Czy zastanawiałeś jak będzie wyglądała Twoja pierwsza praca ? Co powinno charakteryzować młodego inżyniera ? Jak studiować aby odnieść sukces w życiu zawodowym? Na te i inne pytania uzyskasz odpowiedź na „FORUM PRACODAWCÓW – Młody Inżynier Przyszłością Podlasia” !!!! Zapraszamy na gorącą debatę z przedstawicielami szanujących się podlaskich przedsiębiorstw Data i miejsce spotkania: 21 kwietnia o godz. 14:30, Aula I na Wydziale Elektrycznym Zależy Ci na Twojej przyszłości - nie może Cię tam zabraknąć ! PROGRAM 14:30 Uroczyste otwarcie Forum Pracodawców 14:45 Wystąpienia wprowadzające: • Wykład Piotra Araka - „Młodzi – stracone pokolenie czy generacja przyszłości” • Charakterystyka lokalnego rynku pracy – Wojciech Winogrodzki (Podlaski Związek Pracodawców „Lewiatan”) 15:15 Debata z przedstawicielami firm cz.1 (Dyskusja wśród zaproszonych gości, poprowadzona przez moderatora) 16:15 Przerwa kawowa 16:30 Debata z przedstawicielami firm cz. 2 (Uczestnicy debaty odpowiadają na pytania studentów.) 17:30 Zakończenie forum W debacie uczestniczyć będą przedstawiciele: - Adampol S.A - Danwood - Electrum - Metal-Fach - SMP Poland - Unibep - Podlaski Związek Pracodawców "Lewiatan"

1. Młodzi – stracone pokolenie,
czy generacja przyszłości?
Białystok, 21 kwietnia
Piotr Arak
Uniwersytet Warszawski
Polityka INSIGHT

2. Młody na rynku pracy (1)
• Stopa bezrobocia wśród młodych w wieku 18-24 lat
spadła w 10 lat z 40,1 proc. do 23,9 proc. To największy
spadek w całej Unii w tym okresie (o 16,2 okt. proc.).
Jednakże od 2008 r. odsetek młodych bezrobotnych
wzrósł o 6,6 pkt. proc. (z 17,3 proc. do niespełna 24).
Ale bezrobocie w tej grupie wieku zaczyna spadać od
2014 r. i będzie spadać w kolejnych latach.
• Nie inaczej ma się sprawa z całym społeczeństwem tj.
stopa bezrobocia wynosiła w zeszłym roku 9 proc. i
była niższa niż w 2007 r. (wtedy wynosiła 9,6) i była
prawie na podobnym poziomie co w 2008 r. (7,1), czy
2009 r. (8,1). Pamiętajmy, że jeszcze 10 lat temu
wynosiła przeszło 18 proc.
Źródło danych: Eurostat.

3. Młody na rynku pracy (2)
10
12
14
16
18
20
22
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
UE28
UE15
Polska
Osoby w wieku poza rynkiem pracy i edukacją (NEET)
18-24 lat
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
UE28
UE15
Polska
24-35 lat
Źródło danych: Eurostat.

4. Młody mieszkający z rodzicami (1)
• 9/10 osób w wieku 20-24 lat mieszka jeszcze z
rodzicami (87 proc.). Więcej tylko w Chorwacji,
Słowenii, Słowacji we Włoszech, Hiszpanii, na Cyprze i
Malcie. Odsetek ten wzrósł o 7,2 pkt. proc. przez
ostatnie 10 lat, gdy przeciętnie w Unii wzrósł o 1,6 pkt.
proc. i wynosi jedynie 73,2 proc.
• Kryzys i ceny mieszkań wpędziły młodych
Europejczyków Środkowo-Wschodnich do domów
rodziców. 56 proc. młodych w wieku 25-29 lat nadal
mieszka z rodzicami, odsetek ten jest większy wśród
państw naszego regionu i na południu Europy. Co
ważne liczba ta wzrosła relatywnie o 8,4 pkt. proc. w
ciągu 10 lat, podobnie wysoki wzrost był tylko w
Hiszpanii, Rumunii i na Węgrzech (tu aż o 25 pkt.
proc.). Co ważne, w całej Unii odsetek ten wzrósł z 38
do 39 proc., czyli nie zmienił się istotnie.

5. Młody mieszkający z rodzicami (2)
• Z rodzicami przede wszystkim mieszkają ci, którzy
mają prace tymczasowe (umowy cywilnoprawne i
umowy na czas określony). 62 proc. młodych
mieszkających z rodzicami w wieku 18-34 lat
stanowią ci którzy mają prace tymczasowe. To
najwyższy odsetek obok Hiszpanii w całej Unii,
choć za nami są Niemcy (58,4 proc.) i Szwecja
(53,4 proc.). Ale w takiej Wlk. Brytanii to tylko 9,7
proc., a w Czechach 31,5 proc.
• Część osób m.in. w rządzie jest przekonana, że w
ostatnich latach rośnie także odsetek młodych,
którzy wiążą się, ale mieszkają wspólnie z
rodzicami np. chłopaka. To oczywista bariera
przed założeniem własnej rodziny.

6. Młody pracujący tymczasowo (1)
• 71 proc. osób w wieku 18-24 lat pracuje na umowie
terminowej (cywilnoprawnej lub o pracę). Wyższy
odsetek jest tylko w Słowenii (73 proc.). Goni nas Hiszpania
(69 proc.) i Portugalia (63 proc.). Przeciętnie w Unii odsetek
pracujących na tych zasadach w tej grupie wieku to 43 proc.
Co ważniejsze dla sytuacji młodych – odsetek pracujących na
takich zasadach wzrósł z 63 proc. w 2008 r.
• Polska jest liderem zatrudniania na czas określony.
28,3 proc. zatrudnionych pracuje na takich zasadach, w
drugiej w kolejności Hiszpanii to 24 proc., a w Portugalii 21,4.
Nawet Holandia z bardzo liberalnym prawem pracy to 21,3
proc. Przeciętnie w Unii na takich zasadach pracuje 14 proc.
pracowników.
• W Polsce rośnie też odsetek pracujących tylko na umowach
cywilnoprawnych – na początku lat 2000 – było to niespełna
500 tys. osób na niecałe 15 mln pracujacych. W 2012 r. było to
915 tys. przy 15,5 mln pracujących, a w 2013 r. było to 974 tys.
przy 15,7 mln.

7. Młody i stary pracujący
tymczasowo (2)
-8.2
-6.3
-3.7
-2.7
-1.7
-1.3 -1.3 -1.2-0.9
-0.3-0.1
0.2
0.6 0.7 0.8 0.9
1.3
1.7 1.7
2.9
3.3 3.5
3.9
4.5 4.5
5.8 5.9 5.9
6.9
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
Zmiana odsetka zatrudnionych (15-64) na umowach terminowych
w latach 2008-2014 (w pkt. proc.)
Źródło danych: Eurostat.

8. Studenci pracują
• 40 proc. uczących się na studiach dziennych pracuje. Dwie trzecie z
nich jest zatrudniona na umowach cywilnoprawnych, jedna czwarta
na czarno, a jedna piąta na umowy o pracę. Większość (52 proc.)
pracuje jako sprzedawcy i pracownicy usług. Studenci zarabiają
niewiele - 57 proc. poniżej 1000 zł, a 87 proc. - poniżej 2000 zł na
rękę. Tylko 13 proc. chciałoby kontynuować wykonywaną pracę w
przyszłości, głównie młodzi informatycy, prawnicy i architekci. Trzy
czwarte studentów nie bierze udziału w żadnych kursach i
szkoleniach poza standardowym tokiem studiów. Jedna trzecia nie
uczestniczy w żadnych stażach i praktykach.
• Przeciętny student będzie pracował za 1,9 tys. zł na rękę, a
zadowolony będzie z 2,6 tys. zł. Dolna granica wzrosła od 2010 r.
tylko o 50 zł. Studenci pedagogiki, opieki społecznej, hotelarstwa
oraz kierunków humanistycznych zdecydowaliby się na podjęcie
pracy za około 1,6-1,7 tys. zł netto, pensja w miarę zadowalająca to 2-
2,3 tys. zł. Dużo większe aspiracje płacowe mają studenci
informatyki, logistyki, prawa i weterynarii, którzy podjęliby pracę za
2,2 tys. zł, a pensja zadowalająca to 3-3,2 tys. zł. Zaledwie co piąty
student chce być przedsiębiorcą (w 2010 r. - co czwarty).

9. Studentów jest mniej i wyjeżdżają
za granicę
1.79
1.85
1.91 1.94 1.93 1.92 1.91 1.88
1.82
1.74
1.68
1.55
18.8
22.3
25.3
27.7
33.9
38.1
40.2
43
44.2
32.1
43.5 44.2
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
liczba studentów w Polsce w milionach liczba Polaków studiujących w UE w tysiącach
Liczba studentów w Polsce w milionach (oś lewa) i liczba Polaków studiujących w
innym kraju UE w tysiącach (oś prawa) w latach 2002-2013
Źródło danych: Eurostat i GUS.

10. Oczekiwania płacowe studentów
2272
2191 2156 2139 2116
202420081979 1918 1917 1877 186418301792 1786 1749 1732 1723 1701 1646 1616 1572
0
500
1000
1500
2000
2500
Ile przeciętnie chcieliby zarabiać studenci określonych kierunków (zł, dane za 2013 r.)
Źródło danych: Badania Kapitał Ludzki.

11. Kto wybrałby te same studia jeszcze
raz
91 90
88 88 87
83 83
81 81 80 80 79 79 78
76 76 75 75
71 71 70
63
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
Odsetek studentów dla których dany kierunek był pierwszym wyborem, którzy
poszliby na niego jeszcze raz (proc., dane za 2013 r.)
Źródło danych: Badania Kapitał Ludzki.

12. Pracodawcy mają problem ze
znalezieniem pracowników
• 78 proc. pracodawców trudno znaleźć pracowników. W ostatnich latach
odsetek ten rośnie, a jednocześnie maleje liczba wakatów do obsadzenia. W
84 proc. przypadków trudności wynikały z niespełniania wymagań przez
kandydatów - najczęściej braku kompetencji, doświadczenia i chęci do
pracy.
• Rynek pracy potrzebuje coraz mniej studentów. Pracodawcy najczęściej
szukają robotników przemysłowych i rzemieślników (33 proc.),
pracowników usług i sprzedawców (24 proc.), operatorów maszyn (16 proc.)
i specjalistów (16 proc.). Zmniejsza się zapotrzebowanie na pracowników z
wyższym wykształceniem - w 2012 r. szukało ich 42 proc. pracodawców, a w
2013 r.- 34 proc. Pracodawcy częściej szukają osób z wykształceniem
średnim (wzrost z 35 do 43 proc.), przede wszystkim pracowników usług i
operatorów maszyn. Co ciekawe, pracownicy z licencjatem są traktowani
podobnie jak osoby z wykształceniem średnim.
• Pracodawcy wolą doświadczonych. Przeciętny staż pracy, którego oczekują
pracodawcy, to prawie dwa lata, a w przypadku stanowisk kierowniczych -
nieco ponad trzy lata. Oczekiwany staż pracy dla robotników
wykwalifikowanych to dwa i pół roku, co stanowi barierę dla młodych osób
szukających pracy po szkołach zawodowych. Najmniejsze wymagania są
wobec pracowników biurowych i usług - około roku i kilku miesięcy.
Zdaniem pracodawców wykształcenie zawodowe zapewnia tylko możliwość
pracy fizycznej w którymś z zawodów robotniczych lub jako sprzedawca.

13. Pracownik ma być samodzielny i
umieć współpracować
56
40 39
12
10 9 9
7 7 6 5 5
2 2 1
0
10
20
30
40
50
60
Umiejętności które najczęściej wskazują jako ważne pracodawcy przy
poszukiwaniu pracownika (proc., dane za 2013 r.)
Źródło danych: Badania Kapitał Ludzki.

14. Zatrudnienie specjalistów będzie rosło (tys. osób)
Źródło: IPiSS, Prognozy zatrudnienia w Polsce do 2020 roku - syntetyczne wyniki i wnioski, Warszawa, 2014.
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Fizycy, chemicy,
matematycy,
statystycy etc.
24,38 25,49 26,84 28,1 29,39 30,75 31,94 33,23
Biolodzy etc. 47,59 49,32 51,49 53,49 55,54 57,7 59,55 61,55
Inżynierowie 202,33 209,53 218,58 226,91 235,43 244,43 252,09 260,42
Inżynierowie
elektrotechnologii
55,77 57,96 60,67 63,18 65,76 68,47 70,81 73,35
Architekci, geodeci
etc.
93,73 96,96 101,03 104,77 108,6 112,65 116,07 119,8
Analitycy systemowi
i programiści,
specjaliści od baz
danych i sieci
komputerowych
191,71 203,74 217,72 231,13 244,89 259,28 272,38 286,29

15. Problemy z programowaniem
rynku pracy przyszłości
INŻYNIER TKANEK
PROGRAMISTA GENÓW
FARMER NOWEJ ERY
AKTOR RZECZYWISTOŚCI WIRTUALNEJ
PRODUCENT SPERSONALIZOWANYCH
MEDIÓW
KONTROLER GMO
ANALITYK (DATA-MINING)
TESTER TURINGA
KONSULTANT TELEFONICZNY
INŻYNIER WIEDZY
BROKER, DEALER SAMOCHODÓW, KURIER,
AGENT UBEZPIECZENIOWY I
NIERUCHOMOŚCI
NAUCZYCIEL
DRUKARZ
STENOTYPIŚCI, SEKRETARKI, ASYSTENCI
CEO
ORTODONTA
KLAWISZ
KIEROWCA TIR
GOSPOSIA/ GOSPODARZ
OJCIEC
Na pomarańczowo te zawody, które miały się rozwinąć do 2010 r., a na
szaro te które miały zacząć znikać
Źródło: http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,997028-2,00.html

16. Czynniki zmiany na rynku
pracy
Długowieczność:
Wzrost globalnej długości życia
zmienia modele kariery i uczenia się
Rozwój inteligentnych maszyn:
Pracownicy będą odchodzić od
automatycznych i powtarzalnych
zadań
„Obliczalny” świat:
Ogromny wzrost w możliwościach
analizy i przerabiania danych
Nowy ekosystem mediów:
Nowe środki komunikacji wymagają
kompetencji cyfrowych
wykraczających poza zwykły język
Super struktury organizacyjne
Technologie społecznościowe
napędzają nowe formy produkcji i
tworzenia wartości
Globalnie połączony świat
Zwiększona łączność stawia w centrum
różnorodność i adaptacyjność
Źródło: Future work skills 2020, Institute for the Future for the University of Phoenix Research Institute, Palo Alto 2011.

17. Kompetencje teraźniejszości
1. WNIOSKOWANIE
Analiza treści i wyciąganie wniosków na
podstawie danych.
2. INTELIGENCJA EMOCJONALNA
Połączenie z innymi ludźmi w relacjach
bezpośrednich i wpływanie na ich zachowania.
3. SPRAWNOŚĆ ADAPTACYJNA
Biegłość w myśleniu i wymyślaniu
niekonwencjonalnych rozwiązań. 4. KOMPETENCJE MIĘDZYKULTUROWE
Umiejętność pracy na różnych szerokościach
geograficznych z różnymi ludźmi.
5. PRZETWARZANIE DANYCH
Umiejętność przetłumaczenia dużej ilości danych
na zrozumiałe pojęcia.
6. KOMPETENCJE CYFROWE
Krytyczna ocena dostępnych treści, a także
rozwijanie ich tj. obsługa zaawansowanego
oprogramowania.
7. MIĘDZYDYSCYPLINARNOŚĆ
Zdolność rozumienia pojęć i koncepcji z wielu
dziedzin nauki i biznesu. 8. MYŚLENIE PROJEKTOWE
Zdolność do rozwijania i zakańczania procesów.
9. PRACA W SZUMIE
Rozróżnianie i filtrowanie po to by wiedzieć co
jest ważne, a co nie.
10. WSPÓŁPRACA W WIRTUALU
Zdolność do efektywnej, zaangażowanej pracy w
wirtualnym zespole.

18. Dzięki za uwagę
Jak ktoś ma pytania to zapraszam do
kontaktu:
mail: piotr.arak@gmail.com
twitter: @piotrarak