығыс қайтыс болғанда не деді? –
неден қайтыс болдың, кімнен сені
сұрайын? – деді.
- Көмектес ұлы қайтыс болғанда шаш не
деді? – кіммен өмір сүрмекпін, енді
немен шұғылданамын? - деді.
Не ? - Жетіген
Ненің ? - жетігеннің
Өте керемет!
Жақсы,
керемет!
Флипчарт,
маркер, түрлі
түсті
стикерлер
Тақтада

4. Стратегияны орындап болған соң, 1
оқушы жетіген сөзін септеп шығады.
«Ойлан, ізден, тап».
Мақсаты: ой қорыту.
- Балалар , « Жеті» дегенде
сендерге қандай ой келеді?
(7 ата, 7 ұрпақ, 7 жоқ, 7 жетекші, 7
белгі, әлемнің 7 кереметі, Қазақстанның
7 кереметі, 7 күн, 7 қазына, 7 жарғы).
«Сен маған, мен саған»
Мақсаты: бір-біріне түсіндіру.
Зат есімнің септелуі екі түрге
бөлінеді. Жай септеу, тәуелді
септеу. Енді екі топтың ішінен бір-
бір оқушыдан шығарып, тақтаға
септету.
«Септеу эстафетасы» ойыны.
Мақсаты: шапшаңдыққа төселу.
Шарты: Тақтаға екі қатардан екі
оқушы шығып, берілген зат есімді
септейді. Қайсысы бұрын аяқтаса,
қатесіз орындаса, жеңімпаз болады.
Септіктердің орны ауысып кетпеу
және жалғаулары дұрыс жалғануы
керек.
Отан, баласы, әжесі, ата.
Неге ? - жетігенге
Нені ? - жетігенді
Неде ? - жетігенде
Неден? - жетігеннен
Немен? – жетігенмен
Оқушылар жеке ойланады, жұбымен
талқылайды, қазақтыңкиелі 7 саны туралы
білетіндерін ортаға салады. Флипчартқа
жазып, қорғайды.
Жеті ата Жеті ұрпақ
1.Бала 1. Әке
2.Әке 2. Бала
3.Ата 3. немере
4.Арғы ата 4. Шөбере
5.Тек ата 5. Шөпшек
6.Түп ата 6. Немене
7.Баба 7. Туажат
Тақтаға екітоптың ішінен бір оқушыдан
шығып, тақтаға септейді. Қалғандары өз
бағаларынберіп отырады.
Жай септеу --------- Тәуелдісептеу
1. қалам ------------- қаламым
2. қаламның ------- қаламымның
3. қаламға ---------- қаламыма
4. қаламды ----------- қаламымды
5. қаламда ------------қаламымда
6. қаламнан----------қаламымнан
7. қаламмен----------қаламыммен
Шапшаңдыққа тапсырманы орындайды.
Отан, баласы,әжесі,ата.
Отанның, баласының, әжесінің, атаның.
Отанға,баласына,әжесіне, атаға.
Отанды,баласын,әжесін, атаны.
Отанда,баласында,әжесінде,атада.
Отаннан, баласынан, әжесінен, атадан.
Отанмен,баласымен,әжесімен, атамен.
Өте жақсы!
Бәрекелді!
Керемет!
Тамаша!
жұмыс
Флипчарт,
маркер,
стикер
Тақта, бор
Тақта, бор

5. Қорытынды. Ой толғаныс
сатысы
Рефлексия
Бағалау
Үйге
тапсырма
беру.
Сергіту сәті «Қаңқа биі»
Бүгінгі өткен тақырыпты
қорытындылату.
«Жеті қалпақ»
Мақсаты: тақырыпты ашу.
Бүгінгі сабақтан алған білімдерін
«1 сурет, 5 сөз» арқылы
қорытындылау.
Жапондық бағалау
78-жаттығу. Септік жалғауларын
қатыстырып, шағын мәтін
құрастыру.
Қозғалысқа түсіп, бойларын сергітеді.
Әрқайсысы бір қалпақтан алады. Қалпақ
түстеріне қарай ойларын жинақтап, әр
септіктің мағынасы,ерекшелігі, сұрағын
айтады. Бір-бірімен пікір алмасады.
Оқушылар ақ параққа сурет салып, бес сөз
жазып өздерінің ой-пікірлерін білдіреді.
Бір-біріне баға береді.
Септік жалғауларын пайдалана отырып,
шағын мәтін құрайды.
«Сыни тұрғыдан
ойлау» арқылы
түсіну дәрежесін
бағалау.
Кері байланыс
Әуен
Қалпақтар
Ақ парақ,
маркер