ιατροδικαστικες πραξεις

1. Πιστοποίηση ιατροδικαστικών
πράξεων
Χαρά Σπηλιοπούλου
Αν καθηγήρα ΕΚΠΑ

2. Ιατροδικαστική
• Σε όλο τον κόσμο, είναι ένα βασικός τομέας
που συνεισφέρει στη διερεύνηση των
θανάτων και στην εξιχνίαση του εγκλήματος.

3. Αγγλία, 2000
coroner system
• Προβλήματα με ιατροδικαστικές πράξεις
• Αφαίρεση οργάνων χωρίς αιτιολογία
• Κόψιμο των άκρων χειρών από πτώματα
• Διάνοιξη των κοιλοτήτων του νεκρού από
τεχνίτες, χωρίς την παρουσία ιατροδικαστού
• «Πτωχές» εγκαταστάσεις
• Περιορισμένα κονδύλια για εξοπλισμό

4. Αγγλία
• Πολλές νεκροτομές γίνονται σε μικρό χρόνο,
από λίγους ιατροδικαστές
• Δεν υπάρχουν ακτινογραφικά μηχανήματα σε
όλα τα νεκροτομεία
• The Criminal Cases Review Commission for
England and Wales είναι υπεύθυνη για την
αξιολόγηση των ιατροδικαστικών πράξεων

5. Αντίθετα,
• Αυστρία - Γερμανία αυστηρά πρωτόκολλα
από τον 19ο αιώνα
• Φινλανδία: όλες οι νεκροτομές σε βάση
δεδομένων ώστε να μπορεί να συγκρίνει το
δικαστικό σύστημα τη δουλειά του κάθε
ιατροδικαστή
• Σουηδία, 1991, National Board of Forensic
Medicine

6. Ελλάδα

7. Πιστοποίηση
• Είναι η επιβεβαίωση από τρίτο ανεξάρτητο
φορέα ότι προϊόντα, διεργασίες, συστήματα ή
πρόσωπα συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις
συγκεκριμένων τυποποιητικών εγγράφων.

8. Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και
Τοξικολογίας ΕΚΠΑ
• Ήδη έχουν διαπιστευτεί με ISO 17025 οι
τοξικολογικές μέθοδοι για την ανάλυση
ναρκωτικώων οθσιών σε βιολογικά υλικά
• Η διαπίστευση εξασφαλίζει ότι η ανάλυση αν
γίνει σε ένα εργαστήριο και μετά
επαναληφθεί σε κάποιο άλλο, επίσης
διαπιστευμένο, θα δώσει τα ίδια
αποτελέσματα

9. Ιατροδικαστικές πράξεις
• Δεν εξαιρούνται, ειδικά σε περιπτώσεις
πολύπλοκες
• Ακόμη και σε ένα μικρό ιατροδικαστικό
κέντρο πρέπει να εξασφαλισθεί η ποιότητα
των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους
αποδέκτες (δικαιοσύνη)

10. Πρόγραμμα εξασφάλισης ποιότητας
• Θα βελτιώσει την εργασία και θα μικρύνει τον
αριθμό των σφαλμάτων που κάνουμε.

11. Να τεθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις
1. Ως προς τη διενέργεια της αυτοψίας-
νεκροψίας-νεκροτομής
2. Την ακρίβεια και αξιοπιστία των συνοδών
εργαστηριακών εξετάσεων
3. Τη συγγραφή μιας πλήρους ιατροδικαστικής
έκθεσης
4. Την αξιολόγηση, εσωτερική και εξωτερική
των παρεχόμενων υπηρεσιών .

12. ΣΥΣΤΑΣΗ Νο R(99)3
• ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΤΩΝ
ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΩΝ
ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΩΝ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ
• (Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών
στις 2 Φεβρουαρίου 1999 στην 658η
Συνεδρίαση)
• Έχοντας λάβει υπόψη τη Σύσταση 1159 του
1991

13. Αιτία θανάτου
• Με βάση την τελική αξιολόγηση τίθεται η αιτία
του θανάτου (με βάση τη Διεθνή Ταξινόμηση
Νόσων, ICD).
• Όταν υπάρχουν εναλλακτικές περιπτώσεις ο
ιατροδικαστής θα πρέπει να περιγράφει τη
διαφορά μεταξύ τους και να κατατάσσει τις
αιτίες αυτές ως προς την πιθανότητα, για κάθε
μία από αυτές, να έχει προκαλέσει το θάνατο.
• Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε θα πρέπει να
αναγράφεται ότι η αιτία του θανάτου είναι
«Αβέβαιη».

14. Αιτία θανάτου (από υπαρκτό πιστοποιητικό
θανάτου ιατροδικαστή στην Ελλάδα)
• Πνευμονική πύκνωση
• Κυστική εκφύλιση των νεφρών
• Καρκίνος του προστάτη
(τι καταλάβατε;)

15. Εκπαίδευση
• Η αρχική εκπαίδευση στο γνωστικό μας
αντικείμενο για τη λήψη της ειδικότητας να
είναι ενιαία
• Αύξηση του χρόνου ειδικότητας
• Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση των
ιατροδικαστών να είναι υποχρεωτική, σε
ετήσια βάση. Π.χ. Νέες επεμβάσεις, νέα
πυροβόλα όπλα, νέα ναρκωτικά

16. Η δουλειά μας
• Οι κανόνες περιγράφονται αδρά από τον
Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
• Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε
δικαστές, αστυνομικοί ή σταρ της τηλεόρασης

17. Εκπαίδευση – Δεοντολογία
• Σχέσεις με τον εντολέα
• Σχέσεις με τους συγγενείς
• Σχέσεις με την κοινωνία
• Σχέσεις με τους συναδέλφους ιατρούς
• Σχέσεις με τα ΜΜΕ
• ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ

18. Εκπαίδευση
• Πάνω στον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας
• Άρθρο 10, παρ 33: Ο ιατρός οφείλει να
αναγνωρίζει τα όρια των επαγγελματικών του
ικανοτήτων και να συμβουλεύεται τους
συναδέλφους του.

19. ΚΙΔ, 2005
άρθρο 13, περί ιατρικού απορρήτου
• Παρ..5:
Οι ιατροί, που ασκούν υπηρεσία ελέγχου,
επιθεώρησης ή πραγματογνωμοσύνης,
απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης
του ιατρικού απορρήτου μόνο έναντι των
εντολέων τους και μόνο ως προς το
αντικείμενο της εντολής και τους λοιπούς
όρους χορήγησής της.

20. Περιβάλλον εργασίας
• Πρέπει να είναι ευχάριστο
• Να είναι ασφαλές από πλευράς έκθεσης του
ιατροδικαστή σε τοξικούς παράγοντες
• Να προσφέρει όλα τα μέσα για τη σωστή
εκτέλεση της νεκροψίας-νεκροτομής

21. Απαραίτητη τεκμηρίωση
• Φωτογράφηση
• Ακτινογραφίες
• Βίντεο
• Διατήρηση των slides and blocks της
ιστοπαθολογικής εξέτασης

22. Συνεργασία
• Συνεργασία με τους επιστήμονες όλων των
τομέων των ιατροδικαστικών επιστημών
• Συνεργασία με φορείς του εξωτερικού
• Συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες
• Συνεργασία με τις Δικαστικές και άλλες
ανακριτικές Αρχές

23. Διαφάνεια
• Η εποχή που ο ιατροδικαστής έπαιζε ένα
«πολιτικό» ρόλο έχει παρέλθει
• Η διαφάνεια θα εξασφαλισθεί με την πιστή
τήρηση των πρωτοκόλλων από όλους, τη
διατήρηση αναλυτικού αρχείου και την
αφοσίωση στους δεοντολογικούς μας κανόνες

24. Διδακτορική διατριβή
Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας
ΕΚΠΑ:
• Ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα στην
άσκηση των Ιατροδικαστικών Επιστημών,
• Γρ. Λέων, 2009

25. Συνεργασία
• μεταξύ των ιατροδικαστών. Το σπουδαιότερο
και το δυσκολότερο