Dijital kaynaklarda nasıl arama yapılır?

1. Dijital Kaynaklarda Nasıl Arama Yapılır?
Dijital kaynaklarda öncelikle haberin en hızlı yayıldığı yerlere bakmak en azından konunun
varlığı hakkında bilgi alabilmemiz için daha net olacaktır. Örneğin İstanbul Bayrampaşa
metrosu yakınlarında bir kişinin yaralandığı patlama ilk olarak Twitter adresinde kullanıcıların
atmış olduğu tweetlerle yayılmaya başlamış, haber sitelerinde detaylara daha geç yer
verilmiştir. Hashtag ve TweetDeck konuyla ilgili atılan bütün tweetlere ulaşmayı
kolaylaştırıyor. Twitter’da konuyu gördükten sonra hurriyet.com, milliyet.com, sozcu.com.tr
gibi haber sitelerine yönelerek kesinliği daha yüksek bilgiler elde edilebilir. Daha sonrasında
daha fazla bilgi edinmek için Google’a anahtar kelimeleri yazarak konuyla ilgili internette
yazılan son dakika bütün içeriklere ulaşarak konuyla ilgili araştırma devam ettirilebilir.
Bir birey hakkında araştırma yaparken kişinin adı Google arama motoruna yazılarak
bağlantıda olduğu yerler ortaya çıkartılır. İşi ile ilgili bilgi almak istiyorsak LinkedIn gibi
tamamen iş uzantılı web aracında hesabı olup olmadığını kontrol edebiliriz. Facebook,
Twitter gibi sosyal medya araçlarından arama yaparak daha kişisel bilgilerine ulaşabiliriz.
Google’dan çıkan sonuçları incelediğimizde ise adının geçtiği bağlantılar aracılığıyla daha
detaylı bilgiler toplayabiliriz. Ayrıca ekşi sözlük, uludag sözlük gibi kaynaklardan da konu
başlığı varsa yararlanabiliriz.
Dijital Kaynaklarda Bulunan İçeriklere Ne Kadar Güvenilebilir ve Sağlaması Nasıl Yapılır?
Sosyal medya üzerinden arama yaparken içerikler doğru olmayabiliyor. Kullanıcılar kendi
kişisel fikirlerini konuya dahil ederek içerikleri değiştirebiliyorlar. Bazı zamanlarda da
görsellerin üzerinden photoshopla oynanarak görsel paylaşımı yapılıyor. Bu tür görsel
paylaşımları daha büyük spekülasyonlara neden olmaktadır. Bu yüzden içeriğin bilgisinin
mutlaka araştırılması gerekir. Aşağıdaki örnek görselde de görebileceğimiz üzere tek bir
fotoğrafa iki ayrı yorum yapılmıştır. 2012 Ağustos ayında çıkan bir haber 2013 Eylül ayında bir
sosyal medya kullanıcısı tarafından farklı bir içerikle paylaşılmış ve bu içerik 111 kişi
tarafından retweet edilerek yayılmıştır.

2. Haber sitelerinde yer alan içeriklerede farklı ideolojilerden dolayı çarpıtılarak yer
verilebilmektedir. Bu yüzden tek haber sitesine bağlı olarak değil birbirinden farklı bakış
açılarına sahip haber kanallarını takip etmek daha doğru olacaktır.
Sadece tek kanaldan takip edilen haberin doğruluğundan %100 emin olmak mümkün
değildir. İçeriklerin doğruluklarından emin olabilmek için aynı haberi birkaç kanaldan kontrol
etmek gerekir.
İstanbul’da Patlama Haberi Araştırması
Yazının başında ki örnekte belirtildiği gibi
İstanbul’da yaşanan bir patlama haberinde
haber siteleri konuya yer vermekte sosyal
medyaya göre daha geri kalabiliyorlar. Bazı
durumlarda ise sadece başlığa yer vererek
ayrıntıların geleceğiyle ilgili bir yazıya ver
veriyorlar. Böyle durumlarda öncelikle Twitter
gibi etkileşimin çok yüksek ve hızlı olduğu bir
ortamda TweetDeck kullanılarak konuyla ilgili
bilgilere ulaşılabilir. Fakat son dakika
olaylarında sosyal medyada birçok içerik
döndüğü için konuyla ilgili çok fazla sayıda
yanlış içerikte paylaşılabilmektedir. Bu yüzden
bu tür içeriklerin doğruluğu haber sitelerinden
ve daha farklı dijital kanallardan yapılmalıdır.
Ayrıca ekşi sözlük gibi dijital ortamlardan da
takip sağlanabilir.

3. Bireysel Araştırma Örneği: Rauf Kösemen
Rauf Kösemen’i araştırırken aşağıdaki gibi bir brief hazırlanabilir;
1. Şu anda 49 yaşında, Endüstriyel tasarım alanında eğitimini yarıda bırakmış,
otomobilleri sevmeyen ve ehliyeti olmayan bir ajans çalışanıdır.1
2. Yemeyi, içmeyi, seyretmeyi, okumayı, uyumayı, tasarlamayı ve yazmayı seven, ajansta
çalışmanın yanı sıra üniversitelerde derste veren bir hocadır. 10 yaşında bir yeğeni
vardır. Evli değildir, çocuğu yoktur. 2
3. Sabit Fikir dergisinde yazar olarak çalışmaktadır. TasaPlatform, GMK, İTMK ve RYD
için üye, B:ra Dergisi için genel yayın yönetmeni, Myra, Ceviz ve HalkPlajı için yönetici,
çeşitli muhalif hareketler için tasarımcı olarak çalışmaktadır. 3
4. Rakıyı çok sever, klasik müzikten ve Agatha Christie ile kişisel gelişim kitaplarını
sevmez. 3 boyutlu yapbozları sever. Olimpos, Ankara ve Paris’i sever. Fantastik ve
bilim kurgu filmleri izlemeyi sever. Muhasebe ve İngilizce derslerini sevmez. 4
5. Behzat Ç. Hayranıdır. Diziyle ilgili ürün geliştirme denemeleri olmuştur. 5
6. ODTÜ dergisinde tasarım üzerine yazısı bulunmaktadır.6
7. TEDxReset 2014 etkinliğine “Toplumla Konuşmak için Tasarım Lazım!” konuşmasıyla
katılmıştır. 7
Toplumsal Durum Araştırması: G-20 Zirvesi
G-20 zirvesi gibi toplumu ilgilendiren durumlarda öncelikle eğer anlamının ne olduğunu
bilmiyorsak vikipedi gibi bilgilendirici sayfalardan yardım alabiliriz. Sonrasında haber
sitelerinden takibini yaparak katılımcıları, hangi ülkede gerçekleşeceğini ve son dakika
haberlerini takip edebiliriz. Ayrıca sosyal medya üzerinden de toplumun bu zirveye karşı olan
tutumunu öğrenebiliriz. Vikipedi ve haber siteleri bilgilendirme sağlarken sosyal medya
tutumumuzu belirlememizde daha etkin olacaktır. TweetDeck ya da Storify gibi araçlara “G-
20 Zirvesi” gibi anahtar kelimeleri yazarak gelişmelerin Twitter ve diğer sosyal medya
yansımalarını takip edebiliriz. Google arama motoruna yazacağımız anahtar kelimelerle daha
fazla görüş ve habere ulaşmamız mümkündür.
NUR SENA ÜNALAN
PUB - 501
1
https://eksisozluk.com/rauf-kosemen--2582457
2
https://www.instagram.com/raufkosemen/
3
http://www.kargamecmua.org/dergi/sayi/83/234
4
http://uzuncorap.com/2013/12/18/10-soru-rauf-kosemen/
5
http://buyukkeyif.com/rauf-kosemen-ingilizlerin-james-bondu-gibi-bizim-de-bir-behzat-c-miz-var/3819
6
http://mezun.metu.edu.tr/_docs/dergi/50/Dergi/Odtulu53.pdf
7
http://tedxtalks.ted.com/video/Toplumla-Konu%C5%9Fmak-i%C3%A7in-Tasar%C4%B1