สไลด์ประกอบการบรรยายในหัวข้อ "Introduction to PHP programming" สำหรับบุคคลทั่วไปของศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ ในหลักสูตร LAMP training

1. Web-based Applications
by
Open Source Tools
1

2. หัวขอการฝกอบรม
• วันที่ 1:
PHP Fundamentals
• วันที่ 2:
Linux System Administration
• วันที่ 3:
PHP & MySQL
• วันที่ 4:
Workshop
2

3. PHP Fundamental: กําหนดการสอน
9.00 น. – 10.30 น.
• ความรูเบืองตนเกียวกับ PHP (Introduction to PHP)
 ้ ่
• ชนิดของขอมูลและตัวแปร (Data type and variable)
• การปฏิบติการใน PHP (Program operator)
ั
10.45 น. – 12.15 น.
• การทํางานตามเงือนไข (Conditional statement)
่
• การควบคุมการทํางาน (Flow control)
3

4. ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับ PHP
• ทําไมตองเขียนโปรแกรมบนเว็บ?
• PHP คืออะไร?
• ทําไมตอง PHP?
• PHP จากอดีตถึงปจจุบัน
• การประยุกตใช PHP บนอินเทอรเน็ต
• การเตรียมตัวกอนเขียนโปรแกรม PHP
• ขั้นตอนในการเขียนโปรแกรม PHP
• โครงสรางของโปรแกรมภาษา PHP
• เริ่มตนเขียน PHP
4

5. ทําไมตองเขียนโปรแกรมบนเว็บ?
• แนวโนมของการนําเสนอขอมูลบนอินเทอรเน็ตมี
ลักษณะ Interactive คือ มีกจกรรมทีทําใหผูเขา
ิ ่
ชมมีสวนรวมกับเว็บไซตมากขึ้น เชน
Guestbook, Message board, Forms, ฯลฯ
• แนวโนมของการนําเสนอขอมูลบนอินเทอรเน็ตมี
ลักษณะ Dynamic คือ มีการปรับปรุงขอมูลให
ทันสมัยอยูเสมอโดยอัตโนมัติ
• รวดเร็วและประหยัด
5

6. PHP คืออะไร?
• PHP ยอมาจากคําวา PHP Hypertext Preprocessor
(Professional Home Page)
• PHP คือ ภาษาที่ใชในการเขียนโปรแกรมหรือใชในการ
พัฒนา Applications เพื่อใชในระบบอินเทอรเน็ต
• การทํางานของ PHP นั้นจะเปนการทํางานบนเครื่อง
ใหบริการ (Server side) ที่ใชระบบปฏิบัติการ Windows
หรือระบบปฏิบัติการ Unix
• สามารถประยุกตใชงาน PHP ในงานประมวลผลที่มี
ลักษณะที่หลากหลาย เชน งานที่เกี่ยวของกับการ
คํานวณ งานที่เกี่ยวของกับการประมวลผลขอความ หรือ
งานที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการและเขาถึงขอมูลใน
ระบบฐานขอมูล
6

7. ทําไมตอง PHP?
• งายตอการเรียนรูเนื่องจาก PHP ไดรับการ
พัฒนาตอมาจากภาษา C และภาษา Perl
• มีประสิทธิภาพสูง (เพียงพอตอการพัฒนา
Applications บนอินเทอรเน็ต)
• มีแหลงขอมูลใหศึกษา และพันธมิตรทีจะให
่
คําปรึกษาเวลาที่เกิดปญหา รวมทังมีตัวอยาง
้
และสคริปตสําเร็จรูปใหใชฟรีจํานวนมาก
• เปนเครื่องมือทีสะดวกและสามารถพัฒนา
่
Applications บนอินเทอรเน็ตไดอยางรวดเร็ว
7

8. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (1)
• ป ค.ศ. 1995 - นาย Rasmus Lerdorf ไดพัฒนา
เครืองมือจากชุดคําสั่งในภาษา Perl สําหรับการ
่
ตรวจสอบผูชมทีเขาชมหนาประวัติโดยยอบนเว็บ
่
(online resume) บนเว็บและเผยแพรในชื่อ Personal
Home Page tools
8
Data from Appendix A. History of PHP and related projects (http://th2.php.net/history)

9. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (2)
• ตอมามีการพัฒนา PHP ใหมโดยใชภาษา C และเพิ่ม
ความสามารถในเรื่องของการติดตอกับระบบฐานขอมูล
การใชตวแปรที่มลกษณะคลายกับในภาษา Perl (Perl-
ั ี ั
like variables) และความสามารถเกี่ยวกับเรือง
่
แบบฟอรม และเผยแพรในชื่อ PHP/FI (Personal
Home Page / Forms Interpreter)
9
Data from Appendix A. History of PHP and related projects (http://th2.php.net/history)

10. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (3)
• พฤศจิกายน ค.ศ. 1997 - PHP/FI ไดรับการพัฒนา
ตอและเผยแพรเปน PHP/FI 2.0 ซึ่งมีการประมาณการ
วามีผูนําภาษานี้ไปใชหลายพันคนทั่วโลก และมีเว็บไซต
ที่ใชภาษานี้ประมาณ 50,000 เว็บไซต
10
Data from Appendix A. History of PHP and related projects (http://th2.php.net/history)

11. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (4)
• มิถุนายน ค.ศ. 1998 - นาย Andi Gutmans และนาย
Zeev Suraski ไดทําการพัฒนาตอโดยเพิ่มฟงกชนใหมาก
ั่
ขึ้นเพื่อรองรับการพัฒนาระบบงาน e-Commerce รวมทั้ง
รองรับการติดตอกับระบบฐานขอมูล และคุณสมบัติในเรื่อง
ของการโปรแกรมเชิงวัตถุ (Object Oriented
Programming, OOP) และเผยแพรเปน PHP 3.0
Data from Appendix A. History of PHP and related projects (http://th2.php.net/history)
11

12. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (5)
• พฤษภาคม ค.ศ. 2000 - PHP ไดรับการพัฒนาตอ
เพื่อใหสามารถรองรับการพัฒนาโปรแกรมทีซับซอน
่
โดยรวมเอาเทคโนโลยีทเรียกวา “Zend Engine” ไว
ี่
และพัฒนาความสามารถในการทํางานบนโปรแกรม
Web server ที่หลากหลายชนิดมากขึ้น และเผยแพร
เปน PHP version 4.0
Data from Appendix A. History of PHP and related projects (http://th2.php.net/history)
12

13. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (6)
• กรกฎาคม ค.ศ. 2004 ไดมีการรวมเอา Zend Engine
version 2.0 เขาไวใน PHP และเผยแพรเปน PHP
version 5.0 ในปจจุบนั
Data from Appendix A. History of PHP and related projects (http://th2.php.net/history)
13

14. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (7)
PHP: 21,466,638 Domains, 1,293,874 IP Addresses
Data from Netcraft (http://news.netcraft.com/)
14

15. PHP จากอดีตถึงปจจุบัน (8)
Apache Module Report (July 1st, 2005)
Module Count %
PHP 5,082,557 46.46
Perl 1,335,652 12.21
Tomcat 5,578 0.05
Data from Security Space
(http://www.securityspace.com/s_survey/data/man.200506/apachemods.html/)
15

16. การประยุกตใช PHP บนอินเทอรเน็ต (1)
http://www.missingpersons.or.th/ 16

17. การประยุกตใช PHP บนอินเทอรเน็ต (2)
http://www.nectec.or.th/e-Card/
17

18. การประยุกตใช PHP บนอินเทอรเน็ต (3)
http://www.truehits.net/ 18

19. การประยุกตใช PHP บนอินเทอรเน็ต (4)
http://www.nesac.or.th/
19

20. Web-based Application Architecture
20

21. การเตรียมตัวกอนเขียนโปรแกรม PHP
• ในการเขียนโปรแกรมดวย PHP จะตองเตรียม
สวนประกอบดังตอไปนี้ คือ
เครืองคอมพิวเตอรสาหรับการเขียนโปรแกรมที่มการ
่ ํ ี
ติดตั้งโปรแกรมประมวลผลขอความ (Text editor)
โปรแกรมสําหรับโอนยายขอมูลเขาสูเครื่องใหบริการ
(FTP program) และโปรแกรมเว็บบราวเซอร (Web
browser)
เครืองคอมพิวเตอรใหบริการเว็บ (Web server) ที่
่
สนับสนุนการเขียนโปรแกรมดวยภาษา php
21

22. ขั้นตอนในการเขียนโปรแกรม PHP
22

23. โครงสรางของโปรแกรมภาษา PHP (1)
• การเขียนโปรแกรมภาษา PHP จะตองมี
สวนประกอบดังตอไปนี้
23

24. โครงสรางของโปรแกรมภาษา PHP (2)
• จุดเริ่มตนและสิ้นสุดของการเขียนโปรแกรมภาษา
PHP สามารถใชสัญลักษณได 4 รูปแบบ คือ
1. SGML style***
<? ... ?>
2. XML style
<?php ... ?>
3. JavaScript style
<script language="php"> ... </script>
4. ASP style
<% ... %>
24

25. โครงสรางของโปรแกรมภาษา PHP (3)
• ชุดคําสั่งในภาษา PHP ประกอบดวยคําสั่งยอยๆ
ซึ่งแตละคําสั่งจะตองสิ้นสุดดวยเครื่องหมาย
เซมิโคลอน (;)
25

26. โครงสรางของโปรแกรมภาษา PHP (4)
• การกําหนดสวนทีเปนคอมเมนต หรือสวนคําอธิบายที่ไม
่
ตองการใหเกิดการประมวลผลสามารถทําได 2 วิธี คือ
1. การกําหนดสวนคอมเมนตหลายๆ บรรทัดติดตอกัน
/* คอมเมนตบรรทัดที่ 1
คอมเมนตบรรทัดที่ 2
.
.
คอมเมนตบรรทัดที่ N */
2. การกําหนดสวนคอมเมนตบรรทัดเดียว ใชรูปแบบ
// คอมเมนต หรือ #คอมเมนต
26

27. เริ่มตนเขียน PHP (1)
• เปดโปรแกรม Notepad โดยคลิกเมาสท่ปุม Start
๊ ี
เลือก All Programs เลือก Accessories แลวเลือก
รายการ Notepad
• พิมพขอความตอไปนี้และบันทึกเปนไฟลชื่อ
hello1.php
<?
echo “Hello World”;
?>
• ใชโปรแกรม FTP ในการโอนยายไฟลเขาสู Server
• ทดสอบการแสดงผลโดยใชโปรแกรม Web
browser 27

28. เริ่มตนเขียน PHP (2)
• ใชโปรแกรม Notepad เพื่อแกไขไฟล hello1.php
• พิมพขอความตอไปนี้และบันทึกในไฟล
hello2.php
<?
echo “Hello World”; // This is my first PHP program
?>
28

29. เริ่มตนเขียน PHP (3)
• ใชโปรแกรม Notepad เพื่อแกไขไฟล hello2.php
• พิมพขอความตอไปนี้และบันทึกในไฟล hello3.php
<HTML>
<HEAD>
<title>Hello World</title>
</HEAD>
<BODY>
<center><b>
<?
echo “Hello World”;
?>
</b></center>
</BODY>
</HTML> 29

30. เริ่มตนเขียน PHP (4)
• ใชโปรแกรม Notepad เพื่อแกไขไฟล hello3.php
• พิมพขอความตอไปนี้และบันทึกในไฟล hello4.php
<HTML>
<HEAD>
<title>Hello World</title>
</HEAD>
<BODY>
<center><b>
<?
echo “<font color=red>Hello World</font>”;
?>
</b></center>
</BODY>
</HTML>
30

31. เริ่มตนเขียน PHP (5)
• ใชโปรแกรม Notepad เพื่อแกไขไฟล hello4.php
• พิมพขอความตอไปนี้และบันทึกในไฟล hello5.php
<HTML>
<HEAD>
<title>Hello World</title>
</HEAD>
<BODY>
<center><b>
<?
echo “<font color=“#00FF00”>Hello World</font>”;
?>
</b></center>
</BODY>
</HTML>
31

32. ชนิดของขอมูลและตัวแปร
• คาคงที่
• ตัวอยางการใชงานคาคงที่
• ตัวแปรใน PHP
• ตัวอยางการใชงานตัวแปรใน PHP
• ตัวแปรระบบ
• ชนิดของขอมูลใน PHP
32

33. คาคงที่
• คาคงที่ (Constant) คือ การกําหนดคาแทนตัวเลขหรือ
ชุดของตัวอักษร ซึ่งการกําหนดคาคงที่จะใชรูปแบบ
define(“ชื่อคาคงที่”, คาที่กําหนดให)
• ตัวอยางเชน
– define(“organization”, “NECTEC”);
– define(“RED”, “#FF0000”);
– define(“PI”, 3.14);
– define(“NL”, “<br>n”);
33

34. ตัวอยางการใชงานคาคงที่
<HTML> constant.php
<HEAD>
<title>Hello World</title>
</HEAD>
<BODY>
<center><b>
<?
define(“organization”, “NECTEC”);
echo “Organization:” . organization;
?>
</b></center>
</BODY>
</HTML>
34

35. ตัวแปรใน PHP
• ตัวแปรใน PHP จะมีรูปแบบเปน
$ชื่อตัวแปร
• ตัวอักษรพิมพใหญหรือเล็กมีผลกับชื่อตัวแปร
(Case-sensitive) เชน $Data ไมเทากับ $data
• การตั้งชื่อตัวแปรจะตองขึ้นตนดวยตัวอักษร
ภาษาอังกฤษหรือเครื่องหมาย Underscore (_)
ตามดวยตัวเลข ตัวอักษร หรือ Underscore
35

36. ตัวอยางการใชงานตัวแปรใน PHP
<HTML> variable1.php
<HEAD>
<title>Hello World</title>
</HEAD>
<BODY>
<center><b>
<?
$person = “Jon”;
$Person = “Dang”;
echo “Hello $person and $Person”;
?>
</b></center>
</BODY>
</HTML>
36

37. ตัวแปรระบบ
• ในการเขียนโปรแกรม PHP นั้น เราสามารถ
เรียกใชงานตัวแปรของระบบที่มอยูได ดังตัวอยาง
ี
<HTML> variable2.php
<HEAD>
<title>Hello World</title>
</HEAD>
<BODY>
<center><b>
<?
echo “You are using $HTTP_USER_AGENT”;
?>
</b></center>
</BODY>
</HTML>
37

38. การรับคาจากแบบฟอรม
• โดยทั่วไปแลว การเขียน
โปรแกรมภาษา PHP ใช
ใ น ก า ร รั บ ข อ มู ล จ า ก
แบบฟอร ม ที่ ส ร า งขึ้ น มา
ด ว ย ภ า ษ า HTML เ พื่ อ
นํ า ม า ป ร ะ ม ว ล ผ ล แ ล ะ
สงผลลัพธกลับไปสูผใช ู
38

39. ขั้นตอนการรับคาจากแบบฟอรม
39

40. สวนประกอบของการรับคาจากแบบฟอรม
1. แบบฟอรมสําหรับกรอกขอมูล (form.html)
ทําหนาที่ในการรับขอมูลจากผูใชผานทาง
โปรแกรมเว็บบราวเซอร
2. สคริปตรับคาและประมวลผล (getform.php)
ทําหนาที่ในการรับขอมูลที่สงจากแบบฟอรม
และนําขอมูลนั้นไปประมวลผลตามคําสั่งที่
กําหนดไว และสงผลลัพธกลับมาที่บราวเซอร
ของผูใช
40

41. ตัวอยางรับคาจากแบบฟอรม
<HTML> form.html
<HEAD>
<title>FORM</title>
</HEAD>
<BODY>
<form method="post" action="getform.php">
Name: <input type="text" name="myname">
<input type="submit" value="Send data">
</form>
</BODY>
<HTML>
41

42. ตัวอยางรับคาจากแบบฟอรม
<? getform.php
$name = $_POST["myname"];
echo "Hello $name";
?>
42

43. ชนิดของขอมูลใน PHP
• ชนิดของขอมูลในภาษา PHP แบงออกเปน 7
ประเภท ดังตอไปนี้
– ขอมูลชนิดตรรกะ
– ขอมูลชนิดตัวเลข
– ขอมูลชนิดตัวอักษร
– ขอมูลชนิดอาเรย
– ขอมูลชนิดออปเจกต
– ขอมูลชนิด Null
– ขอมูลชนิด Resource
43

44. ชนิดของขอมูลใน PHP
• ขอมูลชนิดตรรกะ (Boolean) คือ ชนิดของขอมูล
ที่มีเปนคาเปนไปไดแค 2 คาเทานั้น คือ true
(จริง) หรือ false (เท็จ) ซึ่งขอมูลชนิดนี้นยมใช
ิ
ในลักษณะของการกําหนดเงื่อนไขของการทํางาน
ในโปรแกรม
• ขอมูลชนิดตัวเลข (Numeric) คือ ชนิดของขอมูล
ที่เปนตัวเลข สามารถนําไปคํานวณทาง
คณิตศาสตรได ขอมูลชนิดนี้สามารถแบงไดเปน
– ตัวเลขจํานวนเต็ม (Integer) เชน 5, 0, -20
– ตัวเลขจํานวนจริง (Floating Point & Real
Number) เชน 2.5, -0.025, 1.0 44

45. ชนิดของขอมูลใน PHP
• ขอมูลชนิดตัวอักษร (String) คือ ชนิดของขอมูลที่
ประกอบดวยตัวเลข ตัวอักษร และอักขระพิเศษตางๆ
ที่ไมสามารถนําไปคํานวณได ซึ่งการอางถึงขอมูล
ชนิดตัวอักษรนี้จะตองอางถึงขอมูลภายใต
เครื่องหมาย “…”
• ขอมูลชนิดอาเรย (Array) เปนชนิดของขอมูลที่
สามารถเก็บคาไดหลายคา ซึ่งขอมูลชนิดนี้เปนที่
นิยมใชงานกันอยางแพรหลาย และมีใชในทุกภาษา
เขียนโปรแกรม
45

46. ชนิดของขอมูลใน PHP
• ขอมูลชนิดออบเจ็ค (Object) ขอมูลชนิดนี้ใชในการ
เขียนโปรแกรมเชิงวัตถุ (Object-oriented
Programming, OOP)
• ขอมูลชนิด NULL คือ ชนิดของขอมูลที่แทน
ความหมายวาไมมคา
ี
• ขอมูลชนิด Resource คือ ชนิดของขอมูลที่ใชเก็บ
คาอางอิงของทรัพยากรตางๆ ในระบบ ซึ่งจะมีการ
เก็บคาโดยอัตโนมัติ
46

47. การปฏิบัติการใน PHP
Arithmetic Operators
47

48. การปฏิบัติการใน PHP
Assignment Operators
48

49. การปฏิบัติการใน PHP
Comparison Operators
49

50. การปฏิบัติการใน PHP
Logical Operators
50

51. การทํางานตามเงื่อนไข
• การใชงานประโยค if
• ตัวอยางการใชงานประโยค if
• การใชงานประโยค switch
51

52. การใชงานประโยค if
if (เงื่อนไข 1)
{
ชุดคําสั่ง 1
} elseif (เงื่อนไข 2)
{
ชุดคําสั่ง 2
} else
{
ชุดคําสั่ง 3
}
52

53. ตัวอยางการใชงานประโยค if
if ($i == 1) if.php
{
echo “i = 1”;
} elseif ($i == 2)
{
echo “i = 2”;
} else
{
echo “no match”;
}
53

54. การใชงานประโยค switch
switch (ตัวแปร)
{
case คาตัวแปร 1:
ชุดคําสั่ง 1
case คาตัวแปร 2:
ชุดคําสั่ง 2
case คาตัวแปร 3:
ชุดคําสั่ง 3
default:
ชุดคําสั่ง 4
}
54

55. ตัวอยางการใชงานประโยค switch
switch ($i) switch.php
{
case 1:
echo “i = 1”;
break;
case 2:
echo “i = 2”;
break;
default:
echo “no match”;
break;
}
55

56. การควบคุมการทํางาน
• การควบคุมการทํางานดวย while
• การควบคุมการทํางานดวย do…while
• การควบคุมการทํางานดวย for
• การควบคุมการทํางานดวย foreach
56

57. การควบคุมการทํางานดวย while
While (เงือนไข)
่
{
ชุดคําสั่ง
}
57

58. ตัวอยางการใชงานคําสั่ง while
$i = 0; while.php
while ($i < 10)
{
echo “i = “.$i.”<br>”;
$i++;
}
58

59. การควบคุมการทํางานดวย do…while
do
{
ชุดคําสั่ง
} While (เงือนไข)
่
59

60. ตัวอยางการใชงานคําสั่ง do…while
$i = 0; dowhile.php
do
{
echo “i = “.$i.”<br>”;
$i++;
} while ($i < 10)
60

61. การควบคุมการทํางานดวย for
for (คาเริ่มตน, เงือนไข, การเพิมหรือลดขอมูล)
่ ่
{
ชุดคําสั่ง
}
61

62. ตัวอยางการใชงานคําสั่ง for
for.php
for ($i=0; $i<10; $i++)
{
echo “i = “.$i.”<br>”;
}
62

63. การควบคุมการทํางานดวย foreach
foreach (ตัวแปรชนิดอาเรย as ชื่อตัวแปร)
{
ชุดคําสั่ง
}
63

64. ตัวอยางการใชงานคําสั่ง foreach
foreach.php
$arr = array(“orange", “mango", “banana");
foreach ($arr as $fruit)
{
echo “Fruit name: " . $fruit . "<br>";
}
64

65. สรุป (1)
• PHP (PHP Hypertext Preprocessor หรือProfessional
Home Page) คือ ภาษาที่ใชในการเขียนโปรแกรมหรือ
พัฒนาระบบงานบนระบบอินเทอรเน็ต โดยมีการทํางาน
ในลักษณะ Server side สามารถใชงานไดบนเครื่อง
ใหบริการที่มระบบปฏิบติการ Windows หรือ Unix
ี ั
• เครืองมือที่ใชในการพัฒนาโปรแกรมภาษา PHP คือ
่
โปรแกรมแกไขขอความ, เว็บบราวเซอร, FTP/SFTP
program, เครื่องใหบริการเว็บ
• ขั้นตอนในการเขียนโปรแกรมภาษา PHP คือ เขียน
โปรแกรมโดยใชโปรแกรมแกไขขอความ อัปโหลด
เขาสูเครืองใหบริการ
่ ทดสอบและแกไข
65

66. สรุป (2)
• โครงสรางของการเขียนภาษา PHP
<?
ชุดคําสั่งในภาษา PHP;
?>
• การเขียนคอมเมนตในภาษา PHP สามารถทําไดโดยใช
<*…*>, //, #
• ชนิดของขอมูลในภาษา PHP แบงออกเปน 7 ประเภท
คือ ขอมูลชนิดตรรกะ, ขอมูลชนิดตัวเลข, ขอมูลชนิด
ตัวอักษร, ขอมูลชนิดอาเรย, ขอมูลชนิดออปเจกต,
ขอมูลชนิด Null, ขอมูลชนิด Resource
66

67. สรุป (3)
• ประโยคเงื่อนไขใน PHP
– IF…ELSE…
– CASE
• ประโยคควบคุมการทํางาน
– WHILE
– DO…WHILE
– FOR
– FOREACH
67

68. 68