QAKP"Gjon Nikoll Kazazi"

1. dielli

2. Dielli është ylli në qendër të Sistemit Diellor dhe është
burimi më i rëndësishëm për energji në Tokë.

3. Besohet se dielli eshte I vjeter 4.6 miliarde vjet dhe ai perbehet
kryesisht nga hidrogjeni (74%) dhe heliumi (25%). Nje % I mbetur
eshte I perbere nga shuma te vogla te nje shumellojshmerie te
elementeve te renda.

4. Dielli eshte shume I nevojshem per jeten ne Toke. Sepse, bimet e
perdorin diellin ne procesin e fotosintezes. Njerezit dhe gjitaret e tjere
kane nevoje per energji nga dielli per drite, per ngrohje dhe per furnizim
me energji.

5. Formimi I Diellit
Edhe pse nuk kemi ndonje informacion te sakte per formimin
e Diellit, besohet se ai u formua 10-20 milion vjet me pare.
Sipas astronomeve, gazi i hidrogjenit ne Diell eshte krijuar se
bashku me “shperthimin e madh”.

6. Shtresat diellore
Dielli perbehet nga
disa shtresa: berthama
e brendshme, zona e
rrezatimit, zona e
konvektimit, fotosfera,
kromosfera dhe korona.
Temperatura ne
berthame eshte rreth
15 miliarde grade
Celsius. Energjia e
prodhuar ne berthame
e furnizon diellin dhe ne
thelb prodhon nxehtesi
dhe drite qe marrim ne
Toke.

7. Ngjyra
Ne kulturen popullore dielli eshte I verdhe. Por
ngjyra e diellit ne te vertete eshte e bardhe. Edhe ne
momentin kur drita e Diellit kalon neper ne
atmosfere, ai e ndryshon ngjyren e tij nga e bardha
ne te verdhe.

8. Njollat e Diellit
Njollat e Diellit shfaqen si njolla te erreta ne sip. e dukshme te Diellit.
Temperatura ne qendrrat e erreta te Diellit bie ne 3426,85 grade Celcius (ne
krahasim me 5426,85 grade Celcius perreth fotosferes). Ato zakonisht
zgjasin disa dite, edhe pse disa nga njollat shume te medha te Diellit mund
te zgjasin per disa jave. Njollat e Diellit zakonisht shfaqen ne grupe (ne dy
grupe njollash). Nje grup ka nje pol pozitiv, kurse grupi tjeter ka nje pol
negativ.

9. Eklipsi I Diellit ndodh kur Hena gjate rruges se saj mujore rreth
Diellit barazohet me Token dhe Diellin, dhe vjen pikerisht ne mes
tyre, duke hedhur hije ne Toke.
Eklipsi i Diellit

10. Kemi dy lloje te eklipseve: Eklipsi I Diellit dhe I Henes.
Eklipsi i Diellit
Eklipsi I Henes

11. Orbita diellore
Astronomet kane llogaritur se
Diellit I duhen 226.000.000 vite
te kaloje nje orbite te plote rreth
qendres se Rruges se Qumeshtit.
Hera e fundit kur Dielli ishte ne
kete pozicion ne hapesire ne
raport me Rrugen e Qumeshtit,
dinosauret qeverisnin Token.
Eshte vleresuar se Dielli do te vazhdoje permes shkrirjes se
hidrogjenit ne 7 miliard vitet e ardhshme apo me shume. Me
fjale te tjera ai do te rrotullohet vetem edhe 31 here para se te
ngelet pa karburant.

12. Fakte te habitshme mbi Diellin
 Dielli mund te permbledhe me shume se 1 milion vende;
 99% e mases ne sistemin tone solar eshte perqendruar ne
Diell;
 Dielli eshte 330.000 here me I madh se Toka;
 Nga poli I Veriut Diellin nuk mund ta shihni 186 dite;
 Gjate orbites rreth Diellit, Merkuri dy here vjen aq afer atij
dhe pershpejtohet ne nje mase te tille qe duket se Dielli eshte
duke levizur prapa qiellit;
 Nese Diellin e konsiderojme ne nje madhesi sa topi I plazhit
atehere Jupiteri do te ishte sa nje top golfi, kurse Toka sa nje
kokerr bizele;
 Shkelqimi I Diellit eshte I barabarte me shkelqimin e 4 trilion
llampa (trilioni nga 100 vat)

13. •Drites se Diellit I duhen 5,5 ore per te arritur deri ne Pluton;
•Dielli eshte nje nga gjashte mije yje qe jane te dukshem me sy
te lire nga Toka;
•Vellimi I Diellit eshte I barabarte me vellimin e 1.3 milion
Tokave;
•Nje njeri qe peshon 60kg ne Toke, ne Diell do te peshonte
1860kg.

14. Punoi: Blerta Markaj
Kl-X/4
Lenda: Meterologji
Prof: DONIKA SHALA-LLESHI