Diễn đàn văn nghệ Việt Nam - Số 7-2014

DIEÃN ÑAØN VAÊN NGHEÄ VIEÄT NAM (234) - 7 / 2014 1

DIEÃN ÑAØN VAÊN NGHEÄ VIEÄT NAM (234) - 7 / 20142

T HÔØI LUAÄN
A - TÌNH HÌNH VAØ NGUYEÂN NHAÂN
Sau 15 naêm thöïc hieän Nghò quyeát Trung
öông 5 khoùa VIII, söï nghieäp xaây döïng vaø phaùt
trieån vaên hoùa, con ngöôøi Vieät Nam ñaõ coù
chuyeån bieán tích cöïc, ñaït keát quaû quan troïng.
Tö duy lyù luaän veà vaên hoùa coù böôùc phaùt trieån;
nhaän thöùc veà vaên hoùa cuûa caùc caáp, caùc ngaønh
vaø toaøn daân ñöôïc naâng leân. Ñôøi soáng vaên hoùa
cuûa nhaân daân ngaøy caøng phong phuù, nhieàu giaù
trò vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa daân toäc ñöôïc phaùt
huy, nhieàu chuaån möïc vaên hoùa, ñaïo ñöùc môùi
ñöôïc hình thaønh. Saûn phaåm vaên hoùa, vaên hoïc
ngheä thuaät ngaøy caøng phong phuù, ña daïng;
coâng ngheä thoâng tin, nhaát laø thoâng tin ñaïi
chuùng coù böôùc phaùt trieån maïnh meõ. Nhieàu
phong traøo, hoaït ñoäng vaên hoùa ñaït ñöôïc
nhöõng keát quaû cuï theå, thieát thöïc; phaùt huy
ñöôïc truyeàn thoáng vaên hoùa gia ñình, doøng hoï,
coäng ñoàng... Xaõ hoäi hoùa hoaït ñoäng vaên hoùa
ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, goùp phaàn ñaùng keå
vaøo vieäc xaây döïng caùc thieát cheá vaên hoùa.
Nhieàu di saûn vaên hoùa vaät theå vaø phi vaät theå
ñöôïc baûo toàn, toân taïo; nhieàu phong tuïc, taäp
quaùn cuûa ñoàng baøo daân toäc thieåu soá ñöôïc
nghieân cöùu, söu taàm vaø phuïc döïng; hoaït ñoäng
tín ngöôõng, toân giaùo vaø sinh hoaït vaên hoùa taâm
linh cuûa nhaân daân ñöôïc quan taâm. Coâng taùc
quaûn lyù nhaø nöôùc veà vaên hoùa ñöôïc taêng
cöôøng, theå cheá vaên hoùa töøng böôùc ñöôïc hoaøn
thieän. Ñoäi nguõ laøm coâng taùc vaên hoùa, vaên ngheä
coù böôùc tröôûng thaønh; quyeàn töï do saùng taïo
cuûa vaên ngheä só ñöôïc toân troïng. Giao löu vaø
hôïp taùc quoác teá veà vaên hoùa coù nhieàu khôûi saéc.
Tuy nhieân, so vôùi nhöõng thaønh töïu treân lónh
vöïc chính trò, kinh teá, quoác phoøng, an ninh, ñoái
ngoaïi, thaønh töïu trong lónh vöïc vaên hoùa chöa
töông xöùng; chöa ñuû ñeå taùc ñoäng coù hieäu quaû
xaây döïng con ngöôøi vaø moâi tröôøng vaên hoùa
laønh maïnh. Tình traïng suy thoaùi veà tö töôûng
chính trò, ñaïo ñöùc, loái soáng trong Ñaûng vaø trong
xaõ hoäi coù chieàu höôùng gia taêng. Ñôøi soáng vaên
hoùa tinh thaàn ôû nhieàu nôi coøn ngheøo naøn, ñôn
ñieäu; khoaûng caùch höôûng thuï vaên hoùa giöõa
mieàn nuùi, vuøng saâu, vuøng xa vôùi ñoâ thò vaø trong
caùc taàng lôùp nhaân daân chaäm ñöôïc ruùt ngaén.
Moâi tröôøng vaên hoùa coøn toàn taïi tình traïng thieáu
laønh maïnh, ngoaïi lai, traùi vôùi thuaàn phong myõ
tuïc; teä naïn xaõ hoäi, toäi phaïm coù chieàu höôùng gia
taêng. Coøn ít nhöõng taùc phaåm vaên hoïc, ngheä
thuaät coù giaù trò cao veà tö töôûng vaø ngheä thuaät,
coù moät soá taùc phaåm chaïy theo thò hieáu taàm
thöôøng, chaát löôïng thaáp, thaäm chí coù haïi. Hoaït
ñoäng lyù luaän, pheâ bình vaên hoïc, ngheä thuaät
chöa theo kòp thöïc tieãn saùng taùc. Vieäc baûo toàn,
phaùt huy giaù trò di saûn vaên hoùa hieäu quaû chöa
cao, nguy cô mai moät chöa ñöôïc ngaên chaën.
XAÂY DÖÏNG VAØ PHAÙT TRIEÅN VAÊN HOÙA,
CON NGÖÔØI VIEÄT NAM ÑAÙP ÖÙNG YEÂU CAÀU
PHAÙT TRIEÅN BEÀN VÖÕNG ÑAÁT NÖÔÙC
LTS: Ngaøy 9-6-2014, ñoàng chí Toång Bí thö NGUYEÃN PHUÙ TROÏNG ñaõ kyù ban
haønh Nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù chín, Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoùa XI
(Nghò quyeát soá 33-NQ/TW) veà Xaây döïng vaø phaùt trieån vaên hoùa, con ngöôøi Vieät Nam
ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån beàn vöõng ñaát nöôùc. Xin traân troïng giôùi thieäu cuøng baïn
ñoïc toaøn vaên Nghò quyeát.

Heä thoáng thoâng tin ñaïi chuùng phaùt trieån thieáu
quy hoaïch khoa hoïc, gaây laõng phí nguoàn löïc
vaø quaûn lyù khoâng theo kòp söï phaùt trieån. Moät soá
cô quan truyeàn thoâng coù bieåu hieän thöông maïi
hoùa, xa rôøi toân chæ, muïc ñích. Cô cheá, chính
saùch veà kinh teá trong vaên hoùa, vaên hoùa trong
kinh teá, veà huy ñoäng, quaûn lyù caùc nguoàn löïc
cho vaên hoùa chöa cuï theå, roõ raøng. Heä thoáng
thieát cheá vaên hoùa vaø cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät
cho hoaït ñoäng vaên hoùa coøn thieáu vaø yeáu, coù
nôi xuoáng caáp, thieáu ñoàng boä, hieäu quaû söû
duïng thaáp. Coâng taùc quy hoaïch, ñaøo taïo, boá trí
caùn boä laõnh ñaïo, quaûn lyù vaên hoùa caùc caáp,
nhaát laø nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao coøn
nhieàu haïn cheá, baát caäp. Tình traïng nhaäp khaåu,
quaûng baù, tieáp thu deã daõi, thieáu choïn loïc saûn
phaåm vaên hoùa nöôùc ngoaøi ñaõ taùc ñoäng tieâu cöïc
ñeán ñôøi soáng vaên hoùa cuûa moät boä phaän nhaân
daân, nhaát laø lôùp treû.
Nguyeân nhaân cuûa nhöõng haïn cheá, yeáu keùm
treân ñaây chuû yeáu laø do nhieàu caáp uûy, chính
quyeàn chöa quan taâm ñaày ñuû lónh vöïc naøy;
laõnh ñaïo, chæ ñaïo chöa thaät quyeát lieät. Vieäc cuï
theå hoùa, theå cheá hoùa Nghò quyeát cuûa Ñaûng coøn
chaäm, thieáu ñoàng boä vaø trong moät soá tröôøng
hôïp thieáu khaû thi. Coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc
veà vaên hoùa chaäm ñöôïc ñoåi môùi, coù luùc, coù nôi
bò xem nheï, thaäm chí buoâng loûng; kyû luaät, kyû
cöông khoâng nghieâm. Ñaàu tö cho lónh vöïc vaên
hoùa chöa töông xöùng vaø coøn daøn traûi. Chöa
naém baét kòp thôøi nhöõng vaán ñeà môùi veà vaên hoùa
ñeå ñaàu tö ñuùng höôùng vaø coù hieäu quaû. Chöa
quan taâm ñuùng möùc coâng taùc ñaøo taïo, boài
döôõng nguoàn nhaân löïc hoaït ñoäng trong lónh
vöïc vaên hoùa, nhaát laø ñoäi nguõ caùn boä laõnh ñaïo,
quaûn lyù caùc caáp.
B - ÑÒNH HÖÔÙNG XAÂY DÖÏNG VAØ PHAÙT
TRIEÅN VAÊN HOÙA, CON NGÖÔØI
I - MUÏC TIEÂU
Muïc tieâu chung
Xaây döïng neàn vaên hoùa vaø con ngöôøi Vieät
Nam phaùt trieån toaøn dieän, höôùng ñeán chaân -
thieän - myõ, thaám nhuaàn tinh thaàn daân toäc, nhaân
vaên, daân chuû vaø khoa hoïc. Vaên hoùa thöïc söï trôû
thaønh neàn taûng tinh thaàn vöõng chaéc cuûa xaõ hoäi,
laø söùc maïnh noäi sinh quan troïng baûo ñaûm söï
phaùt trieån beàn vöõng vaø baûo veä vöõng chaéc Toå
quoác vì muïc tieâu daân giaøu, nöôùc maïnh, daân
chuû, coâng baèng, vaên minh.
Muïc tieâu cuï theå
- Hoaøn thieän caùc chuaån möïc giaù trò vaên
hoùa vaø con ngöôøi Vieät Nam, taïo moâi tröôøng
vaø ñieàu kieän ñeå phaùt trieån veà nhaân caùch,
ñaïo ñöùc, trí tueä, naêng löïc saùng taïo, theå chaát,
taâm hoàn, traùch nhieäm xaõ hoäi, nghóa vuï coâng
daân, yù thöùc tuaân thuû phaùp luaät; ñeà cao tinh
thaàn yeâu nöôùc, töï haøo daân toäc, löông taâm,
traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi vôùi baûn thaân
mình, vôùi gia ñình, coäng ñoàng, xaõ hoäi vaø ñaát
nöôùc.
- Xaây döïng moâi tröôøng vaên hoùa laønh maïnh,
phuø hôïp vôùi boái caûnh phaùt trieån kinh teá thò
tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vaø hoäi
nhaäp quoác teá. Xaây döïng vaên hoùa trong heä
thoáng chính trò, trong töøng coäng ñoàng laøng,
baûn, khu phoá, cô quan, ñôn vò, doanh nghieäp
vaø moãi gia ñình. Phaùt huy vai troø cuûa gia ñình,
coäng ñoàng, xaõ hoäi trong vieäc xaây döïng moâi
tröôøng vaên hoùa, laøm cho vaên hoùa trôû thaønh
nhaân toá thuùc ñaåy con ngöôøi Vieät Nam hoaøn
thieän nhaân caùch.
- Hoaøn thieän theå cheá, cheá ñònh phaùp lyù vaø
thieát cheá vaên hoùa baûo ñaûm xaây döïng vaø phaùt
trieån vaên hoùa, con ngöôøi trong thôøi kyø ñaåy
maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø hoäi
nhaäp quoác teá.
- Xaây döïng thò tröôøng vaên hoùa laønh maïnh,
ñaåy maïnh phaùt trieån coâng nghieäp vaên hoùa,
taêng cöôøng quaûng baù vaên hoùa Vieät Nam.
- Töøng böôùc thu heïp khoaûng caùch veà
höôûng thuï vaên hoùa giöõa thaønh thò vaø noâng
thoân, giöõa caùc vuøng mieàn vaø caùc giai taàng
xaõ hoäi. Ngaên chaën vaø ñaåy luøi söï xuoáng caáp
veà ñaïo ñöùc xaõ hoäi.
THÔØI LUAÄN

II - QUAN ÑIEÅM
1- Vaên hoùa laø neàn taûng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi,
laø muïc tieâu, ñoäng löïc phaùt trieån beàn vöõng ñaát
nöôùc. Vaên hoùa phaûi ñöôïc ñaët ngang haøng vôùi
kinh teá, chính trò, xaõ hoäi.
2- Xaây döïng neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân
tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc, thoáng nhaát trong
ña daïng cuûa coäng ñoàng caùc daân toäc Vieät Nam,
vôùi caùc ñaëc tröng daân toäc, nhaân vaên, daân chuû
vaø khoa hoïc.
3- Phaùt trieån vaên hoùa vì söï hoaøn thieän nhaân
caùch con ngöôøi vaø xaây döïng con ngöôøi ñeå phaùt
trieån vaên hoùa. Trong xaây döïng vaên hoùa, troïng
taâm laø chaêm lo xaây döïng con ngöôøi coù nhaân
caùch, loái soáng toát ñeïp, vôùi caùc ñaëc tính cô baûn:
yeâu nöôùc, nhaân aùi, nghóa tình, trung thöïc, ñoaøn
keát, caàn cuø, saùng taïo.
4- Xaây döïng ñoàng boä moâi tröôøng vaên hoùa,
trong ñoù chuù troïng vai troø cuûa gia ñình, coäng
ñoàng. Phaùt trieån haøi hoøa giöõa kinh teá vaø vaên
hoùa; caàn chuù yù ñaày ñuû ñeán yeáu toá vaên hoùa vaø
con ngöôøi trong phaùt trieån kinh teá.
5- Xaây döïng vaø phaùt trieån vaên hoùa laø söï
nghieäp cuûa toaøn daân do Ñaûng laõnh ñaïo, Nhaø
nöôùc quaûn lyù, nhaân daân laø chuû theå saùng taïo,
ñoäi nguõ trí thöùc giöõ vai troø quan troïng.
III - NHIEÄM VUÏ
1- Xaây döïng con ngöôøi Vieät Nam phaùt
trieån toaøn dieän
Chaêm lo xaây döïng con ngöôøi Vieät Nam
phaùt trieån toaøn dieän, troïng taâm laø boài döôõng
tinh thaàn yeâu nöôùc, loøng töï haøo daân toäc, ñaïo
ñöùc, loái soáng vaø nhaân caùch. Taïo chuyeån bieán
maïnh meõ veà nhaän thöùc, yù thöùc toân troïng phaùp
luaät, moïi ngöôøi Vieät Nam ñeàu hieåu bieát saâu
saéc, töï haøo, toân vinh lòch söû, vaên hoùa daân toäc.
Höôùng caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, giaùo duïc,
khoa hoïc vaøo vieäc xaây döïng con ngöôøi coù theá
giôùi quan khoa hoïc, höôùng tôùi chaân - thieän -
myõ. Gaén xaây döïng, reøn luyeän ñaïo ñöùc vôùi thöïc
hieän quyeàn con ngöôøi, quyeàn vaø nghóa vuï cô
baûn cuûa coâng daân. Naâng cao trí löïc, boài döôõng
tri thöùc cho con ngöôøi Vieät Nam ñaùp öùng yeâu
caàu cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ
hoäi chuû nghóa vaø hoäi nhaäp quoác teá, cuûa kinh teá
tri thöùc vaø xaõ hoäi hoïc taäp. Ñuùc keát vaø xaây döïng
heä giaù trò chuaån cuûa con ngöôøi Vieät Nam thôøi
kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp
quoác teá.
Xaây döïng vaø phaùt huy loái soáng “Moãi ngöôøi
vì moïi ngöôøi, moïi ngöôøi vì moãi ngöôøi”; hình
thaønh loái soáng coù yù thöùc töï troïng, töï chuû, soáng
vaø laøm vieäc theo Hieán phaùp vaø phaùp luaät, baûo
veä moâi tröôøng; keát hôïp haøi hoøa tính tích cöïc caù
nhaân vaø tính tích cöïc xaõ hoäi; ñeà cao traùch
nhieäm caù nhaân ñoái vôùi baûn thaân, gia ñình vaø xaõ
hoäi. Khaúng ñònh, toân vinh caùi ñuùng, caùi toát ñeïp,
tích cöïc, cao thöôïng; nhaân roäng caùc giaù trò cao
ñeïp, nhaân vaên.
Taêng cöôøng giaùo duïc ngheä thuaät, naâng cao
naêng löïc caûm thuï thaåm myõ cho nhaân daân, ñaëc
bieät laø thanh nieân, thieáu nieân. Phaùt huy vai troø
cuûa vaên hoïc - ngheä thuaät trong vieäc boài döôõng
taâm hoàn, tình caûm cuûa con ngöôøi. Baûo ñaûm
quyeàn höôûng thuï vaø saùng taïo vaên hoùa cuûa moãi
ngöôøi daân vaø cuûa coäng ñoàng. Naâng cao theå
löïc, taàm voùc con ngöôøi Vieät Nam, gaén giaùo duïc
theå chaát vôùi giaùo duïc tri thöùc, ñaïo ñöùc, kyõ naêng
soáng, ñaùp öùng yeâu caàu xaây döïng vaø baûo veä Toå
quoác.
Ñaáu tranh pheâ phaùn, ñaåy luøi caùi xaáu, caùi aùc,
thaáp heøn, laïc haäu; choáng caùc quan ñieåm, haønh
vi sai traùi, tieâu cöïc aûnh höôûng xaáu ñeán xaây
döïng neàn vaên hoùa, laøm tha hoùa con ngöôøi. Coù
giaûi phaùp khaéc phuïc nhöõng maët haïn cheá cuûa
con ngöôøi Vieät Nam.
2- Xaây döïng moâi tröôøng vaên hoùa laønh
maïnh
Moãi ñòa phöông, coäng ñoàng, cô quan, ñôn
vò, toå chöùc phaûi laø moät moâi tröôøng vaên hoùa laønh
maïnh, goùp phaàn giaùo duïc, reøn luyeän con ngöôøi
veà nhaân caùch, loái soáng. Gaén keát xaây döïng moâi
tröôøng vaên hoùa vôùi baûo veä moâi tröôøng sinh
thaùi. Ñöa noäi dung giaùo duïc ñaïo ñöùc con
THÔØI LUAÄN

ngöôøi, ñaïo ñöùc coâng daân vaøo caùc hoaït ñoäng
giaùo duïc cuûa xaõ hoäi.
Thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån gia ñình
Vieät Nam, xaây döïng gia ñình thöïc söï laø nôi
hình thaønh, nuoâi döôõng nhaân caùch vaên hoùa vaø
giaùo duïc neáp soáng cho con ngöôøi. Phaùt huy
giaù trò truyeàn thoáng toát ñeïp, xaây döïng gia ñình
no aám, tieán boä, haïnh phuùc, vaên minh. Xaây
döïng vaø nhaân roäng caùc moâ hình gia ñình vaên
hoùa tieâu bieåu, coù neàn neáp, oâng baø, cha meï
maãu möïc, con chaùu hieáu thaûo, vôï choàng hoøa
thuaän, anh chò em ñoaøn keát, thöông yeâu nhau.
Xaây döïng moãi tröôøng hoïc phaûi thöïc söï laø moät
trung taâm vaên hoùa giaùo duïc, reøn luyeän con
ngöôøi veà lyù töôûng, phaåm chaát, nhaân caùch, loái
soáng; giaùo duïc truyeàn thoáng vaên hoùa cho theá
heä treû. Xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa ôû ñòa baøn
daân cö, caùc cô quan, ñôn vò, doanh nghieäp
ñoaøn keát, daân chuû, vaên minh, ñaït chuaån thöïc
chaát veà vaên hoùa; thöïc hieän toát quy cheá daân chuû
ôû cô sôû; xaây döïng neáp soáng vaên hoùa tieán boä,
vaên minh, nhaát laø trong vieäc cöôùi, vieäc tang, leã
hoäi. Naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû caùc cuoäc
vaän ñoäng vaên hoùa, phong traøo “Toaøn daân ñoaøn
keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa“.
Gaén caùc hoaït ñoäng vaên hoùa vôùi phaùt trieån
kinh teá - xaõ hoäi, baûo ñaûm quoác phoøng, an ninh,
vôùi chöông trình xaây döïng noâng thoân môùi, ñoâ thò
vaên minh. Töøng böôùc thu heïp khoaûng caùch
höôûng thuï vaên hoùa giöõa caùc vuøng mieàn, giöõa
caùc giai taàng xaõ hoäi, giöõa thaønh thò vaø noâng thoân,
giöõa ñoàng baèng vaø mieàn nuùi, vuøng saâu, vuøng xa.
Xaây döïng, hoaøn thieän ñi ñoâi vôùi naâng cao chaát
löôïng, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc thieát cheá vaên
hoùa. Taïo ñieàu kieän ñeå nhaân daân chuû ñoäng toå
chöùc caùc hoaït ñoäng vaên hoùa coäng ñoàng.
Phaùt huy caùc giaù trò, nhaân toá tích cöïc trong
vaên hoùa toân giaùo, tín ngöôõng; khuyeán khích
caùc hoaït ñoäng toân giaùo gaén boù vôùi daân toäc,
höôùng thieän, nhaân ñaïo, nhaân vaên, tieán boä, “toát
ñôøi, ñeïp ñaïo”. Khuyeán khích caùc hoaït ñoäng
“ñeàn ôn ñaùp nghóa”, “uoáng nöôùc nhôù nguoàn”,
töø thieän, nhaân ñaïo.
3- Xaây döïng vaên hoùa trong chính trò vaø
kinh teá
Chuù troïng chaêm lo xaây döïng vaên hoùa trong
Ñaûng, trong caùc cô quan nhaø nöôùc vaø caùc ñoaøn
theå; coi ñaây laø nhaân toá quan troïng ñeå xaây döïng
heä thoáng chính trò trong saïch, vöõng maïnh.
Trong ñoù, troïng taâm laø xaây döïng ñoäi nguõ caùn
boä, ñaûng vieân, coâng chöùc, vieân chöùc coù phaåm
chaát ñaïo ñöùc, taän tuïy, heát loøng phuïng söï Toå
quoác, phuïc vuï nhaân daân, gaén boù maùu thòt vôùi
nhaân daân; coù yù thöùc thöôïng toân phaùp luaät, daân
chuû ñi ñoâi vôùi kyû luaät, kyû cöông; töï do caù nhaân
gaén vôùi traùch nhieäm xaõ hoäi vaø nghóa vuï coâng
daân. Ngaên chaën, ñaåy luøi tình traïng suy thoaùi veà
tö töôûng chính trò, ñaïo ñöùc, loái soáng trong moät
boä phaän caùn boä, coâng chöùc, ñaûng vieân.
Thöôøng xuyeân quan taâm xaây döïng vaên hoùa
trong kinh teá. Con ngöôøi thöïc söï laø trung taâm
trong quaù trình phaùttrieånkinh teá - xaõ hoäi. Taïolaäp
moâi tröôøng vaên hoùa phaùp lyù, thò tröôøng saûn
phaåm vaên hoùa minh baïch, tieán boä, hieän ñaïi ñeå
caùc doanh nghieäp tham gia xaây döïng, phaùt trieån
vaên hoùa. Xaây döïng vaên hoùa doanh nghieäp, vaên
hoùa doanh nhaân vôùi yù thöùc toân troïng phaùp luaät,
giöõ chöõ tín, caïnh tranh laønh maïnh, vì söï phaùt
trieån beàn vöõng vaø baûo veä Toå quoác.
Phaùt huy yù thöùc vaø tinh thaàn daân toäc, ñoäng
vieân toaøn daân, tröôùc heát laø caùc doanh nghieäp,
doanh nhaân xaây döïng vaø phaùt trieån caùc thöông
hieäu Vieät Nam coù uy tín treân thò tröôøng trong
nöôùc vaø quoác teá.
4- Naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû hoaït
ñoäng vaên hoùa
Huy ñoäng söùc maïnh cuûa toaøn xaõ hoäi nhaèm
baûo toàn, phaùt huy caùc giaù trò vaên hoùa truyeàn
thoáng, khích leä saùng taïo caùc giaù trò vaên hoùa
môùi, tieáp thu tinh hoa vaên hoùa nhaân loaïi, laøm
giaøu vaên hoùa daân toäc.
Xaây döïng cô cheá ñeå giaûi quyeát hôïp lyù, haøi
hoøa giöõa baûo toàn, phaùt huy di saûn vaên hoùa vôùi
phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Baûo toàn, toân taïo caùc
THÔØI LUAÄN

di tích lòch söû - vaên hoùa tieâu bieåu, phuïc vuï giaùo
duïc truyeàn thoáng vaø phaùt trieån kinh teá; gaén keát
baûo toàn, phaùt huy di saûn vaên hoùa vôùi phaùt trieån
du lòch. Phuïc hoài vaø baûo toàn moät soá loaïi hình
ngheä thuaät truyeàn thoáng coù nguy cô mai moät.
Phaùt huy caùc di saûn ñöôïc UNESCO coâng
nhaän, goùp phaàn quaûng baù hình aûnh ñaát nöôùc
vaø con ngöôøi Vieät Nam.
Phaùt trieån ñi ñoâi vôùi giöõ gìn söï trong saùng cuûa
tieáng Vieät; khaéc phuïc tình traïng laïm duïng tieáng
nöôùc ngoaøi. Giöõ gìn vaø phaùt huy di saûn vaên hoùa
caùc daân toäc thieåu soá, nhaát laø tieáng noùi, chöõ vieát,
trang phuïc, leã hoäi truyeàn thoáng; caùc giaù trò vaên
hoùa tích cöïc trong toân giaùo, tín ngöôõng.
Phaùt trieån söï nghieäp vaên hoïc, ngheä thuaät,
taïo moïi ñieàu kieän cho söï tìm toøi, saùng taïo cuûa
ñoäi nguõ vaên ngheä só ñeå coù nhieàu taùc phaåm coù
giaù trò tö töôûng vaø ngheä thuaät, thaám nhuaàn tinh
thaàn nhaân vaên, daân toäc, daân chuû, tieán boä, phaûn
aûnh chaân thaät, sinh ñoäng, saâu saéc ñôøi soáng,
lòch söû daân toäc vaø coâng cuoäc ñoåi môùi ñaát nöôùc.
Ñaåy maïnh saùng taùc, quaûng baù taùc phaåm, coâng
trình veà ñeà taøi caùch maïng, khaùng chieán, lòch söû
daân toäc, coâng cuoäc ñoåi môùi ñaát nöôùc. Töøng
böôùc xaây döïng heä thoáng lyù luaän vaên hoïc, ngheä
thuaät Vieät Nam.
Ñoåi môùi phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa caùc hoäi
vaên hoïc, ngheä thuaät nhaèm taäp hôïp, taïo ñieàu
kieän ñeå vaên ngheä só hoaït ñoäng tích cöïc, hieäu
quaû. Khuyeán khích nhaân daân saùng taïo, trao
truyeàn vaø phaùt huy caùc giaù trò vaên hoùa daân toäc.
Coù cô cheá khuyeán khích vaên ngheä só, ngheä
nhaân phaùt huy taøi naêng, naêng löïc saùng taùc,
quaûng baù vaên hoïc, ngheä thuaät vôùi yù thöùc ñaày ñuû
veà traùch nhieäm xaõ hoäi vaø nghóa vuï coâng daân cuûa
mình. Troïng duïng, toân vinh trí thöùc, vaên ngheä só,
ngheä nhaân treân cô sôû coáng hieán cho ñaát nöôùc.
Chuù troïng phaùt trieån naêng khieáu vaø taøi naêng treû.
Quy hoaïch, saép xeáp laïi heä thoáng baùo chí
ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån, baûo ñaûm thieát
thöïc, hieäu quaû. Chuù troïng coâng taùc quaûn lyù caùc
loaïi hình thoâng tin treân maïng in-tô-neùt ñeå ñònh
höôùng tö töôûng vaø thaåm myõ cho nhaân daân,
nhaát laø cho thanh nieân, thieáu nieân. Ñoåi môùi noäi
dung, phöông thöùc hoaït ñoäng vaø cô cheá ñaàu
tö theo höôùng öu tieân caùc cô quan baùo chí,
truyeàn thoâng chuû löïc. Caùc cô quan truyeàn
thoâng phaûi thöïc hieän ñuùng toân chæ, muïc ñích,
ñoái töôïng phuïc vuï chuû yeáu; naâng cao tính tö
töôûng, nhaân vaên vaø khoa hoïc, goùp phaàn xaây
döïng neàn vaên hoùa vaø con ngöôøi Vieät Nam.
5- Phaùt trieån coâng nghieäp vaên hoùa ñi ñoâi
vôùi xaây döïng, hoaøn thieän thò tröôøng vaên hoùa
Phaùt trieån coâng nghieäp vaên hoùa nhaèm khai
thaùc vaø phaùt huy nhöõng tieàm naêng vaø giaù trò
ñaëc saéc cuûa vaên hoùa Vieät Nam; khuyeán khích
xuaát khaåu saûn phaåm vaên hoùa, goùp phaàn quaûng
baù vaên hoùa Vieät Nam ra theá giôùi.
Coù cô cheá khuyeán khích ñaàu tö cô sôû vaät
chaát, trang thieát bò kyõ thuaät vaø coâng ngheä tieân
tieán ñeå naâng cao chaát löôïng saûn phaåm vaên
hoùa. Taïo thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp vaên
hoùa, vaên ngheä, theå thao, du lòch thu huùt caùc
nguoàn löïc xaõ hoäi ñeå phaùt trieån.
Ñoåi môùi, hoaøn thieän theå cheá, taïo moâi tröôøng
phaùp lyù thuaän lôïi ñeå xaây döïng, phaùt trieån thò
tröôøng vaên hoùa vaø coâng nghieäp vaên hoùa.
Naâng cao yù thöùc thöïc thi caùc quy ñònh phaùp
luaät veà quyeàn taùc giaû vaø caùc quyeàn lieân quan
trong toaøn xaõ hoäi. Cuûng coá vaø taêng cöôøng hieäu
quaû hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan quaûn lyù vaø cô
quan thöïc thi quyeàn taùc giaû töø Trung öông ñeán
ñòa phöông.
6- Chuû ñoäng hoäi nhaäp quoác teá veà vaên
hoùa, tieáp thu tinh hoa vaên hoùa nhaân loaïi
Chuû ñoäng môû roäng hôïp taùc vaên hoùa vôùi caùc
nöôùc, thöïc hieän ña daïng caùc hình thöùc vaên hoùa
ñoái ngoaïi, ñöa caùc quan heä quoác teá veà vaên hoùa
ñi vaøo chieàu saâu, ñaït hieäu quaû thieát thöïc; tieáp
nhaän coù choïn loïc tinh hoa vaên hoùa theá giôùi,
laøm phong phuù theâm vaên hoùa daân toäc.
Phaùt huy taøi naêng, taâm huyeát cuûa trí thöùc,
vaên ngheä só ngöôøi Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi
trong vieäc tham gia phaùt trieån vaên hoùa cuûa ñaát
THÔØI LUAÄN

nöôùc, trôû thaønh caàu noái quaûng baù hình aûnh ñaát
nöôùc, vaên hoùa, con ngöôøi Vieät Nam. Chuù troïng
truyeàn baù vaên hoùa Vieät Nam, daïy tieáng Vieät
cho ngöôøi Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi vaø ngöôøi
nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam. Xaây döïng moät soá
trung taâm vaên hoùa Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi vaø
trung taâm dòch thuaät, quaûng baù vaên hoùa Vieät
Nam ra nöôùc ngoaøi.
Chuû ñoäng ñoùn nhaän cô hoäi phaùt trieån, vöôït
qua caùc thaùch thöùc ñeå giöõ gìn, hoaøn thieän baûn
saéc vaên hoùa daân toäc; haïn cheá, khaéc phuïc
nhöõng aûnh höôûng tieâu cöïc, maët traùi cuûa toaøn
caàu hoùa veà vaên hoùa.
Xaây döïng cô cheá, chính saùch phaùt trieån vaên
hoùa ñoái ngoaïi; hoã trôï quaûng baù ngheä thuaät
quoác gia vaø xuaát khaåu caùc saûn phaåm vaên hoùa
ra nöôùc ngoaøi.
IV - GIAÛI PHAÙP
1- Tieáp tuïc ñoåi môùi phöông thöùc laõnh
ñaïo cuûa Ñaûng ñoái vôùi lónh vöïc vaên hoùa
Caùc caáp uûy, toå chöùc ñaûng caàn xaùc ñònh xaây
döïng vaø phaùt trieån vaên hoùa, con ngöôøi Vieät
Nam laø moät nhieäm vuï quan troïng trong suoát
thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát
nöôùc. Taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn,
naâng cao nhaän thöùc trong Ñaûng, heä thoáng
chính trò vaø toaøn xaõ hoäi veà vò trí, vai troø cuûa söï
nghieäp xaây döïng vaø phaùt trieån vaên hoùa, con
ngöôøi Vieät Nam. Moãi caùn boä, ñaûng vieân neâu
cao vai troø göông maãu, ñoäng vieân, toå chöùc
nhaân daân thöïc hieän thaéng lôïi Nghò quyeát.
Ñoåi môùi phöông thöùc laõnh ñaïo cuûa Ñaûng
theo höôùng vöøa baûo ñaûm ñeå vaên hoùa, vaên hoïc
- ngheä thuaät, baùo chí phaùt trieån ñuùng ñònh
höôùng chính trò, tö töôûng cuûa Ñaûng, vöøa baûo
ñaûm quyeàn töï do, daân chuû caù nhaân trong saùng
taïo treân cô sôû phaùt huy tính töï giaùc cao vôùi
muïc ñích ñuùng ñaén; khaéc phuïc tình traïng
buoâng loûng söï laõnh ñaïo hoaëc maát daân chuû,
haïn cheá töï do saùng taïo.
Phaûi coi troïng xaây döïng vaên hoùa töø trong
Ñaûng, trong boä maùy nhaø nöôùc, maø noäi dung
quan troïng laø hoïc taäp vaø laøm theo tö töôûng,
ñaïo ñöùc, phong caùch Hoà Chí Minh. Vaên hoùa,
ñaïo ñöùc vaø loái soáng laønh maïnh phaûi ñöôïc theå
hieän tröôùc heát trong moïi toå chöùc ñaûng, nhaø
nöôùc, ñoaøn theå, trong caùn boä, coâng chöùc, vieân
chöùc nhaø nöôùc, trong töøng ñaûng vieân, hoäi vieân.
Söï göông maãu cuûa moãi caùn boä, ñaûng vieân laø
yeâu caàu quan troïng trong coâng taùc laõnh ñaïo
cuûa Ñaûng.
2- Naâng cao hieäu löïc, hieäu quaû quaûn lyù
nhaø nöôùc veà vaên hoùa
Taäp trung ñoåi môùi, naâng cao hieäu löïc, hieäu
quaû quaûn lyù nhaø nöôùc veà vaên hoùa trong ñieàu
kieän phaùt trieån kinh teá thò tröôøng, hoäi nhaäp
quoác teá vaø söï buøng noå cuûa coâng ngheä thoâng
tin vaø truyeàn thoâng. Ñaåy nhanh vieäc theå cheá
hoùa, cuï theå hoùa caùc quan ñieåm, ñöôøng loái cuûa
Ñaûng veà vaên hoùa. Hoaøn thieän heä thoáng vaên
baûn quy phaïm phaùp luaät, cô cheá, chính saùch
veà vaên hoùa, veà quyeàn taùc giaû vaø caùc quyeàn lieân
quan, phuø hôïp vôùi chuaån möïc quoác teá vaø thöïc
tieãn Vieät Nam.
Ñieàu chænh vaø hoaøn thieän cô cheá, chính
saùch phuø hôïp vôùi tính ñaëc thuø cuûa vaên hoùa,
ngheä thuaät. Boå sung chính saùch kinh teá trong
vaên hoùa, vaên hoùa trong kinh teá, xöû lyù haøi hoøa
moái quan heä giöõa phaùt trieån kinh teá vaø phaùt
trieån vaên hoùa; coù chính saùch vaên hoùa ñaëc thuø
ñoái vôùi ñoàng baøo daân toäc thieåu soá.
Ñaåy maïnh quaù trình chuyeån ñoåi cô cheá
quaûn lyù, toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ñôn vò
söï nghieäp vaên hoùa, caùc hoäi ngheà nghieäp trong
lónh vöïc vaên hoùa theo höôùng töï chuû, töï chòu
traùch nhieäm theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Thuùc
ñaåy coå phaàn hoùa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc
hoaït ñoäng trong lónh vöïc vaên hoùa.
Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra vaên hoùa,
gaén vôùi traùch nhieäm caù nhaân vaø toå chöùc khi ñeå
xaûy ra sai phaïm. Phaùt huy vai troø giaùm saùt,
phaûn bieän xaõ hoäi cuûa caùc toå chöùc xaõ hoäi, coäng
ñoàng daân cö vaø coâng daân ñoái vôùi vieäc toå chöùc
vaø quaûn lyù hoaït ñoäng vaên hoùa.
THÔØI LUAÄN

Chuû ñoäng ñaáu tranh phoøng, choáng caùc bieåu
hieän suy thoaùi veà tö töôûng, ñaïo ñöùc, “töï dieãn
bieán”, “töï chuyeån hoùa” treân lónh vöïc vaên hoùa.
Ngaên chaën coù hieäu quaû tình traïng moät boä phaän
baùo chí, xuaát baûn, vaên hoùa, vaên ngheä hoaït
ñoäng khoâng ñuùng toân chæ, muïc ñích, saûn phaåm
leäch laïc, thò hieáu taàm thöôøng.
3- Xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng
taùc vaên hoùa
Xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ñoäi nguõ caùn
boä vaên hoùa. Coi troïng quy hoaïch, ñaøo taïo, boài
döôõng, boá trí caùn boä laõnh ñaïo, quaûn lyù vaên hoùa,
caùn boä laøm coâng taùc khoa hoïc, chuyeân gia ñaàu
ngaønh, caùn boä ôû cô sôû.
Quan taâm xaây döïng caùc tröôøng vaên hoùa,
ngheä thuaät, taïo chuyeån bieán cô baûn veà chaát
löôïng vaø quy moâ ñaøo taïo. Hình thaønh moät soá
cô sôû ñaøo taïo ñaïi hoïc, treân ñaïi hoïc troïng ñieåm,
ñaït chuaån khu vöïc vaø quoác teá.
Ñoåi môùi ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä vaên hoùa
theo höôùng hieän ñaïi vaø hoäi nhaäp quoác teá. Tieáp
tuïc göûi sinh vieân, caùn boä ñi ñaøo taïo chuyeân
ngaønh vaên hoùa, ngheä thuaät, theå thao ôû caùc nöôùc
phaùt trieån. Xaây döïng ñoäi nguõ trí thöùc, vaên ngheä
só trong caùc daân toäc thieåu soá, coù chính saùch
khuyeán khích hoï trôû veà coâng taùc taïi ñòa phöông.
Chuù troïng ñaøo taïo, boài döôõng ñoäi nguõ giaùo vieân
giaûng daïy caùc chuyeân ngaønh vaên hoùa.
Coù chính saùch phaùt hieän, boài döôõng, söû
duïng, ñaõi ngoä, toân vinh caùn boä trong lónh vöïc
vaên hoùa, ngheä thuaät; troïng duïng ngöôøi coù taøi,
coù ñöùc. Ñieàu chænh cheá ñoä tieàn löông, trôï caáp
ñoái vôùi nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong caùc boä
moân ngheä thuaät ñaëc thuø.
4- Taêng cöôøng nguoàn löïc cho lónh vöïc
vaên hoùa
Möùc ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc cho vaên hoùa phaûi
töông öùng vôùi möùc taêng tröôûng kinh teá. Söû duïng
hieäu quaû, coâng khai, minh baïch nguoàn ñaàu tö
cuûa Nhaø nöôùc, coù troïng taâm, troïng ñieåm, öu tieân
caùcvuøngmieànnuùi,bieângiôùi,haûiñaûo,vuøngñoàng
baøo daân toäc thieåu soá vaø moät soá loaïi hình ngheä
thuaät truyeàn thoáng caàn baûo toàn, phaùt huy.
Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoùa nhaèm huy ñoäng caùc
nguoàn ñaàu tö, taøi trôï, hieán taëng cho phaùt trieån
vaên hoùa, xaây döïng con ngöôøi.
Xaây döïng cô cheá, chính saùch öu ñaõi veà ñaát,
tín duïng, thueá vaø phí ñoái vôùi caùc cô sôû ñaøo taïo
vaø thieát cheá vaên hoùa do khu vöïc tö nhaân ñaàu
tö, ñaëc bieät laø ôû vuøng coøn khoù khaên. Khuyeán
khích hình thaønh caùc quyõ ñaøo taïo, khuyeán hoïc,
phaùt trieån nhaân taøi, quaûng baù vaên hoïc ngheä
thuaät, phaùt trieån ñieän aûnh, hoã trôï xuaát baûn...
Xaây döïng moät soá coâng trình vaên hoùa troïng
ñieåm. Caùc ñòa phöông, caùc cô quan, coâng sôû,
tröôøng hoïc, khu coâng nghieäp, doanh nghieäp,
khu daân cö... coù thieát cheá vaên hoùa phuø hôïp
(thö vieän, nhaø vaên hoùa, coâng trình theå thao...).
Taêng cöôøng ñaàu tö ñeå ñaåy maïnh nghieân
cöùu lyù luaän, toång keát thöïc tieãn ñeå naâng cao khaû
naêng döï baùo vaø ñònh höôùng phaùt trieån vaên hoùa,
xaây döïng con ngöôøi.
V - TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN
1- Caùc caáp uûy, toå chöùc ñaûng toå chöùc vieäc
hoïc taäp vaø trieån khai thöïc hieän Nghò quyeát.
2- Ñaûng ñoaøn Quoác hoäi laõnh ñaïo vieäc söûa
ñoåi, boå sung, ban haønh môùi heä thoáng phaùp luaät
veà vaên hoùa, taïo cô sôû phaùp lyù cho vieäc thöïc
hieän Nghò quyeát vaø giaùm saùt vieäc thöïc hieän.
3- Ban caùn söï ñaûng Chính phuû laõnh ñaïo
vieäc söûa ñoåi, boå sung, ban haønh môùi caùc vaên
baûn döôùi luaät; chæ ñaïo toå chöùc toát vieäc thi haønh
phaùp luaät; thöôøng xuyeân theo doõi, kieåm tra,
ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän vaø kòp thôøi ñieàu chænh
caùc nhieäm vuï, giaûi phaùp cuï theå, phuø hôïp vôùi
yeâu caàu thöïc teá, baûo ñaûm thöïc hieän coù hieäu
quaû Nghò quyeát.
4- Ban Tuyeân giaùo Trung öông chuû trì, phoái
hôïp vôùi caùc ban ñaûng, ban caùn söï ñaûng, ñaûng
ñoaøn, ñaûng uûy tröïc thuoäc Trung öông toå chöùc
quaùn trieät, theo doõi, kieåm tra, ñoân ñoác, sô keát,
toång keát vaø ñònh kyø baùo caùo Boä Chính trò, Ban
Bí thö keát quaû thöïc hieän Nghò quyeát.
(Theo baùo Nhaân Daân, 12/6/2014)
THÔØI LUAÄN

T RUNG QUOÁC PHAÛI RUÙT NGAY KHOÛI VUØNG BIEÅN CHUÛ QUYEÀN CUÛA VIEÄT NAM !
(…) Vôùi laäp tröôøng tröôùc sau nhö moät, Ban Chaáp haønh Trung öông
Ñaûng vaø Boä Chính trò luoân khaúng ñònh chuû quyeàn laõnh thoå cuûa Toå
quoác, trong ñoù coù vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø theàm luïc ñòa Vieät Nam,
laø thieâng lieâng, khoâng theå nhaân nhöôïng.
Nhaân daân Vieät Nam ta, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta coù ñuû baûn lónh, yù chí
kieân cöôøng vaø quyeát taâm, cuõng nhö coù ñaày ñuû cô sôû lòch söû vaø phaùp
lyù ñeå ñaáu tranh baûo veä chuû quyeàn ñaát nöôùc. Khoâng theå chaáp nhaän
tình traïng cöù nöôùc maïnh laø khoâng toân troïng ñaïo lyù vaø leõ phaûi. Nhaân
daân ta töøng traûi qua vaø kieân cöôøng trong caùc cuoäc ñaáu tranh choáng
xaâm löôïc baûo veä Toå quoác töø haøng nghìn naêm nay. Vuï vieäc xaûy ra vöøa
qua, ít thaáy nöôùc naøo vaø toå chöùc quoác teá naøo leân tieáng uûng hoä phía
Trung Quoác veà vieäc haï ñaët traùi pheùp giaøn khoan Haûi Döông-981 trong
vuøng bieån cuûa Vieät Nam cuõng nhö yeâu saùch ñöôøng löôõi boø 9 ñoaïn voâ
lyù. Nhöõng baèng chöùng lòch söû vaø phaùp lyù cho thaáy, chính nghóa thuoäc
CHUÛ QUYEÀN LAÕNH THOÅ LAØ THIEÂNG LIEÂNG VAØ
BAÁT KHAÛ XAÂM PHAÏM ÑOÁI VÔÙI BAÁT CÖÙ NGÖÔØI
VIEÄT NAM NAØO
Chuû tòch nöôùc TRÖÔNG TAÁN SANG traû lôøi phoûng vaán cuûa Thoâng taán xaõ Vieät Nam

veà chuùng ta. Thaùi ñoä cuûa coäng ñoàng quoác teá laø khaù roõ raøng trong
vieäc naøy.
(…) Ngay sau khi Trung Quoác haï ñaët traùi pheùp giaøn khoan Haûi
Döông-981 vaøo saâu trong vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø theàm luïc ñòa
cuûa Vieät Nam, Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng, Boä Chính trò ñaõ kòp
thôøi ñeà ra chuû tröông ñeå xöû lyù tình hình.
Moät maët, kieân quyeát yeâu caàu Trung Quoác ruùt giaøn khoan ra khoûi
vuøng bieån cuûa Vieät Nam, maët khaùc, kieân trì giöõ vöõng moâi tröôøng hoøa
bình ñeå xaây döïng ñaát nöôùc; giöõ quan heä laùng gieàng höõu nghò vôùi
nhaân daân Trung Quoác treân cô sôû bình ñaúng, toân troïng laãn nhau vaø
cuøng coù lôïi.
Treân cô sôû chuû tröông ñoù, caùc cô quan chöùc naêng cuûa Ñaûng, Nhaø
nöôùc, Quoác hoäi, Chính phuû vaø caû heä thoáng chính trò ñaõ vaøo cuoäc,
tieán haønh toaøn dieän ñaáu tranh ngoaïi giao caû song phöông vaø ña
phöông; ñaáu tranh ngaên chaën treân thöïc ñòa baèng löïc löôïng daân söï
thöïc thi phaùp luaät; thoâng tin kòp thôøi, thöôøng xuyeân vaø chaân thöïc, laøm
cho nhaân daân ta vaø baïn beø theá giôùi hieåu roõ tình hình ñang dieãn ra.
Chuùng ta luoân söû duïng caùc bieän phaùp hoøa bình, ñoàng thôøi yeâu
caàu Trung Quoác toû thieän chí giaûi quyeát thoûa ñaùng vaán ñeà baèng bieän
phaùp hoøa bình treân cô sôû luaät phaùp quoác teá vaø nhöõng thoûa thuaän
giöõa Trung Quoác - ASEAN, Trung Quoác - Vieät Nam.
Bieän phaùp phaùp lyù cuõng ñöôïc söû duïng khi caàn thieát ñeå baûo veä chuû
quyeàn, laõnh thoå cuûa Toå quoác.
Cuoäc ñaáu tranh baûo veä ñoäc laäp, chuû quyeàn, thoáng nhaát vaø toaøn
veïn laõnh thoå laø laâu daøi, gian khoå, ñoøi hoûi chuùng ta phaûi kieân quyeát,
nhöng phaûi bình tónh, kieân trì nhaèm ñaït hieäu quaû.
Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñang thöïc hieän caùc chuû tröông vaø giaûi phaùp
ñaùp öùng nguyeän voïng chính ñaùng, tha thieát cuûa hôn 90 trieäu ñoàng
baøo ta. Toâi xin nhaéc laïi lôøi cuûa vua Leâ Thaùnh Toâng töøng noùi vôùi trieàu
thaàn ñaõ ñöôïc ghi roõ trong Ñaïi Vieät söû kyù toaøn thö : “Moät thöôùc nuùi,
moät taác soâng cuûa ta, leõ naøo laïi neân vöùt boû? Ngöôi phaûi kieân quyeát
tranh bieän, chôù cho hoï laán daàn. Neáu hoï khoâng nghe, coøn coù theå sai
söù sang phöông Baéc trình baøy roõ ñieàu ngay leõ gian. Neáu ngöôi daùm
ñem moät thöôùc nuùi, moät taác ñaát cuûa Thaùi toå laøm moài cho giaëc, thì toäi
phaûi tru di!”.
Theo baùo Nhaân Daân, ngaøy 21/6/2014, tr.4
TRUNG QUOÁC PHAÛI RUÙT NGAY KHOÛI VUØNG BIEÅN CHUÛ QUYEÀN CUÛA VIEÄT NAM !

(…) II. Quoác hoäi thaûo luaän (taïi ñoaøn) Baùo caùo cuûa Chính phuû veà tình
hình Bieån Ñoâng, vieäc Trung Quoác haï ñaët traùi pheùp giaøn khoan Haûi Döông
981 trong theàm luïc ñòa vaø vuøng ñaëc quyeàn kinh teá cuûa Vieät Nam; chuû
tröông vaø giaûi phaùp cuûa Vieät Nam.
1. Quoác hoäi khaúng ñònh vieäc Trung Quoác haï ñaët giaøn khoan trong theàm
luïc ñòa vaø vuøng ñaëc quyeàn kinh teá cuûa Vieät Nam laø vi phaïm nghieâm troïng
chuû quyeàn, quyeàn chuû quyeàn, quyeàn taøi phaùn cuûa Vieät Nam; vi phaïm luaät
phaùp quoác teá nhaát laø Coâng öôùc Lieân hôïp quoác veà Luaät Bieån naêm 1982; vi
phaïm Tuyeân boá veà öùng xöû cuûa caùc beân treân Bieån Ñoâng (DOC); traùi vôùi
thoûa thuaän caáp cao giöõa hai Ñaûng, Nhaø nöôùc Vieät Nam – Trung Quoác.
Tình hình Bieån Ñoâng caêng thaúng. Hoøa bình vaø an ninh ñang bò ñe doïa.
2. Quoác hoäi cuøng vôùi toaøn theå ñoàng baøo, chieán só caû nöôùc vaø ñoàng baøo
ta ôû nöôùc ngoaøi baøy toû söï lo ngaïi vaø kieân quyeát phaûn ñoái nhöõng vi phaïm,
sai traùi cuûa phía Trung Quoác, yeâu caàu Trung Quoác ruùt giaøn khoan Haûi
Döông 981 ra khoûi vuøng bieån cuûa Vieät Nam. Quoác hoäi cuõng baøy toû loøng
bieát ôn ñoái vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân, dö luaän quoác teá ñaõ ñoàng tình, uûng
hoä Vieät Nam.
3. Quoác hoäi tin töôûng vaø nhaát trí cao vôùi chuû tröông cuûa Ñaûng, Nhaø
nöôùc ñaõ laõnh ñaïo quaân daân ta coù nhieàu bieän phaùp kieân quyeát trong ñaáu
tranh baûo veä chuû quyeàn, laõnh thoå treân cô sôû luaät phaùp quoác teá. Ñoàng thôøi,
kieân trì ñaáu tranh, gìn giöõ moâi tröôøng hoøa bình, oån ñònh ñeå phaùt trieån ñaát
nöôùc; kieân trì baûo veä, giöõ vöõng quan heä höõu nghò truyeàn thoáng giöõa nhaân
daân hai nöôùc Vieät Nam – Trung Quoác.
4. Dieãn bieán tình hình treân Bieån Ñoâng coøn phöùc taïp vaø khoù löôøng. Quoác
hoäi ñeà nghò Chính phuû, caùc ngaønh, caùc caáp cuøng ñoàng baøo caû nöôùc ñoaøn keát,
thoáng nhaát vaø ñaëc bieät quan taâm giöõ vöõng oån ñònh chính trò, ñaûm baûo an ninh,
traät töï, an toaøn xaõ hoäi, taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå thöïc hieän thaéng lôïi nhieäm
vuï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, quoác phoøng an ninh, ñoái ngoaïi cuûa ñaát nöôùc.
Theo baùo Nhaân Daân, ngaøy 22/5/2014
KIEÂN QUYEÁT PHAÛN ÑOÁI NHÖÕNG VI PHAÏM,
SAI TRAÙI CUÛA PHÍA TRUNG QUOÁC, YEÂU CAÀU
TRUNG QUOÁC RUÙT GIAØN KHOAN HAÛI DÖÔNG
981 RA KHOÛI VUØNG BIEÅN CUÛA VIEÄT NAM
Thoâng caùo soá 2 Kyø hoïp thöù 7, Quoác hoäi khoùa XIII (trích)

ÑOAØN KEÁT MOÄT LOØNG, THOÁNG NHAÁT YÙ CHÍ, HAØNH
ÑOÄNG, UÛNG HOÄ VAØ THÖÏC HIEÄN CHUÛ TRÖÔNG
CUÛA ÑAÛNG VAØ NHAØ NÖÔÙC, KIEÂN QUYEÁT ÑAÁU
TRANH BAÛO VEÄ CHUÛ QUYEÀN LAÕNH THOÅ
Trích phaùt bieåu Beá maïc kyø hoïp thöù 7, Quoác hoäi khoùa XIII ngaøy 25/6/2014 cuûa
Chuû tòch Quoác hoäi NGUYEÃN SINH HUØNG
K
yø hoïp thöù 7 cuûa Quoác hoäi dieãn ra
trong luùc tình hình khu vöïc vaø theá giôùi
coù nhieàu dieãn bieán phöùc taïp, nguy
hieåm, khoù löôøng. Trung Quoác haï ñaët giaøn
khoan daàu khí Haûi Döông 981 vaøo saâu trong
theàm luïc ñòa vaø vuøng ñaëc quyeàn kinh teá cuûa
Vieät Nam; ñoäc laäp, chuû quyeàn quoác gia, hoøa
bình, oånñònh, an ninh, an toaøn, töï do haønghaûi
vaø haøng khoâng ôû Bieån Ñoâng bò ñe doïa
nghieâm troïng. Quoác hoäi khaúng ñònh haønh
ñoäng cuûa Trung Quoác vi phaïm nghieâm troïng
chuû quyeàn, quyeàn chuû quyeàn, quyeàn taøi phaùn
cuûa Vieät Nam; vi phaïm luaät phaùp quoác teá, tröôùc heát laø Coâng öôùc cuûa Lieân hôïp quoác veà Luaät bieån
naêm 1982, Tuyeân boá veà öùng xöû cuûa caùc beân ôû Bieån Ñoâng (DOC); vi phaïm Thoûa thuaän caáp cao giöõa
Vieät Nam vaø Trung Quoác veà nguyeân taéc chæ ñaïo giaûi quyeát vaán ñeà treân Bieån Ñoâng; laøm toån haïi saâu
saéc ñeán tình höõu nghò, ñoaøn keát, laùng gieàng cuûa nhaân daân hai nöôùc Vieät Nam – Trung Quoác.
Ñeán dieãn ñaøn naøy, hoøa chung nhòp ñaäp traùi tim cuûa ñoàng baøo, chieán só caû nöôùc, caùc vò ñaïi
bieåu Quoác hoäi ñaõ maïnh meõ leân aùn haønh ñoäng sai traùi cuûa phía Trung Quoác. Quoác hoäi ñaõ thaûo
luaän saâu saéc, ra Thoâng caùo tuyeân boá laäp tröôøng chính nghóa cuûa Vieät Nam, kieân quyeát phaûn
ñoái haønh ñoäng sai phaïm cuûa Trung Quoác, yeâu caàu Trung Quoác ruùt giaøn khoan daàu khí Haûi
Döông 981 ra khoûi vuøng ñaëc quyeàn kinh teá, theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam vaø khoâng ñöôïc tieáp tuïc
coù nhöõng haønh ñoäng xaâm phaïm chuû quyeàn cuûa Vieät Nam. Quoác hoäi ñaùnh giaù cao nhöõng phaùt
bieåu taâm huyeát theå hieän loøng yeâu nöôùc, quyeát taâm baûo veä chuû quyeàn bieån ñaûo cuûa caùc vò ñaïi
bieåu Quoác hoäi vaø nhaân daân. Quoác hoäi keâu goïi ñoàng baøo, chieán só caû nöôùc, kieàu baøo ta ôû nöôùc
ngoaøi phaùt huy truyeàn thoáng yeâu nöôùc, ñoaøn keát moät loøng thoáng nhaát yù chí, haønh ñoäng, uûng
hoä vaø thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc, kieân quyeát ñaáu tranh baûo veä chuû quyeàn laõnh
thoå treân cô sôû luaät phaùp quoác teá; gìn giöõ moâi tröôøng hoøa bình, oån ñònh ñeå phaùt trieån ñaát nöôùc;
gìn giöõ quan heä höõu nghò truyeàn thoáng giöõa nhaân daân hai nöôùc Vieät Nam – Trung Quoác.
Quoác hoäi Vieät Nam baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán Quoác hoäi, nghò só Quoác hoäi, caùc toå chöùc,
caù nhaân vaø baïn beø treân theá giôùi ñaõ vaø ñang tieáp tuïc ñoàng tình, uûng hoä Vieät Nam, leân tieáng baûo
veä chính nghóa, leõ phaûi cuûa Vieät Nam vaø yeâu caàu Trung Quoác ñình chæ ngay nhöõng haønh ñoäng
xaâm phaïm chuû quyeàn laõnh thoå cuûa Vieät Nam.
Theo baùo Nhaân Daân, ngaøy 25/6/2014

TUYEÂN BOÁ
CUÛA HOÄI NHAÏC SÓ VIEÄT NAM PHAÛN ÑOÁI TRUNG QUOÁC
HAÏ ÑAËT GIAØN KHOAN HAÛI DÖÔNG 981 TRAÙI PHEÙP
TRONG VUØNG BIEÅN VIEÄT NAM
T
öø ngaøy 2 thaùng 5 naêm 2014, Trung Quoác ñaõ ngang nhieân haï ñaët giaøn khoan Haûi Döông
981 vaøo saâu trong theàm luïc ñòa vaø vuøng ñaëc quyeàn kinh teá cuûa Vieät Nam, ñoàng thôøi huy
ñoäng moät soá löôïng lôùn caùc phöông tieän hoä toáng, trong ñoù coù taøu quaân söï, maùy bay, hung
haõn uy hieáp caùc taøu kieåm ngö, taøu caûnh saùt bieån vaø taøu ñaùnh caù cuûa Vieät Nam. Nghieâm troïng
hôn, ngaøy 26/5/2014, taøu Trung Quoác ñaõ ñaâm chìm taøu caù cuûa ngö daân Vieät Nam.
Haønh ñoäng naøy cuûa Trung Quoác ñaõ xaâm phaïm nghieâm troïng chuû quyeàn, quyeàn chuû quyeàn
vaø quyeàn taøi phaùn cuûa Vieät Nam ñöôïc qui ñònh taïi Coâng öôùc Lieân hieäp quoác veà Luaät Bieån 1982,
trong ñoù Trung Quoác laø moät thaønh vieân. Trung Quoác ñaõ ñi ngöôïc laïi tuyeân boá veà caùch öùng xöû
cuûa caùc beân ôû bieån Ñoâng (DOC) giöõa Trung Quoác vaø caùc quoác gia thaønh vieân ASEAN.
Hoäi Nhaïc só Vieät Nam goàm hôn 1.300 hoäi vieân hoaït ñoäng treân caùc lónh vöïc saùng taùc, nghieân
cöùu, lyù luaän pheâ bình, ñaøo taïo vaø bieåu dieãn... cuøng haøng trieäu coâng chuùng yeâu nhaïc trong caû
nöôùc cöïc löïc phaûn ñoái nhöõng haønh ñoäng sai traùi neâu treân cuûa Trung Quoác. Danh nhaân vaên hoùa
Vieät Nam theá kyû thöù XV – Nguyeãn Traõi ñaõ töøng noùi “Hoøa bình laø goác cuûa nhaïc”. Nhöõng vieäc laøm
vöøa qua cuûa Trung Quoác ñaõ laøm toån haïi ñeán moâi tröôøng hoøa bình, oån ñònh cuûa Vieät Nam vaø khu
vöïc, khuaáy ñuïc moâi tröôøng saùng taïo ngheä thuaät voán raát ñoãi thieâng lieâng, trong saùng vaø chaân
thöïc. Xaâm phaïm chuû quyeàn cuûa daân toäc khaùc laø coù toäi tröôùc nhaân loaïi, coù toäi tröôùc lòch söû. Nhöõng
haønh ñoäng ngang ngöôïc cuûa Trung Quoác caøng laøm cho giôùi aâm nhaïc cuûa chuùng ta xieát chaët ñoäi
nguõ hôn nöõa, saùng taïo nhieàu taùc phaåm môùi taâm huyeát hôn nöõa, ñeå cuøng daân toäc töï haøo ñi leân.
Trong voøng moät thaùng qua, ñaõ coù haøng traêm ca khuùc môùi ñöôïc saùng taùc veà bieån ñaûo queâ höông,
haøng chuïc chöông trình bieåu dieãn cuûa haøng traêm ca só, nhaïc só, bieåu thò loøng yeâu nöôùc, töï haøo
daân toäc, traùch nhieäm coâng daân tröôùc vaän meänh cuûa Toå quoác, bieåu thò thaùi ñoä phaûn ñoái nhöõng
haønh ñoäng sai traùi cuûa Trung Quoác, laøn soùng aâm nhaïc ñaõ lan roäng khaép ba mieàn Baéc – Trung
– Nam. Hoäi Nhaïc só Vieät Nam ñaõ kòp thôøi keâu goïi caùc ca só, nhaïc só haøng ñaàu cuûa ñaát nöôùc cuøng
nhau chung taøi, chung söùc trong moät ñeâm nhaïc töø thieän, vôùi chuû ñeà “Laø ngöôøi con ñaát Vieät” ñöôïc
dieãn ra taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, toái 15 thaùng 6 naêm 2014, uûng hoä caùc ñôn vò, gia ñình... nôi bieån ñaûo.
Giôùi aâm nhaïc Vieät Nam keâu goïi giôùi aâm nhaïc Trung Quoác vaø baïn beø theá giôùi haõy leân tieáng
uûng hoä Vieät Nam, leân tieáng ñoøi Trung Quoác phaûi chaám döùt ngay nhöõng haønh ñoäng sai traùi,
ngang ngöôïc, ñi ngöôïc laïi vôùi löông taâm nhaân loaïi tieán boä treân theá giôùi.
AÂm nhaïc laø tieáng noùi cuûa traùi tim, laø nhòp caàu keát noái trieäu trieäu con ngöôøi treân haønh tinh naøy.
Vôùi söùc maïnh tinh thaàn to lôùn cuûa aâm nhaïc, giôùi nhaïc só cuøng toaøn theå nhaân daân cöông quyeát
giöõ vöõng chuû quyeàn daân toäc, baûo veä ñoäc laäp, chuû quyeàn vaø toaøn veïn laõnh thoå cuûa Toå quoác Vieät
Nam, goùp phaàn gìn giöõ hoøa bình, oån ñònh ñeå hôïp taùc vaø phaùt trieån trong khu vöïc vaø theá giôùi.
HOÄI NHAÏC SÓ VIEÄT NAM

ÑEÂM THAÉP LÖÛA TÌNH YEÂU TOÅ QUOÁC
CAÙT VAÄN
Hoäi Nhaïc só Vieät Nam
T
rong khoâng gian saân khaáu ñoû thaãm maøu côø ñoû, sao vaøng nhöõng ngoïn löûa ñöôïc thaép
leân trong gioïng haùt Tuøng Döông vôùi Bieån cuûa ta cuûa Leâ Minh Sôn; Thanh Lam vôùi
Maøu hoa ñoû cuûa Thuaän Yeán (Thô Nguyeãn Ñöùc Maäu); tam ca nöõ Phöông Thanh,
Myõ Leä, Hoàng Ngoïc vôùi Haõy ñaøn leân, Ngoïn löûa Traùi tim cuûa Töø Huy vaø NS. Nguyeãn Ngoïc
Thieän; nhoùm M4U vôùi Bay qua Bieån Ñoâng; nhoùm Traàn Löïc vôùi Noái voøng tay lôùn cuûa Trònh
Coâng Sôn; Taï Quang Thaéng vôùi Caâu chuyeäân Ngöôøi ñaùnh caù …Cung Vaên hoùa Höõu nghò
Haø Noäi nhö soâi leân, chaùy leân vôùi nhöõng traùi tim ñang höøng höïc treân saân khaáu vaø döôùi khaùn
phoøng cuûa haøng ngaøn khaùn giaû! Laø ngöôøi con ñaát Vieät II- moät chöông trình ngheä thuaät
ñaëc bieät, ñaëc saéc ñaõ thaép leân ñöôïc Ngoïn löûa cuûa tình yeâu Toå quoác. Vôùi 3 chöông Vieät
Nam queâ höông toâi,Nôi ñaûo xa vaø Ngoïn löûa traùi tim chöông trình ngheä thuaät naøy ñaõ trôû
thaønh söï kieän aâm nhaïc lôùn, theå hieän traùch nhieäm coâng daân cao caû cuûa giôùi nhaïc só, ca só
ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà veà baûo veä chuû quyeàn bieån ñaûo thieâng lieâng cuûa Non soâng, Ñaát nöôùc.
Ngöôøi nghe laëng ñi trong tieáng Quoác ca môû ñaàu chöông trình nghe nhö Hoàn Non Nöôùc
voïng veà; laëng ñi trong Tieáng ñaøn baàu cuûa NS. Nguyeãn Ñình Phuùc vaø Nhaø thô Löõ Giang
qua gioïng haùt Troïng Taán; trong Nôi ñaûo xa cuûa NS. Theá Song do 4 gioïng ca Vieät Hoaøn,
Ñaêng Döông, Anh Thô, Khaùnh Linh trình baøy vaø trong lôøi haùt “Vuøi saâu döôùi ñaùy nhöõng gì
ñau thöông, Bieån laïi haùt tình ca, bieån keå chuyeän queâ höông” (Bieån haùt chieàu nay cuûa NS.
Hoàng Ñaêng) do 4 gioïng ca Thanh Lam, Hoàng Nhung, Myõ Linh, Myõ Taâm trình baøy vaø traàm
saâu trong aâm vang Giai ñieäu Toå quoác baøi haùt cuûa Traàn Tieán do NSND. Quang Thoï,
NSÖT. Quoác Höng, Ñaêng Döông cuøng hôïp xöôùng vaø Nhoùm Muùa Tröôøng Ñaïi hoïc VHNT
Quaân ñoäi theå hieän. Coâng chuùng aâm nhaïc böøng leân xuùc ñoäng trong Khaùt voïng cuûa Phaïm
Minh Tuaán – Ñaëng Vieát Lôïi do Ca só Myõ Taâm haùt cuøng nhöõng khuùc tình ca ñaõ ñi vaøo lòch
söû nhaïc Vieät nhö Tình ca cuûa Hoaøng Vieät, Phaïm Duy; Taâm tình ngöôøi thuûy thuû cuûa Hoaøng
Vaân - thô Haø Nhaät; Thô tình ngöôøi lính bieån cuûa Hoaøng Hieäp phoå thô Traàn Ñaêng Khoa…
Chöông trình kheùp laïi trong baøi ca Töï nguyeän cuûa Tröông Quoác Khaùnh do hai meï con Myõ
Linh, Myõ Anh cuøng toaøn boä caùc ngheä só tham gia chöông trình trình baøy. Ñeâm dieãn ñaõ taïo
ñöôïc daáu aán, aán töôïng bôûi nghóa cöû cuûa caùc nhaïc só, ngheä só cuøng ñoâng ñaûo khaùn giaû
tham gia ñoùng goùp uûng hoä ngö daân vaø caùc löïc löôïng ñang laøm nhieäm vuï chaáp phaùp treân
bieån. Soá tieàn 300 trieäu ñoàng ñöôïc trao cho 3 ñôn vò Ñaïi dieän laø Caûnh saùt Bieån Vieät Nam,
Kieåm ngö Vieät Nam vaø Cuïc Ngheà caù Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam,
laø taám loøng cuûa nhöõng ngöôøi tham gia vaø tham döï ñeâm dieãn ñaïi dieän cho haøng trieäu traùi
tim Vieät Nam ñang höôùng ra Bieån Ñoâng trong nhöõng ngaøy noåi soùng naøy.

16 DIEÃN ÑAØN VAÊN NGHEÄ VIEÄT NAM (234) - 7 / 2014
Tieáng bieån queâ höông
Nhaïc : KHAÙNH NHUNG
Thô : Tieáng bieån cuûa chieán só Tröôøng Sa
Vöøa phaûi - Tình caûm

17DIEÃN ÑAØN VAÊN NGHEÄ VIEÄT NAM (234) - 7 / 2014
Haùt Quoác ca
treân ñaûo Tröôøng Sa
Nhaïc vaø lôøi : VUÕ VAÊN VIEÁT
(Phuù Thoï)

18 DIEÃN ÑAØN VAÊN NGHEÄ VIEÄT NAM (234) - 7 / 2014
Hoaøng Sa - Tröôøng Sa
Ñaát meï yeâu thöông
Nhaïc: ÑÌNH THAÄM
Thô: NGUYEÃN TRUNG HIEÁU

19DIEÃN ÑAØN VAÊN NGHEÄ VIEÄT NAM (234) - 7 / 2014
N
gaøy 01 thaùng 5 naêm 2014, Trung Quoác ñaõ ngang nhieân haï ñaët giaøn khoan Haûi Döông –
981, caùc taøu hoä toáng, taøu vuõ trang, taøu quaân söï vaøo saâu trong theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam.
Ñaây laø moät vieäc laøm ngang ngöôïc, vi phaïm nghieâm troïng chuû quyeàn cuûa Vieät Nam.
Hoäi Ñieän aûnh Vieät Nam kieân quyeát phaûn ñoái vaø yeâu caàu Trung Quoác ruùt giaøn khoan Haûi
Döông – 981, caùc taøu hoä toáng, taøu vuõ trang, taøu quaân söï ra khoûi vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø
theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam, vì ñaây laø haønh ñoäng vi phaïm chuû quyeàn, quyeàn chuû quyeàn, quyeàn
taøi phaùn cuûa Vieät nam, ñe doïa oån ñònh, an toaøn treân bieån, vi phaïm Coâng öôùc Lieân hôïp quoác
veà Luaät bieån naêm 1982, ñi ngöôïc laïi tuyeân boá veà öùng xöû treân Bieån Ñoâng (DOC) maø Trung
Quoác laø moät beân tham gia kyù keát vôùi caùc quoác gia thaønh vieân ASEAN.
Haønh ñoäng treân cuûa Trung Quoác ñaõ gaây aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán söï tin caäy giöõa hai
nöôùc vaø tình caûm cuûa nhaân daân Vieät Nam, traùi vôùi thoûa thuaän giöõa laõnh ñaïo caáp cao hai nöôùc
vaø caùc nguyeân taéc cô baûn chæ ñaïo giaûi quyeát vaán ñeà treân bieån giöõa hai nöôùc, ñi ngöôïc laïi
phöông chaâm “Laùng gieàng höõu nghò, hôïp taùc toaøn dieän, oån ñònh laâu daøi, höôùng tôùi töông lai”
maø Trung Quoác ñaõ tuyeân boá.
Hoäi Ñieän aûnh Vieät Nam yeâu caàu Trung Quoác haõy coù nhöõng haønh ñoäng töông xöùng vôùi nhöõng
tuyeân boá veà tình höõu nghò Vieät – Trung, tuaân thuû nghieâm tuùc luaät phaùp quoác teá, ñaëc bieät coâng
öôùc Lieân hôïp quoác veà luaät bieån naêm 1982, tuyeân boá veà öùng xöû cuûa caùc beân treân Bieån Ñoâng
(DOC) maø Trung Quoác laø moät thaønh vieân tham gia kyù keát, ruùt ngay giaøn khoan Haûi Döông 981
vaø caùc taøu, thieát bò vaø nhaân söï ra khoûi vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam.
Hoäi Ñieän aûnh Vieät Nam keâu goïi toaøn theå hoäi vieân, caùc ngheä só ñieän aûnh vaø truyeàn hình treân
caû nöôùc saùng taùc nhieàu taùc phaåm coù giaù trò veà chuû ñeà baûo veä chuû quyeàn bieân giôùi – bieån ñaûo
ñaát nöôùc. Haõy toá caùo maïnh meõ nhöõng haønh ñoäng vi phaïm nghieâm troïng cuûa Trung Quoác
trong vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam. Ñoàng thôøi khaúng ñònh hoaøn toaøn
uûng hoä nhöõng noã löïc vôùi caùc giaûi phaùp tích cöïc cuûa Chính phuû, caùc cô quan chöùc naêng Vieät
Nam nhaèm baûo veä chuû quyeàn hôïp phaùp cuûa Vieät Nam baèng bieän phaùp hoøa bình, treân cô sôû
luaät phaùp quoác teá, trong ñoù coù coâng öôùc Lieân hôïp quoác veà luaät bieån naêm 1982.
Hoäi Ñieän aûnh Vieät Nam keâu goïi caùc ñoàng nghieäp Ñieän aûnh Trung Quoác vaø caùc nöôùc haõy
laéng nghe nhöõng tieáng noùi cuûa söï thaät, cuûa thieän chí hoøa bình cuûa chuùng toâi vaø daân toäc chuùng
toâi tröôùc vieäc Trung Quoác ñang coù haønh ñoäng traéng trôïn, xaâm phaïm chuû quyeàn laõnh haûi Vieät
Nam, ñeå coù tieáng noùi kòp thôøi ñoøi chính phuû Trung Quoác toân troïng chuû quyeàn, laõnh thoå cuûa
Vieät Nam, ruùt heát giaøn khoan vaø taøu cuûa Trung Quoác ra khoûi vuøng bieån ñaëc quyeàn cuûa Vieät
Nam. Haønh ñoäng töø löông tri vaø tinh thaàn chính nghóa cuûa caùc baïn seõ goùp phaàn baûo veä vaø
phaùt trieån Theá giôùi cuûa chuùng ta trong hoøa bình, höõu nghò, hôïp taùc, phaùt trieån vaø phoàn vinh.
HOÄI ÑIEÄN AÛNH VIEÄT NAM
TUYEÂN BOÁ
CUÛA HOÄI ÑIEÄN AÛNH VIEÄT NAM PHAÛN ÑOÁI TRUNG QUOÁC
HAÏ ÑAËT GIAØN KHOAN TRAÙI PHEÙP TRONG THEÀM LUÏC ÑÒA VAØ
VUØNG ÑAËC QUYEÀN KINH TEÁ CUÛA VIEÄT NAM

N
gaøy 01 thaùng 05 naêm 2014, Trung Quoác ñaõ vi phaïm traéng trôïn Coâng öôùc
cuûa Lieân hieäp quoác veà Luaät Bieån naêm 1982 maø Trung Quoác laø quoác gia
thaønh vieân, ñi ngöôïc laïi Tuyeân boá DOC (Tuyeân boá caùc beân lieân quan ôû
bieån Ñoâng giöõa ASEAN vaø Trung Quoác) baèng haønh ñoäng ngang nhieân haï ñaët giaøn
khoan Haûi Döông - 981 (HYSY) cuøng haøng traêm taøu hoä toáng, trong ñoù coù caû taøu
quaân söï naèm saâu trong vuøng ñaëc quyeàn kinh teá, theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam, xaâm
phaïm chuû quyeàn laõnh thoå thieâng lieâng cuûa chuùng ta.
Hoäi Ngheä só Nhieáp aûnh Vieät Nam thay maët giôùi Nhieáp aûnh Vieät Nam kieân quyeát
phaûn ñoái haønh ñoäng vi phaïm nghieâm troïng vaø nguy hieåm naøy cuûa phía Trung
Quoác. Chuùng toâi baøy toû nieàm tin töôûng vaøo söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc,
kieân quyeát cuøng toaøn Ñaûng, toaøn daân, toaøn quaân ñoaøn keát moät loøng baûo veä ñoäc
laäp, chuû quyeàn vaø toaøn veïn laõnh thoå cuûa Toå quoác; giöõ vöõng moâi tröôøng hoøa bình,
oån ñònh ñeå phaùt trieån beàn vöõng ñaát nöôùc. Ñoàng thôøi yeâu caàu Trung Quoác laäp töùc
chaám döùt caùc hoaït ñoäng baát hôïp phaùp vaø ruùt ngay giaøn khoan Haûi Döông - 981
(HYSY) cuøng caùc taøu, thieát bò vaø nhaân söï coù lieân quan ra khoûi theàm luïc ñòa cuûa
Vieät Nam.
Trong thôøi gian vöøa qua, ñaõ coù nhieàu phoùng vieân nhieáp aûnh, ngheä só nhieáp aûnh
cuûa Vieät Nam vaø theá giôùi coù maët taïi bieån Ñoâng, chöùng kieán, ghi laïi moät caùch trung
thöïc, khaùch quan veà dieãn bieán cuûa söï kieän naøy. Ñoù laø nhöõng hình aûnh minh chöùng
roõ raøng, thuyeát phuïc nhaát veà vieäc Trung Quoác ñang xaâm phaïm chuû quyeàn, laõnh
thoå Vieät Nam. Hoäi Ngheä só Nhieáp aûnh Vieät Nam keâu goïi ngheä só nhieáp aûnh caû
nöôùc bieåu thò tinh thaàn yeâu nöôùc baèng haønh ñoäng cuï theå nhö saùng taùc, coâng boá
nhieàu taùc phaåm nhieáp aûnh khaúng ñònh chuû quyeàn bieån ñaûo Vieät Nam.
Hoäi Ngheä só Nhieáp aûnh Vieät Nam keâu goïi nhaân daân, caùc ngheä só nhieáp aûnh treân
theá giôùi, trong ñoù coù nhaân daân vaø ngheä só nhieáp aûnh Trung Quoác, khaån tröông coù
haønh ñoäng thieát thöïc, pheâ phaùn hoaït ñoäng sai traùi cuûa Trung Quoác, yeâu caàu Trung
Quoác phaûi ruùt giaøn khoan Haûi Döông - 981 (HYSY) ra khoûi vuøng bieån Vieät Nam,
toân troïng luaät phaùp quoác teá, ñoäc laäp chuû quyeàn vaø toaøn veïn laõnh thoå cuûa caùc quoác
gia treân theá giôùi, goùp phaàn giöõ gìn hoøa bình, oån ñònh trong khu vöïc vaø theá giôùi.
HOÄI NGHEÄ SÓ NHIEÁP AÛNH VIEÄT NAM
TUYEÂN BOÁ
CUÛA HOÄI NGHEÄ SÓ NHIEÁP AÛNH VIEÄT NAM VEÀ VIEÄC
TRUNG QUOÁC HAÏ ÑAËT TRAÙI PHEÙP GIAØN KHOAN HAÛI DÖÔNG -
981 (HYSY) TAÏI THEÀM LUÏC ÑÒA VAØ VUØNG ÑAËC QUYEÀN KINH TEÁ
CUÛA VIEÄT NAM

N
höõng gì ñaõ dieãn ra trong suoát thôøi gian qua, töø ñaàu thaùng 5 naêm 2014 ñeán nay ñaõ
laøm moïi con tim ngöôøi Vieät Nam noùng boûng. Laøn soùng phaãn noä ñaõ daáy leân maïnh
meõ, khoâng chæ trong nöôùc maø caû ôû nöôùc ngoaøi, coù caû dö luaän trong loøng ñaát nöôùc
Trung Hoa. Ñoù laø söï phaãn noä cuûa löông tri! Nhöõng caâu thô noùng boûng cuûa nhaø thô Cheá
Lan Vieân trong nhöõng ngaøy suïc soâi chieán ñaáu naêm xöa laïi hieän veà trong chuùng ta : Haõy cöù
ño beå ta baèng luaät ñieàu quoác teá / Trôøi xanh ta xanh bao nhieâu haûi lyù / Nhöng chôù ño loøng
caêm giaän chuùng ta … (“Sao, chieán thaéng”, 1964). Ñuùng! Loøng caêm giaän vaø söï phaãn noä cuûa
chuùng ta nhöõng ngaøy naøy khoâng ai coù theå ño ñeám ñöôïc. Theá giôùi chuyeån sang theá kyû XXI
vôùi bao khaùt voïng hoøa bình, khoâng theå hình dung coøn coù nhöõng haønh ñoäng thoâ loã, baát
löông, baát chaáp luaät phaùp laïi coù theå dieãn ra töø moät quoác gia ñoâng daân, coù vò trí quan troïng
treân caùc dieãn ñaøn quoác teá, nhaát laø vai troø UÛy vieân Thöôøng tröïc Lieân Hieäp Quoác. Khoâng theå
naøo queân, nhöõng ngaøy naøy, taïi khu vöïc daøn khoan Haûi Döông 981 cuûa Trung Quoác ñang
haï ñaët traùi pheùp laán chieám vuøng ñaëc quyeàn kinh teá cuûa Vieät Nam vôùi maùy bay, taøu lôùn quaàn
ñaûo hoä veä; hung haõn phun voøi roàng vaøo taøu cuûa löïc löôïng chaáp phaùp chuùng ta, vaø nhöõng
taøu ñaùnh caù nhoû beù cuûa baø con ngö daân mieàn Trung vaãn bò taøu saét uy hieáp, ñaâm chìm, phaù
ngö löôùi cuï, cöôùp haûi saûn, haønh hung con ngöôøi theo caùch haønh xöû cuûa nhöõng theá kyû tröôùc.
Vaäy maø treân caùc dieãn ñaøn, hoï vaãn traâng traùo vu khoáng taøu caûnh saùt bieån Vieät Nam ñaõ can
thieäp baïo löïc vaøo hoaït ñoäng giaøn khoan cuûa Trung Quoác.
Nhöõng ngöôøi laøm vaên hoïc ngheä thuaät cuûa chuùng ta uûng hoä nhöõng haønh ñoäng phaùp lyù
maø Nhaø nöôùc ta ñang xuùc tieán, taát caû vì lôïi ích soáng coøn cuûa daân toäc, vì danh döï cuûa con
ngöôøi Vieät Nam trong theá kyû XXI vaên minh. Luùc naøy, beân caïnh vieäc tham gia caùc hoaït ñoäng
phaûn ñoái coù toå chöùc trong khuoân khoå phaùp luaät, tieáng noùi cuûa chuùng ta chính laø nhöõng taùc
phaåm vaên hoïc ngheä thuaät ñoäng thaáu loøng ngöôøi veà bieån ñaûo queâ höông, veà chuû quyeàn
thieâng lieâng cuûa Toå Quoác, veà veû ñeïp taâm hoàn moät daân toäc yeâu chuoäng hoøa bình, ñoái laäp
vôùi yù ñoà baù quyeàn ñen toái. Chuùng ta kieân quyeát baøy toû thaùi ñoä phaûn ñoái haønh ñoäng leo
thang cuûa phía Trung Quoác, ñoøi hoï phaûi ruùt daøn khoan Haûi Döông 981 ra khoûi vuøng bieån
Vieät Nam vaø chaám döùt moïi möu ñoà thaâm hieåm khaùc ñeå Bieån Ñoâng – Thaùi Bình Döông luoân
laø vuøng bieån thaùi bình!
SÖÏ PHAÃN NOÄ CUÛA LÖÔNG TRI
Nhaø thô BUØI COÂNG MINH
(Chuû tòch Lieân hieäp caùc Hoäi VHNT Ñaø Naüng)

HAØ MINH ÑÖÙC
(Hoäi Nhaø vaên Vieät Nam)
Tröôøng Sa
Ngoaøi truøng khôi xa
Tröôøng Sa, Hoaøng Sa
Nhöõng hoøn ñaûo thieâng cuûa Toå Quoác
Con soùng voã ngaøy ñeâm
vaãn laø soùng queâ höông
Ngoïn gioù thoåi cuõng töø ñaát queâ nhaø
Trôøi bieån cuûa ta
Lôøi theà cuûa cha oâng coøn ghi taïc
Lôøi theà hoâm nay baèng suùng göôm
Nhöõng böùc dö ñoà coøn nguyeân neùt möïc
Hoïa hình soâng nuùi bieån bôø
Saùch xöa raên daïy keû thuø
Xin thaép moät neùn höông
Nhôù veà nhöõng ngöôøi lính Hoaøng Sa naêm xöa
Xin xieát chaët tay nhöõng ngöôøi lính treû
Tröôøng Sa
Ñaát nöôùc beân caùc em
Chuùng toâi beân caùc em
Ngaøy ñeâm
Giöõ gìn ñaát laønh Toå quoác
SYÕ NHIEÁP
(Haø Tónh)
Laù ñôn tình nguyeän
Toâi taùm hai tuoåi
Vaøi thaùng nöõa taùm ba
Vieát ñôn xin tình nguyeän
Laøm chieán syõ Tröôøng Sa
Thôøi vua Traàn giöõ nöôùc
Cuõng coù giaëc ngoaïi xaâm
Hoïp Laõo Binh Dieân Hoàng
Theà quyeát ñaùnh,quyeát thaéng
Phaùp nhaûy leân Ñaø Naüng
Nguyeãn Coâng Tröù queâ ta
Tuoåi cuï cuõng taùm ba
Vieát ñôn xin ra ñaùnh
Toâi haäu dueä,coøn maïnh
Ñaùnh Phaùp, Myù xong roài
Nay Hoaøng Sa daäy soùng
Khoâng leõ boù tay ngoài
Toâi khoâng coøn rieâng toâi
Maùu cuûa trieäu trieäu ngöôøi
Cuûa oâng cha thuûa tröôùc
Ñang cuoän traøo trong toâi
Toâi taùm hai tuoåi
Vaøi thaùng nöõa taùm ba
Vieát ñôn xin tình nguyeän
Laøm chieán syõ Tröôøng Sa.

LEÂ CHÖÙC
(Hoäi Ngheä só Saân khaáu Vieät Nam)
Töø loøng ta - Bieån goïi!
Laïi theâm moät laàn. Töø loøng Ta – Bieån goïi!
Nhöõng thanh aâm vaän töø thaúm saâu
Töø hoàng hoang lòch söû
Töø khôûi phaùt thôøi gian
Cho nhaáp nhoâ nhöõng ñaûo noåi ñaûo chìm
Nhöõng haûi löu, san hoâ, caùt vaøng, caùt traéng
Maën moøi.
Ta laïi nghe theâm moät laàn
Töø suoái töø soâng
Nhöõng chieán coâng cuûa Cha OÂng
ruøng ruøng höôùng bieån
Vôùi “Ñaèng giang töï coå huyeát do hoàng” …
Vôùi phoøng tuyeán soâng Caàu
Vang voïng thô thaàn
“Nam quoác sôn haø Nam ñeá cö” …
Goïi ñi
Ñeå veà
Ñeå Haäu dueä laïi ñöôïc thaáy
Cha Roàng Meï Tieân gaëp laïi
Quaàn tuï ñuû caû traêm anh em
Tay noái tay
Huyeàn tích moäng mô anh huøng töï coå
Thaúng. Ñeán hoâm nay.
Bieån phía Ñoâng soùng truøm leân soùng
Nay quaën töø ngaàm saâu baät lôùp nöôùc löøng
Nhöõng göông maët thuø aån hieän
Muoán laëp laïi trang saùch ñen “Baéc thuoäc” xöa.
Lôøi Bieån goïi – 90 trieäu gioïng ngöôøi
hoøa thanh ñoàng voïng
Xeáp doïn nhöõng cheânh veânh thöôøng nhaät
Chung tay giöõ laù Quoác kyø
Maùu ñoû Sao vaøng cha anh choïn nhuoäm
Ngaïo ngheã gioù bay.
Ngöôøi. Ngöôøi töø caû 4 phöông trôøi göûi Hoàn
ra Ñaûo
Cho saên tay nhöõng Quaân Daân chaéc ñöùng
nôi ñaây
Baám moùng chaân vaøo ñaù
Baït mình vaøo soùng
Maét höôùng Maët trôøi
Löng töïa vaøo Toå quoác
Töïa vaøo Daân toäc
Coù Nhaân loaïi ôû beân
Bieån Ñoâng ôi – Chuùng toâi ñaùp laïi
Tröôøng Sa. Hoaøng Sa. Coâ Lin. Gaïc Ma …
Xin nhaän nhöõng caùnh hoa linh thieâng
ñaéng loøng tay thaû
Ñeå khoâng phaûi coù theâm Hoaøi nieäm môùi
Cho Ñaïi Vieät tröôøng toàn
Trong giao höôûng trieäu Hoàn thieâng Daân toäc.
Hoâm nay!

MAÕ VAÊN TÍNH
(Laïng Sôn)
Voïng tieáng thô Thaàn
Thô Thaàn
“Nam Quoác sôn ha...”ø
Töï haøo giang sôn Ñoäc laäp
Böøng loùa saùng nhö aùnh chôùp
Nöôùc Nam - Daân toäc anh huøng
Tieáng thô khaéc vaøo Non soâng
Thaám saâu töøng doøng maùu ñoû
Nhöõng taâm hoàn treû traéng trong
Ñôøi ñôøi
Thaép leân ngoïn löûa
Ñaát nöôùc bao laàn sinh nôû
Daøy theâm trang söû Chi Laêng...
Bieån Ñoâng keû thuø xaâm phaïm
Coøn nhôù coïc nhoïn Baïch Ñaèng?
“Nam Quoác sôn haø...”
Voïng laïi
Khí theá caû nöôùc böøng leân
Xích laïi nhau thaønh coät moác
Treân töøng hoøn ñaûo thieâng lieâng
Giöõa traùi tim - côø Toå quoác
Tay naém chaët tay hieân ngang
- “Ñaát oâng cha
giöõ töøng taác”...
Söùc maïnh
YÙ chí
Vieät Nam!
Tranh coå doäng “Caû nöôùc höôùng veà bieån, ñaûo thieâng lieâng cuûa Toå quoác” TRÒNH BAÙ QUAÙT (Haø Noäi)

H
oâm nay, moät ngaøy cuûa Thaùng
Naêm lòch söû vaø ñaày yù nghóa, ngaøy
caû nöôùc ta kyû nieäm laàn thöù 124
naêm Ngaøy sinh cuûa Baùc Hoà kính yeâu - vò
laõnh tuï vó ñaïi cuûa nhaân daân ta, moät nhaø
laõnh ñaïo kieät xuaát vaø coù uy tín lôùn ñoái vôùi
nhaân daân theá giôùi. Chuùng ta coù maët taïi
ñaây ñeå cuøng nhau oân laïi nhöõng kyû nieäm
veà ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng, “nhaø laõnh ñaïo
caáp cao cuûa Ñaûng, ngöôøi chieán syõ Coäng
saûn xuaát saéc, trung thaønh, taän tuïy, suoát
ñôøi kieân trì phaán ñaáu vì lyù töôûng caùch
maïng, vì ñoäc laäp töï do haïnh phuùc cuûa
nhaân daân“, ñaõ xa chuùng ta, gaàn troøn 16
naêm. Moät con ngöôøi, nhö trong Lôøi ñieáu
cuûa Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng ñaõ
vieát: “giaûn dò, khieâm nhöôøng, ñaïm baïc, deã
gaàn nhö bao ngöôøi lao ñoäng bình thöôøng,
song laïi aån chöùa moät traùi tim saâu naëng
nghóa tình vôùi Ñaûng, vôùi nhaân daân, vôùi
ñoàng chí, vaø moät boä oùc khoâng luùc naøo
ngöøng suy nghó vì söï nghieäp chung. Hôn
50 naêm hoaït ñoäng caùch maïng, duø ôû baát cöù
nôi ñaâu vaø cöông vò coâng taùc naøo, ñoàng chí
ñeàu taän tuïy, queân mình cho coâng vieäc vaø
ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp lôùn lao cho söï
nghieäp caùch maïng”.
(1)
Nhöõng lôøi ñaùnh giaù ñoù thaät laø coâ ñoïng
vaø saâu saéc bieát bao. Chæ vôùi nhöõng ngöôøi
laø ñoàng chí gaàn guõi, am hieåu vaø caû vôùi söï
kính troïng töï ñaùy loøng môùi choïn ra nhöõng
lôøi nhö vaäy ñeå noùi veà moät con ngöôøi cuøng
ñöùng trong haøng nguõ goàm haøng trieäu caùn
boä, ñaûng vieân cuûa Ñaûng, ñoàng thôøi laø
ngöôøi anh, ngöôøi baùc, ngöôøi thaày trong
cuoäc soáng ñoái vôùi moãi ngöôøi. Vaø chung
NHÔÙ ÑOÀNG CHÍ
ÑAØO DUY TUØNG
PHAÏM QUANG NGHÒ
UÛy vieân Boä Chính trò,
Bí thö Thaønh uûy Haø Noäi
Nhaân dòp Ban Tuyeân giaùo Trung öông toå chöùc Kyû nieäm 90 naêm ngaøy sinh ñoàng
chí ÑAØO DUY TUØNG, nguyeân Thöôøng tröïc Boä Chính trò - Ban Bí thö Trung öông Ñaûng;
nguyeân Tröôûng Ban Tuyeân huaán Trung öông (nay laø Ban Tuyeân giaùo Trung öông), Ban
Toå chöùc Leã Kyû nieäm coù thö môøi vaø ñeà nghò toâi coù baøi vieát. Toâi xin ghi laïi moät vaøi kyû
nieäm vaø cuõng laø nhöõng baøi hoïc saâu saéc maø toâi ñaõ thu hoaïch ñöôïc qua nhöõng naêm
thaùng ñöôïc soáng, laøm vieäc, giuùp vieäc ñoàng chí ÑAØO DUY TUØNG.
PHAÏM QUANG NGHÒ
D IEÃN ÑAØN

nhaát, tieâu bieåu hôn caû, veà moät trong
nhöõng hoïc troø maãu möïc, ñaõ hoïc taäp, thöïc
hieän ñöôïc trong cuoäc soáng nhieàu phaåm
chaát toát ñeïp cuûa Baùc Hoà muoân vaøn kính
yeâu.
Nhôù veà ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng, vieát veà
ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng, nguyeân Phoù Thuû
töôùng Nguyeãn Khaùnh goïi ñoàng chí laø “moät
con ngöôøi taøi ñöùc”; quí troïng ñoàng chí ôû
“nhöõng giaù trò quí baùu veà nhaân caùch, veà
thaùi ñoä chaân thaønh, nhaân haäu, veà cuoäc
soáng thanh ñaïm vaø giaûn dò. Baïn beø vaø
ñoàng chí tin yeâu Anh, khoâng phaûi vì quyeàn
uy maø Anh coù, maø vì Anh coù ñöôïc nhöõng
phaåm chaát toát ñeïp”. Coøn ñoàng chí Haø
Ñaêng thì laïi muoán noùi veà moät ngöôøi laøm
baùo, ngöôøi laøm coâng taùc lyù luaän vaø laø
ngöôøi ñoàng chí, ñoàng nghieäp, moät ngöôøi
luoân coù caùi nhìn, coù tö töôûng tìm toøi, ñoåi
môùi, luoân “bieát laéng nghe yù kieán cuûa ngöôøi
khaùc, khoâng phaân bieät tuoåi taùc, thaân sô,
cuøng chính kieán hay khaùc chính kieán, mieãn
laø nhöõng yù kieán ñoù chöùa ñöïng caùi môùi, caùi
hay, trong tinh thaàn xaây döïng”.
Laø moät trong soá raát nhieàu ngöôøi ñöôïc
laøm vieäc, ñöôïc gaàn vaø hoïc ñöôïc ôû ñoàng
chí Ñaøo Duy Tuøng nhöõng phaåm chaát maø ai
cuõng neân hoïc vaø mong hoïc ñöôïc. Töø khi
veà laøm vieäc cho tôùi luùc xa Ban Tö töôûng
Vaên hoùa Trung öông gaàn 20 naêm, töø 1978
ñeán 1997, cuõng laø thôøi gian toâi luoân ñöôïc
soáng, laøm vieäc gaàn ñoàng chí Ñaøo Duy
Tuøng.
Khi ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng qua ñôøi, toâi
coù baøi vieát mang töïa ñeà: “Xin ñöôïc noùi veà
Anh nhö theá”. Vaøo dòp Ban Tuyeân giaùo
Trung öông toå chöùc cuoäc thi vieát “Kyû nieäm
saâu saéc trong nhöõng naêm thaùng laøm coâng
taùc tuyeân giaùo”, trong baøi vieát, vaø sau ñoù
ñöôïc trao giaûi Nhaát cuoäc thi, toâi cuõng coù
ñoâi lôøi nhaéc laïi nhöõng kæ nieäm, hay noùi
ñuùng hôn laø nhöõng baøi hoïc saâu saéc maø toâi
ruùt ra töø taám göông cao ñeïp veà “moät nhaø
laõnh ñaïo tö töôûng - vaên hoùa raát giaøu kinh
nghieäm vaø traøn ñaày loøng nhaân aùi; moät con
ngöôøi ñöùc ñoä vaø khieâm nhöôøng hieám coù vaø
raát bieát laéng nghe”.
Traûi qua haøng chuïc naêm coâng taùc, toâi
luoân coá gaéng hoïc taäp ôû ñoàng chí Ñaøo Duy
Tuøng, duø chæ vôùi baáy nhieâu töø ngöõ, ñöùc
tính maø caù nhaân toâi töï ruùt ra ñöôïc cuõng ñaõ
laø moät di saûn thaät söï coù giaù trò lôùn lao, saâu
saéc vaø boå ích bieát döôøng naøo.
Ñaõ nhieàu laàn toâi muoán caàm buùt vieát veà
nhöõng kyû nieäm vöøa chaân thaät, gaàn guõi,
bình dò nhöng cuõng voâ cuøng lôùn lao ôû con
ngöôøi ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng. Ñoù laø
nhöõng phaåm chaát cuûa moät nhaân caùch luoân
toûa saùng, coù söùc thuyeát phuïc, haáp daãn,
caûm hoùa, giaùo duïc maïnh meõ ñoái vôùi moïi
ngöôøi. Toâi luoân nhôù nhöõng kyû nieäm voâ
cuøng sinh ñoäng töø nhöõng söï vieäc, nhöõng
caâu chuyeän maø ñoàng chí ñaõ laøm, ñaõ thöïc
haønh trong cuoäc soáng haøng ngaøy. Tröôùc
heát, coù leõ neân baét ñaàu töø phong caùch laøm
vieäc, phong caùch tö duy cuûa ñoàng chí, moät
phong caùch thaät söï khoa hoïc, bieän chöùng;
laáy lyù luaän soi saùng cho thöïc tieãn; vaø ñoàng
thôøi luoân laáy thöïc tieãn ñeå boå sung, phaùt
trieån khoâng ngöøng lyù luaän. Trong nhöõng
toång keát lyù luaän cuûa Ñaûng ta, nhaát laø thôøi
kyø chuyeån sang giai ñoaïn Ñoåi môùi, ñoàng
DIEÃN ÑAØN

chí Ñaøo Duy Tuøng ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp
voâ cuøng quan troïng. Tröôùc heát laø töø
phöông phaùp, caùch laøm: taäp hôïp, so saùnh,
ñoái chieáu giöõa caùi cuõ vaø caùi môùi; giöõa
nhöõng quan ñieåm, yù kieán khaùc nhau, coù
luùc töôûng nhö khoâng theå dung naïp, chaáp
nhaän nhau; khaûo saùt, ñaùnh giaù, toång keát
thöïc tieãn; roài thaûo luaän, tranh luaän, töø ñoù
goùp phaàn ñeà ra nhöõng nguyeân taéc ñoåi
môùi, hay noùi ñuùng hôn laø ñoåi môùi coù
nguyeân taéc. Khoâng chaáp nhaän thaùi ñoä phuû
ñònh saïch trôn, nhöng cuõng khoâng giaûn
ñôn beâ nguyeân xi kinh nghieäm cuûa theá
giôùi. Ñoù laø thôøi ñieåm ñaát nöôùc, xaõ hoäi ñang
caàn moät thaùi ñoä khoa hoïc khi xöû lyù moái
quan heä giöõa ñoåi môùi kinh teá vaø ñoåi môùi
chính trò; giöõa tieáp thu kinh nghieäm theá
giôùi - luùc baáy giôø laø caûi toå ôû Lieân Xoâ, caûi
caùch môû cöûa ôû Trung Quoác, vaø kinh
nghieäm saùng taïo trong chieán tranh cuõng
nhö trong caûi taïo, hoøa bình xaây döïng ôû
Vieät Nam. Moät trong nhöõng ñieàu ñoàng chí
heát söùc traên trôû, baên khoaên vaøo thôøi ñieåm
ñoù, laø vieäc xuaát baûn cuoán saùch cuûa M.X
Gooùc - ba - choáp Caûi toå vaø tö duy ñoåi môùi
vôùi nöôùc ta vaø theá giôùi, moät cuoán saùch
mang tính chæ ñöôøng cho coâng cuoäc caûi toå
ôû Lieân Xoâ, nhöng ñaùng tieác laïi sai laàm caû
veà quan ñieåm vaø phöông phaùp, nhöng vaøo
thôøi ñieåm aáy laïi ñöôïc tung hoâ, taùn thöôûng
heát söùc oàn aøo treân theá giôùi. Moät cuoán saùch
ñaõ laøm phaân taâm tö töôûng chính trò ñoái vôùi
chuùng ta, nhöng vì nhieàu leõ, chuùng ta vaãn
phaûi dòch, xuaát baûn ñuùng vaøo dòp ñoaøn ñaïi
bieåu Ñaûng ta sang döï kyû nieäm Caùch maïng
thaùng Möôøi Nga, ñeå laøm quaø taëng Ñaûng
Coäng saûn Lieân Xoâ vaø M.X.Gooùc - ba -
choáp. Moät cuoán saùch maø hai ñoàng chí laõnh
ñaïo tö töôûng cuûa Ñaûng ta, laø Ñaøo Duy
Tuøng vaø Hoaøng Tuøng ñaõ khoâng ai ñöùng
teân vieát lôøi giôùi thieäu. Vaøo thôøi ñieåm nhaïy
caûm nhö vaäy, toâi ñaõ hieåu ñöôïc söï caân
nhaéc, baên khoaên cuûa ñoàng chí Ñaøo Duy
Tuøng veà nhöõng quan ñieåm sai laàm trong
ñöôøng loái caûi toå noùi chung vaø trong taùc
phaåm cuûa M.X Gooùc - ba - choáp noùi rieâng.
Ñoù cuõng chính laø phaåm chaát chính trò
trung thaønh vôùi chuû nghóa Maùc - Leâ nin,
vôùi chuû nghóa xaõ hoäi, söï nhaïy beùn, taàm
nhìn chính trò cuûa ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng
trong thôøi ñieåm aáy.
Toâi chæ neâu moät, hai vieäc cuõ ñeå hoâm
nay chuùng ta hình dung laïi chaëng ñöôøng
ñoåi môùi maø ñaát nöôùc ta, Ñaûng ta, nhaân
daân ta ñaõ traûi qua thaät söï khoù khaên, gian
khoå, phöùc taïp bieát chöøng naøo. Vaø qua ñoù,
noùi leân söï tænh taùo, thoâng minh, saùng suoát
cuûa trí tueä Vieät Nam, cuûa nhieàu ñoàng chí
laõnh ñaïo Ñaûng ta, trong ñoù coù ñoàng chí
Ñaøo Duy Tuøng.
Noùi veà ñaïo ñöùc, nhaân caùch cuûa ñoàng
chí Ñaøo Duy Tuøng, moät trong nhöõng hoïc
troø maãu möïc cuûa Baùc Hoà, nhöõng ai soáng
gaàn, laøm vieäc gaàn ñeàu coù nhöõng aán töôïng,
nhöõng kyû nieäm thaät söï khoù queân. Moät con
ngöôøi giaûn dò, khieâm toán, deã gaàn; luoân giöõ
gìn töøng li, töøng tí; ôû moïi nôi, moïi luùc; töø
trong suy nghó cho tôùi vieäc laøm, tuyeät ñoái
khoâng coù gì laø coá laøm ra quan troïng nhöng
laïi raát kieân quyeát, kieân ñònh khi thöïc haønh
nhöõng nguyeân taéc soáng. Ñoàng chí khoâng
phaûi laø moät nhaø laõnh ñaïo coù taøi dieãn treân
DIEÃN ÑAØN

saân khaáu chính trò maø laø moät con ngöôøi
thaät söï noùi ñi ñoâi vôùi laøm.
Moät laàn, vaøo quaõng nhöõng naêm 1986-
1987, ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng veà laøm vieäc
vôùi thaønh phoá Haûi Phoøng. AÊn, nghæ taïi Nhaø
khaùch soá 2 Beán Bính. Ñoù laø thôøi bao caáp,
soáng baèng tem phieáu. Ñi coâng taùc, caùn boä
ai cuõng phaûi thanh toaùn tieàn aên vaø phieáu
gaïo. Nhöng ñaây laø nhaø khaùch daønh ñeå boá
trí aên nghæ ñoái vôùi laõnh ñaïo cao caáp Trung
öông, neân thuû tuïc thanh toaùn tieàn côm voán
khoâng ñaët ra ôû nhaø khaùch naøy. Maëc duø
vaäy, ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng laïi quyeát
ñònh khoâng chaáp haønh quy ñònh ngoaïi leä
aáy. Sau maáy ngaøy laøm vieäc, tröôùc luùc ra
veà, ñoàng chí yeâu caàu toâi laøm thuû tuïc thanh
toaùn tieàn aên. Caû nhaø khaùch luùng tuùng, boái
roái, thaønh thaät traû lôøi raèng, “ôû ñaây chuùng
toâi khoâng thanh toaùn tieàn côm khaùch”. Maëc
duø xe ñaõ ñoã saün tröôùc saân, Bí thö Thaønh
uûy Leâ Danh Xöông ñaõ tôùi ñeå tieãn ñoaøn,
song ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng kieân quyeát
yeâu caàu toâi phaûi thanh toaùn xong tieàn aên
môùi ra veà. Cuoái cuøng, laõnh ñaïo Thaønh phoá
ñaønh phaûi goïi moät chò nhaân vieân vaên
phoøng tôùi. Nhöng vì khoâng bieát cuï theå
coâng vieäc phaûi laøm, neân chò ñaõ khoâng ñem
theo soå saùch, bieân lai, hoùa ñôn gì caû. Thoâi
ñaønh vaäy, hai beân ñoàng yù cöù ghi ra moät tôø
giaáy xeù trong cuoán vôû hoïc sinh, keâ bieân
ñaày ñuû soá ngöôøi, soá ngaøy, soá tieàn aên cuûa
ñoaøn. Thanh toaùn, kyù taù xong xuoâi, ñoàng
chí môùi chaøo laõnh ñaïo Thaønh phoá ñang
trong taâm traïng chaéc laø raát laáy laøm boái roái
- roài leân xe trôû veà Haø Noäi.
Laïi moät laàn khaùc, giöõa luùc caùc ñòa
phöông, nhaát laø nhöõng tænh coù ñoâng coâng
nhaân, thieáu löông thöïc traàm troïng. Ñoàng
chí Ñaøo Duy Tuøng ñöôïc Toång Bí thö Ñoã
Möôøi cöû leân laøm vieäc vôùi tænh Baéc Thaùi.
Trong caùc buoåi baùo caùo tình hình, laõnh
ñaïo tænh luoân trình baøy khoù khaên, thieáu
gaïo, thieáu thöïc phaåm cho khu coâng
nghieäp thaønh phoá Thaùi Nguyeân vaø ñeà nghò
Trung öông hoã trôï. Theá nhöng, vaøo buoåi
tröa, tænh toå chöùc aên laïi môøi raát ñoâng
ngöôøi, vaø laïi coù caû thòt deâ 5-7 moùn. Coã
baøn, bia hôi baøy ra ñaày maâm. Toâi chôït
nhaän ra veû maët khoâng ñöôïc haøi loøng, neáu
dieãn ñaït ñuùng, phaûi noùi laø böïc boäi, khoù
chòu treân göông maët ñoàng chí Ñaøo Duy
Tuøng hoâm ñoù. Maø ñoàng chí voán laø ngöôøi
luoân oân toàn, ñieàm tónh. Ngoài vaøo baøn,
ñoàng chí aên voäi hai löng côm, roài ñöùng leân
ra xe veà cô quan, khoâng noùi khoâng raèng.
Toâi khoâng hieåu buoåi tröa hoâm ñoù, böõa tieäc
cuûa thaønh phoá Thaùi Nguyeân khoaûn ñaõi
ñoàng chí UÛy vieân Boä Chính trò, Thöôøng
tröïc Ban Bí thö dieãn bieán tieáp ra sao, vì toâi
cuõng phaûi voäi vaøng buoâng ñuõa chaïy ra xe
ñeå veà cuøng ñoàng chí.
Vaø roài cuõng trong laàn laøm vieäc aáy, tænh
coù keá hoaïch toå chöùc böõa côm keát thuùc tieãn
chaân ñoaøn veà Haø Noäi. Ñoàng chí laõnh ñaïo
tænh vôùi lôøi ñeà nghò xem ra raát chính ñaùng:
“Maáy hoâm nay Anh leân laøm vieäc, môùi chæ
coù anh em Thöôøng tröïc ñöôïc aên côm vôùi
Anh. Hoâm nay laø buoåi keát thuùc, taäp theå
Ban Thöôøng vuï muoán ñöôïc döï böõa côm
tieãn Anh vaø ñoaøn coâng taùc”. Ñaõ coù keá
hoaïch töø tröôùc, caùc ñoàng chí laõnh ñaïo tænh
Baéc Thaùi ñoaùn laø ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng
DIEÃN ÑAØN

seõ chaáp nhaän lôøi ñeà nghò chaân thaønh, tha
thieát aáy. Nhöng khoâng ngôø, buoåi chieàu
laøm vieäc xong ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng
nhaát ñònh leân xe veà Haø Noäi, boû laïi phía sau
böõa côm vôùi taäp theå Ban Thöôøng vuï, duø
laõnh ñaïo tænh coù môøi moïc, khaån khoaûn,
giaûi trình theá naøo cuõng khoâng ñöôïc. Nhôø
thö kyù noùi hoä cuõng khoâng xong. Vaø ñieàu
laøm cho caùc ñoàng chí laõnh ñaïo tænh coøn
baát ngôø hôn, laø trong chuyeán coâng taùc aáy,
ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng ñaõ ñöa chò Tuøng
keát hôïp leân thaêm laïi ngöôøi thaân maø gia
ñình ñoàng chí ñaõ ôû thôøi kyø khaùng chieán
choáng Phaùp. Veà vieäc naøy, ñoàng chí ñaõ
giaáu bieät, yeâu caàu toâi vaø laùi xe khoâng cho
ñòa phöông bieát coù Chò ñi cuøng. Tröôùc khi
ra veà, laùi xe ñöôïc giao nhieäm vuï ñoùn Chò
tôùi cô quan Tænh uûy ñeå cuøng veà Haø Noäi.
Ngoài treân xe oâ toâ, toâi thaàm nghó coù leõ
ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng caûm thaáy thanh
thaûn hôn, vui hôn laø phaûi ôû laïi aên böõa côm
chia tay Ban Thöôøng vuï. Moät böõa côm, duø
gì cuõng seõ baày bieän theâm maâm, theâm baùt,
giöõa luùc caû nöôùc ñang lo aên töøng böõa cho
coâng nhaân. Moät chuyeán ñi coâng taùc khoâng
quaø caùp, phong bì, phong bao, khoâng cho
phu nhaân ra maét ñòa phöông, vaø cuõng
khoâng ñeå ñòa phöông phaûi phieàn vì thaønh
phaàn rieâng cuûa ñoaøn coâng taùc ñi cuøng.
Ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng cuûa chuùng ta
laø con ngöôøi nhö vaäy. Coù laàn, toâi toø moø
hoûi: Vì sao Anh laïi quaù giöõ gìn, khaét khe,
chaët cheõ trong chuyeän aên uoáng, ñoùn tieáp
leã taân nhö vaäy? Anh cöôøi: “Mình cuõng ñaõ
töøng ñi theo nhöõng ñoaøn coâng taùc cuûa
Trung öông, thaáy nhieàu ñòa phöông hoï laøm
to quaù, coàng keành, toán keùm. Ñoù laø chöa
noùi, coù khi hoï laøm thòt con gaø, con lôïn, sau
ñoù hoï noùi laø laøm traâu, laøm boø khoaûn ñaõi
Trung öông. Vì vaäy, mình phaûi giöõ”.
Roài coù nhöõng laàn, toâi theo ñoàng chí ñi
töø thaønh phoá Hoà Chí Minh tôùi An Giang.
Treân ñöôøng ñi phaûi qua Caàn Thô, chaëng
döøng chaân aên nghæ tröa maø ñoaøn naøo cuõng
khoâng theå boû qua. Hoaëc coù laàn töø thaønh
phoá Hoà Chí Minh ra döï hoäi nghò kieåm ñieåm
taäp theå Ban Chaáp haønh tænh Phuù Khaùnh.
Cuõng töông töï nhö vaäy, ñoàng chí kieân
quyeát khoâng döøng laïi ôû caùc tænh doïc
ñöôøng ñeå khoûi laøm phieàn caùc ñòa phöông
phaûi toå chöùc aên tröa, ñoùn tieãn. Moät thaày,
moät troø, moät laùi xe, moät aám nhoâm nöôùc
cheø töôi vaø ba oå baùnh myø do nhaø beáp T78
chuaån bò, leân xe, chaïy thaúng moät leøo. Doïc
ñöôøng gaëp choã naøo thoaùng ñaõng, coù boùng
caây maùt meû, thaày troø döøng chaân, môû suaát
baùnh myø aên tröa ra thöôûng thöùc. Vöøa aên,
thuû tröôûng laïi vöøa keå chuyeän taám göông
Baùc Hoà ñi coâng taùc ñeå daïy laïi chuùng toâi.
Hoâm nay, ñuùng ngaøy 19-5-2014, trong
luùc toaøn Ñaûng, toaøn daân ñang ra söùc thöïc
hieän hoïc taäp vaø laøm theo taám göông ñaïo
ñöùc Hoà Chí Minh, toâi raát vui vaø caûm ñoäng
ñöôïc keå laïi vôùi caùc ñoàng chí nhöõng caâu
chuyeän, nhöõng baøi hoïc maø toâi ñaõ hoïc
ñöôïc ôû ñoàng chí Ñaøo Duy Tuøng, moät nhaø
laõnh ñaïo caáp cao, raát coù uy tín cuûa Ñaûng,
moät hoïc troø göông maãu cuûa Chuû tòch Hoà
Chí Minh.
1. Nhöõng trích daãn töø Ñieáu vaên cuûa Ban Chaáp haønh
Trung öông vaø caùc baøi vieát veà ñoàng chí Ñaøo Duy
Tuøng cuûa caùc taùc giaû.
DIEÃN ÑAØN

N GHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI - PHEÂ BÌNH
1. Trong raát nhieàu vaán ñeà caàn ñöôïc
nghieân cöùu cuûa loaïi hình töï söï daân gian, vaán
ñeà nhaân vaät luoân luoân ñöôïc xaùc ñònh laø vaán
ñeà troïng taâm. Vôùi truyeän coå tích sinh hoaït,
nhaân vaät cuõng coù moät vai troø quan troïng trong
vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån coát truyeän. Neáu
nhaân vaät trong truyeän coå tích thaàn kì, ñöôïc
xaây döïng theo xu höôùng lyù töôûng hoùa, trôû
thaønh hình maãu ñaïi dieän cho caùi ñeïp, caùi
thieän theo quan ñieåm cuûa nhaân daân thì nhaân
vaät trong truyeän coå tích sinh hoaït, laïi ñöôïc
xaây döïng theo moät phöông thöùc khaùc, gaàn
vôùi hieän thöïc hôn. Nhöõng hình töôïng nhaân
vaät mang ñaäm daùng daáp cuûa con ngöôøi ñôøi
thöôøng vôùi nhöõng ñaëc ñieåm veà phaåm chaát,
haønh ñoäng… ñaõ laøm neân moät theá giôùi nhaân vaät
rieâng bieät, ñoäc ñaùo cuûa truyeän coå tích sinh
hoaït, cho chuùng ta caûm nhaän moät caùch roõ
raøng quan nieäm ngheä thuaät veà con ngöôøi
cuõng nhö caûm quan veà thöïc taïi cuûa taùc giaû
daân gian.
2. Vieäc nhaän dieän caùc kieåu loaïi nhaân vaät
chính trong tieåu loaïi truyeän coå tích sinh hoaït
ñaõ ñöôïc ñaët ra trong moät soá coâng trình
nghieân cöùu. Ñoã Bình Trò trong Nhöõng ñaëc
ñieåm thi phaùp cuûa caùc theå loaïi vaên hoïc daân
gian ñaõ cho raèng: “truyeän coå tích sinh hoaït chæ
coù moät soá ít kieåu nhaân vaät, ít hôn so vôùi soá
löôïng kieåu nhaân vaät cuûa truyeän coå tích thaàn
kyø. Ñoù laø: Nhaân vaät ñöùc haïnh; Nhaân vaät xaáu
xa; Nhaân vaät möu trí (trí xaûo); Nhaân vaät khôø
khaïo (ngoác)’’ [6; tr.24]. Ñoàng quan ñieåm, Leâ
Tröôøng Phaùt trong Thi phaùp vaên hoïc daân gian
cuõng chæ ra caùc kieåu nhaân vaät töông töï vaø
khaúng ñònh: “Nhìn chung, truyeän coå tích sinh
hoaït chæ coù hai caëp nhaân vaät chính: ngöôøi ñöùc
haïnh - ngöôøi xaáu xa, ngöôøi möu trí (trí xaûo) -
ngöôøi khôø khaïo (ngoác ngheách) khaùi quaùt toaøn
boä moïi ngöôøi trong xaõ hoäi thaønh nhöõng kieåu
ngöôøi ñoái xöùng töøng caëp nhö theá laø moät caùch
nhìn, moät quan nieäm veà thöïc taïi - con ngöôøi”
[5; tr.51].
Vôùi muïc ñích tìm hieåu kyõ hôn veà vaán ñeà
naøy, trong phaïm vi baøi vieát, chuùng toâi ñi vaøo
nhaän dieän vaø khaûo saùt nhöõng ñaëc ñieåm noåi
baät cuûa kieåu nhaân vaät toát ñeïp -moät trong hai
kieåu nhaân vaät thuoäc nhoùm truyeän veà ñeà taøi
ñaïo ñöùc, döïa treân nguoàn tö lieäu töø Kho taøng
truyeän coå tích cuûa Nguyeãn Ñoång Chi. Coù theå
noùi, xaây döïng kieåu nhaân vaät naøy, taùc giaû daân
gian ñaõ theå hieän roõ quan nieäm ngheä thuaät veà
con ngöôøi, coi ñoù nhö “nhöõng taám göông kieåu
maãu veà phaåm haïnh” [6; tr.28]. Chuùng toâi
duøng khaùi nieäm nhaân vaät toát ñeïp thay theá cho
khaùi nieäm nhaân vaät ñöùc haïnh (nhö caùch goïi
phoå bieán cuûa caùc nhaø nghieân cöùu), vôùi quan
ñieåm: ñònh danh “ñöùc haïnh” laø neùt phaåm chaát
chuû yeáu gaén vôùi ngöôøi phuï nöõ (ngöôøi meï,
Kieåu nhaân vaät toát trong truyeän coå tích
sinh hoaït ngöôøi Vieät
ÑOÃ THÒ HUYEÀN TRANG
(Vónh Phuùc)

ngöôøi vôï, ngöôøi con daâu…). Trong nhöõng
truyeän veà ñeà taøi ñaïo ñöùc, chuùng toâi thaáy
khoâng hieám nhöõng nhaân vaät laø ngöôøi ñaøn oâng
vôùi nhöõng phaåm chaát ñaùng quyù, vì theá chuùng
toâi duøng khaùi nieäm nhaân vaät toát ñeïp vôùi haøm
yù xaùc ñònh ñoái töôïng nhaân vaät ôû ñaây roäng
hôn, bao quaùt hôn so vôùi khaùi nieäm nhaân vaät
ñöùc haïnh.
Nhaân vaät toát ñeïp laø nhaân vaät mang trong
mình nhöõng phaåm chaát ñaùng traân troïng nhö
giaøu loøng vò tha, giaøu ñöùc hy sinh, laø ngöôøi
heát loøng vì ngöôøi khaùc khi khoù khaên... Nhaân
vaät toát ñeïp ñöôïc theå hieän raát ña daïng nhö:
ngöôøi vôï ñöùc haïnh, ngöôøi choàng chung thuûy,
ngöôøi cha - ngöôøi meï heát loøng yeâu thöông
con caùi, ngöôøi con nuoâi hieáu thaûo, ngöôøi baïn
troïng tình troïng nghóa…
2.1. Ngöôøi vôï ñöùc haïnh
Truyeän coå tích sinh hoaït ñaõ raát chuù yù xaây
döïng nhöõng nhaân vaät chính laø ngöôøi phuï nöõ
maø cuï theå ôû ñaây laø nhöõng ngöôøi vôï ñöùc haïnh.
Hoï mang trong mình nhöõng phaåm chaát cao
ñeïp cuûa ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam. Theá nhöng,
trong xaõ hoäi phong kieán, nhöõng ngöôøi phuï nöõ
aáy thöôøng khoâng ñöôïc höôûng haïnh phuùc troïn
veïn. Ngöôøi vôï trong truyeän Gaùi ngoan daïy
choàng laø moät ngöôøi phuï nöõ giaøu loøng nhaân
haäu. Khi thaáy moät vò khaùch ñeán hoûi xin aên
“Luùc naøy, taùo chín ñaõ bò boïn ngöôøi tröôùc traåy
heát, chæ coøn nhöõng quaû xanh, nhöng coâ gaùi
cuõng coá choïn laáy nhöõng quaû öông öông ñöa
cho khaùch” [3; tr.48]. Khoâng nhöõng theá coâ
coøn ñoái xöû raát aân caàn khi ngöôøi khaùch qua
ñöôøng xin nghæ laïi qua ñeâm. Ñieàu ñaùng chuù yù
hôn, coâ gaùi raát thoâng minh vaø ñaûm ñang khi
vò khaùch nhôø coâ mua hoä “moät naém gioù, moät
boù löûa”. Coâ mua veà cho oâng moät caùi quaït vaø
moät con dao ñaùnh löûa. Vò khaùch ñöa cho coâ
gaùi maáy baùt gaïo neáp nhôø thoåi giuùp moät noài
vöøa côm vöøa baùnh ñeå aên. Coâ gaùi ñaûm ñang
naøy ñaõ laøm vöøa yù vò khaùch. Ñaây laø moät phaåm
chaát raát ñaùng quyù cuûa ngöôøi phuï nöõ Vieät
Nam. Theá nhöng vôùi nhöõng phaåm chaát toát
ñeïp nhö vaäy coâ ñaâu ñöôïc höôûng haïnh phuùc
troïn veïn. Cuoäc ñôøi ñaåy coâ ñeán vôùi moät ngöôøi
choàng côø baïc, ñaõ theá nhieàu khi coâ can ngaên
laïi coøn bò haén maéng chöûi vaø ñaùnh ñaäp taøn
nhaãn. Cuoái cuøng haén coøn tìm côù ñuoåi coâ ñi.
Ngöôøi phuï nöõ aáy töø khi bò choàng ruoàng boû
ñuoåi ñi ñaõ tìm moïi caùch ñeå kieám keá möu sinh,
sau moät thôøi gian trôû neân giaøu coù. Tuy bò
choàng ñuoåi ñi nhöng trong taâm trí ngöôøi vôï aáy
khoâng queân nguôøi choàng baïc tình kia. Chò
cho ngöôøi doø la tin töùc cuûa choàng, gaëp laïi
choàng trong hoaøn caûnh ñoùi raùch tuùng quaãn,
chò ñaõ kheùo leùo giuùp choàng nhaän ra sai laàm,
giuùp anh trôû thaønh ngöôøi coù ích. Cuoái truyeän
laø caûnh gia ñình ñoaøn tuï sau söï tan vôõ.
Naøng Vuõ Thò Thieát trong truyeän Vôï chaøng
Tröông laø ngöôøi phuï nöõ “ñaõ xinh ñeïp laïi thuyø
mò neát na” [4; tr.163], heát loøng yeâu thöông
choàng con. Choàng ñi lính xa nhaø, naøng ñaõ
moät mình chaêm soùc meï giaø vaø con thô chu
ñaùo. Naøng laáy phaûi moät ngöôøi choàng hay
ghen neân naøng luoân giöõ gìn khuoân pheùp. Sau
thôøi gian ñi lính veà, chæ vì moät caâu noùi voâ tình
cuûa ñöùa con maø Tröông Sinh - choàng naøng
hieåu laàm, chöûi maéng, ñaùnh ñuoåi naøng ñi. Vì
quaù ñau khoå khoâng theå giaõi baøy cuøng ai,
naøng ñaõ tìm ñeán caùi cheát ñeå minh chöùng cho
söï chung thuûy son saét cuûa mình. Ngöôøi vôï
ñöùc haïnh aáy khoâng ñöôïc höôûng haïnh phuùc
sau thôøi gian xa caùch maø ngaøy trôû veà cuûa
choàng laïi laø ngaøy xaûy ra bi kòch tan vôõ. Chính
söï ghen tuoâng voâ lí aáy cuûa ngöôøi choàng laø
nguyeân nhaân daãn ñeán bi kòch gia ñình.
Ngöôøi vôï trong Trinh phuï hai choàng laø
“moät ngöôøi con gaùi xinh xaén neát na” [2;
NGHIEÂN CÖÙU - TRAO ÑOÅI - PHEÂ BÌNH

Diễn đàn văn nghệ Việt Nam - Số 7-2014

Diễn đàn văn nghệ Việt Nam - Số 7-2014

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (16)

Similaire à Diễn đàn văn nghệ Việt Nam - Số 7-2014

Similaire à Diễn đàn văn nghệ Việt Nam - Số 7-2014 (20)

Plus de Pham Long

Plus de Pham Long (20)

Diễn đàn văn nghệ Việt Nam - Số 7-2014