1. Τν κέγεζνο
ζεξκνθξαζία
Τν θπζηθό κέγεζνο ζεξκνθξαζία καο δείρλεη ην
πόζν δεζηό ή θξύν είλαη έλα ζώκα.

2. Οη αηζζήζεηο καο ,…
 Εηδηθόηεξα ε αθή , καο παξαπιαλά θαη καο
δίλεη ιαλζαζκέλεο εληππώζεηο, γηα ηε
ζεξκηθή θαηάζηαζε ελόο ζώκαηνο.
Παξαδείγκαηα :κεηαιιηθή ξάβδνο , θνκκάηη μύιν

3. Πνύ βαζίδεηαη ε ιεηηνπξγία ελόο
ζεξκνκέηξνπ ;
 Σηε κεηαβνιή ησλ ηδηνηήησλ νξηζκέλσλ πιηθώλ όηαλ κεηαβάιιεηαη
ε ζεξκνθξαζία ηνπο.
 Π.ρ. ζεξκόκεηξν πδξαξγύξνπ Τν ρεκηθό ζηνηρείν πδξάξγπξνο
(Hydrargyrum) είλαη έλα κέηαιιν κε αηνκηθό αξηζκό 80 θαη
αηνκηθό βάξνο 200,59 Έρεη ζεξκνθξαζία ηήμεο -38,87 °C θαη
ζεξκνθξαζία βξαζκνύ 356,58 °C θαη είλαη ην κνλαδηθό κέηαιιν
πνπ απαληάηαη ζε πγξή θαηάζηαζε. Σύκβνιν: Hg Μία από ηηο πην
γλσζηέο ρξήζεηο ηνπ είλαη απηή ζηα ζεξκόκεηξα, ιόγσ ηεο
ηδηόηεηάο ηνπ λα δηαζηέιιεηαη εύθνια.

4. Πόηε 2 ζώκαηα βξίζθνληαη ζε
ζεξκηθή ηζνξξνπία;
 Όηαλ έρνπλ ηελ ίδηα ζεξκνθξαζία
 Ο Γαιηιαίνο (Galileo Galilei) γελλήζεθε ζηηο 15 Φεβξνπαξίνπ 1564 ζηε Πίδα θαη πέζαλε ζηηο 9 Ιαλνπαξίνπ 1642 ζηελ
Φιωξεληία(Αξηζέηξη), ήηαλ Ιηαιόο αζηξνλόκνο, θπζηθόο θαη θηιόζνθνο. Φαλεξόο ππνζηεξηθηήο ηεο ζεωξίαο ηνπ
ειηνθεληξηθνύ ζπζηήκαηνο ηωλ πιαλεηώλ πνπ είρε ωο απνηέιεζκα λα θαηαδηθαζηεί από ηελ Ιεξά εμέηαζε θαη λα
θπιαθηζηεί ην 1633.
 Τν ζεξκόκεηξν ηνπ Γαιηιαίνπ είλαη κηα πνιύ όκνξθε επηλόεζή πνπ βαζίδεηαη ζηελ αξρή ηεο Άλσζεο ηνπ
Αξρηκήδε. Μπνξείηε λα ην βξείηε ζε Μνπζεία, ζην Επγελίδεην Ίδξπκα, ζην ίληεξλεη θαη ζε πνιιά θαηαζηήκαηα σο δηαθνζκεηηθό, κε
πνιύ κηθξό θόζηνο.
 Πεξηγξαθή ηεο ζπζθεπήο
 Όπσο βιέπεηαη θαη ζηε θσηνγξαθία ην ζεξκόκεηξν ηνπ Γαιηιαίνπ απνηειείηαη από έλα θιεηζηό γπάιηλν ζσιήλα κε ρξσκαηηζηό πγξό
(ζπλήζσο ιάδη) κέζα ζην νπνίν βξίζθνληαη κηθξέο γπάιηλεο κπάιεο.

 Οη γπάιηλεο κπάιεο έρνπλ ίζνπο όγθνπο αιιά δηαθνξεηηθέο κάδεο, αθνύ πεξηέρνπλ δηαθνξεηηθέο πνζόηεηεο πγξνύ.
 Κάησ από θάζε γπάιηλε κπάια θξέκεηαη έλαο δίζθνο ζηνλ νπνίν αλαγξάθεηαη κηα


5. Θεξκόκεηξν Γαιηιαίνπ
 Πεξηγξαθή ηεο ζπζθεπήο
 Όπσο βιέπεηε θαη ζηε θσηνγξαθία ην ζεξκόκεηξν ηνπ Γαιηιαίνπ απνηειείηαη από έλα θιεηζηό γπάιηλν
ζσιήλα κε ρξσκαηηζηό πγξό (ζπλήζσο ιάδη) κέζα ζην νπνίν βξίζθνληαη κηθξέο γπάιηλεο κπάιεο.

 Οη γπάιηλεο κπάιεο έρνπλ ίζνπο όγθνπο αιιά δηαθνξεηηθέο κάδεο, αθνύ πεξηέρνπλ δηαθνξεηηθέο πνζόηεηεο
πγξνύ.
 Κάησ από θάζε γπάιηλε κπάια θξέκεηαη έλαο δίζθνο ζηνλ νπνίν αλαγξάθεηαη κηα ζεξκνθξαζία. Σπλήζσο
ππάξρνπλ έληεθα γπάιηλεο κπάιεο πνπ δείρλνπλ έληεθα ζεξκνθξαζίεο από 17 έσο 27 βαζκνύο C.
 Πωο ιεηηνπξγεί ε ζπζθεπή
 Σε θάζε γπάιηλε κπάια πνπ βξίζθεηαη κέζα ζην πγξό αζθνύληαη δύν δπλάκεηο, ην βάξνο ηεο θαη ε άλσζε.
 Όηαλ ε ζεξκνθξαζία αλεβαίλεη ηόηε ην πγξό δηαζηέιιεηαη, ε ππθλόηεηα ηνπ κεηώλεηαη θαη θαηά ζπλέπεηα ε
άλσζε πνπ δίλεηαη από ηνλ ηύπν Α = ξ.V.g κεηώλεηαη, νπόηε νη γπάιηλεο κπάιεο έρνπλ ηελ ηάζε λα
θαηέβνπλ.
 Αληίζεηα, όηαλ ε ζεξκνθξαζία πέθηεη ηόηε ην πγξό ζπζηέιιεηαη, ε ππθλόηεηα ηνπ κεγαιώλεη, νπόηε νη
γπάιηλεο κπάιεο έρνπλ ηελ ηάζε λα αλέβνπλ.
 Κάζε γπάιηλε κπάια έρεη ηέηνην όγθν θαη κάδα έηζη ώζηε λα ηζνξξνπεί ζε θάπνηα ζέζε ηνπ ζσιήλα όηαλ ε
ζεξκνθξαζία είλαη απηή πνπ δείρλεη ε εηηθέηα ηνπ. Απηό ζπκβαίλεη δηόηη ηόηε, ε άλσζε είλαη ίζε κε ην βάξνο
ηνπ πγξνύ πνπ εθηνπίδεη ε γπάιηλε κπάια.
 Πωο δηαβάδνπκε ηε ζεξκνθξαζία

 Σηε ζπζθεπή παξαηεξνύκε όηη νξηζκέλεο γπάιηλεο κπάιεο βξίζθνληαη ζην θάησ κέξνο ηνπ δνρείνπ θαη άιιεο
επηπιένπλ ζην πάλσ κέξνο.
 Η ζεξκνθξαζία ηνπ ζσιήλα δείρλεηαη από ηε γπάιηλε κπάια πνπ ηζνξξνπεί κέζα ζην λεξό ή αλ πξνηηκάηε
απηή πνπ βξίζθεηαη πην ρακειά από ηηο κπαιίηζεο πνπ είλαη ζην πάλσ κέξνο ηνπ ζσιήλα.
 Γηα παξάδεηγκα, ζηελ παξαπάλσ εηθόλα ε ζεξκνθξαζία είλαη 22 βαζκνί C.

6. 22ν C

7.  Τν κεδέλ ηεο θιίκαθαο Κειζίνπ αληηζηνηρεί
ζηε ζεξκνθξαζία πνπ ιηώλεη ν θαζαξόο
πάγνο.
 Τν εθαηό ηεο θιίκαθαο αληηζηνηρεί ζηε
ζεξκνθξαζία πνπ βξάδεη ην θαζαξό λεξό.
Τν δηάζηεκα κεηαμύ ησλ 2 απηώλ ζεκείσλ
ρσξίδεηαη ζε 100 ίζα ηκήκαηα, όπνπ ην
θαζέλα αληηζηνηρεί ζε έλα βαζκό Κειζίνπ.

8. Τ=32 + 1,8 *C
1,8 20 36
32
32 + 36=68 F

9.  Η ρακειόηεξε ζεξκνθξαζία ζηελ νπνία
κπνξεί λα ςπρζεί έλα ζώκα είλαη -273νC.
 Έηζη νη επηζηήκνλεο δεκηνύξγεζαλ κηα
θιίκαθα πνπ έρεη ην κεδέλ ζηε
ζεξκνθξαζία απηή. Τν κεδέλ ηεο
θιίκαθαο απηήο νλνκάδεηαη απόιπην κεδέλ
θαη ε θιίκαθα νλνκάδεηαη θιίκαθα Κέιβηλ ή
απόιπηε θιίκαθα ζεξκνθξαζηώλ.
Απόιπηε ζεξκνθξαζία

10. Η θιίκαθα Κέιβηλ έρεη κόλν ζεηηθέο
ηηκέο
oC oK
Κιίκαθα
Κιίκαθα Κέιβηλ
Κειζίνπ
100 373
0 273
-273
0
T=273 + Θ (νC )

11. Χξήζηκεο πιεξνθνξίεο
 Σην Σύκπαλ ην εύξνο ηωλ ζεξκνθξαζηώλ είλαη ηεξάζηην. Θεξκνθξαζίεο
πνπ αγγίδνπλ ην απόιπην κεδέλ ππάξρνπλ ζηα πέξαηα ηνπ δηαζηήκαηνο θαη
πξνζεγγίδνληαη κε ηερληθά κέζα ζηα γήηλα επηζηεκνληθά εξγαζηήξηα , ελώ
ζεξκνθξαζίεο 20000000 Κ ( Κέιβηλ ) ππάξρνπλ ζην εζσηεξηθό ησλ
άζηξσλ, όπσο ηνπ Ήιηνπ καο.
 Σηε γε ε κηθξόηεξε ζεξκνθξαζία πνπ έρεη παξαηεξεζεί είλαη -89νC θαη ε
κεγαιύηεξε είλαη 59νC
 Γηα λα κεηξήζνπκε ζσζηά ηε ζεξκνθξαζία ελόο ζώκαηνο ζα πξέπεη ην
ζεξκόκεηξν λα βξίζθεηαη ζε επαθή κόλν κε ην ζώκα ηνπ νπνίνπ ζέινπκε
λα κεηξήζνπκε ηε ζεξκνθξαζία ,θαη απηό λα ζπκβαίλεη γηα ηόζν ρξνληθό
δηάζηεκα ώζηε ε έλδεημε ηνπ ζεξκνκέηξνπ λα ζηαζεξνπνηεζεί .
 Τν ηαηξηθό ζεξκόκεηξν πνπ έρνπκε ζην ζπίηη , κεηξά από 35νC έσο 42 νC

12.  Θεξκόηεηα νλνκάδεηαη ε ελέξγεηα πνπ
κεηαθέξεηαη από έλα ζώκα ζε έλα άιιν
ιόγσ ηεο δηαθνξάο ζεξκνθξαζίαο κεηαμύ
ησλ δύν ζσκάησλ.
Θεξκόηεηα = κεηαβηβαδόκελε
ελέξγεηα

13. Απνζεθεύεηαη ζεξκόηεηα ζηα
πιηθά ζώκαηα ;
 Η ύιε έρεη ελέξγεηα ζε δηαθνξεηηθέο κνξθέο αιιά
δελ έρεη ζεξκόηεηα !
 Η ζεξκόηεηα είλαη ελέξγεηα πνπ κεηαθέξεηαη
ιόγσ δηαθνξάο ζεξκνθξαζίαο αλάκεζα ζε 2
ζώκαηα.
 Μόιηο όκσο κεηαθεξζεί παύεη λα νλνκάδεηαη
ζεξκόηεηα .(ζπκεζείηε ηελ αληίζηνηρε έλλνηα
ηνπ έξγνπ , ηα ζώκαηα έρνπλ θηλεηηθή ,
δπλακηθή ελέξγεηα , όκσο δελ πεξηθιείνπλ έξγν.
Τν έξγν εθθξάδεη ηε κεραληθή ελέξγεηα πνπ
κεηαθέξεηαη από έλα ζώκα ζε έλα άιιν ή ηε
κεηαηξνπή ηεο ελέξγεηαο από κηα κνξθή ζε κηα
άιιε )

14. Τη θάλεη ε κεηαθνξά ζεξκόηεηαο ;
 Πνιιέο ζεξκηθέο κεηαβνιέο ( κεηαβνιή ζεξκνθξαζίαο
,ζεξκηθή δηαζηνιή ,ηήμε , βξαζκόο θιπ) νθείινληαη
ζηε κεηαθνξά ζεξκόηεηαο.
 Μπνξώ λα ζεξκάλω ην λεξό ρωξίο κεηαθνξά
ζεξκόηεηαο ;
 Η ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ ζε έλα δνρείν κπνξεί λα
απμεζεί ιόγσ πεξηζηξνθήο ηνπ κίμεξ , αιιά
ζπγρξόλσο απμάλεηαη θαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ
αλαδεπηήξα. Εδώ δελ ππάξρεη δηαθνξά ζεξκνθξαζίαο
αλάκεζα ζην λεξό θαη ζηνλ αλαδεπηήξα ,άξα δελ
κεηαθέξεηαη ζεξκόηεηα από ην έλα ζην άιιν .Η
αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο πξνθαιείηαη από ηελ
πεξηζηξνθή ηνπ αλαδεπηήξα .

15. Μνλάδα ζεξκόηεηαο ζην ζύζηεκα
S.I. Είλαη ην 1 Joule
 Επίζεο ρξεζηκνπνηνύκε ην 1 cal =4,2 Joule
Δύν ζώκαηα βξίζθνληαη ζε ζεξκηθή επαθή όηαλ είλαη δπλαηό λα
κεηαθεξζεί ζεξκόηεηα από ην έλα ζην άιιν.