2.  หมายถึง เอาของที่ไมดีมาตบแตงเสียใหม แลวเอามาหลอกลวงวาของดี

3.  หมายถึง ถารักวัวก็ใหผกลามขังไว มิฉะนั้นวัวจะถูกลักพาหรือหนี้หายไปสวนรักลูกให
ู
ตี

4.  หมายถึง การลังเลใจ ตัดสินใจไมถูกวาจะเลือกอยางไหนดี เพราะถูกใจทั้งสองอยาง

5.  หมายความวา เรื่องที่กําลังจะทําหรือจะทําใหสําเร็จบรรลุผลนั้น ยากลําบากแสนเข็ญ
มิใชของที่ทําไดงายนักเปรียบไดกบ การกลิ้งครกขึ้นภูเขาไปสูยอดเขา
 ั

6.  หมายความวา ลงทุนเสียมากมายเพื่อทํางานเล็ก ๆ เทานั้น เปนทํานองวาผลประโยชน
ที่ไดไมคุมกับที่ลงทุน หรือทําใหเปนการใหญโตเลย หรือแปลความหมายสั้น ๆ ”
ทํางานใหญเกินตัว “

7.  หมายถึง การทําอะไรสักอยางหนึง ถามุงจะใหไดประโยชนสมบูรณก็ตองทําดวยความ
่
รอบคอบ หรอไมรีบรอนจนเกนไปนัก หรือไมหมายความวาจะทําใหงาน ” ลาชา ”
ื  ิ 
จนเกินไป แตมความหมายวา ใหคอย ๆ คิด คอย ๆ ทํา สํานวนนี้ คนในสมัยปจจุบน
ี ั
ยังของใจอยูวาจะขัดกับสํานวนพังเพยที่วา ” น้ําขึ้นใหรีบตัก ” ซึ่งแปลวาใหรีบฉกฉวย
โอกาส ตรงกันขามกับสํานวนนี้ที่วา ” ไดพราเลมงาม ” แตแทจริงแลว เปนคําพังเพยที่
เตือนใหเราเลือกปฏิบัติใหเหมาะสมตางหาก จะชาหรือรีบรอนจึงตองแลวแตโอกาส

8.  สํานวนนี้ ประโยคแรกหมายถึง ผูชายที่บวชเปนพระ ๓ ครั้งคือบวชแลวสึก สึกแลว

บวชอีกถึง ๓ หนดวยกัน สวน “หญิงสามผัว” นั้นคือหญิงทีแตงงานแลวมีสามีมาแลว ๓
่
ครั้งหรือ ๓ คน โดยมีสามีคนแรกแลวเลิกรางกันไป มามีคนที่สองเลิกลางกันไปอีก
จนถึงคนที่สามก็ตองเลิกลางกันไปอีก สํานวนนี้หมายความวาผูชายที่บวชมาแลว ๓
ครั้ง กับผูหญิงทีผานการมีสามีมาแลว ๓ คน โบราณมีขอหามมใหเพศตรงขามไปมี
่ ิ
สัมพันธทางรักใครหรือชูสาวดวย คือผูหญิงก็ไมควรไปมีสามีชนิดนี้ หรือผูชายก็ไมควร

ไปมีภรรยาชนิดนี้เขา ซึ่งตามความเขาใจวาบุคคลชนิดนี้ใจคอไมมนคงหรือรวนเลได
ั่
โดยสังเกตเอาอาการกระทําเปนเครื่องวัด แตตกมาถึงสมัยนี้ เขาใจวา คงจะไมมีใคร
คอยเชื่อวาถือกันเทาไรนัก.

9. หมายถึง ทําอะไรแลวผลรายยอนกลับมาสูตัวเอง

10.  หมายถึง ปลอยใหเปนอิสระพนจากการผกมัดผูที่อยูใตอํานาจนนเปรียบเหมอนนก
ู ั้ ื
กา ปลอยไปก็ไดบุญ สํานวนนี้บางทีใชวา “ปลอยลูกนกลูกกา”

11.  หมายถึง ผลของการกระทําที่เกิดตามติดมาทันที หรือผูทไปไหนไปดวยกันแทบไม
ี่
คลาดกันเลย
 เงาในทีนี้หมายถึงเงาของคน สัตว หรือสิ่งของเมือเคลื่อนที่ เงาก็จะเคลื่อนตามไปดวย
่ ่
 "พระคุณเอย จะคิดดูมั่งเปนไรเลา วามัทรีเปนขาเกาแตกอนมา ดังเงาตามพระ
บาทก็เหมอนกัน"
ื
 (มหาเวสสันดรชาดร ตอน นางมัทรีตัดพอพระเวสสันดรเมื่อกลับมาไมพบสองกุมาร)


12.  ความหมาย พูดไมออกเพราะเกรงจะมีภัยตอตนเองและผูอื่น

13.  ความหมาย มีโอกาสดีควรรีบทํา
 มีโอกาสอยาปลอยใหผานเลย
 อยาทําเฉยไมคิดจะไขวควา
 กาลเวลาหมุนไปไมคอยทา มัวชักชาควรรีบทําอยาทิงนาน
้
 ดังสํานวนน้ําขึ้นใหรีบตัก ควรจะชกนาโอกาสที่ผันผาน
ั ํ
 ไมปลอยผานเลยไปดั่งวันวาน รีบทําการตองรีบทําทําทันที


14.  หมายถึง ใหรจักฐานะของตนเองและเจียมตัว กะโหลก คือ ภาชนะที่ทําดวย
ู
กะโหลกมะพราวโดยตัดทางตาออกพอดีเปนชองวางเพื่อใชตักน้ํา

15.  ความหมาย การกระทาอะไรสักอยางที่ไมเหมาะสมหรือไมสมดุลกัน หรือ ใช
ํ 
จายทรัพยลงทุนไปในทางที่ไมเกดประโยชนอะไรเลย เชน ลงทุนเล็กนอยเพอทํางาน
ิ ื่
ใหญ ซึ่งตองใชเงินมากๆ ยอมไมอาจสําเร็จไดงาย ตองสูญทุนไปเปลาๆ เปรียบ
เหมือนตําน้ําพริกเพียงครกเดียว เอาไปละลายในแมน้ํากวางใหญ เมื่อละลายไปกจะ ็
สูญหายไปหมดสิ้น ไมทําใหแมนาเกิดอะไรผิดปกติขึ้น เสียน้ําพริกไปเปลา
้ํ