Шартты бағыныңқылы сабақтас

1. Қысқа мерзімдісабақ жоспары.
Қазақ тілі 8-сынып
Сабақтың тақырыбы: Шартты бағыныңқылы сабақтас (2-ші сағат)
Сілтеме: Күнтізбе-тақырыптық жоспар, орта мерзімдік жоспар, оқулық. Мұғалімге
арналған нұсқаулық, Сындарлы оқытудың 7 модулі мен стратегиялары.
Сабақтың мақсаты:Мағыналық және жасалу ерекшеліктерін білу, тақырыпты орыс тілі
грамматикасымен салыстыра меңгеру
Оқу нәтижесі:1.Іс-әрекетті шартты раймен байланыстырады.
2 Іздену арқылы теорияны түсінеді.
3 Мәтіндердің пунктуациялық белгілерін толықтырады.
Түйінді идеялар:Шартты бағыныңқылы сабақтас сөйемнің жасалу жолын, қолданылу аясын білу –
грамматикалық сауаттылықты дамыту үшін маңызды.
Сабақтың типі: Білімді тексеру, бақылау сабағы.
Оқыту формасы: Жеке, топтық, сынып ұжымымен жұмыс жүргізу.
Оқытуда қолданылатын модульдер: Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сыни тұрғыдан ойлауға
үйрету. Оқыту үшін және оқуды бағалау.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және
оқу.Диалогтік оқыту. Талантты және дарынды балаларды оқыту.
Оқытудағы әдіс-тәсілдер: практикалық, ізденіс, проблемалық, зерттеушілік, шығармашылық,
«Депозит» ойыны, тренинг, сындарлы оқыту стратегиялары.
Көрнекіліктер:табыс критерийінің бетшелері, үлестірмелі бетшелер, суреттер, интерактивті тақта,
шар,салым карточкасы.
Сабақтың барысы:
Сабақтың
кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті
1 Ұйымдастыру
бөлімі.
І Психологиялық ахуал қалыптастыру.
«Шартты мақсат».
Үрілген шар және оның ішінде шартты бағыныңқылы
сабақтас құрмалас сөйлемнің тек бағыныңқы сыңары
жазылған қағаздар.
Сөйлемдер:
1 Ел боламын десең, ............ (бесігіңді түзе.)
2 Еңбек етсең ерінбей, ....... (тояды қарның тіленбей.)
3 Еңбегіңнің басы қатты болса, ......... (Татқаның тәтті
болар.)
4 Қына тасқа бітсе,........ (білім жасқа бітеді)
5 Зейін қойып үйренбейінше,.........
(жақсы білім көрсете алмайсың.)
6 Өз белсенділігіңді арттырмай,...........
(көпке танылмайтының белгілі.)
7 Ақылмен дұрыс ойланғанымда,..........
(бұлай қиналмас едім.)
8 Оқушылар қызығушылық танытса,.........
(іс нәтижелі болмақ.)
Ой шақыру сұрақтары:
- Шарт қоюдың мәні неде?
- Шартты сөйлем құрылысына мән беріп
қарадыңдар ма?
- Шарттық ұғым қайда көп кездеседі? Неліктен?
І«Шаттық шеңберіне»
тұрады.
Шарды жарып, ішіндегі
қағазда жазылған ш.б.с.қ.
сөйлемнің басыңқы
сыңарын өз ойымен
мағынасына сай
жалғастырып тауып айтады,
берілген ойды аяқтайды.
Сұраққа өз ойымен жауап
береді.

2. (мектепте, банкте)
Жарнама:
-Банк «Қазкоммерцбанк» оқушылар үшін «Болашақ»
депозитін жариялайды. Сіздер рәсімдейтін депозит көлемі
«бағалар» болмақшы.Акция: «5+ бонус».
- Депозит туралы білеміз бе?
- Депозит ашқыларыңыз келе ме?
- Ендеше, «Сабақ кезеңдері» деп аталатын келісім
шартпен танысып, орындауыңыз қажет.
Менеджер – мұғалім -----
ІІ Құрылымдалмаған топ құру.
«Шатыр және адамдар»
І топ – «Басыңқы»ІІ топ – «Бағыныңқы»
ІІЕкеуден жұптасып, біреуі
шатыр, екіншісі адам боп
тұрады. «Шатыр» дегенде
орын ауыстырады,
«Адамдар» дегенде бір-
бірімен (бір жұп екінші
жұпқа барады) араласады.
Осылайша екі топ құрады.
2 Үй тапсырмасы. «Конверт - сұрақ»
-1 сұрақтан жазылған конверттерді оқушыларға таратады.
-1 минут уақыт береді.
- Стикерлерді жинап, жауаптарды дауыстап оқиды (оқушы
аттарын атамайды)
Сұрақтар:
1 Құрмалас сөйлем қандай ойды білдіреді? (күрделі ойды)
2 Шартты бағыныңқылы сабақтаста шартты білдіретін
бағыныңқы сыңар ма, басыңқы сыңар ма? (бағыныңқы
сыңар)
3 Шартты райлы етістік жұрнағы шартты бағыныңқылы
сабақтасқа тән бе? Неліктен? (иә, себебі іс-әрекет,
оқиғаның шартын білдіреді)
4 Шартты бағыныңқылы сабақтасқа қандай сұрақтар
қойылады? (Қайтсе? Не етсе? Қайтпей? Не етпей?
Қайтпейінше? Қайткенде? Не еткенде?)
5 Сабақтас құрмалас сөйлемнің жай сөйлемдері сабақтаса
байланыса ма? Неліктен? (иә, себебі жай сөйлем
баяндауышы тиянақсыз келеді)
6 Салалас құрмалас пен сабақтас құрмаластың басты
айырмашылығы қандай? (ойдың немесе жай
сөйлемдерінің тиянақты, тиянақсыз болуы)
7 Орыс тіліндегі баламасы қалай
Салалас құрмалас - (сложносочиненный)
Сабақтас құрмалас - (сложноподчиненный)
8 Шартты бағыныңқы сабақтастың бағыныңқы сыңар
баяндауышы қандай тұлғада келеді? (шартты райлы,
көсемшелі, есімшелі)
-Стикерге атын және
сұрақтың жауабын жазады.
- Қарсы топтағы
оқушылармен конверт
алмасады.
- Берілген сұрақтарға барлық
оқушы жауап береді.
- Белгілі бір сұрақтың
қаншалықты дұрыс болғанын
талқылайды.
3Жаңа сабақ. І Проблема «Құпия зат»
Зат бойынша ш.б.с. сөйлем немесе мақал-мәтел тауып
айтқызу. (суреттер)
Суреттің мазмұнын топта
талқылап, тақырыпқа сай
сөйлемдер жазады, жасалу

3. Түйін: «Жүйрік ой – жүйрік ат» жолын түсіндіреді.
ІІ Ізденіс
1- жұп: Жүйелі сөйлем құрау.
Бетің, болса, өкпелеме, қисық, айнаға.
Қар, тапса, жанады, қалауын.
Табылмайды, еңбексіз, ауырса, емі.
Күйін, тартқанда, «Боз інген», қояды, шырылдауын, боз
торғай.
Үйге, кірмей, достары, қайтпады, ол ,үйіне.
2-жұп: Семантикалық карта
Ш.б.с.с. Шартты
рай
Есім
ше
Көсем
ше
Жаманшылықты
сезбегенде, арты жаман
болар еді.
Шығыс болмай, кірісболмас
Қонақкелсе ,есігіңдіаш
Қазақ елі
қонақжайлылығын
көрсетсе, одан басқа
халықтар үлгі алар.
Өткенге топырақ шашсаң,
болашақ саған тас атады.
3-жұп: Сәйкестендіру.
Қаражат бөлінбесе,...
Үйдің кілтің алмай,...
Қар жаумаса,..
Құтқарушы
тезкелмегенде,...
Елінқорғайтыназаматболса,.
.
жаздашөпсұйықболады.
соңыжаманболушыеді.
үйгекіреалмаседі.
сол ел бақытты
жағдай нашарлар еді.
Түйін: «Ізденген жетермұратқа»
Топта тапсырмаларды
деңгейлеріне қарай бөліп
алады.Жұптық жұмыс
арқылы орындайды.
Топтар бір-бірінің
жұмысын тексереді.
(тапсырманың дұрыстығы,
орфографиялық
сауаттылығы)
ІІІ Зерттеушілік
Оқулықпен жұмыс:
123-жаттығу (Мектеп, 131-бет)-жазбаша
125-жаттығу (Мектеп, 132-бет)- ауызша
126-жаттығу (Мектеп, 132-бет)- жазбаша
128-жаттығу (Мектеп, 133-бет)- ауызша
Түйін: «Білім басқа бітеді»
Тақтамен, дәптермен жұмыс
жүргізеді.
ІV Шығармашылық«Жалғасқан ой»
«Салалас әлемі» «Сабақтас әлемі»
Түйін: «Терең білім-түпсіз тұңғиық»
Топта ақылдасып,
ортақтасып орындайды.
Жұмыс мазмұны:
ертегі,диалог құрастыру.
Плакатқа жазылған бір
топтың жұмысын екінші
топ олардың орнына барып
жалғастырады.

4. 4 Қорытынды.
Бекіту.
«Жылдам жауап»
№ Сұрақтар иә жоқ
І топ
1 Бағыныңқы мен басыңқы салаластікі ме?
2 Сабақтас пен салалас өзгеше ме?
3 Құрмаласта тиянақты, тиянақсыз ой бола
ма?
4 Ыңғайлас салалас бағыттас па?
5 Себеп-салдарға бірақ шылауы қатысты
ма?
6 Шарттық мағынаға –са,-се жұрнағы
керек пе?
7 Сабақтас құрмаластың 8 түрі бар ма?
8 Жай сөйлем күрделі ойды білдіре ме?
ІІ топ
9 Шартты бағыныңқылы сабақтас үш
жолмен жасала ма?
10 Сабақтас құрмаласты салалас құрмаласқа
айналдыруға бола ма?
11 Бір рет айтудан бұрын екі рет ойлап
алсаң, екі есе жақсы айтасың. – шартты
бағыныңқылы сабақтас па?
12 Жай сөйлемде бағыныңқы сыңар бар ма?
13 Бағыныңқы сыңар бірінші тұра ма?
14 Сабақтас құрмаластың жасалу жолы
басыңқы сыңарға қатысты ма?
15 Салалас құрмалас сөйлем жалғаулықты,
жалғаулықсыз болып келе ме?
16 Құрмалас сөйлем жай сөйлемдерден тұра
ма?
Сұрақтарға тез ойланбай
ауызша жауап береді
5 Үйге тапсырма. Көркем әдебиеттен шартты бағыныңқылы сабақтастың
жасалу жолдарына байланысты мысалдар тауып жазу.
6 Бағалау. Топтардың жетістік критерийін оқушылармен
бірге қорытындылайды.
Жеке жетістік критерийін
қорытындылайды, өзін-өзі
бағалайды.
7 Рефлексия. «Болашақ» депозиті
«Рәсімдеуге дейін» «Рәсімдеуден кейін»
-Стикерге жазып жапсырады.
-Өз-өзіне сипаттама
бірнеше сөздер жазады.

5. Топтық жұмыста оқушыны бағалау парағы.
Оқушы «Жетті» егер: Оқушы «Талпынады» егер:
Топтық жұмыста өз міндетін толық орындаса, топ
жұмысына белсенді қатысса, өз ойын еркін айтып және
дәлелдей алса.
Топтық жұмыста өз міндетін толық
орындамаса, өз ойын жеткіліксіз айтса және дәлелдей
алмаса.топтық жұмысқа шектеулі
және селқос қатысса.
Оқушының аты Жетістік критерийлері «Жетті» «Талпынды»
1 Топтағы міндеттерді бөліп беруге
қатысуы және өз міндеттерін орындауы.
2 Өз ойын еркін айтуы.
3 Тақырыпты талқылауда белсенді
қатысуы.
4 Топ мүшелеріне көмектесуі.
5 Талқылауды жүргізіп білуі, өз ойын
дәлелдей білуі.
6 Жұптасу арқылы тапсырмаларды
толық орындауы.
Қорытынды
Топтық жұмыста оқушыны бағалау парағы.
Оқушы «Жетті» егер: Оқушы «Талпынады» егер:
Топтық жұмыста өз міндетін толық орындаса,
топ жұмысына белсенді қатысса, өз ойын
еркін айтып және дәлелдей алса.
Топтық жұмыста өз міндетін толық
орындамаса, өз ойын жеткіліксіз айтса және
дәлелдей алмаса.топтық жұмысқа шектеулі
және селқос қатысса.
Оқушының аты Жетістік критерийлері «Жетті» «Талпынды»
1 Топтағы міндеттерді бөліп беруге
қатысуы және өз міндеттерін орындауы.
2 Өз ойын еркін айтуы.
3 Тақырыпты талқылауда белсенді
қатысуы.
4 Топ мүшелеріне көмектесуі.
5 Талқылауды жүргізіп білуі, өз ойын
дәлелдей білуі.
6 Жұптасу арқылы тапсырмаларды
толық орындауы.
Қорытынды