Młodzi - jaki będzie pracownik przyszłości?
•
4 j'aime•1,364 vues
Świetna dyskusja z udziałem Marii Zakrzewski z Great Place to Work, Anity Błaszczak z Rzeczpospolitej i Andrzeja Borczyka z Microsoft - dziękuję! Dyskusja w ramach tematu "Pracownicy Jutra" Jacy są młodzi Polacy? Pokolenie buntu czy świadomi obywatele? Pokolenie szansy czy stracone pokolenie? Czego chcą i co ich napędza? Jak tworzyć warunki dla efektywnego wejścia na rynek pracy? Co można zrobić by wykorzystać energię młodego pokolenia?
Recommandé
Recommandé
Contenu connexe
Plus de Piotr Arak
Plus de Piotr Arak (20)
Młodzi - jaki będzie pracownik przyszłości?
- 1. Młodzi – jaki będzie pracownik przyszłości? Piotr Arak, Program ds. Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNDP) Warszawa, 23 kwietnia 2012 r.
- 2. Nie można mówić o młodych bez mówienia o przyszłości i nie można mówić o przyszłości bez mówienia o młodych
- 3. Adam Mickiewicz “Oda do młodości” (…) (…) Razem, młodzi przyjaciele!... Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze, W szczęściu wszystkiego są Ten młody zdusi Centaury, wszystkich cele; Piekłu ofiarę wydrze, Jednością silni, rozumni szałem, Do nieba pójdzie po laury. Razem, młodzi przyjaciele!... Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga; I ten szczęśliwy, kto padł wśród Łam, czego rozum nie złamie: zawodu, Młodości! orla twych lotów potęga, Jeżeli poległym ciałem Jako piorun twoje ramię. Hej! ramię do ramienia! spólnymi łańcuchy Dał innym szczebel do sławy grodu. Opaszmy ziemskie kolisko! Razem, młodzi przyjaciele!... Zestrzelmy myśli w jedno ognisko Choć droga stroma i śliska, I w jedno ognisko duchy!... Gwałt i słabość bronią wchodu: Dalej, bryło, z posad świata! Gwałt niech się gwałtem odciska, Nowymi cię pchniemy tory, A ze słabością łamać uczmy się za Aż opleśniałej zbywszy się kory, młodu! Zielone przypomnisz lata. (…) (…)
- 4. Podstawowe pytania 1. Jacy są młodzi Polacy? 2. Pokolenie buntu czy świadomi obywatele? 3. Pokolenie szansy czy stracone pokolenie? 4. Czego chcą i co ich napędza? 5. Jak tworzyć warunki dla efektywnego wejścia na rynek pracy? 6. Co można zrobić by wykorzystać energię młodego pokolenia?
- 5. Zagrożenia dla polskiego rozwoju Pokryzysowe bariery rozwoju generowane przez problem wysokiego zadłużenia i deficytu, czyli niestabilność finansów publicznych w długiej perspektywie, co może być pogłębiane globalnymi napięciami walutowymi i powstaniem nowych barier w światowym handlu - przez brak jasnej polityki oszczędności i rozwoju (poprzez rozumną alokację zasobów w kierunkach najbardziej prorozwojowych), Dryf rozwojowy opisany już w raporcie „POLSKA 2030”, który polegać miałby na „uśrednieniu” tempa wzrostu, nie rozwiązaniu problemów demograficznych oraz braku stymulacji dla wzrostu zatrudnienia, czyli obniżeniu w efekcie poziomu ambicji i aspiracji – poprzez politykę nie stawiającą trudnych wyzwań, skupioną na doraźnych celach i prymacie spokoju społecznego nad twórczym konfliktem w sprawach, gdzie bez konfliktu nie można się obejść, Peryferyzacja Polski (Europy?) w globalnym układzie sił – przez brak podjęcia wyzwań i zaniechania modernizacyjne oraz wzrost sił rozwojowych krajów „wschodzących” w tym E7 (BRIC + Indonezja, Meksyk, Turcja), czy BRICS.
- 6. Rosnąca rola klasy kreatywnej Siła robocza wg klas wydzielonych przez R. Floridę w USA 1800-2009
- 7. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Singapur Holandia Szwajcaria Australia Szwecja Belgia Dania Finlandia 43% Norwegia Niemcy Wielka Brytania Kanada Izrael Nowa Zelandia Estonia Włochy Francja Czechy Irlandia Rosja Austria Słowenia Łotwa Węgry Udział klasy kreatywnej wśród pracujących (2011) Słowacja Źródło: Martin Prosperity Institute. 2011. Creativity and Prosperity: The Global Creativity Index. Hong Kong USA Litwa Grecja Klasa kreatywna w Polsce Polska 32% Ukraina Egipt Tajwan Hiszpania Bułgaria Cypr Chorwacja Serbia Macedonia Malezja
- 8. “Drivery” zmiany na rynku pracy Rozwój inteligentnych maszyn Ekstremalna długowieczność: i systemów: Wzrost globalnej długości życia zmienia Pracownicy będą odchodzić od modele kariery i uczenia się automatycznych i powtarzalnych zadań “Obliczalny” świat: Nowy ekosystem mediów: Ogromny wzrost w możliwościach analizy Nowe środki komunikacji wymagają i przerabiania danych sprawią świat kompetencji cyfrowych wykraczających programowalnym systemem poza zwykły język Globalnie połączony świat Super struktury organizacyjne Zwiększona globalna łączność stawia Technologie społecznościowe napędzają różnorodność i adaptacyjność w centrum nowe formy produkcji i tworzenia wartości organizacyjnym operacji Źródło: Future work skills 2020, Institute for the Future for the University of Phoenix Research Institute, Palo Alto 2011.
- 9. Jakich kompetencji potrzebuje pracownik przyszłości? 1. WNIOSKOWANIE: 2. INTELIGENCJA EMOCJONALNA: Umiejętność określenia głębszego sensu Umiejętność łączenia się z innymi w lub znaczenia tego co jest wyrażane głęboki I bezpośredni sposób do odczuwania i stymulowania reakcji i 3. SPRAWNOŚĆ ADAPTACYJNA pożadanych interakcji Biegłość w myśleniu i wymyślaniu rozwiązań oraz odpowiedzi 4. KOMPETENCJE niekonwencjonalnych MIĘDZYKULTUROWE: Umiejętność pracy w różnych 5. PRZETWARZANIE DANYCH: umiejscowieniach kulturowych Umiejętność przetłumaczenia dużej ilości danych na abstrakcyjne pojęcia oraz do 6. KOMPETENCJE CYFROWE: rozumowania opartego na wiedzy Umiejętność krytycznej oceny i rozwijania treści opartych na nowych formach i komunikowanie ich 7. MIĘDZYDYSCYPLINARNOŚĆ: Zdolność rozumienia pojęć i koncepcji z 8. MYŚLENIE PROJEKTOWE: wielu dziedzin Zdolność do rozwijania i doprowadzania zadań i procesów do oczekiwanych wyników 9. PRACA W SZUMIE: Zdolność do rozróżniania i filtrowania 10. WSPÓŁPRACA W WIRTUALU: informacji dla zmaksymaliwoania funkcji Zdolność do efektywnej, zaangażowanej poznawczych przy użyciu różnych technik pracy w wirtualnym zespole i narzędzi Źródło: Future work skills 2020, Institute for the Future for the University of Phoenix Research Institute, Palo Alto 2011.
- 10. Cykl życia a cykl kariery Starość Dzieciństwo Rodzicielstwo Edukacja Edukacja na Aktywność poziomie zawodowa wyższym
- 11. Jakich umiejętności potrzebuje nowoczesny rynek pracy? Zmiany w popycie na umiejętności na rynku pracy w stronę nierutynowych interaktywnych i analitycznych Wiek a efektywność 65 mądrość 60 Kumulatywna pamięć długookresow 55 Fizyczne możliwości 50 szybkość 45 “Stażysta" “Mistrz” “Ambasador" “Gawędziar 40 “Profesjonalista” “Coach” z” 1960 1970 1980 1990 2002 65 WIEK Rytynowe manualne Nierutynowe manualne Rytynowe myślowe Nierutynowe analityczne Nierutynowe interaktywne Źródło: Andreas Schleicher, „Strong performers and successful reformers – PISA 2009” 10 lutego 2011 r.
- 12. Role młodego człowieka u progu dorosłości KONSUMENT UCZEŃ/ STUDENT CZŁONEK WSPÓLNOTY OBYWATEL PODATNIK PRACOWNIK 12
- 13. Atrakcyjne miejsca pracy Kapitał Środowisko ludzki dla biznesu Jakość życia
- 14. Szczęście - World Happiness Report Wskaźnik deklarowanego poziomu szczęścia na podstawie Gallup World Poll 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 53 miejsce • Jak się okazuje wysoki poziom deklarownego szczęścia osiagamy w wieku 18 lat by potem stopniowo malał do 50 r.ż. gdy ta tendencja się odwraca. • W każdym regionie występuje duże zróżnicowanie w ocenie własnego życia. Do pewnego stopnia to po prostu odzwierciedla różne osobowości, ale w jeszcze większym odzwierciedlone są różne warunki życia w których dorastają osoby z różnych regionów, ale także pokazuje różne możliwe scenariusze życiowe w tych samych zakątkach świata, ale w innych krajach. • Oprócz terytorializmu to co jest także widoczne w badaniach to poziom szczęścia ze względu na wiek.
- 15. Młodzi: siła rozwojowa czy stracone pokolenie? http://s2.blomedia.pl/vbeta.pl/t/616x0/2012/02/616acta-protest.jpg http://www.exitstrategy.co.nz/2011/08/10/wednesday-10th-august-the-efficient- organisation-of-violence-anon-goes-after-facebook-cigarettes-get-uglier-amazon-tribe- disappears-cellos-takes-on-nirvana/ • Wiosna arabska • Zamieszki w Londynie • Pokolenie 1000 € • Bezrobocie 40% • Prekariat? • ACTA http://gfx.mmka.pl/newsph/389965/914874.3.jpg http://www.futurity.org/wp-content/uploads/2011/09/Arab-spring-social-media_11.jpg
- 16. Dlaczego młodzi? • Polska i nowe wyzwania (wyjątkowy historycznie moment) • Młodzi ważnym zasobem społecznym i szansą rozwoju • wyczerpują się zasoby starszego pokolenia • młode pokolenie jest wyjątkowe • psychologiczne cechy młodości • Przesłanki demograficzne • presja demograficznego wyżu • perspektywa demograficznego niżu
- 17. Młodzi: siła rozwojowa czy stracone pokolenie? Młodzież w krajach arabskich Udział młodych (15-34) w całkowitej populacji w danej grupie krajów Udział osób w PKB per capita Udział populacji wieku 15-24 w wg parytetu siły 40,0% Kraj poniżej 30 roku zatrudnieniu nabywczej w życia (2008) tys. dol., 2010 Algieria 56% 31% 7,1 35,0% Arabia 61% 25% 23,7 Saudyjska Bahrajn 48% 30% 26,8 30,0% Egipt 61% 23% 6,4 Jemen 73% 22% 2,6 Jordan 65% 20% 5,7 25,0% Libia 61% 27% 14,9 Maroko 56% 35% 4,8 Oman 64% 29% 26,2 20,0% Syria 67% 32% 5,1 Tunezja 51% 22% 9,5 15,0% 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 2065 2070 2075 2080 2085 2090 2095 2100 Świat Kraje rozwinięte Kraje rozwijające się Kraje nierozwinięte Polska
- 18. Udział młodzieży (15-29) w Młodzi i starsi w stosunku do osób w krajach UE wieku aktywności zawodowej – prognoza dla Polski
- 19. Z czego wynika historyczna wyjątkowość dzisiejszej młodzieży?
- 20. Z wyjątkowości warunków, w jakich dorastali • Rzeczywistość transformacyjna jako świat zastany • Otwarcie systemu na wpływy zachodniego świata • Globalizacja gospodarki • Ponowoczesność jako zastany porządek społeczny • Konsumpcjonizm i ideologia sukcesu jako główne oferty kulturowe • Rewolucja informatyczna (powszechny dostęp do Internetu poszerzający sferę wolności młodzieży) • Eksplozja oświatowa i nowa jakość kapitału ludzkiego • Pozostawanie młodych ludzi poza rynkiem pracy (i w stanie przedłużonej młodości) • Elementy kryzysowe: • Zawiłości i napięcia transformacji systemowej • Niedobory państwa „na dorobku” • Kryzys gospodarki światowej
- 21. Jacy są młodzi? Szkic do portretu
- 22. Sprawy w życiu ważne – dawniej i teraz Widoczna jest mentalna odrębność dzisiejszego młodego pokolenia Młodsi i starsi w podobnym stopniu są zdeterminowani w osiąganiu życiowych planów. Różni ich rozłożenie cech „ascetycznych” i tych bardziej „barwnych”; „sentymentalnych” i „pragmatycznych”.
- 23. Orientacje życiowe młodych • Minimaliści, którzy nie mają wysokich aspiracji, mierzą na spokojne i bezpieczne życie, stanowią margines (5% młodych dorosłych oraz 11,5% młodszej młodzieży) • Marzyciele – o wysokich aspiracjach do dostatku, barwnego i wygodnego życia, ale ze słabymi przesłankami do sukcesu – stanowią 20% młodych • Zorientowani na wzory mieszczańskie i przeciętne statusy (konwencjonalnie ambitni) stanowią główny strumień starszych roczników młodzieży (43,2%). • Nieprzeciętnie ambitni: Młodszych częściej urzekają niekonwencjonalne wzory życia: barwne, niecodzienne, z dużą wagą przywiązywaną do nieprzeciętnych karier i wyrafinowanej konsumpcji (30,4%). • Ambitni inaczej - połączenie wysokich dążeń konsumpcyjnych i statusowycch z dbałością o wartości niematerialne (8,3% młodzieży oraz 12,5% młodych dorosłych).
- 24. Pola (wyraźnej) odmienności młodych
- 25. 1. Internet i życie w sieci – w stronę świata online • Obecnie w świecie jest 5,3mld subskrypcji telefonii mobilnej, w tym 940 mln subskrypcji 3G, • 90% populacji świata ma dostęp do sieci komórkowych, • Liczba internautów w świecie podwoiła się między 2005 a 2010 rokiem, • Na 2 mld użytkowników internetu w 2010 roku, 1,2 mld pochodzi z krajów rozwijających się, • Estonia, Finlandia i Hiszpania zagwarantowało prawnie swoim obywatelom dostęp do internetu, • Nadal mało jest użytkowników w państwach afrykańskich.
- 26. Internet i życie w sieci Hierarchia ważności mediów a wiek użytkowników Młodzi Polacy są nieustannie on-line. Spędzają w sieci od 17 do 20 godzin tygodniowo To, bez czego nie mogliby się obyć, to Internet i telefon komórkowy.
- 27. Internet – podejrzliwie traktowany przez dorosłych – spełnia ważne funkcje w życiu młodzieży: • Kreuje nowy typ kultury – jest to kultura uczestnictwa • Pomaga realizować własne pasje (na które nie ma instytucjonalnego odpowiednika w „realu”) • Zaspokaja ważne społeczne potrzeby – buduje więzi i poczucie przynależności (którego nie jest w stanie zaoferować realne społeczne otoczenie) • Jest miejscem intymnych schadzek • Jest targowiskiem i • Polityczną agorą
- 28. Obieg kultury i dostęp do kultury Uczestnictwo w różnych obiegach treści ze względu na wiek Internauci mający problem z dostępem do instytucji kultury 40% 38% 35% 30% 28% • 13% Polaków kupuje książki, muzykę lub filmy. Aż 33% 25% uzyskuje je w postaci cyfrowej, w sposób nieformalny 20% 14% lub za darmo. Jeżeli włączyć do tego pożyczanie to w 15% nieformalnym obiegu uczestniczy 39% Polaków (3 razy 10% 4% więcej niż w rynkowym obiegu). 5% • Osoby z mniejszych miejscowości i wsi mają problemy 0% z dostępem do obiegu oficjalnego (sklepy, instytucje miasta pow. miasta miasta do gminy kultury). 100 tys. między 20 tys. wiejskie 20-100 tys. Źródło: Centrum Cyfrowe. 2012. Obiegi kultury. Warszawa.
- 29. Kreatywność w sieci Aktywność w sieci w zależności od wieku 90 80 70 umieszczanie postów i 60 komentarzy na forach umieszczanie zdjęć i 50 obrazków komentowanie blogów 40 wysyłanie muzyki/filmików 30 prowadzenie bloga 20 10 0 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59 60+
- 30. Kompetencje cyfrowe 15-latków • Polska pod względem biegłości w pracy z tekstem cyfrowym wypada gorzej na tle innych badanych państw OECD, • Mamy dużo wyższy odsetek młodych o najsłabszych kompetencjach, • Różnice między dziewczynkami (na ich korzyść) i chłopcami są znaczące. Jak biegli są uczniowie w czytaniu cyfrowym? 100 80 60 Percentage of students 40 Level 5 or above 20 Level 4 0 20 Level 3 40 Level 2 60 Below Level 2 80 Belgium Korea Japan New Zealand Macao-‐China Ireland Iceland Sweden France OECD average -‐ 16 Spain Poland Austria Colombia Chile Hungary Australia Hong Kong-‐China Norway Denmark
- 31. 2. Nowa „filozofia” konsumowania • W logice konsumpcjonizmu kupowanie rzeczy czy robienie z nich określonego użytku nie musi być oznaką orientacji materialistycznej, chociaż ma ważne pozycjonujące znaczenie (orientację na „mieć” zaczyna wypierać orientacja na „mieć-by-być”). Społeczeństwo konsumpcyjne dba o to, by wybory te dotyczyły przede wszystkim stylu życia i nie zamykały się na chęci posiadania i używania przedmiotów. • Z filozofii m ł o d e g o k o n s u m e n t a: - Liczy się nie tyle chęć posiadania rzeczy, co filozofia ich używania i związana z nimi ekspresja, symbolika - Znaczenie ma nie to, ile i jak się zarabia, ale to ile i jak się wydaje - Ważne jest nie to jak się pracuje, ale to jak się korzysta z życia i odpoczywa - Najważniejszy jest wybór, który jest wartością samą w sobie – sam wybór ma nawet większe znaczenie niż to co się wybiera - Możliwość wybierania swojego Ja, eksperymentowanie z nim (w czym ważne są również rzeczy) są oznakami wolności • Filozofia ta współokreśla wiele innych życiowych preferencji, dylematów i wyborów.
- 32. Konwergowanie, ale nadal pozostające różnice dochodowe Zmiany dochodu rozporządzalnego (w zł) dla młodych gospodarstw domowych w podziale na wielkość miejscowości
- 33. Młodzi więcej niż starsi wydają na „styl życia” Struktura wybranych wydatków gospodarstw domowych – młodzi i ogół społeczeństwa Młode gospodarstwa domowe lepiej są wyposażone w nowoczesny sprzęt, zwłaszcza ICT Wyposażenie gospodarstw domowych
- 34. 3. Intymność i nowy porządek sentymentalny • Miłość romantyczna a związki „dwubieżne” • „chodzenie ze sobą” i „wyhaczanie” • Marzenie o partnerze idealnym i lęki przed trwałym związkiem • Postępująca liberalizacja obyczajowa – widoczna w zakresie norm zaliczanych do moralności katolickiej • Poszerzanie się zakresu erotycznych eksploracji • Jednocześnie ujawnia się trend polegający na radykalizacji poglądów tradycyjnych: • Redukowanie definicji rodziny • Wzrost dezaprobaty dla życia bez ślubu • Spadek akceptacji rozwodów • Wzrost poparcia dla prawa zakazującego aborcji
- 35. Aspiracje zawodowe, życiowe – wartość rodziny: jak pogodzić? Różnice w zatrudnieniu kobiet i Udział deklarujących niepewność i niechęć posiadania dzieci (%) mężczyzn (%) Grecja Kobiety Nie chcą mieć dzieci Kobiety Niepewne Włochy Czechy Mężczyźni Nie chcą mieć dzieci Mężczyźni Niepewni Luksemburg Cypr Niemcy (Zach.) Słowacja Hiszpania Polska Polska 13,3 Finlandia Rumunia Flandria EU-27 Niemcy (Wsch.) Chorwacja Czechy Belgia Węgry Litwa Holandia Holandia Szwajcaria Austria Austria Słowenia Wielka Brytania Portugalia Rumunia Niemcy Włochy Irlandia Estonia Bułgaria Węgry USA Francja 0 80 20 60 40 40 60 20 80 100 120 20 140 40 160 60 180 80 Słowenia Dania Szwecja Finlandia Estonia Łotwa Litwa -5 0 5 10 15 20 25 30
- 36. 4. Inne są młode kobiety • Są lepiej wykształcone • Są bardziej zdeterminowane w utrzymaniu pozycji na rynku pracy • Doświadczają trudnych dylematów • dylemat macierzyństwa (dzieci czy kariera zawodowa) • Dylemat ekonomiczny (praca czy dom) • dylemat samorealizacji (czas dla domu czy czas dla siebie) • dylemat wolności (wychodzić za mąż czy żyć jako singiel) • Młodzi mężczyźni, społeczna mentalność i rozwiązania instytucjonalne z trudem dostosowują się do tych okoliczności
- 37. Aspiracje zawodowe, życiowe – wartość rodziny: jak pogodzić? Wskaźnik dezaktywizacji kobiet w wieku 15-64 70 60 50 35,5 41 40 29,2 30 20 10 0 Wskaźnik dezaktywizacji kobiet w wieku 25-55 60 40 21,4 21,9 18,7 20 0
- 38. Potencjał ekonomiczny kobiet • Lepsza umiejętność korzystania z potencjału kobiet wpłynie pozytywnie na rozwój gospodarki. • Wymaga to dostosowania zarówno strategii prywatnych przedsiębiorstw (warunki zatrudniania, dostosowanie gam produktów i technik sprzedaży do potrzeb kobiet), jak i polityk wpływających na pozycję kobiet w społeczeństwie. • Polska plasuje się w rankingach równych szans między 26 a 43 pozycją, czyli raczej w końcówce krajów UE czy OECD. Największe braki występują w obszarze polityki oraz szans na rynku pracy. • Państwa rozwinięte wykorzystują potencjał kobiet, ale można też powiedzieć, że są rozwinięte dzięki wykorzystaniu tego potencjału. Źródło: Richard Florida, What makes women rich, 2010 -‐ h[p://www.crea^veclass.com/crea^ve_class/2010/10/08/women-‐and-‐the-‐wealth-‐na^ons/
- 39. Gender gap w czytaniu – PISA 2009 • Dziewczynki w każdym badanym kraju osiągnęły lepsze wyniki od chłopców, • Średnio notują wynik o 39 pkt lepszy od chłopców co przelicza się na ok. jednego roku nauczania w szkole, • Zmiana postaw i zwiększenie zainteresowania chłopców czytaniem może w znacznym stopniu wpłynąć na ich wyniki, • Różnice pomiędzy krajami świadczą o wpływie socjalizacji na umiejętności i różnice w wynikach między płciami. Źródło: PISA 2009, The Programme for International Student Assessment, OECD.
- 40. Potecjał kobiet – świat nauki Udział studentów i studentek studiów doktoranckich w ogóle studentów trzeciego stopnia wg dziedziny nauki 74% 80% 73% 70% 64% 66% 66% 68% 70% 62% 60% 57% 60% 51% 51% 50% 40% 30% 20% Mężczyźni 10% Kobiety 0% Udział absolwentów i absolwentek studiów doktoranckich w ogóle absolwentów studiów trzeciego stopnia wg dziedziny nauki 100% 90% 76% 80% 70% 68% 67% 67% 71% 61% 65% 63% 63% 70% 54% 60% 52% 50% 40% 30% Mężczyźni 20% 10% Kobiety 0%
- 41. 5. Inne traktowanie edukacji Inwestycje w edukację stały się podstawowym elementem strategii życiowych młodzieży Zmiany liczby studentów w Polsce Udział osób z wyższym wykształceniem w w latach 1990-2010 populacji 25-64 30 25 20 21,2 % 15 10 9,7 % 5 0 1995 2009 Źródło: M. Federowicz, „Prezentacja raportu o stanie edukacji 2010 r.”, Kongres Edukacji 5 czerwca 2011 r.
- 42. Mimo „schłodzenia” (urealnienia?) aspiracji edukacyjnych ciągle są one wysokie. Zmiany aspiracji edukacyjnych w latach 2003-2009
- 43. Młodzież dokonuje jednak ciągle jeszcze bardzo tradycyjnych wyborów i ma tradycyjne oczekiwania wobec edukacji (przygotowanie do zawodu) Odsetek nowo przyjętych studentów według grup kierunków studiów w Polsce i krajach OECD Tymczasem coraz pewniejsza staje się perspektywa life-long-learning i edukacji nawrotowej (szkolenia i krótkie kursy podyplomowe)
- 44. Struktura absolwentów studiów wyższych Współczynnik skolaryzacji w szkolnictwie wyższym 60 51,1 52,7 53,7 53,8 48,9 49,9 50 40,7 39,7 40,6 40,9 40,8 38 38,8 40 30,6 30 22,3 Brutto 17,2 20 12,9 9,8 Netto 10 0 1990/1991 1995/1996 2000/2001 2005/2006 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 Absolwenci szkół wyższych według grup kierunków studiów 2009/2010 - ogółem 478 tys. 2,50% Pedagogiczna 2,30% 10,80% Humanistyczna 15,50% Społeczna 3,90% Ekonomiczna i administracyjna 4,90% 8,10% Biologiczna 6,80% Informatyczna 13,90% Medyczna 3,20% Inżynieryjno-teczniczna 2,20% Usług dla ludności 25,70% Architektury i budownictwa
- 45. Ile będzie studentów w 2020 roku? Liczba studentów do 2020 r. przy założeniu współczynnika skolaryzacji brutto na poziomie 54% 2500000 2000000 1820340 1500000 1 252 800 1000000 500000 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2014 Instytut Sokratesa. 2011. Demograficzne tsunami. Raport Instytutu Sokratesa na temat wpływu zmian demograficznych na szkolnictwo wyższe do 2020 roku. Warszawa: Instytut Sokratesa.
- 46. 6. Inne podejście do pracy Co jest najważniejsze w pracy zawodowej? • Młodzi mniej lękają się stresów, wykonywania pracy niezgodnej z umiejętnościami czy niezbyt prestiżowej • Przede wszystkim liczą się odpowiednie dochody, możliwości rozwoju osobistego i szybkiego awansu • Coraz częściej wysyłają sygnały, że czas poświęcany pracy nie może przekreślać możliwości rozwijania własnych zainteresowań, odbierać prawa do odpoczynku czy przebywania z rodziną • Ważna jest dla nich elastyczność organizacji czasu pracy. Coraz częściej również (choć słabiej niż starsi) podnoszą problem stabilności i bezpieczeństwa zatrudnienia
- 47. Oczekiwania co do pracy Polska Region * 50% 44% 45% 40% 36% 35% 31% 32% 30% 25% 25% 20% 15% 9% 10% 5% 0% * Europa Środkowo-Wschodnia Źródło: Deloitte i SGH. 2011. Pierwsze kroki na rynku pracy. Międzynarodowe badanie studentów i absolwentów
- 48. Demotywatory do aplikowania o pracę Wcześniejsze odrzucenie aplikacji na inne stanowisko Duża konkurecja na rynku pracy Trudności techniczne Długi proces rekrutacyjny Negatywne opinie znajomych o firmie Brak odpowiedzi (pozytywnej lub negatywnej) na poprzednie aplikacje 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Źródło: Deloitte i SGH. 2011. Pierwsze kroki na rynku pracy. Międzynarodowe badanie studentów i absolwentów
- 49. Sytuacja edukacyjno-zawodowa absolwentów UW ze względu na dyscyplinę naukową (1 rok po studiach) Źródło: Barbara Jacewicz. 2012. Pilotażowe badanie absolwentów UW. Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia.
- 50. Rynek pracy – złe wieści • W 2011 r. 74,8 miliona młodzieży w wieku 15-24 było bezrobotnych, co stanowi wzrost o 4 mln w stosunku do 2007 r. • Globalna stopa bezrobocia wśród młodzieży wynosi 12,7% i pozostaje o 1 p.p. wyższa niż przed kryzysem. • Na całym świecie ludzie młodzi są prawie trzy razy częściej bezrobotni niż osoby dorosłe. • 6,4 miliona młodych porzuciło nadzieję na znalezienie pracy i wypadło z rynku pracy w ogóle. • Ci którzy znajdują zatrudnienie coraz bardziej prawdopodobne by, aby znaleźli zatrudnienie niepełnym wymiarze czasu pracy, a często na umowach na czas określony lub cywilno-prawnych. • W krajach rozwijających się młodzież jest w grupie osób szczególnie zagrożonych wykluczeniem.
- 51. 7. Później zaczynająca się dorosłość Udział „gniazdowników” w populacji 18-34 lata w krajach UE (2008) • Syndrom „crowded nest” ma w Polsce głównie materialne, nie mentalne korzenie • Częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet • Dotyczy 83% młodych w wieku 20-24 lata, 58% w wieku 25-29 lat i 28% w wieku 30-34.
- 52. 8. Inne preferencje dotyczące przyszłego miejsca zamieszkania Rośnie zainteresowanie wsią jako miejscem przyszłego zamieszkania – zarówno wśród wiejskiej, jak i miejskiej młodzieży Maleje zainteresowanie mieszkaniem za granicą, ale – w przeciwieństwie do starszych – są one ciągle bardzo wyraźne
- 53. 9. Inny typ wrażliwości obywatelskiej i społecznej Co lepsze: dbać głównie o siebie i najbliższych Co lepsze: interesować się polityką, czy być jak czy działać publicznie na rzecz innych? najdalej od niej? Młodzi odrzucają konwencjonalne uczestnictwo w polityce, ale za to wykazują się większym zaangażowaniem w działalność dobroczynną, wolontariatu, częściej zdradzają poczucie sensu działań zbiorowych, są bardziej altruistyczni, mają mniej ideologiczne, a bardziej racjonalne oczekiwania wobec państwa
- 54. Wybory parlamentarne 2011 18-25 lat średni wynik w społeczeństwie 39,2 32,7 29,9 23,8 23,3 10 8,4 8,2 6,6 6,1 3 2,2 0,9 0,5 PO PiS RPP PSL SLD PJN PPP Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PKW
- 55. Młodzi – aktywność publiczna: wycofanie, wyczekiwanie, bunt – Korzystanie z uczestnictwo? portali społeczności Kapitał społeczny – wszyscy owych (PL i EU27) 80% 60% 40% 50 20% 0% 45 Norwegia Dania Szwecja Holandia Szwajcar Belgia Wielka Izrael Estonia Hiszpani Średnia Francja Słowenia Chorwacj Łotwa Rumunia Polska Grecja Rosja Słowacja Ukraina Portugali Bułgaria Turcja Finlandia Cypr Czechy Niemcy Węgry 40 35 Zaufanie do innych ludzi Zaufanie do partii politycznych 30 Kapitał społeczny - młodzi 25 90% 20 80% 70% 60% 50% 15 40% 30% 20% 10 10% 0% 5 0 PL EU27 Zaufanie do innych ludzi Zaufanie do partii politycznych
- 56. ACTA – sprawa młodych czy starych? • Czemu tak wiele osób zaangażowało się w Komentarz usunięty przez ACTA sieci, czemu prawie pół miliona zgłosiło Nie dla ACTA w Polsce swój udział w wydarzeniu na Facebooku ("Nie dla ACTA - nie zgadzam się na 50% 45% 44% podpisanie umowy przez Polskę" i czemu 45% kilkadziesiąt tysięcy, nie tylko w 38% 40% największych miastach, postanowiło wyjść 34% na ulice? 35% • "Nie dla ACTA a Polsce" oraz "Komentarz 30% usunięty przez ACTA". Pierwszy z nich ma obecnie ponad 220 tys. fanów, drugi 180 25% tys. 20% 17% • Aż 78% użytkowników pierwszego z 15% 13% fanpage'ów to osoby poniżej 24 roku życia. Na drugim jest ich jeszcze więcej, bo aż 10% 83%. Dodatkowo kilkanaście procent fanów 3% 5% 2% to osoby w wieku 25-34 lat. Starsi zdarzają 1%1% 1%1% się jedynie sporadycznie. 0% • Czemu akurat ten problem tak 13-17 18-24 25-34 35-44 45-54 55+ zainteresował młodych, a nie starych? Źródło: http://m.mediarun.pl/article.jsp?id=358&cid=5
- 57. Młodzi – aktywność publiczna: wycofanie, wyczekiwanie, bunt – uczestnictwo? Źródło: Mapa drogowa otwartego rządu w Polsce
- 58. 10. Inne nastawienie do życia Zadowolenie z życia Energia życiowa Młodzież cieszy się życiem i uważa, że ma w sobie dużo energii życiowej. Tak twierdzi 84% Polaków w wieku 15-29 lat, znacznie więcej niż reprezentantów starszych kategorii wiekowych.
- 59. W czym tkwi siła i rozwojowy potencjał młodych?
- 60. W ich młodości i energii życiowej, w chęci zmiany życia i świata na lepsze W ich aspiracjach cywilizacyjnych i życiowych W ich zdolnościach adaptacyjnych W ich liczebności W chęci angażowania się w sprawy, które wykraczają poza codzienność i własny interes W ich umiłowaniu wolności i wyboru W ich racjonalnych oczekiwaniach wobec polityki i niechęci do ideologii
- 61. Czy młodzi są monolitem? Są wyraźnie zróżnicowani, a linie podziałów Bieguny społecznego świata młodych Biegun A’ wyznaczają: (1) rodzinne i środowiskowe • Ludzie dobrze i niekonwencjonalnie wykształceni kapitały, (2) edukacja, (3) aktywność własna • Mający stałą pracę i ciekawe kariery jednostki • Dobrze zarabiający, których stać na samodzielność i wysoki standard życia • Uprawiający partnerski model rodziny i liberalni światopoglądowo • Mający poczucie bezpiecznej perspektywy • Akceptujący zmiany tworzące przestrzeń dla realizacji ich aspiracji i dążeń życiowych (proinnowacyjni, światopoglądowo otwarci • Radzący sobie w życiu • Mający poczucie własnej wartości Biegun C’ • Ludzie gorzej wykształceni nie mający pracy lub pracę tymczasową, • Mało zarabiający lub nie zarabiający wcale, bez szans na samodzielne życie • Tradycyjni mentalnie i światopoglądowo • Z poczuciem niepewnej przyszłości • Nie rozumiejący sensu zachodzących w świecie przemian uciekający w kierunku rozwiązań autorytarnych • Roszczeniowi • Z kompleksami społecznymi i resentymentami
- 63. Solidarność pokoleń Pracownicy powyżej 30 r.ż Pracownicy poniżej 30 r.ż. Źródło: J. Ilmarinen, Older workers – an asset for the European labour market, Brussels 29 April 2011
- 64. Solidarność pokoleń jako zadanie • Pułapka dwóch wyżów demograficznych (rywalizacja – konflikt) vs Otwartość na zmiany i współpracę pokoleń (przenikanie wzorców: „doroślenie” młodych – „nastolatyzacja” starszych) • Warunki dla większej i satysfakcjonującej aktywności zawodowej „naj” (… młodszych i … starszych), większych dochodów i świadczeń (formy, zasady i warunki zatrudnienia i pracy dopasowane do cyklu życia) • Pola doświadczalne nowej solidarności pokoleń: rodzina, szkoła (największe deficyty), praca • „Iść za marzeniem”/ „iść za aspiracjami” (ekonomiczno-społeczny wymiar poprawy jakości życia) • Zbliżenie postaw i wzorców: od konsumpcji jako kompensacji niedoboru do konsumpcji wg wzorców postmaterialnych (nowe style życia – mieć żeby być) • Solidarność/ spójność generacji a spójność terytorialna (ograniczenia, możliwości) – centra/ peryferie; miasto/ wieś
- 65. Młodzi: siła rozwojowa czy stracone pokolenie?
- 66. Dziękuję za uwagę! Kontakt: piotr.arak@undp.org