Ang Rebolusyong Siyentipiko at ang Panahon ng Enlightenment IX - A

2.  Panahon ng malawakang pagbabago sa
pag-iisip at paniniwala na nagsimula sa
kalagitnaan ng
ika -16 hanggang ika -17 siglo.

3.  Panahon ng kalinawagan sa Europe noong
ika -18 siglo kung saan nakuha ang ilang mga
iskolar ng mga teorya sa Pilosopiya , konsepto ng
pamahalaan , Demokrasya at Edukasyon sa
modernong panahon ; tiningnan.

5. Ito ay hindi naimbento sa
panahon ng rebolusyong
Siyentipiko.
Malaon na itong ginamit
ng mga Greek bilang
“scientia” na
nangangahulugang
“kaalaman”.
Subalit wala pang
konsepto ng agham
bilang isang disiplina at
hindi pa nila tinatawag
ang sarili bilang
Siyentista.
Ang medieval na
pagtinggin sa kalawakan
ay maiuugat sa mga
pananaw ng dalawang
Greek , sina Ptolemy at
Aristotle.

6. Teorya ni Ptolemy na nagtataguyod na ang
daigdig ang sentro ng kalawakan at ang ilang
mga Heavenly Body ay umiikot dito.

7. Likas na bagay na makikita
sa kalawakan
Ambag ni Aristotle sa
teorya ni Ptolemy
komposisyon ng mga
bagay sa kalawaan at
daigdig.

8. Ayon kay Aristotle, malaki ang pagkakaiba ng
komposisyon ng mga bagay na matatagpuan sa
kalangitan at sa daigdig.
Samantalang ang huli ay binubuo ng apat na
elemento Lupa , Tubig , Apoy at Hangin. Hindi gaya
ng ng Aether na, ang apat na elemento ay
nagbabago.

10. Astronomer mula sa
Poland.
Ayon sa kanya , hindi
daigdig ang sentro ng
kalawakan ; kundi ang
araw at ang daigdig ay
umiikot sa paligid nito.

11. Ang ideyang ito ay sinulat niya sa kanyang akdang
DE REVOLUTION ORBIUM CEOLESTIUM ( On the
Revolution of the Heavenly Sphere ).
Ang kanyang teorya ay nakilala bilang
Heliocentric View sa kalawakan.

12. Ito ay pananaw ni Copernicus tungkol sa
kalawakan ; ayon sa kanya hindi daigdig ang
sentro ng solar system kung hindi ang araw at
ang daigdig ay umiikot sa paligid nito.

13. Nakaimbento ng
teleskopyo na ginamit
niya sa pag-aaral ng
kalawakan.
Nahikayat siya sa
katotohanan ng teorya ni
Copernicus

14. Ilan sa mga nakuhang resulta ng kanyang pag-aaral
ay ang realisasyong na hindi patag ang ibabaw ng
buwan. Ang pag-oobserba sa planetang Jupiter at
Venus at marami pang iba.
Bilang konklusyon sinabi niyang ang lahat ng bagay
sa kalawakan ay napasailalim sa parehong likas na
mga batas.
Ang mga obserbasyong ito ay
inilathala niya sa kanyang aklat
na dialogue concerning the two
chief World System noong
1632.

15. Pinatunayan ng akdang ito sa unang pagkakataon
na ang daigdig (Earth) ay umiikot sa paligid ng araw.
Inilagay ang aklat na ito sa index o listahan ng mga
aklat na ipinagbabawal ng simbahan dahil dito
sumasailalim si Galileo sa Roman Inquisition at
inilagay sa house arrest hanggang pagkamatay .

16. Sumusuporta at lalong
nagpatibay ng teorya ni
copernicus.
Mula sa Denmark.
Pinatunayan niyang ang
kometa ay hindi lamang
phenomenong
atmosperiko o gas na
nagliliyab sa atmospera
tulad ng pahayag ni
Aristotle.

17. Masusi rin niyang inobserbahan ang pagkilos ng
buwan at mga planeta. Maging ang kabuuan ng orbit
nito ay pinag-aralan din niya. Dahil dito, nakita niya
ang irregularidad sa orbit ng mga ito.
Nakatulong ang kanyang mga obserbasyon sa
pagkakatuklas ni Kepler na eliptikal
ang orbit ng mga
planeta.
Nakadiskubre din
siya ng bagong bituin
sa Cassiopeia.

18. Nagmula sa Germany
at naging katuwang ni
Brahe ay syang
naglathala ng akda ni
Brahe pagkamatay nito.
Iminungkahi ni Kepler
na hindi pabilog o
sirkular ang orbit ng
mga planeta sa araw
kundi eliptikal.

19. Natukalasan niyang ang
paggalaw ng isang
planeta sa orbit ay
bumibilis habang
lumalapit ito sa araw.
Naipaliwanag din ni
Kepler kung bakit hindi
akma ang kalkulasyon ng
mga siyentista batay sa
naniniwala sa sirkular na
orbit ng mga planeta.

20. Unang English
Mathematician na
ibinase ang pananaliksik
sa mga naunang pag-
aaral nina Copernicus,
Galileo, Brahe, Kepler at
iba pa.

21. Natuklasan niya ang Law of Gravity bilang
paliwanag sa paggalaw ng mga planeta
Ayon dito , kung mas malaki ang mass , mas
malakas ang Gravitational Pull mula sa Mass ng
araw , ang mga planeta ay maglalakbay sa
isang tuwid na linya. Gaya ng ipinamahala ng
Teoryang Law of Inertia.

22. Bilang konlusiyon , sinabi ni Newton na ang
parehong puwersang nagpapagalaw sa mga
planeta sa paligid ng araw ay siya ring
puwersang nagiging dahilan sa pagbagsak ng
mansanas sa lupa.
Ang kanyang ideya ay makikita
sa akdang MATHEMATICAL
PRINCIPLE of NATURAL
PHILOSOPHY na nailathala
noong 168.

24. Ang tumutukoy sa pag-aaral ng
pisikal na daigdig at ang mga
pangyayari rito.

25. Ang nanguna sa Pag-
aaral ng Anatomiya ng
tao sa pamamagitan ng
pag-aaral ng mga
bangkay at kalansay na
isang pagsasanay na
ipinagbawal sa
kanyang panahon.

26. Isang doktor na Ingles.
Siya ang nakatuklas at
nakapag-paliwanag sa
sirkulasyon ng dugo at
mga bagay na may
kinalaman sa puso sa
pamamagitan ng
pagaaral ng puso ng
hayop.

27. Isang Dutch.
Nakatuklas sa daigdig
ng mga Singled-Celled
na organismo sa
pamamagitan ng
Microscope.

28. Isang Botanistang
Swedish.
Nanguna sa pagaaral ng
halaman at hayop.
Ang akdang inilathala niya
noong 1753 ay
nakapagpaunlad ng
sistema ng pagppangalan
at pagkaklasipika ng mga
halaman at hayop.

30. SIR FRANCIS BACON
Isang Ingles na nagsimula
bilang abogado subalit mas
nakilala bilang pilosopo at
bilang tagapagtanggol ng
Rebolusyong Siyentipiko.
Ambag niya sa agham ang
pamamaraang Baconian
kung saan ang tuon ay sa
Inductive Method sa
siyentipikong pag-aaral.

31. Nagsisimula sa mga
obserbasyon sa
kalikasan at pag-
sasagawa ng
ekspirimentasyon na
ang layunin ay makabuo
ng mga pangkalahatang
paliwanag o
makatotohanang
pangungusap.
Ito ay mula sa isang
pangalahatang
paliwanag ,
makatotohanang
pangungusap
patutunayan ang
isang hypothesis.

33.  Isang pilosopo at
mathematician na French.
Ipinaliwanag niya ang
mga suliranin na agham
at piloposiya gamit ang
pamamaraang
matematikal.

34. Isinantabi niya ang sistema ng scholasticism at
napagtantong isang bagay lamang ang hindi
dapat pagdudahan – ang pagdududa mismo.
Ang pilosopiyang ito ay masasalamin na kanyang
teoryang tanyag na linyang “Cogito, Ergo Sum” (“I
think , therefore I am”)
Naniniwala si Descartes na ang katwiran (Reason)
ang susi sa pagkamit ng kaalaman.

36. Tumutukoy sa pilosopiyang umunlad sa Europe
noong ika-18 siglo.
Maari ring sabihing ito ay isang kilusang
intelektwal.
Binubuo ng mga iskolar na nagtangkang iahon
ang mga europeo mula sa mahabang panahon na
kawalan ng katwiran at namayani ang pamahiin
at bulag na paniniwala noong middle ages.

37. Grupo ng intelekwal na humihiayat sa paggamit
ng katwiran, kaalaman at edukasyon sa
pagsugpo ng pamahiin at kamang-mangan.

39. Isang pilosopong Ingles.
Ang kanyang ideyang
politikal ay makikita sa
kanyang akdang
Leviathan ( 1651 ).
Tinalakay niya dito ang
kalikasan ng tao at ng
estado.

40. Sinabi niyang ang taong makasarili kung kaya palagi
niyang katunggali ang kapwa tao. Ang takot sa
marahas na kamatayan ang pagbunsod sa tao
upang lumikha ng estado kung saan niya ibinigay ang
kanyang likas na katapatan at napasailim sa
kapangyarihan ng hari.
Para ay Hobbes, monarkiya ang pinakamabisang
paraan ng pamumuno.
Siya ang unang tumalakay sa
ideya ng kasunduang
panlipunan o Social Contract
sa pagitan ng mamamayan at
pinuno.

41. Isang pilosopong Ingles na
sumulat ng Two Treatises
of Government ( 1689 ).
Binigyang diin niya ang ang
paniniwalang mahalaga ang
gitnang uri at ang kanilang
sa pamamay-ari ,
pananampalataya sa agham
at pagtitiwala sa kabutihan
ng sangkatauhan.

42. Kaiba kay Hobbes, naniniwala si Locke na ang
tao ay likas na mabuti, magkakapantay at
masaya.
Naniniwala siya na ang tao ay natuto mula sa
karanasan at may kakayahang paunlarin ang
sarili. Wala ni isa man ang may karapatang
magdulot ng banta sa buhay, kalusugan,
kalayaan o pag-aari ng iba.

43. Isang Swiss-French na pilosopo.
Siya ang sumulat ng The Social
Contract.
Ipinaliwanag niya na ang social
contract ay kasunduan ng mga
malayang mamamayanna
lumikha ng isang lipunanat
pamahalaan.
Nagtatag sila ng isang mabuting
pamahalaan na
pinapatnubayanng
panmgkalahatang kagustuhan
( General Will ) sa

44. Mas kilala bilang Voltaire
Isang pilosopong French
na nagtaguyod ng
paniniwalang ang
demokrasya ay lalo
lamang nagtataguyod ng
pagiging mang-mang sa
masa.

45. Para sa kanya naliwanagang hari lamang na;
pinapayuhan ng mga intelekwal na tulad niya ang
hari na makapagdulot ng pagbabago dahil ang
interes ng hari ay ang paunlarin ang
kapangyarihan at kayamanan ng France sa
daigdig
Sa madaling salita monarkiya ang sagot sa pag-
unlad at pagbabago.

46. Ilan sa mga maituturing na naliwanagang mga
hari at reyna ay sina :
Catherine the Joseph II
Frederick II
Great ng Russia ng Austria ng
Prussia

47. Tinawag silang mga enlightened despot o
naliwanagang mga hari na labis at walang
takda ang kapangyarihan.
Naniniwala sila na ang ideya ng mga
pilosophe ay nakatutulong sa lalong
pagpapatatag ng estado at makadagdag sa
kanilang kapangyarihan.

48. Sa kanyang On The Spirit of
Laws nagsagawa ng
paghahambing sa tatlong uri
ng pamahalaan (Republika,
Monarkiya at Depotismo)
Sa nasabing akda ,
itinaguyod niya ang
Meteorological Climate
Theory

49. Paniniwalang klima at
pagkakataon ang
nagtatakda ng anyo ng
pamahalaan.
Sakanyang teorya , sinabi
niya na ang ibang klima ay
mas superyor kaysa sa iba
Para sa kanya ang
pinakamahusay na klima ay
ang France.

50. Pagkakaroon ng tatlong sangay ng pamahalaan
na may hiwa-hiwalay na kapangyarihan.
Tumutukoy ang checks and balances sa sistema
kung saan ang tatlong sangay ng pamahalaan
ay may pantay-pantay na
kapangyarihan at
maaring hadlangan ang
pagmamalabis sa
kapanyarihan ng alin
man sa tatlo.

52. Grupo ng mga pilosopong French na
nagtulong-tulong noong ika-18 siglo upang
mabuo ang Encyclopedie.

53. Koleksiyon ng mga
impormasyon tungkol sa
iba’t ibang tema ,
partikular sa agham at
teknolohiya.
Naging daan ito upang
maipahayag ng mga
batikang pilosopo ang
kanilang puna at hinaing
sa lipunan.

54. Naging patnugot ng
Encyclopedie.
Tumipon ng halos lahat
ng mahahalagang
manunjulat sa French
sa panahon ng
enlightement upang
mag-ambag sa
nasabing akda.

55. Isang Italian
Criminologist.
Tumuligsa sa parusang
kamatayan sa kanyang
akdang Of Crimes
and Punishment.

56. Isa sa pinakaunang argumento laban sa
parusang kamatayan at hindi makataong
pagtrato sa mga kriminal.

57. Isang Ingles na Prison
Repormist.
May impluwensy sa
pagpapabuti ng
kondisyong
pangkalinisan at
makataong pagtrato sa
mga bilanggo sa mga
kulungansa europe.
Nahikayat niya ang
House of Common

58. Lehislatura ng England na nagpapatupad ng
mga batas ukol sa reporma sa kulungan.

60. Akda ni John Locke
Tinalakay niya ang konsepto ng
Tabula Rasa.
Ayon dito, Ang utak ng tao ay
parang blangkong papel na
magkakaroon lamang ng laman
sa pamamagitan ng paggamit
ng limang
pandama.

61. Kung ang tao ay likas na mabuti , maari siyang
maging masama kung hindi maayos ang
pagpapalaki sa kanya, mali ang edukasyon na
nakukuha niya at hindi maayos ang pamumuno sa
pamamahalaan.

62. Akda ni Jean Jacques
Rousseau.
Tinuligsa niya ang
tradisyonal na ideya na
ang edukasyon ay
pagtuturo ng
katotohanan ,ito ay
pagpapalabas o
pagpapalitaw ng ung
anuman ang naroon
na.

64. Tagpuan ng mga
manunulat, pilosopo at
mga alagad ng sining
upang magsagawa ng
mga talakayang
intelekwal o ipamalas ng
galing sa sining.

65. Tumalakay sa karapatan ng
kababaihan sa kanyang
akdang A Vindication of the
Rights of Women ( 1792 ).
Sinabi dito na na dapat
magkaroon ng kababaihan ng
karapatang bumoto at
magkaroon ng posisyon sa
pamahalaan.

66. Itinaguyod din niya ang ang paniniwalang dapat
maging edukado ang kababaihan.
Inilahad din ni Wollstonecraft sa kanyang akda
ang mga dahilan kung bakit ang pag-iisip ng
kalalakihan at pag-iisip ng kababaihan ay
magkapantay.
Ayon sa kanya , maling mapasailalim
sa kagustuhan ng kalalakihan ang
kababaihan.

67. ANG
PANAHONG
ENLIGHTMENT
AT ANG
SINING

68. NEOCLASSICAL
Ito ay simple at eleganteng estilo na hiniram
mula sa klasikal na Greece at Rome at sa mga
disenyo ng isang Italian architect na si Andrea
Palladio.
Palazzo Chiericati
in Vicenza, Italy
Mga Katangian:
*Balanse ang estruktura
*Madalas ay gumagamit
ng mga columns at archs
para sa mas magandang
suporta.

69. Nanggaling ito sa salitang Greek na neos na
nangangahulgang new at sa salitang Latin na
classicus na nangangahulugang first class.
ANDREA PALLADIO
(Nov. 30, 1508 – August 19, 1580)
An italian architect that is widely
considered as the most influential
individual in the history of Western
architecture.
His works have been valued as
the quintessence of High
Renaissance calm and harmony

70. Sa panahon ng Enligtenment , ang naging
lugar para sa pagpapahayg ng artistiko ay
hindi ang simbahan kundi ang mga museo
at pampublikong bulwagang
pangkorsiyerto.
Sa panahon pagkatapos ng 1750 ay
itinuturing na panahong klasikal sa
larangan ng musika.
Tinatawag ring Age of Reason
PANAHONG KLASIKAL

71. FRANZ JOSEPH HAYDN (1732-1809)
Isa sa mga pangunahing kompositor sa klasikal na
panahon.
Itinuring na “Ama ng Symphony” at “Ama ng
String Quartet”
 Ang String Quartet ay isang
grupo na may apat na
string players – 2 violin, 1
viola at 1 cello
 Mga komposisyon:
*Surprise Symphony
*The Clock
*The Military

72. WOLFGANG AMADEUS
MOZART (1756-1791)
Bihasa sa halos lahat ng uri at anyo ng musika,
maging ito ay religious, hymns, chamber music,
solo piano, symphony o opera.
Isang child prodigy at ang
pinakakamangha-manghang henyo
sa kasaysayan ng musika.
Mga komposisyon:
*The Marriage of Figaro
*Don Giovanni
*The Magic Flute

73. LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770-
1827)
Kompositor ng musikang klasikal at romantika.
Itinuturing na isa siya sa mga
pinakamagaling na
kompositor at nagsilbing
inspirasyon ng mga sumunod
na musikero at kompositor.
Mga komposisyon:
*Missa Solemnis
*Fidelio
*Symphony No. 3

74. PAMANA NG REBOLUSYONG
SIYENTIPIKO AT PANAHON NG
ENLIGHTMENT
Ang Panahon ng Enlightenment ang humubog sa
mga modernong ideya hinggil sa pamahalaan,
demokrasya, edukasyon at maging sa sining at
panitikan.
Ang panahong ito ang nagluwal sa “naliwanagang
pamumuno” at sa dalawang dakilang republika (
France at U.S )

75. Isang Ingles na journalist, writer,
pamphleteer at spy na gumawa
ng Robinson Crusoe.
DANIEL DEFOE (1660-1731)
ROBINSON CRUSOE (1719)
Kwento ng isang castaway na
si Robinson Crusoe sa isang
tropikal na isla.
Hango ito sa buhay ni
Alexander Selkirk.

76. IGNACY KRASICKI (1735-1801)
Isang Polish bishop, kritiko ng
mga clergy at ang “Prince of
Poets”
Ang gumawa ng The
Adventures of Nicholas
Experience.THE ADVENTURES OF NICHOLAS
EXPERIENCE (1776)
Ang kauna-unahang nobelang
ginawa gamit ang lengwahe ng mga
Polish.
Tungkol ito sa paglalakbay ni
Nicholas Experience sa Nipu
(Japan) para maging isang