SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  18
Шүлэг бичих тухай
40'
Шүлгийг хэрхэн яаж
бичих түүнийгээ
бусдад хүргэж
өөрийгөө хэрхэн
илэрхийлж хүмүүст
ухаарал хайрлах
 Шүлэг

гэж юу вэ?
 Шүлэг бичих аргачлал ба дарааллыг таних
 Шүлгийн хэмжээ ба хэлбэрийг тодорхойлох
 Шүлгээр өөрийн санал бодлоо товч тодорхой
зөв илэрхийлэх аргад суралцах
 Шүлгийн бүтцийг тодорхойлох мөр, шад,
бадаг
 Судлагдахуун

 Ур

 Шүлэг

 Шүлгийг

гэж юу вэ?
 Шүлэг бичих
аргачлал
 Шүлгийн бүтэц мөр,
шад, бадаг

ухаан

эхээс
хэрхэн ялгаатай
болох талаар ярилцах
 Шүлэг бичих
аргачлалд суралцаж
түүнийгээ хэрэглэж
сурах
 Шүлгийнхээ бүтцийг
тодорхойлж шад,
бадагт хувааж сурах
 Харилцан

ярилцах
 Чөлөөт мэдлэг бүтээх
 Бүлэглэх арга
 Хамтран мэдлэг бүтээх
 Тайлбартай дасгалын арга
 Шооны болон нэрлэх арга
03 дугаар сарын 09

Хэний ямар нэртэй шүлэг вэ?
Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч
Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч
Сарних бодлын минь үзүүрт үр минь л торойно
Сайхан шүлэг бичиж гэнэ ээ миний хүү
Амьтан хүн уншиж байна
Сайхан дуу зохиож гэнэ ээ
Араажаваар дуулж байна лээ
Сайн явна гэнэ ээ миний хүү
Аяны хүн хэлж байна
Муу явна гэнэ ээ миний хүү
Амны зугаа ярьж байна
Өөрсдийн бодлоор
тайлбарлаарай.
 Айзам

хэмжээ үүсгэн, тогтсон ѐс журмаар
тогтолцоотой хэсэглэн эгнүүлж бичсэнийг
шүлэг гэнэ. Тодорхой зохиогчтой байна.
 Мөр, шад, бадаг нь шүлгийг бүтээнэ.
 Хэлэх

гэсэн уран санаагаа мөр мөрөөр нь бичих
 Мөрийн үг, үеийн тоог тэнцүү байхаар
тохилуулах
 Шүлгийн мөрүүдийг ижил буюу төстэй
дуудлагатай
 Авиагаар эхэлж төгсгөлийг нь ижилсүүлэн
холбох
“Хаана ч байхгүй Монгол”
Тив дэлхийд байхгүй улс болохоор
Тэнгэрт хур орох дуртай байдаг юм
Тэнгис далайд байхгүй орон болохоор
Газраас цэцэг ургах дуртай байдаг юм
Аль ч оронд байхгүй зочломтгой болохоор
Жуулчид хүртэл чуулдаг юм
Хаана ч үгүй баян болохоор
Харийнхан манайд зочилдог юм
Хүй дарсан чулуу минь
Монгол нутгийн хөрс
Харийнханд гайхуулах бахархал нь
Мянганы цуутай Чингис
Шүтдэг ариун шүтээнүүд нь
Мөнх цаст оргилууд
-I цогцолбор-Хүй...хөрс
-II цогцолбор-Харийн...Чингис
-III цогцолбор-Шүтдэг...оргилууд
Бичсэн шүлгээсээ үйлийг
нэрлэх үгсийг түүж бичээрэй
 Шүлгийн

онцлог нь юу вэ?
 Чамд ямар шүлгүүд таалагддаг вэ?
Уран яруу, өөрийн гэсэн өнгө аясыг
тодруулж зохиолчийн үзэл бодол нь
шингэсэн байдаг.
“Чингис” Д.П, “Эхийн сэтгэл” П.Б
“Боржигны бор тал” Б.Л
монгол хэл Iv

Contenu connexe

Tendances

монгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирмонгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учир
Subd85
 
координатын хавтгай
координатын хавтгайкоординатын хавтгай
координатын хавтгай
ouyha
 
урлагын үзлгийн хөтөлбөр
урлагын үзлгийн хөтөлбөрурлагын үзлгийн хөтөлбөр
урлагын үзлгийн хөтөлбөр
zayaha
 
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
guest00835cf3
 
эхийн тухайд
эхийн тухайдэхийн тухайд
эхийн тухайд
ehkhtuya
 
сургалтын аргууд
сургалтын аргуудсургалтын аргууд
сургалтын аргууд
bayarmaa_mish
 
газар зүйн зураг
газар зүйн зураг газар зүйн зураг
газар зүйн зураг
Tsekeel Tsekee
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг
jiguurten
 
гадаргуугын талбай
гадаргуугын талбайгадаргуугын талбай
гадаргуугын талбай
OyuOyu-Erdene
 
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
todoohuu
 
эцэг эхийн оролцоо
эцэг эхийн оролцооэцэг эхийн оролцоо
эцэг эхийн оролцоо
Badamsuren Byambjav
 

Tendances (20)

багшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэмбагшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэм
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
 
Chimeg
ChimegChimeg
Chimeg
 
монгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирмонгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учир
 
координатын хавтгай
координатын хавтгайкоординатын хавтгай
координатын хавтгай
 
урлагын үзлгийн хөтөлбөр
урлагын үзлгийн хөтөлбөрурлагын үзлгийн хөтөлбөр
урлагын үзлгийн хөтөлбөр
 
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
 
эхийн тухайд
эхийн тухайдэхийн тухайд
эхийн тухайд
 
сургалтын аргууд
сургалтын аргуудсургалтын аргууд
сургалтын аргууд
 
газар зүйн зураг
газар зүйн зураг газар зүйн зураг
газар зүйн зураг
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг
 
Oguulberiin baimj
Oguulberiin baimjOguulberiin baimj
Oguulberiin baimj
 
гадаргуугын талбай
гадаргуугын талбайгадаргуугын талбай
гадаргуугын талбай
 
шүлэг заах арга зүй
шүлэг заах арга зүйшүлэг заах арга зүй
шүлэг заах арга зүй
 
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
амьтдын амьдралын орчин гэж юу вэ
 
гэрийн ерөөл
гэрийн ерөөл гэрийн ерөөл
гэрийн ерөөл
 
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухайМонгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
 
Өгүүлбэртэй бодлого бодох аргачлал
Өгүүлбэртэй бодлого бодох аргачлалӨгүүлбэртэй бодлого бодох аргачлал
Өгүүлбэртэй бодлого бодох аргачлал
 
эцэг эхийн оролцоо
эцэг эхийн оролцооэцэг эхийн оролцоо
эцэг эхийн оролцоо
 
Анхаарал шалгах арга
Анхаарал шалгах аргаАнхаарал шалгах арга
Анхаарал шалгах арга
 

En vedette

En vedette (9)

монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
Tuuhiin bie daalt 1
Tuuhiin bie daalt 1Tuuhiin bie daalt 1
Tuuhiin bie daalt 1
 
эсээ бичвэр
эсээ бичвэрэсээ бичвэр
эсээ бичвэр
 
Эссэ бичих арга зүйн зөвлөмж
Эссэ бичих арга зүйн зөвлөмжЭссэ бичих арга зүйн зөвлөмж
Эссэ бичих арга зүйн зөвлөмж
 
хичээл №1
хичээл №1хичээл №1
хичээл №1
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүй
 
Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Эссэ хэрхэн бичих вэ?Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Эссэ хэрхэн бичих вэ?
 
дуурайн зохиох
дуурайн зохиохдуурайн зохиох
дуурайн зохиох
 

Similaire à монгол хэл Iv

Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
dj_d585
 
цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2
jagaa7120
 
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяадуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
admin44
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
Erdenetuya Galbadrah
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
Erdenetuya Galbadrah
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
shand1_Bondok
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
school14
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
school14
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
school14
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
eegii0102
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичих
Subd85
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичих
Subd85
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2
Munkhnar
 
Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2
school14
 
11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол
shand1_ch.tungaa
 

Similaire à монгол хэл Iv (20)

Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
 
цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2
 
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяадуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдог
 
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
4  цаг шүлгийг заах арга зүй4  цаг шүлгийг заах арга зүй
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
 
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичих
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичих
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2
 
Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2
 
11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол
 

Plus de od_ulzii22

зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
od_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
od_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
od_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
od_ulzii22
 
цаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлахцаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлах
od_ulzii22
 
хоол хүнс 3
хоол хүнс 3хоол хүнс 3
хоол хүнс 3
od_ulzii22
 
тэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтадтэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтад
od_ulzii22
 
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайвантагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
od_ulzii22
 
дециметр
дециметрдециметр
дециметр
od_ulzii22
 
хөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогохөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлого
od_ulzii22
 
монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
od_ulzii22
 
зөв хооллолт
зөв хооллолтзөв хооллолт
зөв хооллолт
od_ulzii22
 

Plus de od_ulzii22 (18)

зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
цаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлахцаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлах
 
хамар
хамархамар
хамар
 
хоол хүнс 3
хоол хүнс 3хоол хүнс 3
хоол хүнс 3
 
тэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтадтэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтад
 
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайвантагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
 
дециметр
дециметрдециметр
дециметр
 
хөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогохөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлого
 
монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
 
зөв хооллолт
зөв хооллолтзөв хооллолт
зөв хооллолт
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
222222222222
222222222222222222222222
222222222222
 

монгол хэл Iv

  • 2.
  • 3. Шүлгийг хэрхэн яаж бичих түүнийгээ бусдад хүргэж өөрийгөө хэрхэн илэрхийлж хүмүүст ухаарал хайрлах
  • 4.  Шүлэг гэж юу вэ?  Шүлэг бичих аргачлал ба дарааллыг таних  Шүлгийн хэмжээ ба хэлбэрийг тодорхойлох  Шүлгээр өөрийн санал бодлоо товч тодорхой зөв илэрхийлэх аргад суралцах  Шүлгийн бүтцийг тодорхойлох мөр, шад, бадаг
  • 5.  Судлагдахуун  Ур  Шүлэг  Шүлгийг гэж юу вэ?  Шүлэг бичих аргачлал  Шүлгийн бүтэц мөр, шад, бадаг ухаан эхээс хэрхэн ялгаатай болох талаар ярилцах  Шүлэг бичих аргачлалд суралцаж түүнийгээ хэрэглэж сурах  Шүлгийнхээ бүтцийг тодорхойлж шад, бадагт хувааж сурах
  • 6.  Харилцан ярилцах  Чөлөөт мэдлэг бүтээх  Бүлэглэх арга  Хамтран мэдлэг бүтээх  Тайлбартай дасгалын арга  Шооны болон нэрлэх арга
  • 7. 03 дугаар сарын 09 Хэний ямар нэртэй шүлэг вэ?
  • 8.
  • 9. Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч Сарних бодлын минь үзүүрт үр минь л торойно Сайхан шүлэг бичиж гэнэ ээ миний хүү Амьтан хүн уншиж байна Сайхан дуу зохиож гэнэ ээ Араажаваар дуулж байна лээ Сайн явна гэнэ ээ миний хүү Аяны хүн хэлж байна Муу явна гэнэ ээ миний хүү Амны зугаа ярьж байна
  • 11.  Айзам хэмжээ үүсгэн, тогтсон ѐс журмаар тогтолцоотой хэсэглэн эгнүүлж бичсэнийг шүлэг гэнэ. Тодорхой зохиогчтой байна.  Мөр, шад, бадаг нь шүлгийг бүтээнэ.
  • 12.
  • 13.  Хэлэх гэсэн уран санаагаа мөр мөрөөр нь бичих  Мөрийн үг, үеийн тоог тэнцүү байхаар тохилуулах  Шүлгийн мөрүүдийг ижил буюу төстэй дуудлагатай  Авиагаар эхэлж төгсгөлийг нь ижилсүүлэн холбох
  • 14. “Хаана ч байхгүй Монгол” Тив дэлхийд байхгүй улс болохоор Тэнгэрт хур орох дуртай байдаг юм Тэнгис далайд байхгүй орон болохоор Газраас цэцэг ургах дуртай байдаг юм Аль ч оронд байхгүй зочломтгой болохоор Жуулчид хүртэл чуулдаг юм Хаана ч үгүй баян болохоор Харийнхан манайд зочилдог юм
  • 15. Хүй дарсан чулуу минь Монгол нутгийн хөрс Харийнханд гайхуулах бахархал нь Мянганы цуутай Чингис Шүтдэг ариун шүтээнүүд нь Мөнх цаст оргилууд -I цогцолбор-Хүй...хөрс -II цогцолбор-Харийн...Чингис -III цогцолбор-Шүтдэг...оргилууд
  • 16. Бичсэн шүлгээсээ үйлийг нэрлэх үгсийг түүж бичээрэй
  • 17.  Шүлгийн онцлог нь юу вэ?  Чамд ямар шүлгүүд таалагддаг вэ? Уран яруу, өөрийн гэсэн өнгө аясыг тодруулж зохиолчийн үзэл бодол нь шингэсэн байдаг. “Чингис” Д.П, “Эхийн сэтгэл” П.Б “Боржигны бор тал” Б.Л