2. Spis Treści
Opis Dywizjonu 303
-Jak powstał Dywizjon 303
-Godło i ordery Dywizjonu
-Ciekawostki
Działania bojowe
-Bitwa o Anglię
-Ofensywa myśliwska nad Francją
-Osłona konwojów
-Naloty na Niemcy
-„Overlord”
-„Big Ben”
-Operacja Lew Morski
Piloci i dowódcy dywizjonu
-Dowódcy
Zdzisław Krasnodębski
Witold Aleksander Urbanowicz
Zdzisław Henneberg
Tadeusz Aleksander Arentowicz
Wacław Łapkowski
Jerzy Stanisław Jankiewicz
Adam Franciszek Kowalczyk
Wojciech Kołaczkowski
Walerian Żak
Jan Zumbach
Zygmunt Witymir Bieńkowski
Witold Łokuciewski
-Piloci
Samoloty Dywizonu 303
Hawker Huricane 1
Supermarine Spitfire 1
Spitfire VB,VC
Spitfire F IX
3. Jak powstał Dywizjon 303
303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki (303 dm) –
dywizjon lotnictwa myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej
Brytanii.
Dywizjon stworzony został z III dywizjonu myśliwskiego 1 pułku lotniczego
(pododdział lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej)
który niestety upadł po kampanii wrześnowiej .
2 sierpnia 1940 roku sformowano Dywizjon 303. Podczas bitwy o Wielką
Brytanię .
4. Godło i ordery Dywizjonu
Godło Srebrny krzyż Virtuti militari
Najwyższe polskie odznaczenie wojenne,
nadawane za wybitne zasługi bojowe.
Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. NW nr
3, poz. 31 z 2 lipca 1943 roku.
Jednoczęściowa – wykonana w srebrze.
5. Krzyż walecznych Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami Medal Lotniczy
Nadawany za męstwo i
odwagę podczas walki
Zasługi położone w czasie
wojny względem państwa lub
jego obywateli w warunkach
szczególnie niebezpiecznych.
Nadawany za szczególny
wkład w siły powietrze
Polski
6. Ciekawostki
Święto dywizonu obchodzi się 1 września dlatego że pierwotny dywizon (III
dywizjon myśliwskiego 1 pułku lotniczego) został utworzony 1 września .
Litery kodowe: Sierpień 1940 – kwiecień 1945 RF
Kwiecień 1945 – grudzień 1946 PD
Pierwszy rozkaz dzienny – 2 sierpnia 1940, Northolt.
Gotowość operacyjna – 31 sierpnia 1940, Northolt.
Ostatnie zadanie bojowe – 25 kwietnia 1945, Northolt.
Rozwiązany – 11 grudnia 1946, Hethel.
Angielscy wieśniacy często brali ich za wrogów. Polscy lotnicy nie potrafili
wytłumaczyć biało-czerwonej flagi na mundurach, kojarzonej z flagą Austrii .
Polscy piloci cieszyli się taką popularnością, co dzisiejsze gwiazdy rocka.
7. Personel składał się z ludzi ze 111. i 112. eskadry myśliwskiej oraz 1. pułku
lotniczego, które niegdyś stacjonowały na Okęciu w Warszawie. Jako odznakę
dywizjonu przyjęto herb wspomnianej 11. eskadry – okrągłą tarczę z dwiema
kosami oraz czapką, podobną do tej z roku 1794. Dla upamiętnienia wielkich
osiągnięć Kościuszki, odznaka zawierała 13 gwiazd – oznaczały one 13 stanów
Ameryki.
Do polskiego składu weszli i Brytyjczycy, których obecność była usprawiedliwiona
nieznajomością języka przez Polaków. Bariera językowa została jednak szybko
pokonana, co umożliwiło sprawniejsze współdziałanie w powietrzu.
W sumie wykonano 9900 lotów bojowych, czas – 15 866 godzin bojowego nalotu.
Zestrzelono na pewno 203 samoloty, prawdopodobnie 40 oraz uszkodzono 25.
Zrzucono około 250 ton bomb. Poległo 44 pilotów, do niewoli dostało się 10
lotników. Straty w sprzęcie wyniosły około 90 samolotów.
8. Sześć lat później - 8 czerwca 1946 roku, w rok po zakończeniu II wojny
światowej - ulicami Londynu przeszła wielka
parada zwycięzców, zabrakło w niej Polaków.
Zaproszenie na paradę otrzymali od Brytyjczyków tylko żołnierze dywizjonu
303, i to na krótko przed defiladą.
Anglicy nie życzyli sobie, by w defiladzie brali udział przedstawiciele sił
lądowych i marynarki wchodzących w skład
Polskich Sił Zbrojnych, które przecież stanowiły jedną z najliczniejszych
narodowych formacji walczących przeciwko
hitlerowskim Niemcom. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie liczyły w 1945 roku
ok. 200 tys. żołnierzy (na Wschodzie
ponad 100 tys.).
W tej sytuacji lotnicy z dywizjonu 303 - w geście solidarności - zrezygnowali z
udziału w paradzie. Aleją The Mall - obok Anglików i Amerykanów -
maszerowali m.in. Czesi, Belgowie, Brazylijczycy, Meksykanie, a nawet
weterani z Iranu i Fidżi.
9. SŁAWA DYWIZJONU 303
• Dywizjon 303 cieszy się
wielką sławą. Powstają o
nim książki, gry, filmy,
piosenki.
https://www.youtube.com/watch?v=d1
RxJKYoxs4
10. Działania bojowe
Bitwa o Anglię
Ofensywa myśliwska nad Francją
Osłona konwojów
Naloty na Niemcy
„Overlord”
„Big Ben”
Operacja Lew Morski
11. Bitwa o anglię
Bitwa o Anglię była bitwą powietrzną, która trwała od lipca do października 1940 roku. Rozegrana została nad
południową Anglią i kanałem La Manche. Najbardziej zacięte boje odbyły się w sierpniu i we wrześniu.
Zmasowana niemiecka ofensywa lotnicza miała przygotować grunt pod operację desantową na Wyspy Brytyjskie.
Celem stało się zniszczenie RAF-u (Królewskich Sił Powietrznych), zdominowanie przestrzeni powietrznej Anglii,
przecięcie brytyjskich szlaków komunikacyjnych, sparaliżowanie produkcji wojennej i gospodarki narodowej
Wielkiej Brytanii.
Początkowo brytyjskie władze lotnicze były krytycznie nastawione do polskich myśliwców, ponieważ w opinii
Anglików Polacy latali na przestarzałych samolotach, nie znali języka angielskiego i należeli do armii rozbitej
przez Niemców.
Sytuacja uległa zmianie, kiedy to po zaatakowaniu Anglii przez lotnictwo niemieckie, zdesperowane władze
lotnictwa brytyjskiego zdecydowały się zaangażować polskich pilotów do walki z Niemcami. Wystawiono wtedy
na próbę kilkanaście myśliwców, żeby zobaczyć jak się będą sprawować.
Niemcy stracili 1733 samoloty, a około 650 zostało uszkodzonych, stanowiło to 52 procent stanu Luftwaffe. Straty
ludzkie to 2500 poległych i wziętych do niewoli oraz 1000 rannych lotników. Brytyjczycy stracili 915 samolotów,
a około 450 zostało uszkodzonych. Śmierć poniosło 544 pilotów, a 500 zostało rannych. Bitwa zakończyła się 31
października 1940 roku porażką Niemiec.
W bitwie o Anglię walczyły cztery polskie dywizjony - dwa bombowe: 300 i 301, dwa myśliwskie: 302 i 303 oraz
81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. W sumie 144 polskich pilotów, których postawa rozsławiła ich
imię na cały świat. Ze wszystkich strąconych nad Anglią samolotów, ponad 200 zestrzelili Polacy.
12. Sytuacja uległa zmianie, kiedy to po zaatakowaniu Anglii przez lotnictwo
niemieckie, zdesperowane władze lotnictwa brytyjskiego zdecydowały się
zaangażować polskich pilotów do walki z Niemcami. Wystawiono wtedy na próbę
kilkanaście myśliwców, żeby zobaczyć jak się będą sprawować.
Niemcy stracili 1733 samoloty, a około 650 zostało uszkodzonych, stanowiło to 52
procent stanu Luftwaffe. Straty ludzkie to 2500 poległych i wziętych do niewoli
oraz 1000 rannych lotników. Brytyjczycy stracili 915 samolotów, a około 450
zostało uszkodzonych. Śmierć poniosło 544 pilotów, a 500 zostało rannych.
Bitwa zakończyła się 31 października 1940 roku porażką Niemiec.
W bitwie o Anglię walczyły cztery polskie dywizjony - dwa bombowe: 300 i 301,
dwa myśliwskie: 302 i 303 oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. W
sumie 144 polskich pilotów, których postawa rozsławiła ich imię na cały świat. Ze
wszystkich strąconych nad Anglią samolotów, ponad 200 zestrzelili Polacy.
13. Ofensywa myśliwska nad Francją
Dywzion został przydzielony do wyzwolenia Francji spod Niemieckich
wpływów .
Ofensywa rozpoczęła się od ataku polskich pilotów na bombowce
nieprzyjaciela .
Zniszczono około 35 maszyn wroga z zerowymi stratami w maszynach
dywizjonu .
14. Osłona konwojów
Najdłuższa kampania II wojny światowej toczona na Oceanie Atlantyckim i
tworzących go morzach. Trwała od 3 września 1939 roku do kapitulacji
Niemiec w maju 1945 roku. Największe natężenie zmagań miało miejsce od
wiosny 1940 do lata 1944 roku.
Polacy mieli niewielki wkład w osłonę/atak gdyż większość z bitew na Oceanie
Atlantyckim rozgrywała się między statkami .
15. „Overlord”
Operacja Overlord – kryptonim alianckiej inwazji we Francji, trwającej od 6
czerwca do końca sierpnia 1944 roku, która stanowiła początkową fazę działań
wojennych na froncie zachodnim (1944-1945) podczas II wojny światowej.
Rozpoczęła się lądowaniem w Normandii, będącym największą operacją morsko-
desantową w dziejach świata, której celem było przełamanie Wału Atlantyckiego.
Po zdobyciu i skonsolidowaniu przyczółków przez aliantów oraz przesunięciu
przez Niemców w rejon inwazji posiłków nastąpił okres względnej równowagi sił i
stabilizacji frontu, podczas którego główny punkt ciężkości stanowiły walki o
Caen. Nowy etap działań zapoczątkowała przeprowadzona pod koniec lipca
Operacja Cobra, gdy Amerykanie przełamali front i wyszli na tyły niemieckich
armiii w Normandii. Kulminacyjny moment kampanii stanowiła sierpniowa bitwa
pod Falaise, podczas której znaczna część wojsk hitlerowskich została okrążona i
rozbita, co umożliwiło aliantom wyjście na linię Sekwany i wyzwolenie Paryża.
16. Dzień rozpoczęcia operacji został nazwany przez aliantów D-Day, czyli Dzień D .
Początkowo miał nim być 5 czerwca, jednak w związku ze złymi warunkami
atmosferycznymi, gen. Eisenhower zdecydował się na odłożenie lądowania o 24
godziny. Składało się ono z dwóch faz: desantu powietrznego blisko 24 tysięcy
spadochroniarzy i piechoty szybowcowej oraz desantu morskiego około 133
tysięcy żołnierzy piechoty i sił specjalnych. Inwazję poprzedziło bombardowanie
plaż dokonane przez brytyjskie i amerykańskie lotnictwo (zrzucono ponad 9000
ton bomb). Wsparcia lądującym żołnierzom udzieliła także brytyjska i
amerykańska flota (w sumie około 7000 jednostek pływających, w tym 1200
okrętów wojennych), od 5:30 ostrzeliwując z dział umocnienia na brzegu. W
sumie pierwszego dnia inwazji przez Kanał La Manche przerzucono około 156
000 alianckich żołnierzy.
Zasadnicza faza operacji rozpoczęła się w godzinach porannych 6 czerwca.
Ponad 4 tysiące jednostek pływających pod ogólnym dowództwem brytyjskiego
admirała Bertrama Ramsaya dostarczyło na francuski brzeg w sumie 7 dywizji
piechoty, które były dodatkowo wspomagane przez pododdziały pancerne i
jednostki sił specjalnych (dwa bataliony amerykańskich rangersów oraz dwie
brygady brytyjskich komandosów).
17. Oczywiście Dywizjon 303 też miał swoje zadania np.
Eskorta bombowców .
Przechwycenie samolotów szturmowych i bombowców i zniszczenie eskorty .
Atak na okazjonalne cele naziemne .
18. „Big Ben”
Operacja „Big Ben” polegała na przechwyceniu i zniszczeniu rakiet V 1 .
V-1 - niemiecki pocisk odrzutowy (samolot-pocisk) z okresu II wojny
światowej, potocznie nazywany latającą bombą. Prace nad bronią, którą
nazwano później Fieseler Fi-103 (V-1) prowadzone były już pod koniec lat
trzydziestych. Prace na projektem prowadził Fritz Gosslau. W pocisku V-1
zamierzano wykorzystać nowe silniki pulsacyjne. Prace posuwały się dość
szybko, co prawdopodobnie spowodowane było naciskiem "sponsora", czyli
Ministerstwa Lotnictwa. W połowie 1942 roku przedstawiono projekt do
oceny.
Prace nad Fi-103 prowadzone były w Peenemünde. Próby startowania pocisku
wykonywano w wielu wariantach, również przy użyciu samolotu, a jedna z
koncepcji zakładała kierowanie V-1 przez pilota (wersja Reichenberg).
Najlepszym rozwiązaniem okazał się start ze specjalnej wyrzutni-katapulty.
19. Pierwsze bombardowanie pociskami V-1 przeprowadzone zostało w nocy z 13
na 14 czerwca 1944 roku. Z dobrze zamaskowanych wyrzutni odpalono 10
pocisków w kierunku Londynu, z czego 4 tylko dotarły do wysp brytyjskich. 15
czerwca na krótko przed północą z 55 wyrzutni wystrzelono do południa 16
czerwca ok. 100 pocisków V-1. 18 czerwca już 500. Ataki te Niemcy rozpoczęli
jednak za późno – gdyby pocisków V-1 użyli do bombardowania
skoncentrowanych przed desantem barek i okrętów w brytyjskich portach
przed 6 czerwca, wtedy mogliby osiągnąć większy efekt psychologiczny i być
może wpłynąć na decyzję o inwazji.
Polacy w samolotach tłokowych o średniej prędkości 500-600 kmph musieli
nadążyć za przeciwnikiem i zestrzelić go jeśli się uda .
20. Operacja Lew Morski
Operacja Lew Morski – niezrealizowany plan zbrojnej inwazji hitlerowskich Niemiec na Wielką
Brytanię podczas II wojny światowej.
Początkowo plan ataku przewidywał desant w szerokim pasie wybrzeża od Dorset do Kentu. Planiści niemieccy
przewidywali udział blisko 30 dywizji, ostatecznie jednak założenia te zweryfikowano. W pierwszej fali natarcia
miało wziąć udział 9 dywizji lądujących z morza, liczących ogółem ok. 67 tys. żołnierzy, i wspierająca je dywizja
powietrznodesantowa, działająca w okolicach Brighton i Dover. Wojska lądowe miały wyruszać z:
Cherbourga (lądowanie w Lyme Regis),
Hawru (lądowanie w Ventnor i Brighton),
Boulogne (strefa desantowa w Eastbourne),
Calais (desant w Folkestone),
Dunkierki i Ostendy (lądowanie w Ramsgate).
Plan ataku przewidywał zabezpieczenie przyczółków, a następnie atak na północ w kierunku Gloucester i
okrążenie Londynu. Zgodnie z założeniami wojska niemieckie miały atakować do wysokości 52 równoleżnika –
Niemcy przypuszczali, że po zdobyciu stolicy morale obrońców się załamie i nastąpi kapitulacja. Siłom niemieckim
Brytyjczycy mogli przeciwstawić zaledwie 27 dywizji Obrony Terytorialnej i nieliczne oddziały wycofane z Francji,
pozbawione uzbrojenia ciężkiego. Oczywiście warunkiem rozpoczęcia inwazji było zdobycie panowania w powietrzu
i wywalczenie lokalnej przewagi na morzu.
21. Piloci i dowódcy
Dowódcy :
Ronald Gustave Kellett . Brytyski dówódca przydzielony do zapoznania Polaków z
maszynami, językiem i podstawami komunkacji brytyskiej w powietrzu .
Zdzisław Krasnodębski
Witold Aleksander Urbanowicz
Zdzisław Henneberg
Tadeusz Aleksander Arentowicz
Wacław Łapkowski
Jerzy Stanisław Jankiewicz
Adam Franciszek Kowalczyk
Wojciech Kołaczkowski
Walerian Żak
Jan Zumbach
Zygmunt Witymir Bieńkowski
Witold Łokuciewski
22. Zdzisław Krasnodębski
Zdzisław Krasnodębski ps. „Król” (ur. 10 lipca 1904 w Woli Osowińskiej, zm. 3
sierpnia 1980 w Toronto) – pułkownik dyplomowany pilot Polskich Sił Powietrznych
w Wielkiej Brytanii, twórca i dowódca 303 Dywizjonu Myśliwskiego .
Lata służby 1920 i 1925–1948
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF
Jednostki
201 pułk piechoty
2 pułk lotniczy
111 eskadra myśliwska,
III/1 dywizjon myśliwski
I Klucz Kominowy (Kr)
dywizjon 303
131 Polowy Port Lotniczy
Stanowiska
dowódca eskadry
dowódca dywizjonu
dowódca polowego portu lotniczego
Główne wojny i bitwy
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
Kampania francuska 1940
bitwa o Anglię
Późniejsza praca kierowca, inspektor
23. Witold Aleksander Urbanowicz
Witold Aleksander Urbanowicz (ur. 30 marca 1908 w Olszance, zm. 17 sierpnia
1996 w Nowym Jorku) – generał brygady, pilot Wojska Polskiego, podpułkownik
(ang. Wing Commander) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski,
pamiętnikarz, dowódca dywizjonu 303.
Lata służby od 1932
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF
USAAF
Jednostki
1 pułk lotniczy
113 eskadra myśliwska
111 eskadra myśliwska
145 dywizjon RAF
dywizjon 303
75th Fighter Squadron 14th Fighter Group
Stanowiska
dowódca: dywizjon 303,
1 Polskie Skrzydło Myśliwskie
dowódca eskadry: dywizjon 303
Główne wojny i bitwy
II wojna światowa,
bitwa o Anglię
24. Zdzisław Henneberg
Zdzisław Karol Henneberg (ur. 11 maja 1911 w Warszawie, zm. 12 kwietnia
1941) – kapitan pilot Wojska Polskiego II RP, major Królewskich Sił Powietrznych,
as myśliwski II wojny światowej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego
Virtuti Militari.
Lata służby od 1931 do 1941
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF
Jednostki
1 pułk lotniczy,
dywizjon 303
Stanowiska
dowódca eskadry: dywizjon 303
dowódca: dywizjon 303
Główne wojny i bitwy
II wojna światowa,
kampania wrześniowa,
kampania francuska 1940,
bitwa o Anglię
25. Tadeusz Aleksander Arentowicz
Tadeusz Aleksander Arentowicz, ps. Szpak (ur. 19 września 1909 w Sierpcu, zm.
8 lipca 1941) – major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF
Jednostki
Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1
65 dywizjon RAF
dywizjon 303
Stanowiska
instruktor specjalny
dowódca dywizjonu
Główne wojny i
bitwy
II wojna światowa
kampania wrześniowa
26. Wacław Łapkowski
Wacław Łapkowski (ur. 6 listopada 1913 w Dźwińsku (obecnie Dyneburg), zginął 2
lipca 1941 w rejonie La Manche) – major pilot Wojska Polskiego, major
Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski II wojny światowej, kawaler Krzyża
Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF
Jednostki
112 eskadra myśliwska
dywizjon 303
Główne wojny i bitwy
II wojna światowa
kampania wrześniowa
bitwa o Anglię
27. Jerzy Stanisław Jankiewicz
Jerzy Stanisław Jankiewicz (ur. 15 lipca 1913 w Kijowie, zm. 25 maja 1942 w
rejonie kanału La Manche) – major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej
Brytanii, uczestnik bitwy o Anglię, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego
Virtuti Militari. Pierwszy Polak, który dowodził angielskim dywizjonem
myśliwskim.
Lata służby 1932 – 1942
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF
Jednostki
1 pułk lotniczy,
dywizjon RAF 601
dywizjon 303
dywizjon RAF 124
dywizjon RAF 222
Stanowiska
dowódca: dywizjon 303 i
dywizjon 222 RAF
Główne wojny i bitwy
II wojna światowa,
bitwa o Anglię
28. Adam Franciszek Kowalczyk
Adam Franciszek Kowalczyk (ur. 1 października 1903 w Brzeźniu, w pow.
sieradzkim, zm. 7 maja 1972 w Buenos Aires w Argentynie) – pułkownik pilot
Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
Siły zbrojne
Wojsko Polskie,
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF
Jednostki
201 pułk piechoty
1 Dywizja Litewsko-Białoruska
4 pułk strzelców podhalańskich
IV/1 dywizjon myśliwski
607 dywizjon RAF
dywizjon 303
dywizjon 317
dywizjon 300
Stanowiska dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania francuska 1940
bitwa o Anglię
lądowanie w Normandii
29. Wojciech Kołaczkowski
Ur. 16 kwietnia 1908 w Moszenkach, zm. 19 lipca 2001 w Sarasocie –
Pułkownik pilot Wojska Polskiego, kierowca rajdowy.
Lata służby od 1933
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF
Stanowiska
dowódca: dywizjon 303,
2 Polskie Skrzydło Myśliwskie
1 Polskie Skrzydło Myśliwskie
Główne wojny i bitwy
•II wojna światowa: kampania
francuska 1940,
•bitwa o Anglię
Późniejsza praca
przedstawiciel handlowy,
kierowca fabryczny
30. Walerian Żak
Walerian Żak (ur. 14 kwietnia 1911 w Bóbrce Kańczuckiej, zm. 13 marca 1969 w
Surbiton) – major pilot Wojska Polskiego, podpułkownik Królewskich Sił
Powietrznych, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Lata służby 1934 - 1947
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego,
Armée de l’air,
RAF
Jednostki
112 eskadra myśliwska
dywizjon 303
dywizjon 308
3 Polskie Skrzydło Myśliwskie
Stanowiska
dowódca eskadry,
dowódca dywizjonu,
dowódca skrzydła
Główne wojny i bitwy
II wojna światowa
Bitwa o Anglię
31. Jan Zumbach
Jan Zumbach, ps. „Kaczor Donald”, „Johan” (ur. 14 kwietnia 1915 w Ursynowie,
zm. 3 stycznia 1986 w Paryżu) – podpułkownik dyplomowany pilot Wojska
Polskiego, podpułkownik Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski Polskich Sił
Powietrznych na obczyźnie, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti
Militari.
Lata służby 1936–1967
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
RAF
Siły Powietrzne Katangi
Siły Powietrzne Biafry
Jednostki
111 eskadra myśliwska,
I Klucz Kominowy ,
dywizjon 303
Stanowiska
dowódca dywizjonu 303, dowódca 3
Polskiego Skrzydła Myśliwskiego
Główne wojny i bitwy
•II wojna światowa: kampania
wrześniowa,
•kampania francuska,
•bitwa o Anglię
kryzys kongijski
Późniejsza praca przemytnik, najemnik
32. Zygmunt Witymir Bieńkowski
Zygmunt Witymir Bieńkowski (ur. 2 maja 1913 w Warszawie, zm. 15 sierpnia
1979 w Londynie) – major pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii,
dowódca 302 i 303 dywizjonów myśliwskich, kawaler Orderu Virtuti Militari,
mianowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień podpułkownika.
Lata służby od 1934
Siły zbrojne
Wojsko Polskie,
Polskie Siły Zbrojne
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF
Jednostki
dywizjon 303
dywizjon 302
Stanowiska dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy II wojna światowa
33. Witold Łokuciewski
Witold Łokuciewski, ps. Tolo (ur. 2 lutego 1917 w Nowoczerkasku w Rosji, zm.
17 kwietnia 1990 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, major
Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski II wojny światowej. Kawaler Krzyża
Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Lata służby 1935-1947 i 1956-1974
Siły zbrojne
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
Ludowe Wojsko Polskie
Formacja
Lotnictwo Wojska Polskiego
Armée de l’air
Royal Air Force
Siły Powietrzne RP
Jednostki
112 eskadra myśliwska
II Klucz Kominowy „Op”
dywizjon 303
Stanowiska dowódca dywizjonu 303
Główne wojny i bitwy
•II wojna światowa: kampania
wrześniowa,
•kampania francuska 1940,
•bitwa o Anglię
Późniejsza praca attaché wojskowy
34. Piloci
Andruszków Tadeusz , Barański Wieńczysław , Beda Antoni , Bełc Marian , Bernaś Bronisław
, Borowski Jan , Brzezina Stanisław , Orłow Mieczysław , Budziński Jan , Cebrzyński Arsen ,
Chałupa Stanisław , Chełmecki Marian , Chłopik Tadeusz , Czajkowski Franciszek , Czerniak
Jerzy , Czerny Jan , Czerwiński Tadeusz , Czternastek Stanisław , Daszewski Jan , Domagała
Marian , Drobiński Bolesław , Duryasz Marian , Duszyński Stanisław , Falkowski Jan , Ferić
Mirosław , Frey Juliusz , Gabszewicz Aleksander , Gallus Paweł , Gil Józef , Głowacki
Antoni, Głowacki Witold , Gmur Feliks , Gnyś Władysław , Gorzula Mieczysław , Groszewski
Bernard , Gruszka Franciszek , Grzeszczak Bohdan , Henneberg Zdzisław , Janicki Zbigniew,
Jankiewicz Jerzy , Januszewicz Wojciech , Jastrzębski Franciszek , Jeka Józef , Jereczek
Edmund , Karubin Stanisław , Karwowski Włodzimierz , Kawalecki Tadeusz , Kita Szymon ,
Kleczkowski Stefan , Klein Zygmunt , Klein Zygmunt , Klein Zygmunt , Kosiński Bronisław ,
Kowalski Jan , Kowalski Julian , Kozłowski Franciszek , Krasnodębski Zdzisław , Krepski
Walenty , Kumiega Tadeusz , Kustrzyński Zbigniew , Kwieciński Józef , Łaguna Piotr , Łapka
Stanisław , Łapkowski Wacław , Łazoryk Włodzimierz , Łukaszewicz Kazimierz , Łysek
Antoni , Maciejowski Michał , Malinowski Bronisław , Maliński Jan , Marcinkowski
Mieczysław , Miksa Włodzimierz , Muchowski Konrad , Mudry Włodzimierz , Mümler
Mieczysław , Narucki Aleksander , Niemiec Paweł , Nosowicz Zbigniew , Nowak Tadeusz ,
Nowakiewicz Eugeniusz , Nowierski Tadeusz , Oleński Zbigniew , Orzechowski Jerzy
35. Ostaszewski-Ostoja Piotr , Ostowicz Antoni , Palusiński Jerzy , Paszkiewicz Ludwik , Paterek
Edward , Pfeiffer Jan , Piątkowski Stanisław , Radomski Jerzy , Radwański Gustaw ,
Rogowski Jan , Rozwadowski Mieczysław , Różycki Władysław , Samoliński Włodzimierz ,
Sasak Wilhelm , Sasak Wilhelm , Seredyn Antoni , Siudak Antoni , Skalski Henryk , Skalski
Stanisław , Skalski Stanisław , Wojciechowski Mirosław , Urbanowicz Witold , Świtoń Leon ,
Szulkowski Władysław , Wydrowski Bronisław , Załuski Jerzy , Zenker Paweł , Zumbach Jan
, Żak Walery , Żukowski Aleksy , Żurakowski Janusz
36. Samoloty dywizjonu
• Hawker Hurricane I
• Supermarine Spitfire I
• Spitfire IIA
• Spitfire IIB
• Spitfire I
• Spitfire VB, VC
• Spitfire F IXC
• Spitfire LF, VB, VC
• Spitfire F IX, LF IX, HF IX
• P-51 Mustang IV, IVA
37. Hawker Hurricane 1
Hawker Hurricane – brytyjski samolot myśliwski, jednomiejscowy,
jednosilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej z częściowo płóciennym
pokryciem, zaprojektowany i produkowany przez firmę Hawker Aircraft. Używany
na wielu frontach II wojny światowej, odegrał znaczącą rolę podczas bitwy o
Anglię. Produkowany w wielu wersjach uzbrojenia i z różnymi jednostkami
napędowymi. Do zakończenia produkcji w 1944 roku wyprodukowano ponad 14
tysięcy egzemplarzy wszystkich wersji lądowych Hurricane i morskich Sea
Hurricane, przystosowanych do działania z pokładów lotniskowców. Użytkowany
przez dywizjon od 8 sierpnia 1940 .
38. Był to pierwszy samolot jakim dywizjon 303 latał w Wielkiej Brytanii . Gdy polacy
pokazali że są świetnymi pilotami wymieniono przestarzałe Hurricany na
nowoczesne Spitfire .
Dane techniczne
Napęd
Mk I: 1 × Rolls-
Royce Merlin
Mk II
Mk II: 1 × Rolls-
Royce Merlin XX
lub XXII
Mk IV: 1 ×
Rolls-Royce
Merlin Mk 24
lub 27
Moc
Mk II: 1030 KM
(768 kW)
Mk XX: 1280 KM
(954 kW)
Mk 24: 1620 KM
(1208 kW)
Osiągi
Prędkość
maks.
Mk I: 508 km/h
na pułapie
5334 m
Mk I: 529 km/h
na pułapie
5486 m
Prędkość
wznoszenia
czas
wznoszenia na
3658 m 4 min
15 s, a na 9144
m 12 min 30 s
(Mk I)
wznoszenie
początkowe
838 m/min
Pułap
10 180 m
10 850 m
Zasięg
845 km
1 480 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
8 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm
(Mk I, Mk IIA)
12 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 (Mk
IIB)
4 × działko Hispano-Suiza kal. 20 mm (Mk IIC)
2 × działko Rolls-Royce B.F. lub Vickers Type S
kal. 40 mm i 2 × karabin maszynowy Browning
kal. 7,7 (Mk IID)
39. Supermarine spitfire 1
Supermarine Spitfire – brytyjski jednomiejscowy myśliwiec zbudowany w
wytwórni Supermarine w Southampton w Anglii. Okazał się bardzo rozwojową
jednostką i w różnych wersjach służył przez całą wojnę. Stał się jednym z
najsłynniejszych używanych podczas II wojny światowej samolotów bojowych, na
którym walczył dywizjon 303. Użytkowany przez dywizjon od 22 stycznia 1941 .
40. Spitfire został zaprojektowany w wytwórni Supermarine przez znanego konstruktora głośnych w latach
trzydziestych rekordowych wodnosamolotów, inż. Reginalda Josepha Mitchella. W 1931 Ministerstwo
Lotnictwa wydało wymagania nr F7/30 na nowy samolot myśliwski. W odpowiedzi na to wytwórnia
Supermarine opracowała maszynę oznaczoną jako Typ 224. Był to całkowicie metalowy dolnopłat, ze
stałym podwoziem, napędzany najmocniejszym wtedy silnikiem Rolls Royce Goshawk z kondensacyjnym
systemem chłodzenia na skrzydłach, który sprawiał duże problemy. Osiągi samolotu nie były lepsze od
konkurentów. Maszynę tę w 1935 roku nazwano Spitfire. Konkurs wtedy wygrał i wszedł do produkcji
Gloster Gladiator. W lecie 1934 roku rozpoczęto prace nad poprawą osiągów maszyny, maszynie w ten
sposób powstałej nadano oznaczenie Typ 300. Postanowiono zastosować nowy silnik PV12, późniejszy
Merlin. Podwozie miało być chowane, cieńsze skrzydło o eliptycznym obrysie i kabinę z owiewką oraz
pracujące pokrycie. W oparciu o tak poprawiony projekt Ministerstwo Lotnictwa wydało nowe
wymagania nr F37/34 i F10/35. Jeszcze w 1935 roku samolot miał mieć powierzchniowy system
chłodzenia, ale zamieniono go na nowy typ chłodnicy.
Dane techniczne
Napęd
12-cylindrowy
chłodzony
cieczą Rolls-
Royce Merlin II
lub III
Moc 1 030 KM
Masa
Własna 2 182 kg
Startowa 2 624 kg
Osiągi
Prędkość maks.
582 km/h na wysokości
5790 m
Prędkość przelotowa 338 km/h
Prędkość wznoszenia
wznoszenie początkowe
771 m/min
czas wznoszenia na 6096
m 9 min 24 s
Pułap 9 723 m
Zasięg 636 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
8 karabinów maszynowych Browning kal. 7,69 mm
(IA)
2 działka Hispano Suiza 20 mm i 4 karabiny
maszynowe Browning kal. 7,69 mm (IB)
41. Spitfire VB, VC
Planowano również uruchomienie produkcji wersji Mk IV bazującej na płatowcu
wersji Mk III, ale z silnikiem Griffon o mocy 1500 KM. Uzbrojenie miało stanowić
aż 6 działek. Z powodu przystąpienia do produkcji wielkoseryjnej wersji Mk V od
zamiaru produkcji wersji z silnikiem Griffon jednak chwilowo odstąpiono i potem
powrócono w wersji XII.
Oznaczenie Mk IV ostatecznie nosiły samoloty rozpoznania fotograficznego
powstałe z przebudowy wersji Mk V. W sumie w 1941 powstało 229 egzemplarzy
tego rodzaju samolotów oznaczonych PR Mk IV, znanych również pod nazwą
Spitfire D. Napędzane były silnikami Merlin 45 lub 46. Maszyny nie były
uzbrojone, a w to miejsce w skrzydłach zamontowano dodatkowe zbiorniki
paliwa o pojemności aż 518 litrów (118 galonów). Weszły do służby w
październiku 1940 roku. Zbudowano 229 sztuk tej wersji.
Maks pręd. 589 km/H na pułapie 8 537 m
Czas pełnego obrotu : 16 s
Maks wysokość : 11 500 m
Silnik : Rolls-Royce Merlin-61 rzędowy
Chłodzenie wodne
Masa startowa 3 t
42. Spitfire F IX
W sierpniu 1941 roku pojawił się Focke-Wulf Fw 190 i okazało się, że jest lepszy
od maszyn wersji Mk V. Straty RAF wzrosły tak bardzo, że w listopadzie 1941 roku
zawieszono nawet wykonywanie dużej części operacji nad kontynentem.
Podobnie było kiedy w marcu 1942 ponownie wznowiono loty. Pilnym stało się
więc znalezienie maszyny mogącej stawić mu czoła.
Maks pręd. 650 km/H na pułapie 8 537 m
Czas pełnego obrotu : 17 s
Maks wysokość : 11 500 m
Silnik : Rolls-Royce Merlin-61 rzędowy
Chłodzenie wodne
Masa startowa 4 t
43. Bibliografia :
No. 303 Squadron – F540 (pl.: dziennik działań bojowych Dywizjonu 303) (ang.).
W: Polish Air Forces Operations Record Books [on-line]. [dostęp 5 kwietnia 2014].
Dywizjon 303 w serwisie 2 wojna światowa.
Planszowa historyczna gra edukacyjna „303” przygotowana przez IPN [dostęp 30
sstycznia 2013].
Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dywizjon_303