Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων

1. ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ’ Γυμνασίου
Ενότητα 22 η
Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων
εθνικών επιδιώξεων

2. Εθνικές Επιδιώξεις των Βαλκανίων
 1812-1815: Οι Σέρβοι κερδίζουν την
αυτονομία τους.
 1830: Οι Έλληνες ιδρύουν ανεξάρτητο εθνικό
κράτος.
 1870: Οι Βούλγαροι ιδρύουν την Εξαρχία,
ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία.

3. Τα Βαλκάνια και η Οθωμανική
αυτοκρατορία το 1875

4. Η βαλκανική κρίση των ετών
1875-1878
 1875-1876: Η ανάδυση των εθνικών ιδεών
προκάλεσε επαναστάσεις στη Βοσνία , την
Ερζεγοβίνη και τη Βουλγαρία.
 Η Οθωμανική Αυτοκρατορία απάντησε με
μαζικές σφαγές.
 1877: Η Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο στην
Οθωμανική αυτοκρατορία.
 1878: Ξεσπούν επαναστάσεις στη Θεσσαλία , την
Ήπειρο , τη Μακεδονία και την Κρήτη .

5. Τα Βαλκάνια και η Οθωμανική
αυτοκρατορία το 1876

6. Τα Βαλκάνια και η Οθωμανική
αυτοκρατορία το 1878

7. Η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου
(Φεβρουάριος 1878)
 Δημιουργία της αυτόνομης ηγεμονίας της
Βουλγαρίας (Μεγάλη Βουλγαρία):
περιλάμβανε πολλές ελληνόφωνες περιοχές.
 Αυτό σήμαινε υπονόμευση:
 ελληνικών επιδιώξεων
 αγγλικών συμφερόντων.
 Οι Βρετανοί και οι Γάλλοι αρνήθηκαν να
αποδεχθούν τη Συνθήκη του Αγίου
Στεφάνου.

8. Η Μεγάλη Βουλγαρία κατά τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου,
που δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

9. Το Συνέδριο του Βερολίνου
(Ιούνιος 1878)
 Αντί της Μεγάλης Βουλγαρίας, ιδρύονται:
 η αυτόνομη Βουλγαρία
 η αυτόνομη Ανατολική Ρωμυλία (και οι δύο
υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου).
 Σερβία, Ρουμανία και Μαυροβούνιο
κηρύσσονται ανεξάρτητα κράτη.
 Μακεδονία, Ήπειρος, Θράκη παραμένουν
στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
 Η διοίκηση Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ανατίθεται
στην Αυστροουγγαρία.
 Η Κύπρος παραχωρείται στην Αγγλία.

10. Τα Βαλκάνια και η Οθωμανική
αυτοκρατορία το 1879

11. Άλλες Ρυθμίσεις
 1881: Παραχωρείται στην Ελλάδα η Θεσσαλία
(εκτός της Ελασσόνας) και η Άρτα.
 1885: Οι Βούλγαροι, παραβιάζοντας τις
αποφάσεις του Συνεδρίου του Βερολίνου,
προσαρτούν την Ανατολική Ρωμυλία
(ελληνόφωνη περιοχή).
 Οι Σέρβοι τής κηρύττουν τον πόλεμο.
 Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη απαιτεί ένοπλη
επέμβαση, η κυβέρνηση όμως μένει αμέτοχη
πιεζόμενη από τις Μεγάλες Δυνάμεις.

12. Τα Βαλκάνια και η Οθωμανική
αυτοκρατορία το 1881

13. Τα Βαλκάνια και η Οθωμανική
αυτοκρατορία το 1885

14. Μακεδονικό ζήτημα και μακεδονικός αγώνας
(1)
Μακεδονικό Ζήτημα:
 Ο αγώνας για τον έλεγχο της Μακεδονίας στο τέλος του
19ου αι. και στις αρχές του 20ου.
 Την διεκδικούσαν Έλληνες, Βούλγαροι και Σέρβοι .
 Η σύγκρουση εκδηλώθηκε ως:
 αγώνας για τον έλεγχο της εκπαίδευσης,
 αγώνας για τον έλεγχο της θρησκευτικής συνείδησης των
κατοίκων,
 ένοπλος αγώνας.
Ένοπλο σώμα Ελλήνων
της Μακεδονίας

15. Η γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας, όπως οριζόταν στα τέλη
του 19 ου αι. Οι κίτρινες γραμμές αποδίδουν τα σύνορα των χωρών
σήμερα.

16. Μακεδονικό ζήτημα και μακεδονικός
αγώνας (2) Κινήσεις Βουλγάρων
 1893: Ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη από Βούλγαρους της
Μακεδονίας η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική
Οργάνωση (Ε.Μ.Ε.Ο.).
 Σκοπός: η ένωση των πληθυσμών της Μακεδονίας και της
Θράκης, ανεξαρτήτως εθνικότητας, για την αποτίναξη του
οθωμανικού ζυγού και την αυτονόμηση της Μακεδονίας.
 1895: Σχηματίζεται στη Σόφια η Ανώτατη Μακεδονική
Επιτροπή (Komitet).
 Σκοπός: ο ξεσηκωμός των κατοίκων της Μακεδονίας κατά
της οθωμανικής εξουσίας για τη δημιουργία μιας αυτόνομης
Μακεδονίας που θα ενωνόταν με τη Βουλγαρία.
 1898: Οργανώνονται στη Μακεδονία ένοπλες ομάδες
Βουλγάρων (κομιτατζήδες).

17. Μακεδονικό ζήτημα και μακεδονικός
αγώνας (3) Αντίδραση Ελλήνων
 1896-1897: Φθάνουν
στη Μακεδονία οι
πρώτες ελληνικές
ένοπλες ομάδες, οι
οποίες συμπλέκονται με
τους κομιτατζήδες .
Γερμανός
 Δραστηριοποιούνται Καραβαγγέλης
Έλληνες της περιοχής,
όπως:
 Γ. Καραβαγγέλης, Ίων Δραγούμης
 Ίων Δραγούμης,
 Λ. Κορομηλάς . Λ. Κορομηλάς

18. Μακεδονικό ζήτημα και μακεδονικός
αγώνας (4)
 1903: Σημειώνεται εξέγερση στη
Μακεδονία από την Ε.Μ.Ε.Ο.
 1904: Έλληνες αξιωματικοί φθάνουν
στη Μακεδονία , ενώ στις συρράξεις
ανακατεύονται και Τούρκοι.
 Η σημαντικότερη μορφή του
Μακεδονικού Αγώνα είναι ο Παύλος
Μελάς .
Παύλος
Μελάς
Ομάδα Ελλήνων
ενόπλων κατά το
μακεδονικό αγώνα

19. Ο Παύλος Μελάς με την ένοπλη ομάδα του, λίγο πριν το θάνατό του

20. Γ. Ιακωβίδη, Ο Παύλος Μελάς Ν. Εγγονόπουλος, Οι δύο Μακεδόνες,
Αλέξανδρος και Παύλος Μελάς

21. Το Κίνημα των Νεοτούρκων (1908)
 Ίδρυση οργάνωσης «Ένωση και Πρόδος».
 Σύσταση: Αποτελείτο από Τούρκους αξιωματικούς, αστούς
και διανοούμενους.
 Στόχος: Αντίδραση στη συνεχή παρακμή της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας
 Ονομασία: Νεότουρκοι: η ονομασία δήλωνε ότι αυτοί
πρότασσαν την εθνική τους ταυτότητα και όχι τη
θρησκευτική τους (Μουσουλμάνοι).
 Καλοκαίρι 1908: Ξεσπά στη Θεσσαλονίκη το κίνημα
των Νεότουρκων , το οποίο:
 Αναγκάζει τον Σουλτάνο να παραχωρήσει σύνταγμα.
 Δίνει αμνηστία σε Έλληνες και Βούλγαρους.
 Κερδίζει αρχικά τη συμπάθεια των βαλκανικών λαών
κλείνει το μακεδονικό ζήτημα.

22. «Ενωμένοι για την πατρίδα»,
λιθογραφία των Νεότουρκων
που παρουσιάζει όλους τους
λαούς της αυτοκρατορίας
ενωμένους.
Ελληνική λιθογραφία που
εκφράζει τις ελπίδες των
Ελλήνων της Οθωμανικής
αυτοκρατορίας για
φιλελευθεροποίηση.

23. Η γενοκτονία
των Αρμενίων
Η διάψευση των ελπίδων των λαών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
δεν άργησε να έρθει, με πρώτο θύμα τους Αρμένιους

24. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

25. Άσκηση σωστού–λάθους
Να χαρακτηριστούν οι ακόλουθες προτάσεις ως σωστές ή
λανθασμένες και να δοθούν οι σωστές απαντήσεις σ` αυτές
που θεωρείτε λανθασμένες:
1. Το 1875-1876 έχουμε επαναστάσεις στην Ερζεγοβίνη και στο
Μαυροβούνιο.
2. Το 1878 ξέσπασαν επαναστάσεις στην Ήπειρο, Θεσσαλία,
Μακεδονία και Κρήτη.
3. Η Ρωσία δεν αντέδρασε καθόλου.
4. Με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878 δημιουργείται η
«Μεγάλη Βουλγαρία».
5. Οι Άγγλοι αντέδρασαν, γιατί αγαπούσαν τους Βούλγαρους.
6. Με το συνέδριο του Βερολίνου τον Ιούνιο του 1878 δημιουργήθηκε
μικρή αυτόνομη Βουλγαρία και η αυτόνομη ανατολική Ρωμυλία.
7. Το 1878 η Κύπρος παραχωρήθηκε στη Γαλλία.
8. 7. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας και της Άρτας έγινε το 1981.
9. Το κίνημα των Νεότουρκων προκάλεσε την έκρηξη του μακεδονικού
αγώνα.

26. Άσκηση πολλαπλών επιλογών (1)
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:
 Η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου υπογράφτηκε
το:
1. 1875
2. 1878
3. 1881
4. 1884
 Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα
συνέβη το:
1. 1875
2. 1878
3. 1881
4. 1884

27. Άσκηση πολλαπλών επιλογών (2)
 Το Συνέδριο του Βερολίνου ουσιαστικά:
1. καταργούσε τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
2. επικύρωνε τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
3. αφαιρούσε από τη Βουλγαρία πολλές περιοχές.
4. έκανε τη Βουλγαρία φόρου υποτελή στην Ελλάδα.
 Οι Κομιτατζήδες ήταν:
1. Τούρκοι ένοπλοι.
2. Βούλγαροι ένοπλοι της Μακεδονίας.
3. αντιπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων.
4. Έλληνες αγωνιστές.

28. Άσκηση πολλαπλών επιλογών (3)
 Το Κίνημα των Νεότουρκων:
1. ανάγκασε τον σουλτάνο να κάνει νέους διωγμούς στους
μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς.
2. αποτελούνταν από Τούρκους αγρότες και εργάτες.
3. υποχρέωσε τον Σουλτάνο να παραχωρήσει σύνταγμα.
4. προκάλεσε τα εθνικιστικά συναισθήματα των βαλκανικών
λαών.