1. l.dz.: 73/ŚKZ/12 Gliwice, 2012-08-10
Ministerstwo Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej
ul. Chałubińskiego 4/6
00-928 WARSZAWA
dotyczy: propozycji zmian w rozporządzeniach dotyczących znaków drogowych
w zakresie znaków kategorii R
W związku z tym, że Wasze Ministerstwo ma w planie opracowanie zmian w przepisach
dotyczących ruchu rowerowego, w załączeniu przesyłamy nasze propozycje w zakresie
oznakowania turystycznych szlaków – tras rowerowych.
Początkowo oznakowanie szlaków – tras rowerowych na drogach publicznych odbywało się
zgodnie z pismem Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej – Departamentu Ruchu
Drogowego TD-4k-801-26/96 z dnia 3 marca 1996 roku, którego treść została uzgodniona
z Zarządem Głównym Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Warszawie,
a następnie jego treść została złączona do Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw
Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych z dnia 31 lipca 2002 r.
oraz do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków
technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego
i warunków ich umieszczania na drogach z dnia 3 lipca 2003 r.
Z kilkunastoletniej praktyki naszego klubu wynika, że sformułowania zawarte w tych
rozporządzeniach są dalece niewystarczające, co powoduje, że wciąż pojawiają się nowe
interpretacje rozbieżne lub nawet sprzeczne z intencjami środowiska znakarskiego PTTK. Naszym
zdaniem niezbędne jest doprecyzowanie zasad podanych w tych rozporządzeniach, uzupełnienie
o zasady zupełnie w nich pominięte, a także rozszerzenie gamy znaków potrzebnych do bardziej
jednoznacznego oznakowania szlaków – tras rowerowych.
Proponujemy wycofanie z przepisów znaków szlaku rowerowego międzynarodowego R-2
i R-2a, które bardzo często są mylone za znakami szlaku rowerowego R-1 i R-1b w kolorze
zielonym. W praktyce wystarczające powinno być stosowanie znaków typu R-1 i R-3,
uzupełnionych w razie potrzeby logo trasy międzynarodowej, m.in. zgodnie z zaleceniami
Europejskiej Federacji Cyklistów wdrożonymi już w kilku krajach Unii Europejskiej.
Dotychczasowe znaki kategorii R są nie tylko znakami drogowymi, ale też przede wszystkim
znakami szlaku turystycznego. Wstawienie ich do przepisów Prawa o Ruchu Drogowym miało
ułatwić ich ochronę, a nie utrudnić ich właściwe stosowanie. Zgodnie z ponad stuletnimi
doświadczeniami w tym zakresie znaki powinny być jak najbardziej wandaloodporne i dobrze
widoczne z jak największej odległości. Obecne regulacje prawne utrudniają właściwe
oznakowanie szlaków – tras rowerowych.
Rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów
drogowych podaje rodzaje i kategorie znaków, pod którymi nie wolno umieszczać znaków

2. 2
kategorii R, zapominając o podaniu wyłączeń związanych z dopuszczeniem lub nakazaniem ruchu
rowerowego. Zakaz stosowania znaków kategorii R pod znakami określającymi pierwszeństwo
na skrzyżowaniach oraz pod znakami zakazu i nakazu powoduje, że znaki kategorii R muszą być
obecnie umieszczane w miejscach trudno widocznych. Naszym zdaniem powinno być
dopuszczone, a nawet zalecane ich podwieszanie pod takimi znakami jak znaki nakazu C-13,
kompilacjami znaków C-13 i C-16 oraz wszystkimi znakami z tabliczką T-22. Brak możliwości
prawnych umieszczenia znaków kategorii R pod wymienionymi wyżej znakami powoduje
dezorientację rowerzystów korzystających ze szlaków. Ponadto montowanie znaków kategorii R
o małych wymiarach 200 x 200 mm pod istniejącymi znakami nie powinno powodować
konieczności podwyższania istniejących słupków.
W razie potrzeby projektanci szlaków powinni mieć możliwość umieszczania znaków
kategorii R przy drogach publicznych o nawierzchni twardej po lewej stronie drogi, jeżeli są lepiej
widoczne, niż w przypadku znaków zaprojektowanych po stronie prawej, a także jeżeli unika się
w ten sposób stawiania nowych słupków.
Z doświadczeń zmierzających do zapewnienia znakom kategorii R wandaloodporności
i dobrej widoczności wynika, że poza terenami zabudowanymi lepiej sprawdzają się znaki
malowane na pniach drzew, w razie braku takiej możliwości znaki na słupach drewnianych,
a w terenie zabudowanym znaki umieszczane na istniejących słupach oświetleniowych
i teletechnicznych, nawet jeżeli ich odległość od krawędzi drogi jest większa, niż w przypadku
innych znaków drogowych.
W rozporządzeniach brak jest podania choćby podstawowych zasad dotyczących tworzenia
sieci szlaków – tras rowerowych, jest również podstawowych zasad dotyczących lokalizacji na
nich znaków.
Dotkliwy jest brak znaków zapowiadających właściwe manewry na skrzyżowaniach
o skomplikowanej geometrii, takie jak jazda na wprost, skręty pod skosem w przód i w tył, czy też
konieczność pokonania dwóch zakrętów położonych blisko siebie i objazd wysepki poprzedzający
skręt w lewo. Należy podkreślić, że zdecydowaną większość stosowanych znaków stanowią znaki
R-1 i R-1b, ale proponowane przez nas znaki, które określiliśmy jako znaki od R-1c do R-1g są
również potrzebne – w wykonanych przez nas projektach stanowią około 5 % wszystkich znaków
i dobrze sprawdzają się w praktyce.
Zwracamy też uwagę, że w obecnych przepisach są podane wyłącznie znaki dotyczące
przeciętnych turystycznych i rekreacyjnych tras rowerowych, natomiast brak jest wzorów znaków
tras miejskich i tras dalekobieżnych o wysokich parametrach, jak również wzorów tras górskich
i sportowych. Brak ten powoduje, że obecnie znaki tras turystycznych stosowane są zastępczo na
pozostałych trasach, co powoduje dezorientację rowerzystów i prowadzi do mylnych wyobrażeń
o infrastrukturze rowerowej.
W razie potrzeby będziemy służyć dalszymi wyjaśnieniami na poruszone przez nas tematy.
Z poważaniem
SEKRETARZ KLUBU PREZES KLUBU
Piotr Rościszewski Jan Rychlik
Załącznik:
projekt x 1
Kopie:
GDDKiA DSW-WS w Krakowie x 1
ZG PTTK w Warszawie x 1
a.a. x 1

3. Ministerstwo Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej Warszawa, dnia 03wrzeSnia 20 12 r.
Departament Transportu Drogowego
Polskie Towarzystwo
Turystyczno-Krajoznawcze
Oddzial Kolejowy w Gliwicach
s14ski Klub Znakarzy
Tras Turystycznych
Odpowiadajqc na pismo nr 73/SK.~/12 dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie propozycji
z
zmian w rozponqdzeniach dotyczqcych mak6w drogowych, w zakresie znakow kategorii R,
Departament Transportu Drogowego uprzejmie informuje, 2e aktualnie prowadzone s~
w resorcie prace przygotowawcze w zakresie projektow rozporzqdzen nowelizujqcych
rozporzqdzenia:
- Ministrbw InJLastrukr* oraz Spraw Wewnetrznych i Administracji z dnia 31 lipca
2002 r. w sprawie znakdw i sygnalicSw drogowych (Dz. Nr 170, poz. 1393, z p6h.
U.
m.1,
- Minisfra Infiasfruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegciiowych warunk6w
fechnicznych dla znakdw i sygnalbw drogowych oraz urzqakeri bezpieczehtwa ruchu
drogowego i warunkdw ich umieszczania na drogach (Dz. U . Nr 220, poz. 218 1,
z p6h. zm.).
Zakres planowanej nowelizacji przywolanych akt6w prawnych obejmuje rowniez
omakowanie szlakow rowerowych.
Zgodnie z przyjqtymi ustaleniami, propozycja nowego oznakowania tych szlakow ma
xostaC przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, a nastqpnie wlqczona
do wskazanych wykej projektow rozporzqdzen.
W zwizgku z powykszym, Departament Transportu Drogowego przekazal otrzymanq
od Paristwa korespondencjq do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego - jako projektodawcy
zmian w zakresie oznakowania szlakow rowerowych - celem ewentualnego wykorzystania
w prowadzonych pracach.
KT 3RA
tu Drogowego
Miniaemwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, ul. T. Chalubihskiego 416.00-928 Warszawa
tel. +48 22 630 12 40, fax +48 22 630 12 02
omail: info@bmspottgov.pl, www.~ms~ort.aov.ol