1. «Αυτό που βλέπεις, είναι αυτό που θέλει ο
σκηνοθέτης να δεις…»

2.  Ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος,
καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών, ενέταξε στην ύλη του
σχετικά αντικείμενα: την
«Αντιγόνη» του Σοφοκλή, τον
«Αγαμέμνονα» του Αισχύλου και
τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη.
Ειδικότερα για τον Ρουσόπουλο
πρέπει να αναφέρουμε ότι, τον
Δεκέμβριο του 1867, σκηνοθέτησε
την «Αντιγόνη», που παραστάθηκε
στο Ηρώδειο, με τη συμμετοχή
φοιτητών του Πανεπιστημίου
Αθηνών, επ’ ευκαιρία των γάμων
του Γεωργίου Α΄ με τη βασίλισσα
Όλγα.

3.  Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει για την
πρωτοβουλία του Γεωργίου Μιστριώτη,
καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής
Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών,
να ιδρύσει, το 1895, την «Εταιρεία υπέρ
διδασκαλίας αρχαίων δραμάτων», με
σκοπό την παράσταση αρχαίων
τραγωδιών από το πρωτότυπο, με τη
συμμετοχή φοιτητών του
Πανεπιστημίου Αθηνών ως ηθοποιών.
Ακόμη μια θετική του συμβολή στο
Ελληνικό Θέατρο είναι το γεγονός ότι
παρακινήθηκαν νεαρές κοπέλες –από το
Πανεπιστήμιο και το Αρσάκειο- να
υποδυθούν τους γυναικείους ρόλους των
δραμάτων, και έτσι άρχισε να
απενοχοποιείται ο τίτλος της
επαγγελματίας ηθοποιού.
 Η κορυφαία στιγμή της λειτουργίας της
Εταιρείας συντελείται ένα μόλις χρόνο μετά
από την ίδρυσή της, με το ανέβασμα της
«Αντιγόνης», στις 27 Μαρτίου 1896, στο
Δημοτικό Θέατρο Αθηνών. Η παράσταση
εντασσόταν στις εκδηλώσεις για τους
πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της νεότερης
εποχής, που διεξήχθησαν τότε στην Αθήνα.
 Ο Μιστριώτης είναι ο άνθρωπος που
εισηγήθηκε τη συστηματική αξιοποίηση των
αρχαίων θεάτρων για την ανάπτυξη τακτικών
ετήσιων περιόδων ερμηνείας αρχαίων
δραμάτων, με στόχους όχι μόνο
καλλιτεχνικούς και πνευματικούς, αλλά και
για την ανάπτυξη του τουρισμού της χώρας.
Είναι επίσης εκείνος που πρώτος συνέλαβε
την αξιοποίηση της μουσικής παράδοσης του
τόπου, της δημοτικής και της εκκλησιαστικής
μουσικής, για την επένδυση των
παραστάσεων αυτών.

4.  Το 1923, ιδρύθηκε στους κόλπους του
Πανεπιστημίου Αθηνών ο «Θεατρικός Φοιτητικός
Όμιλος», που ανάπτυξε στη συνέχεια σημαντική
δράση. Δύο χρόνια αργότερα, το 1925, ο
«Όμιλος» αναγνωρίσθηκε από το Πρωτοδικείο
Αθηνών, γεγονός που έδωσε μεγαλύτερη ώθηση
στις προσδοκίες και τις δραστηριότητες των
μελών του. Το 1930, με αφορμή το γεγονός ότι η
Πανεπιστημιακή Λέσχη εγκαταστάθηκε στο
ιδιόκτητο μέγαρό της, στην οδό Ιπποκράτους, ο
«Όμιλος» διαλύθηκε για να ενταχθεί πλέον ως
υπηρεσία στη Λέσχη, με την επωνυμία «Θεατρικό
Τμήμα».
 Γεγονός σημαντικής σημασίας υπήρξε η
συμμετοχή του Τμήματος στον εορτασμό της
Εκατονταετηρίδας του Πανεπιστημίου, το 1937,
με το ανέβασμα της «Αντιγόνης», στο Ωδείο
Ηρώδου Αττικού. Σκηνοθέτης της παράστασης
ήταν ο Σπύρος Μελάς και πρωταγωνίστρια η τότε
φοιτήτρια της Νομικής Ελένη Παπαδάκη. Μετά
από τον πόλεμο και την κατοχή, η
Πανεπιστημιακή Λέσχη ξανάρχισε τις θεατρικές
δραστηριότητές της.

5.  Σαγηνευμένος από πολύ νέος με την ηρωίδα
του Σοφοκλή, ο Ανούιγ αποπειράθηκε το
1942 να την αποσπάσει από το
αρχαιοελληνικό σύμπαν και να τη μεταφέρει
στην εποχή του στρατάρχη Πετέν, να της
αναθέσει μια επίθεση στην, συνεργαζόμενη
με τους ναζί, κυβέρνηση του Βισί και να την
καταστήσει σύμβολο της γαλλικής
αντίστασης.
 Πράγματι. Τον χειμώνα του '44, σ' ένα
Παρίσι όπου οι συλλήψεις, οι επιθέσεις, η βία
και ο φόβος βρίσκονταν στην ημερήσια
διάταξη, οι θεατές της πρώτης παράστασης
της «Αντιγόνης», τυλιγμένοι σε κουβέρτες,
έβλεπαν στη σκηνή του Theatre de l' Atelier
μια νέα γυναίκα ν' αντιστέκεται στους
κρατούντες και να θάβει μόνη της τον αδελφό
της, αναγνωρίζοντας στη στάση της μια
κραυγή εξέγερσης και πατριωτισμού.

6. Η «Αντιγόνη» σε διασκευή
του Ζαν Ανούιγ, και
σκηνοθεσία του Αντρέ
Μπαρσάκ, 1944
Στη λιτή εκδοχή του, ο Ανούιγ αλλάζει κάποια
σημεία του αρχικού μύθου για να υποστηρίξει
δύο ήρωες που, αν και φέρουν τα ίδια ονόματα
με τους σοφόκλειους προγόνους τους,
πλάστηκαν από την αρχή.
Ο δικός του Κρέοντας δεν απαγορεύει την
ταφή του Πολυνείκη επειδή αυτός
αποδείχτηκε προδότης. Το ίδιο άχρηστος και
χαραμοφάης ήταν και ο αδερφός του. Αλλά
κάποιος από τους δύο -αδιάφορο ποιος-
έπρεπε να θανατωθεί για παραδειγματισμό και
ο άλλος να γίνει ήρωας. Διότι για να
κυβερνηθεί αποτελεσματικά μια πολιτεία
χρειάζεται να κατασκευαστούν τόσο οι ήρωες
όσο και τα παραδείγματα προς αποφυγή. Είναι
μια δουλειά, μια «βρομοδουλειά» για την
ακρίβεια, όμως κάποιος πρέπει να την κάνει.
Κι αυτό κάνει ο Κρέοντας. Που είναι
προσγειωμένος, κυνικός, πραγματιστής.
 Και που η ακλόνητη επιθυμία της Αντιγόνης να
πεθάνει για την πράξη της του δημιουργεί μπελάδες.
Γιατί ο Κρέοντας του Ανούιγ, σε αντίθεση με αυτόν
του Σοφοκλή, δεν επιθυμεί το θάνατό της και της
προσφέρει προστασία. Ήδη αρκετές φουρτούνες έχει
το καράβι που κλήθηκε να κυβερνήσει, για να βάλει
κι άλλη στο κεφάλι του με το σκάνδαλο που θα
δημιουργηθεί.
 Η Αντιγόνη όμως επιμένει στην πράξη της και
επιμένει να υποστεί και τις συνέπειες γι’ αυτήν. Και
δεν αλλάζει γνώμη ούτε όταν ο Κρέοντας της
εκθέσει με απαράμιλλο κυνισμό την αλήθεια για το
χαρακτήρα του «εξιδανικευμένου» -στα μάτια της-
αδερφού, ούτε όταν την καλέσει να ωριμάσει και να
αποδεχτεί ότι αυτός είναι ο κόσμος, σάπιος ίσως,
αλλά ότι η ζωή είναι ωραία όπως και να ‘χει. Τότε
είναι που η Αντιγόνη θα συγκρουστεί ακόμη
σφοδρότερα μαζί του, θέλοντας να εναντιωθεί σε
έναν (διε)φθαρμένο κόσμο και, με ένα αίσθημα
μηδενισμού είναι η αλήθεια, αφού δε βρίσκει από
πουθενά να κρατηθεί, ούτε από τον έρωτά της για
τον Αίμονα αφού θα διαφθαρεί κι αυτός μοιραία, θα
προτιμήσει το θάνατο.
 Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας της σύγκρουσης
στην Αντιγόνη του Ανούιγ, η ασφυξία της
ασυμβίβαστης, παρορμητικής νιότης μέσα στον
προσγειωμένο και κυνικό κόσμο της γηραιάς
εξουσίας.

7.  Ο Μπρεχτ συνέθεσε τη δική του Αντιγόνη,
βασισμένος στη γερμανική μετάφραση της
τραγωδίας του Σοφοκλή από τον Χέλντερλιν,
το 1947, δυο χρόνια μονάχα μετά το τέλος
του Β' Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα του
ναζισμού. Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί την
παγκοσμίως γνωστή μορφή της ηρωίδας ως
διαχρονικό σύμβολο αντίστασης και
ελευθερίας, με σκοπό να καταδείξει τον
παραλογισμό του πολέμου και της
ολοκληρωτικής κρατικής εξουσίας.
 Είναι σαφές ότι ο Μπρεχτ έστησε μιαν
αντάρτισσα Αντιγόνη, εμπνευσμένος από την
εποποιϊα της αντίστασης στο ναζισμό, μια
ηρωίδα που δεν υπερασπίζεται το νόμο του
αίματος, απέναντι στους νόμους του κράτους
(Κρέοντας), αλλά αντιστέκεται ενάντια στους
δυνατούς, στους σκοταδιστές, στους
τρομερούς, στους εγκληματίες.
 Ο Μπρεχτ μεθερμηνεύει την τραγωδία του
Σοφοκλή σύμφωνα με το σκοπό του να
γράψει ένα δράμα αντίστασης στο ναζιστικό
Γ Ράιχ.

8.  O Αλεξάνδρου «διπλασιάζει» την ηρωίδα,
του Σοφοκλή : χωρισμένο σε δυο πράξεις, το
έργο διαδραματίζεται σε δυο χρόνους, στα
χρόνια της Κατοχής και στον Εμφύλιο, στις
δυο κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης
ελληνικής ιστορίας , καθοριστικές για τη
διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης του
τόπου μας .
 Η Αντιγόνη και στις δύο πράξεις, όπως
προστάζει ο αρχαίος μύθος , θάβει το νεκρό
ενάντια στη διαταγή.
 Αυτή η χρονική γειτνίαση και συμπλοκή
των δύο πολύ σημαντικών στιγμών της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, της Κατοχής
και του Εμφυλίου, στο έργο του Αλεξάνδρου ,
αποτελεί σίγουρα μια ιδιομορφία. Η ίδια
γενιά που έζησε τις ελπίδες της
απελευθέρωσης της χώρας από τη γερμανική
κατοχή , βιώνει και τον αδελφοκτόνο εθνικό
σπαραγμό· αυτό καταγράφεται με σαφήνεια
στην Αντιγόνη του Α. Αλεξάνδρου.

9.  Έγινε φανερό απ’ όσα ήδη γράφτηκαν ότι η Αντιγόνη του ’56 δεν
αποτελεί ένα από τα έργα σταθμούς στη σκηνοθετική πορεία και
εξέλιξη του Μινωτή. Ο ανταγωνισμός, οι επαγγελματικές αντιδικίες
αλλά και η μικρόψυχη από μέρους του σκηνοθέτη αντιμετώπιση του
πρωταγωνιστικού διδύμου Συνοδινού – Κωτσόπουλου συνέβαλλαν
ώστε η παράσταση να μην παρουσιάζει ωριμότητα αλλά και να
στερείται ενός σαφούς προσανατολισμού.
 Στη συγκεκριμένη όμως παράσταση δεν θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητος ο χορός, ο οποίος ενεργεί σαν να είναι ένας τέταρτος
υποκριτής, αλλά με πολλαπλασιασμένα τα πρόσωπά του, δηλαδή
είναι ένας επαυξημένος θίασος υποκριτών. Στη θεατρική εφαρμογή
του ο Μινωτής κατανέμει το λυρικό στοιχείο του κειμένου του χορού
και έτσι ο χορός συγχέεται με τα δρώντα πρόσωπα, γίνεται φορέας
του μύθου και ενεργεί χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα της μίμησης
(λόγος, ρυθμός, αρμονία) που ενεργοποιούνται με τη φωνή και την
κίνηση.
 Θα πρέπει, επίσης, να τονιστεί εκτός από την πετυχημένη κατά κοινή
ομολογία εμφάνιση και υπόκριση της πρωταγωνίστριας (Συνοδινού),
ο τρόπος – αριστοτεχνικός από σκηνοθετικής άποψης, κατά τη γνώμη
μου- εμφάνισης του φύλακα (Π. Ζερβός). Και στις δύο εμφανίσεις ο
Φύλακας (Π. Ζερβός) μιλάει με μια σαφώς λαϊκίζουσα
παραστατικότητα και συνοδεύει τα λόγια του με κινήσεις τέτοιες που
αν και δεν ανήκουν στη σχηματογραφία του φαύλου της κωμωδίας,
απέχουν ωστόσο κατά πολύ από το «σεμνόν» του τραγικού τρόπου.
Αυτή, η καλά μελετημένη υφολογική διαφοροποίηση της γλώσσας
αποδίδει με διαύγεια τη διαφορά του ήθους και διακρίνει το φύλακα
από τους καθαρά τραγικούς ρόλους. Όμως, τα μεμονωμένα θετικά
στοιχεία της παράστασης δεν κατάφεραν να της προσδώσουν την
ορμή, το νεύρο, τη συνοχή αλλά και το ύφος και την άποψη που είχε
ανάγκη.

10.  Αντιγόνη, 1990 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, 1995 με την
Καριοφυλλιά Καραμπέτη. Την επιλογή του έργου ακολουθούσε η
επιλογή του πρωταγωνιστή/στριας, που συνήθως ήταν
προβεβλημένος, αλλά όχι απαραίτητα από το χώρο της τραγωδίας.
Οι παραστάσεις του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
βασίζονταν συνήθως στη δική του μετάφραση, η οποία παρέμενε
όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο.
 Αρκετά συχνά επέλεγε να σκηνοθετήσει προβεβλημένους ή και
«εμπορικούς» ηθοποιούς όπως την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Πολλές
φορές ωστόσο επικρίθηκε από τους κριτικούς για τις επιλογές του
ως προς τους πρωταγωνιστές των παραστάσεών του. Οι ηθοποιοί
στις παραστάσεις τραγωδίας του Μίνωος Βολανάκη απέδιδαν τους
ρόλους ως σύγχρονοι άνθρωποι. Ο σκηνοθέτης περιόρισε τις
μεγαλοπρεπείς κινήσεις και πέτυχε να δημιουργήσει πιο προσιτούς
χαρακτήρες ακόμα και για το λαϊκό κοινό των παραστάσεών του,
που δεν διέθετε θεατρική παιδεία.
 Ο Βολανάκης ως σκηνοθέτης αρχαίας τραγωδίας προσπάθησε να
την ερμηνεύσει και όχι να την εξηγήσει. Η επιλογή των έργων
που σκηνοθέτησε σχετιζόταν με το κεντρικό πρόσωπο. Θεωρούσε
ότι η παράσταση αρχαίας τραγωδίας θα έπρεπε να είναι σε
αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή.
 Τα σκηνικά που επέλεγε είχαν ως κεντρικό σχήμα τον κύκλο. . Η
έννοια του κύκλου και η λειτουργία των ρόλων μέσα σε αυτόν
αποτέλεσαν πηγή έμπνευση των σκηνικών. Ο Βολανάκης
προτιμούσε τα σχεδόν συμβολιστικά σκηνικά, τα οποία
συνδέονταν με την πλοκή της τραγωδίας και τον τρόπο με τον
οποίο επέλεγε να την προσεγγίσει.

11. Για το σύνολο της παράστασης ήταν υπεύθυνος ο σκηνοθέτης κι
επομένως εκείνος θα έπρεπε να καθοδηγεί τους υπόλοιπους
συντελεστές της (συνθέτη, σκηνογράφο, ενδυματολόγο,
χορογράφο) άποψη η οποία χαρακτηρίζει και το έργο του Μίνωος
Βολανάκη, ο οποίος ήταν αρκετά συγκεντρωτικός στις
παραστάσεις του.
Προκειμένου να κάνει τις παραστάσεις του προσιτές σε όλους,
κατέστησε τον Χορό συλλογικό όργανο, μέρος της παράστασης και
όχι ξένο σώμα, ενώ ταυτόχρονα διατήρησε την ατομικότητα των
μελών του. Τα μέλη του Χορού συνέπασχαν με τους ήρωες και
παρακολουθούσαν τα δρώμενα. Πάντως δεν κυριαρχούσαν στο
χώρο.. Η εκφορά των λόγων του Χορού ήταν άλλοτε ατομική και
άλλοτε ομαδική, με το τραγούδι να τονίζει διάφορα σημεία των
χορικών και τη μουσική να υποβοηθά στη δημιουργία κατάλληλου
κλίματος.
Στόχος του Βολανάκη πιθανόν ήταν να φέρει την αρχαία ελληνική
τραγωδία κοντά στον απλό πολίτη και όχι να δημιουργήσει
παραστάσεις για εξειδικευμένους θεατές. Εκεί στόχευε πιθανόν και
η επιλογή νέων χώρων για τις παραστάσεις αρχαίας ελληνικής
τραγωδίας, μακριά από το κέντρο της Αθήνας. Στα πρώτα
σκηνοθετικά του χρόνια απέφευγε τα αρχαία θέατρα, όμως τελικά
σκηνοθέτησε παραστάσεις για αυτά, ενώ σχεδίασε άλλα στο
πρότυπο αυτών. Οι γνωστοί χώροι, αρχαίο θέατρο της Δωδώνης,
Επίδαυρος, Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, δεν του αρκούσαν και
φρόντιζε να δημιουργήσει τους δικούς του χώρους, για να φέρει
τον πολιτισμό πιο κοντά στο λαϊκό κοινό της Αθήνας. Παλιά
λατομεία μεταμορφώθηκαν με τη φροντίδα του σε αξιόλογους
χώρους πολιτισμού, όπου διάφορα πολιτιστικά γεγονότα
λαμβάνουν χώρα έως και σήμερα.

12.  Από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, στο Λυκαβηττό και στο Ηρώδειο, Μετάφραση,
Κ.Χ.Μύρης. «Η σχέση της με την εξουσία», λέει η ηθοποιός για την
ηρωίδα που θα υποδυθεί, «είναι καθοριστική. Έρχεται αντιμέτωπη με αυτό
που εκπροσωπεί ο Κρέων, δηλαδή την εξουσία. Και ξέρει ότι στο τίμημα
που αναλαμβάνει, στο παιχνίδι κόντρα στην εξουσία, χαμένος είναι ο
ιδεολόγος, δηλαδή η ίδια. Γι' αυτό και τοποθετούμε την Αντιγόνη σε αυτό
το βάθρο. Διότι ξέρει ότι η σύγκρουσή της με την εξουσία ισοδυναμεί με
θάνατο. Είναι άνισος ο αγώνας. Και προχωρά προς αυτόν αμετακίνητη,
απόλυτη και ακάθεκτη, χωρίς να παζαρεύει την ιδεολογία της, χωρίς να
παλινδρομεί. Ξέρει ότι δεν θα το αποφύγει».
 Την ίδια στιγμή, μέσα από τον θρήνο της, παρουσιάζει την ανθρώπινη
πλευρά της. «Στον θρήνο σπάει και οπισθοχωρεί» λέει. Κι ενώ τη
μαγνητίζει ο θάνατος και προχωρά προς αυτόν, συγχρόνως τρομάζει, όπως
τρομάζουμε όλοι μπροστά στο άγνωστο του θανάτου. Αλλιώς η Αντιγόνη
θα ήταν μόνο σύμβολο, μόνο μια ιδέα. Εκείνη όμως φέρει την ιδέα αλλά
επειδή είναι και ανθρώπινο πλάσμα δεν αντέχει το βάρος της ιδέας. Και
αυτό συμβαίνει μόνο για μια στιγμή. Κι έτσι δεν κρατάμε την Αντιγόνη σε
απόσταση, τη φέρνουμε κοντά μας. Η Αντιγόνη θέλει και πρέπει να
αγαπηθεί. Θέλει να εκμηδενίσει τις αποστάσεις».
 «Θέλησα να συνδέσω την τραγωδία και την ηρωίδα μου με το τώρα, με
αναφορές πιο κοντά σε μας. Αναρωτήθηκα ποιος στη σύγχρονη Ελλάδα θα
μπορούσε να φθάσει σε αυτά τα ύψη, σε αυτές τις κλίμακες. Και το μόνο
που βρήκα, και λειτουργεί μέσα μου πολύ έντονα, είναι οι πολιτικοί
κρατούμενοι της χούντας. Και όλα αυτά με απόλυτη ηρεμία. Η Αντιγόνη
δεν πράττει τίποτα εν θερμώ. Είναι ηρωίδα από σκέψη και όχι από
παρόρμηση».
 Πόσο Αντιγόνη αισθάνεται στη ζωή της; «Σε στιγμές και σε άλλη κλίμακα,
νομίζω ότι όλοι μας μπορούμε να γίνουμε μια μικρή Αντιγόνη. Στις
προσωπικές αντιστάσεις μας, πάντα στην κλίμακά μας».

13.  Η σκηνοθέτις της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη χαρακτήρισε την τραγωδία
ως "ένα σύμβολο και κείμενο βαθιά πνευματικό που θέτει διαρκώς ερωτήματα
στους μελετητές". Τόνισε παράλληλα ότι "η μετάφραση του έργου από τον
Νίκο Παναγιωτόπουλο επηρέασε σημαντικά τη μορφή της παράστασης. Η
παράσταση είναι λιτή και αφαιρετική και στηρίζεται στις σχέσεις των
ανθρώπων. Στο κέντρο τοποθετείται η σύγκρουση της Αντιγόνης και του
Κρέοντα, η ισοτιμία των δύο αυτών προσώπων και η ισοδικία που απορρέει
από το ίδιο το έργο". Η Αντιγόνη αποτελεί όχι μόνο μια επιτομή της Αρχαίας
Ελληνικής Ποίησης, αλλά και μέγα αρχέτυπο της Θεολογίας και της
φιλοσοφίας του ανθρώπου.
 Η Λυδία Κονιόρδου χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη στιγμή που μία ηθοποιός
"συναντιέται" με την Αντιγόνη και ανέφερε ότι "προσπάθησε να δει την
Αντιγόνη ως υπαρκτό και παρορμητικό και όχι ως ιδανικό -όπως έχει
επικρατήσει- πρόσωπο. Είναι μία νέα κοπέλα, όχι κατασταλαγμένη που
επιλέγει έναν ωραίο και ένδοξο θάνατο. Οι αξίες της είναι διαχρονικές, γι'
αυτό και είναι ζητούμενο ακόμα και στην εποχή μας. Στο έργο κυριαρχεί η
σύγκρουση δύο κόσμων που θέτει ανάγλυφο το δίλημμα στο θεατή να
επιλέξει την πορεία του μέσα στη ζωή."
 Ο Σοφοκλής Πέππας, που θα ενσαρκώσει τον Κρέοντα τόνισε με τη σειρά του
ότι "δεν θέλαμε να δώσουμε μία αποκρυσταλλωμένη άποψη. Ο Κρέοντας δεν
αυθαιρετεί, αντίθετα εκφράζει τη συλλογική συνείδηση της πόλης. Ο
Σοφοκλής στο έργο αυτό καταργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στο καλό και στο
κακό".
 Ο κορυφαίος του χορού τέλος, Δημήτρης Πετρόπουλος έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στο ότι "ο χορός στο έργο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του
αμεσότητα και θέτει στους ήρωες τα ερωτήματα που κινούν τα νήματα του
έργου".

14.  Το Θέατρο Ένα προσφέρει στο θεατρόφιλο
κοινό και εμπλουτίζει την καλλιτεχνική ατζέντα
της Κύπρου σταθερά από την ίδρυσή του το
1987. Αυτή η θαυμαστή πορεία έχει φτάσει
αισίως στο 100ο έργο που ανεβάζει το Ένα στον
χαρακτηριστικά ζεστό του χώρο στην παλιά
Λευκωσία. Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του
Θεάτρου, Ανδρέας Χριστοδουλίδης, σκηνοθετεί
για αυτή την επετειακή παραγωγή την Αντιγόνη
του Σοφοκλή. Είναι από τις σπάνιες φορές που
ανεβαίνει τραγωδία σε κλειστό χώρο στην
Κύπρο.
 Μέσα από το περίφημο έργο του Σοφοκλή
αναδεικνύονται διαχρονικά πανανθρώπινα
προβλήματα όπως η σύγκρουση του ατόμου με
το σύνολο και η διπολική αντίθεση φύσης και
ανθρώπινου πολιτισμού.
 Η πρεμιέρα της Αντιγόνης θα δοθεί στις 16
Δεκεμβρίου στην κύρια σκηνή του θεάτρου στη
Λευκωσία, με την ευγενή στήριξη της Ελληνικής
Πρεσβείας.

15.  Η παράσταση Αντιγόνη, την οποία ο
Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθέτησε με
τελειόφοιτους σπουδαστές της Ακαδημίας,
αποτελεί έναν ακόμη σταθμό στην πολυετή
συνεργασία του Θεάτρου Άττις με την
σημαντικότερη Ακαδημία Θεάτρου της
Ασίας.
 Η συνεργασία του Θεόδωρου Τερζόπουλου
με την Ακαδημία του Πεκίνου
χρονολογείται από το 1984 και προάγει ένα
γόνιμο διάλογο ανάμεσα στην αρχαία
ελληνική τραγωδία, την Όπερα του
Πεκίνου και το ασιατικό θέατρο.
 Επιστέγασμα της συνεργασίας του
Θεόδωρου Τερζόπουλου με την Ακαδημία
είναι η απονομή του τίτλου του Επίτιμου
Διδάκτορα της Ακαδημίας και η
αναγνώριση «της απόλυτης υποταγής της
Ακαδημίας στο διαπολιτισμικό θέατρο του
Έλληνα σκηνοθέτη», όπως χαρακτηριστικά
είπε ο Πρόεδρος της, Xu Xiang.

16. …Μέθοδος
Τερζόπουλου:
Σχηματικότητα-
Σωματικότητα
 Η διαφορετικότητα του θεάτρου του Τερζόπουλου,
έγκειται ακριβώς στη διαφορετική ανάγνωση των
κειμένων. Η συνήθης σκηνοθετική ματιά, ιδίως πάνω σε
αρχαία κείμενα, αναλώνεται στο να επιβεβαιώσει τα
κείμενα αυτά ως αυθεντίες και επομένως να
προσδιορίσει τις αναλογίες τους με τη σύγχρονη εποχή.
Το ζητούμενο είναι η διαχρονικότητα του νοήματος.
 Αντίθετα, κάτι τέτοιο δε φαίνεται ούτε από τα κείμενά
του, ούτε από τις συνεντεύξεις του ίδιου του
Τερζόπουλου να τον απασχολεί. Δεν ερευνά στον χρόνο,
αλλά στον χώρο. Το θέατρο του μπορεί να οριστεί ως
‘’διαπολιτισμικό’’, διασπά την έννοια των συνόρων
ανάμεσα στους πολιτισμούς και αναδεικνύει την
ιστορική διαδικασία των διαρρεόντων συνόρων του
παγκόσμιου πολιτισμού, εγγράφει το κείμενο στην
πολιτισμική του προοπτική. Και πώς μπορεί να γίνει
αυτό αλλιώς, παρά μέσα από την κοινή αλήθεια όλων
των πολιτισμών: το σώμα. Το πάσχον σώμα, το
παλλόμενο σώμα, το σώμα σε έκσταση, το τελετουργικό
σώμα, στοιχεία κοινά σε όλες τις θρησκείες και σε όλους
τους αρχαίους πολιτισμούς.
 Στο θέατρο, το σώμα πλέον είναι πιο παρόν από ποτέ. Οι
πρόβες των ηθοποιών ξεκινούν από τη σωματική
άσκηση και οι ρόλοι προσεγγίζονται με σωματικά
κριτήρια, σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πρακτική που
υπέβαλε την προσέγγιση με βάση την υπόθεση και τον

17.  Η Commedia dell' arte είναι ένα
αυτοσχεδιαστικό είδος θεάτρου που ξεκίνησε
τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και γρήγορα
εξαπλώθηκε στην κεντρική Ευρώπη,
χρησιμοποιώντας στερεότυπους χαρακτήρες,
αυτοσχεδιαστικούς διαλόγους και μάσκες. Μέσα
από ένα συνονθύλευμα σαλτιμπάγκων, μίμων,
ακροβατών και ηθοποιών, δημιουργούνται
περιπλανώμενες ομάδες που με χαρακτηριστικό
τους την μαστοριά της τέχνης τους, θέτουν τις
βάσεις για το σύγχρονο ευρωπαικό θέατρο.
 Η ομάδα Commedia dell' arte a la improvisata
παρουσιάζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή,
ειδομένη μέσα από το κάτοπτρο της Commedia
dell' arte, η οποία χρησιμοποιεί το τραγικό σαν
κωμικό, αποδεχόμενη την παρουσία αυτού του
σχήματος ως κινητήρια δύναμη της ζωής και της
σκηνικής δραματουργίας.
 Φάρσες, μάσκες, χαρακτήρες, ανατροπές,
μουσική και τραγούδι, ξεδιπλώνουν μπροστά
στα μάτια σας μια διαφορετική Αντιγόνη,
αναπάντεχη και γεμάτη εκπλήξεις...

18.  Στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου,
προσεγγίζει την Αντιγόνη με άξονα τον έρωτα
και τη δύναμή του πάνω στον άνθρωπο.
Μιλώντας για τα πάθη και το θάνατο, το
θέατρο συνδιαλέγεται με τη μουσική.
 Με αφορμή την ταφή που επιλέγει η
Αντιγόνη για το νεκρό αδερφό της
Πολυνείκη, ενάντια στο νόμο του Κρέοντα
και σε όσους υποτάσσονται στη βία του, η
Ομάδα ΑΣΙΠΚΑ και ο σκηνοθέτης Δημήτρης
Μπίτος προσεγγίζουν το δράμα του Σοφοκλή
«Αντιγόνη», επιχειρώντας να
αποκωδικοποιήσουν την τραγικότητα της
αγάπης ως επαναστατική πράξη, ως εξίσωση
χωρίς λύση, ισχυρή ως φυσικό φαινόμενο και
νόμο ενάντια στους νόμους του κράτους,
κάθε εξουσίας ή λογικής.
 Στόχος του σκηνοθέτη είναι να φέρει σε μία
ουσιαστική συνάντηση μέσα από τις μουσικές
συνθέσεις του Blaine L. Reininger και του
Ψαραντώνη ήχους του χθες και του σήμερα,
για τα πάθοια του έρωτα.

19. Το έργο, ως σύγχρονη μεταγραφή της ομώνυμης
σοφόκλειας τραγωδίας, επικεντρώνεται στη σφοδρή
σύγκρουση μεταξύ Αντιγόνης και Κρέοντα και ό,τι
αυτή «εκπροσωπεί»: σύγκρουση μεταξύ πολίτη και
εξουσίας, ανυπακοής και νομιμοφροσύνης, νιότης και
γήρατος: αντιπαράθεση και ουτοπία
«Η Αντιγόνη είναι ένας νέος άνθρωπος που δεν τον
χωρά η γη. Ο Κρέων, το αντίπαλον δέος, δεν είναι
κακός, αλλά έχει πει το μεγάλο "ναι". Αυτό το
αδιέξοδο δημιουργεί τον σπινθήρα, την τραγωδία.
Μέσα στο έργο υπάρχει διάσπαρτη η επιστροφή των
ηρώων στην παιδική τους ηλικία. Και αυτό μου
θύμισε τη φράση του Νίτσε. Ότι ο άνθρωπος
ωριμάζει όταν βρίσκει τη σοβαρότητα που έχει όταν,
ως παιδί, παίζει με ένα παιχνίδι. Η Αντιγόνη πάει
κόντρα στον νόμο του κράτους αλλά υπερασπίζεται
τον νόμο της φύσης. Αυτό είναι βαθύ και
μεγαλόπνοο. Μόνο κυνηγώντας την ουτοπία
περιμένεις την ανατροπή διατηρείς την ελπίδα. Ο
Κρέων προσπαθεί να σώσει την Αντιγόνη, αλλά
συνειδητοποιεί ότι ήταν ταγμένη γι' αυτό»

20.  Η ομάδα Skull of Yorick Productions παρουσιάζει την
μουσικοθεατρική παράσταση «Αντιγόνη» βασισμένη
στο κείμενο του Σοφοκλή
 Η ιδιαιτερότητα της έγκειται στο γεγονός ότι
δημιουργεί μία ξεχωριστή ηχητική ατμόσφαιρα,
συνδυάζοντας τον ήχο του 20ου και 21ου αιώνα, την
φωνητική virtuosité του 19ου αιώνα και της Baroque
εποχής. Είναι η δεύτερη πλήρης παράσταση που
ανεβαίνει από την ομάδα, στην οποία χρησιμοποιείται
μία εντελώς ανατρεπτική ενορχήστρωση ενός έργου. Η
«Αντιγόνη» αδιαμφισβήτητα αποτελεί εξέλιξη της
τεχνικής αυτής, συνδυάζοντας πλέον πολλούς
ηχόκοσμους. Επίσης, το γεγονός ότι πρόκειται για
αρχαιοελληνικό δράμα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή
να βιώσει το αριστούργημα του Σοφοκλή μέσα από μία
πραγματικά σπάνια οπτική γωνία. Μία «Αντιγόνη» με
χαρακτήρα διαχρονικό που αγγίζει τον παλμό της
εποχής.
 Σκηνοθετικά η «Αντιγόνη» προσεγγίζεται με έντονα
αλληγορικά στοιχεία, τα οποία εκφράζουν την ανάγκη
να πράξει ο πολίτης αυτό που γνωρίζει πως είναι
σωστό, θυσιάζοντας ακόμα και την ίδια του τη ζωή. Το
έργο εξιστορεί τη μάχη μεταξύ ηθικής και ασέβειας,
πίστης στις παραδόσεις και τυρρανικής εξουσίας.
Σκηνογραφικά η «Αντιγόνη» της Skull of Yorick είναι
λιτή, εμμένοντας στους δεσμούς μεταξύ των τεσσάρων

21.  Ο σχεδιασμός της παράστασης, βασίζεται στην
έννοια της προοικονομίας των πραγμάτων και
των δράσεων των ηρώων, καθώς και στο
σκοτάδι της πλάνης, στην αίσθηση δηλαδή, ότι
οι ήρωες νομίζουν ότι πράττουν σωστά ενώ
έχουν παραπλανηθεί από τη Θεά Άτη.
 Οι ηθοποιοί κινούνται περιμετρικά σε όλο τον
χώρο του μουσείου, ορίζοντας τη δράση εντός
του μουσείου, ως δράση ιδιωτική, ενώ την
δράση στο αίθριο ως δράση δημόσια. Ο θεατής
θα είναι σε θέση να δει το πραγματικό γεγονός,
σε χρόνο ευθύγραμμο, τη στιγμή που συμβαίνει.
 Ένας προβληματισμός, ανάμεσα στα όρια του
ιδιωτικού κόσμου και της δημόσιας ζωής , έτσι
όπως θα μπορούσαν να οριστούν οι κόσμοι του
Κρέοντα και της Αντιγόνης.
 Ένας προβληματισμός, πάνω στην Ερμηνεία,
των καταστάσεων και των βιωμάτων, όταν αυτά
εκτίθενται στον δημόσιο λόγο.
 Ήρωες, που αδυνατούν να πράξουν με φρόνηση,
επειδή παραπλανούνται. Όταν αναγκάζονται
τελικά να βρουν το μέτρο, είναι δέσμιοι του
Χρόνου, που δεν μπορεί να αλλάξει πια το
λάθος.

22.  Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον
Ashley Scott-Layton. Στην εκδοχή της "Αντιγόνης" του
Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής
ταυτότητας, πολιτικής ελευθερίας, αλλά και ενός
καταδικασμένου γάμου, με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε
ένα οίκο νυφικών. Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο
κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική
προσέγγιση.
 Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας
σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης. Οι
συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό
αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες
(υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών). Κατά τη διάρκεια των
προβών, η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση
Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους, ο
οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής. Επίσης,
τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της
δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της.
 Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της
σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων,
που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής
(θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους
αγγελιοφόρους, ως βασικό κομμάτι του έργου με την
παρουσίασής τους επί σκηνής. Επιπρόσθετα, στην έναρξη της
παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη
Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011.

23.  H Κομεντί Φρανσέζ, το πρώτο εθνικό κι ένα από
τα ελάχιστα πια κρατικά θέατρα της Γαλλία,
έρχεται στο Μέγαρο Αθηνών .
 Όπως επισημαίνει ο 49χρονος Μαρκ Πακέν, στην
παράσταση που υπογράφει ο ίδιος, η Αντιγόνη
είναι μια γυναίκα εύθραυστη αλλά και απείθαρχη
και πεισματάρα, μια μορφή που συναντάμε
καθημερινά στους δρόμους, η οποία παλεύει μόνο
και μόνο για να υπάρξει ίσως, κάθε άλλο παρά
μυθική. Είναι ένα κομμάτι του κόσμου μας.
 Σύμφωνα με τον Γάλλο πρέσβη στην Αθήνα, Ζαν
Λου Κιν-Ντελφόρζ, η έλευση της Κομεντί
Φρανσέζ με το συγκεκριμένο έργο «ενέχει
συμβολικό χαρακτήρα στο πλαίσιο της σημερινής
Ελλάδας», κι όπως επισημαίνει, δεν υπάρχει
άλλος ξένος σταθμός στην περιοδεία του
θεάματος.
 Λιτό και το σκηνικό τοπίο της παράστασης όπου
δεσπόζει η σκληρή πρόσοψη ενός επιβλητικού
οικοδομήματος, σκληρή όσο και το πρόσωπο της
εξουσίας.

24. …στο Μέγαρο Αθηνών
Η σκηνοθεσία του Γάλλου Μαρκ Πακέν και η αισθητική
ερμηνεία του πάνω στην «Αντιγόνη» δημιουργεί την αίσθηση
της καθημερινότητας και του τρέχοντος που μας περιβάλλει,
όπου όσα «όχι» κι αν διατυπώνονται δεν έχουν τη δύναμη να
αλλάξουν την πορεία των γεγονότων. Αρκεί να παρατηρήσεις
την ηρωίδα του: ένα a la garconne κουρεμένο αγοροκόριτσο,
ξυπόλητο και ντυμένο με παντελόνι, το οποίο αρνείται να
ενσωματωθεί στον κόσμο που της παραδίδεται και προτιμά να
πεθάνει.
Και η ερμηνευτική προσέγγιση του θιάσου στην ίδια
ατμόσφαιρα φέρει σαφώς τα συμπτώματα της τραγωδίας αλλά
εμποτισμένης από την εμπειρία του σήμερα. Ξεκινώντας από
την Φρανσουάζ Ζιγιάρ που εμφανίζεται στον επώνυμο ρόλο,
τονίζει με δυναμισμό και εκφραστικότητα τα γήινα και
ανθρώπινα χαρακτηριστικά της Αντιγόνης, προκαλώντας έως και
συγκίνηση. Σε ωραία αρμονία με τον Μπρούνο Ραφαέλλι που
πανύψηλος και σωματώδης απέναντί της, αποτυπώνει με
ακρίβεια και στιβαρότητα το μοντέλο ενός σύγχρονου
πολιτικού. Στο σύνολό του ο 11μελής θίασος της Comedie
Francaise κινείται σε ενιαία ερμηνευτική γραμμή υψηλού
επιπέδου με μικρή εξαίρεση κάποιες αδικαιολόγητες φωνητικές
εντάσεις.

25.  Μία από τις παραστάσεις που
σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στο
περσινό φεστιβάλ Αθηνών, η
«Αντιγόνη» του Σοφοκλή που
σκηνοθέτησε η Νατάσα Τριανταφύλλη,
θα παιχτεί για μία και μόνο βραδιά, στις
12 Ιουνίου 2014, στο Παρίσι, στην
αίθουσα συνεδριάσεων της Unesco.
 Αυτός ήταν ο τρόπος που αποφάσισε η
μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στην
Unesco να κλείσει το εξάμηνο της
ελληνικής προεδρίας. Η Κατερίνα
Δασκαλάκη, πρέσβειρα της Ελλάδας
στην Unesco ήταν αυτή που
προσκάλεσε την θεατρική ομάδα που
στελέχωσε πέρσι το καλοκαίρι την
παράσταση, να έρθει στο Παρίσι και να
την παρουσιάσει με τον τρόπο που την
απολαύσαμε στο Μουσείο Μπενάκη, με
μόνο μικρές προσαρμογές που
διατηρούν όμως απαράλλακτη τη
βασική δομή της.

26.  Γιατί μια Παλαιστινιακή Αντιγόνη;
 Ο Αιγύπτιος στην καταγωγή σκηνοθέτης Adel
Hakim, ο οποίος ζει από το 1972 στη Γαλλία
κι έχει ασχοληθεί με την αρχαία τραγωδία
έχει τις απαντήσεις.
 «Γιατί το κείμενο του Σοφοκλή αναφέρεται
στην σχέση των όντων με τη γη, τη γη τους,
στην αγάπη που κάθε άνθρωπος έχει για τον
γενέθλιο τόπο του και στους δεσμούς που
διατηρεί μαζί του. Γιατί ο Κρέων,
τυφλωμένος από τους φόβους και τα
φαντάσματά του, απαγορεύει να ταφεί στην
γη του. Γιατί καταδικάζει την Αντιγόνη να
κλειστεί σε σπήλαιο, χωρίς τροφή και νερό.
 Γιατί μετά τις προφητείες του Τειρεσία και το
θάνατο του γιού του, ο Κρέων καταλαβαίνει
τελικά, το λάθος του και επιχειρεί να
επανορθώσει. Παρά τη τρελή φυγή των
ψυχών προς την τρέλα, η Αντιγόνη του
Σοφοκλή είναι ένα τραγούδι για την αγάπη
και την ελπίδα, μια συμφωνία
συναισθημάτων, ένας ύμνος στη ζωή.»

27. …στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά
Το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
θα παρουσιάσει την «Αντιγόνη»
του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία
Adel Hakim (Αντέλ Χακίμ) την
Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25
Οκτωβρίου 2014, στο Δημοτικό
Θέατρο Πειραιά, με ελληνικούς
υπότιτλους.
Η παράσταση, η οποία
παρουσιάστηκε με μεγάλη
επιτυχία στο Theatre des Quartiers
d’ Ivry, κερδίζοντας το Βραβείο
Κριτικών 2012, έχει τεθεί υπό την
αιγίδα της Πρεσβείας της
Παλαιστίνης στην Αθήνα.

28.  Για τους εφήβους έχει σημασία πώς διαμορφώνουν
και συντηρούν τα όνειρά τους, αλλά και πώς
μαθαίνουν να αντιστέκονται, να αμύνονται, να
συνθλίβονται και να προσχωρούν στην
πραγματικότητα, εκεί που δεν υπάρχουν
ψευδαισθήσεις αλλά η πραγματική ζωή. Για αυτό
τους αφορά η Αντιγόνη. Γιατί ειδικά η Αντιγόνη;
 Γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό, που θέτει
αληθινά διλήμματα με συνέπειες, επιλογές και
ευθύνες σε κάθε βήμα των πράξεων μας. Ένα κείμενο
ορόσημο, όχι μόνο για το περιεχόμενό του και την
εποχή που γράφτηκε, αλλά και για το πότε και πώς
συναντιόμαστε εμείς μαζί του, εκεί κάπου στα 15 με
16 μας, στην κρίσιμη ώρα των ορίων της εφηβικής
μας ζωής και των επιλογών προς την άβυσσο της
ενήλικης ζωής μας.
 Γιατί θέτει ξεκάθαρα τα θέματα: η ευθύνη του
ανθρώπου ως μέλους μιας ισόνομης πολιτείας, η
αναζήτηση και η απόδοση του δικαίου, οι συνέπειες
των πράξεων, η ορμή της νεότητας, τα όρια της
κοινωνίας, θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από
την αρχή του συνειδητού του βίου.

29.  Οι ηθοποιοί της ομάδας έχουν καθαρό λόγο,
πάθος, ένταση, σωστό τονισμό, έκφραση στα
πρόσωπα και τα σώματα τους, ωραία κίνηση, ενώ
όλοι τους λειτουργούν ομαδικά σε όλες τις
κατευθύνσεις με όλες τις παραμέτρους.
 Το έργο του Σοφοκλή «Αντιγόνη»,
παρουσιάζεται ατόφιο, σε μετάφραση της Ελένης
Μερκενίδου, αλλά εμβόλιμα «πειραγμένο» σε
λίγα του σημεία και είναι αυτό που το ξεχωρίζει
δίνοντας του μια άλλη οπτική καθώς τέτοια
παρουσίαση μάλλον δεν θα έχετε ξαναδεί σε
αρχαίο κείμενο και ίσως, λέμε ίσως, και να
ενοχλήσει… συντηρητικούς παρατηρητές.
 Αυτό όμως που μας ενθουσίασε είναι ο Χορός και
πως αρμονικά ενσωματώνεται καθόλη τη
διάρκεια της παράστασης με τα κεντρικά
πρόσωπα που το περιβάλουν. Μιλάμε για
σκηνοθετική μαεστρία και όχι για «τσιγγουνιά»…
ρόλων που σε συνδυασμό με τις καλές ερμηνείες
βγαίνει ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα συνόλου.
 Ο Παύλος Δανελάτος και η νεοσύστατη
καλλιτεχνική ομάδα Οmerta, που σημαίνει σιωπή,
αποτελείται από απόφοιτους σπουδαστές της
δραματικής σχολής Α. Boυτσινά.

30.  Η αρχαία ελληνική τραγωδία ΑΝΤΙΓΟΝΗ του
Σοφοκλή είναι ένα από τα ωραιότερα δείγματα
της παγκόσμιας λογοτεχνικής κληρονομιάς,
σύμβολο συνέπειας στο χρέος και τους
άγραφους νόμους, πίστης σε διαχρονικές αξίες
και ιδανικά, φορέας μηνύματος καθολικής
αγάπης, ανθρωπιάς, ανθρωπισμού, πραγματικής
αρετής.
 Η παράσταση τιμήθηκε στο 11ο Διαγωνιστικό
Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων «ΜΟΣΧΑ-ΠΟΛΗ
ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» με τρία βραβεία: Η ηθοποιός
Δώρα Γιαννίτση βραβεύθηκε για το ρόλο της
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ, ο Кωνσταντίν Ρόζανοβ για τα
σκηνικά της παράστασης, ενώ το «Luna
Theater» τιμήθηκε με βραβείο παραγωγής.
 Αποσπάσματα της τραγωδίας απαγγέλλονται
στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα, το δε
μεγαλύτερο μέρος της αποδίδεται στη ρωσική
γλώσσα. Η παράσταση θα παρουσιασθεί με
ελληνικούς υπέρτιτλους. Στην παράσταση
συμμετέχουν Έλληνες και Ρώσοι ηθοποιοί, ενώ
τη μουσική έχει συνθέσει ο διακεκριμένος
μουσικός Νίκος Ξανθούλης.

31.  Η Ζιλιέτ Μπινός δηλώνει πως για αυτήν το
επίκεντρο «είναι οι μύθοι, τα αρχέτυπα, αυτά από
τα οποία είμαστε φτιαγμένοι, οι απλές ερωτήσεις
που ρωτάμε όλοι».
 H Μπινός όμως επέμενε στην Αντιγόνη «το πένθος
της και ο ηρωισμός της με συγκλόνισαν» δηλώνει.
 Όσο για τον Βαν Χοβ η ελληνική τραγωδία δεν
είναι σε καμία περίπτωση εύκολη για ένα
σύγχρονο διεθνές κοινό. Πως να διαχειριστείς τον
χορό, τι να κάνεις με τους Θεούς; Για τον Βαν
Χοβ, όμως «ο Χορός είναι η συνείδηση της
κοινωνίας. Είναι η σπονδυλική στήλη της
παραγωγής αυτής. «Προσπαθώ να κάνω την
σκληρή ελληνική τραγωδία πιο ανθρώπινη.»
 «Η Αντιγόνη έχει μια σχέση με τον αθέατο κόσμο
πολύ δυνατή, με τους θεούς και τους νεκρούς, για
αυτήν δεν υπάρχουν όρια, θεατός και αθέατος
κόσμος είναι σχεδόν το ίδιο. Για μένα αυτό το
έργο είναι τόσο πλούσιο που θέλω να βγάλω ένα
αποτέλεσμα που είναι συγκλονιστικό, συγκινητικό,
τρομακτικό αλλά επίσης ελπιδοφόρο. Γιατί είναι
ένα έργο γεμάτο αναπάντητα ερωτήματα. Και για
μένα η δουλειά μου είναι να τα κατανοήσω».

32.  Η παράσταση «A Thing Done in a Seeing
Place» –ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από τη
μετάφραση των όρων «δράμα» και «θέατρο»
στα αγγλικά– μεταφέρει την ιστορία της
«Αντιγόνης» του Σοφοκλή στην εποχή του
Ψυχρού Πολέμου, με βασικούς χαρακτήρες
την «ανυπάκουη κόρη», τον αστυνομικό, το
Κογκρέσο, την πολιτεία, τoν Τειρεσία και τον
θάνατο. Ασπρόμαυρες μαριονέτες
συνυπάρχουν στη σκηνή με ηθοποιούς και
πίνακες ζωγραφικής, ενώ η μουσική του
έργου είναι επηρεασμένη από την
αμερικανική παράδοση του Shape Note
Singing.
 Τη δεκαετία του ΄60, οι Βread and Puppet
είχαν σταθερή παρουσία στις διαδηλώσεις
κατά της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ
στη Νοτιοανατολική Ασία και συμμετείχαν
ενεργά σε δράσεις για την επίλυση τοπικών
κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων. Στο ίδιο
διάστημα, δημιούργησαν ορισμένους από
τους πιο διάσημους χαρακτήρες τους με τη
βοήθεια παιδιών της γειτονιάς.

33.  Γυναίκες από τη Συρία, εξόριστες στη Βηρυτό,
ανεβάζουν την "Αντιγόνη" του Σοφοκλή, μια τραγωδία
η οποία τους επιτρέπει να καταθέσουν τη θλίψη τους
επειδή έφυγαν από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο
χώρα τους.
 Οι 20 γυναίκες, δεν είχαν ως τώρα καμιά εμπειρία στην
ηθοποιία και προέρχονται από συντηρητικό
περιβάλλον.
 "Η 'Αντιγόνη της Συρίας' μας επιτρέπει να εκφράσουμε
τον καημό μας", εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η
29χρονη Μόνα, που έχει ρόλο αφηγήτριας.
 Στην παράσταση, οι ηθοποιοί παρουσιάζουν τις
οδυνηρές εμπειρίες τους μέσω των δοκιμασιών στις
οποίες υποβλήθηκε η Αντιγόνη.
 Ο Μοχάμαντ αλ-Άταρ, ο 33χρονος σκηνοθέτης της
παράστασης, λέει πως ήθελε να δείξει "τη μάχη που
δίνει σήμερα η γυναίκα της Συρίας".
 Για τον λόγο αυτό προσάρμοσε το αρχαίο κείμενο στη
σημερινή συριακή πραγματικότητα: στο έργο γίνεται
λόγος για τις συλλήψεις στα κυβερνητικά σημεία
ελέγχου, τις παρενοχλήσεις από τις ανταρτικές
οργανώσεις, την αναζήτηση της ελπίδας και τον αγώνα
των γυναικών ενάντια στα φράγματα που τους θέτει η